نخستین رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی که از طریق انتخابات دموکراتیک رئیس‌جمهور شد, نلسون ماندلا بود. ماندلا صاحب جایزه صلح نوبل بود که درمیان سیاستمداران معاصر , شرافتمندترین شخصیت بود. وی مدیی مدید بود که بخاطر بیماری تحت معالجه بود اما دیشت در سن 95 سالگی درگذشت.

نلسون روليهلا هلا ماندلا روز هشتم ژوييه ۱۹۱۸ در ترانسکی در آفريقای جنوبی متولد شد.

پدر او، هنری ماندلا، يکی از روسای قبيله تمبو بود. نلسون جوان در دانشگاه‌های « فورت هير» و «ويت واترسند» تحصيل کرد و رد سال ۱۹۴۲ در رشته حقوق فارغ التحصيل شد.

او در سال ۱۹۴۴ به کنگره ملی آفريقا و از سال ۱۹۴۸ به جنبش سياسی و مقاومت در برابر دولت آپارتايد پيوست. ماندلا در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۶۱ به اتهام خيانت در دادگاه‌های آفريقای جنوبی محاکمه ولی در نهايت تبرئه شد.

ماندلا دارای 9 دختر و 4 پسر بود.

پس از ممنوع شدن فعاليت سياسی کنگره ملی آفريقا در سال ۱۹۶۰ نلسون ماندلا از جمله افرادی بود که طرفدار تاسيس يک بازوی مخفی و نظامی برای اين گروه بودند. رهبری کنگره ملی آفريقا در ماه ژوئن ۱۹۶۱ پيشنهاد نلسون ماندلا را بررسی کرده و تصميم گرفت که کسانی که طرفدار ايده ماندلا برای تاسيس شاخه نظامی و به کارگيری روش‌های خشونت‌آميز هستند، به او بپيوندند و رهبری اين سازمان مانع فعاليت آنها نخواهد شد.

اين طرح سياسی به شکل‌گيری بخش نظامی کنگره ملی آفريقا منجر شد. در سال ۱۹۶۲ نلسون ماندلا دستگير و به پنج سال زندان در اردوگاه‌های کار اجباری محکوم شد. در سال ۱۹۶۳ زمانی که تعداد زيادی از رهبران کنگره ملی آفريقا و گروه شبه‌نظامی وابسته به آن بازداشت شدند نلسون ماندلا نيز در کنار آنها در دادگاه به جرم توطئه برای سرنگونی حکومت آپارتايد محاکمه شد.

دفاعيات او در اين محاکمه در سطح بين‌المللی توجه زيادی به خود جلب کرد. در ماه ژوئن ۱۹۶۴ هشت نفر از متهمان اين پرونده از جمله نسلون ماندلا به حبس ابد محکوم شدند. او از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲ در زندان جزيره روبن در حوالی شهر کيپ تاون زندانی بود و پس از آن به زندان پولزمور منتقل شد.

موقعيت سياسی و شهرت نلسون ماندلا در سال‌های زندان به مرور تحکيم شد. او تمام سال‌های زندان را وقف اهدافی کرد که در اغاز مبارزه سياسی برای خود تعيين کرده بود. در مجموع ۲۷ سال را در زندان سپری کرد.

اولین رئیس‌جمهور آفریقای دموکراتیک

در 2 فوریه سال 1990 «فردریک دکلارک» رئیس جمهور آفریقای جنوبی ممنوعیت فعالیت سیاسی 30 ساله علیه کنگره ملی آفریق را رفع و عفو عمومی اعلام کرد. ماندلا در 11 فوریه سال 1990 از زندان جزیره روبن پس از 27 سال آزاد شد. ماندلا وقتی آزاد شد 71 ساله بود. تمامی مردمان سیاه‌پوست و سفید پوست آفریقای جنوبی بخاطر آزادی وی خوشحالش شدند. وی نخستین رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی از طریق انتخابات دموکراتیک شد. و از سال 1994 الی 1999 رئیس‌جمهور بود.

مبارزات ماندلا بر ضد آپارتاید در 18 مارس 1992 به پیروزی رسید. حقوق بنیادین سیاه‌پوستان بعنوان شهروند, طی یک رفراندوم پذیرفته شد.

مبارزات نستوه

نلسون ماندلا می‌گفت «مبارزه, حیات من است. تا پایان عمرم برای آزادی انسان‌های سیاه‌پوست خواهم کوشید». وی پس از آزادی از زندان برای دموکراتیزه‌کردن آفریقای جنوبی مبارزه کرد. ماندلا در عرض 40 سال بیش از 100 جایزه و عنوان مختلف دریافت کرد.

ماندلا در 10 می سال 1994 بعنوان نخستین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست انتخاب و جایزه صلح نوبل به وی اعطا شد. در سال 1979 جایزه نهرو, در سال 1981 جایزه حقوق بشری برونو کرسیکای, در سال 1983 جایزه سیمون بولیوار یونسکو را دریافت کرد. وی همراه با فردریک دکلارک در 15 اکتبر 1993 جایزه صلح نوبل را دریافت کردند.

ماندلا جایزه و عنوان ترکها را نپذیرفت

نلسون ماندلا جایزه صلح آتاترک را که دولت وقت ترکیه در سال 1992 درصدد اهدای آن به وی بود را رد کرد.

ماندلا در ژوئن سال 1999 پس از بازنشسته‌شدن, بعنوان مدافع حقوق بشر به فعالیت خود ادامه داد. وی 3 بار ازدواج کرد.

او از ایران نیز مدال افتخار دریافت کرده است، اما زمانی که قرار بود محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری وقت این مدال را به او بدهد و در حالی‌که موج حملات به نشریه‌ها، روزنامه‌نگاران و فعالان اجتماعی و سیاسی بالا گرفته بود، ماندلا به دلیل «مشغله کاری» به تهران سفر نکرد.