عبدالله اوجالان رهبر خلق کورد در مقابل جنگ و برخوردها، همواره بر صلح اصرار کرده و از زمانیکه در جزیره امرالی نیز زندانی شده است، تلاش‌های خود را برای دستیابی به صلح همچنان ادامه داده است. تلاش‌های اوجالان همیشه با عدم پاسخ روبرو شده و اکنون نیز برای ممانعت از به گوش رسیدن درخواست‌ها و مطالبات وی، انزوایی شدید بر وی اعمال شده است.

مسئله کورد در دوران معاصر با  تاسیس جمهوری ترکیه آغاز شده است و از آن زمان نیز انکار و امحای کورد تداوم یافته است. اما ۴۳ سال است که در ترکیه جنگی شدید در گرفته و در جریان این جنگ هزاران نفر از هر دوطرف جان خود را از دست داده‌اند. این جنگ راه را برای فروپاشی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هموار کرده و روز بروز این روند بیشتر ادامه پیدا می‌کند. عبدالله اوجالان رهبر خلق کورد برای دمکراتیک کردن ترکیه دست به تلاش‌های گسترده‌ای زده و بر همین اساس خواست هویت و آزادی خلق کورد را بر زبان آورده و تلاش می‌کند با درنظر گرفتن این اهداف نخست صلح تحقق پیدا کرده و زمینه را برای دستیابی به آن مهیا کند. براساس فرمان اوجالان، حزب کارگران کوردستان در سالهای ۱۹۹۳، ۱۹۹۵، ۱۹۹۸ آتش بس اعلام کرد. با تمامی این اقدامات و آتش‌بس‌های دیگری که بعد از آن صورت گرفت، تلاش‌های وی بدون پاسخ ماند. با توطئه بین‌المللی ۱۵ فوریه ۱۹۹۹ که در جریان آن رهبر خلق کورد به ترکیه مسترد و به زندان امرالی انتقال یافت، تلاش‌های صلح‌طلبانه رهبر آپو به گونه دیگری پاسخ گرفتند. مدت ۲۲ سال است که عبدالله اوجالان با انزوایی سنگین روبرو بوده و علیرغم اینکه در زندان است هیچگاه از اصرار برای دست‌یابی به صلح دست نکشیده است. اوجالان در امرالی دفاعیات خود را در قالب کتاب به رشته تحریر درآورده است و در رابطه با ابعاد مختلف توطئه بین‌المللی با دقت به تفکر مشغول بوده است. از نظر اوجالان توطئه با هدف قرار دادن وی، در اصل موجودیت خلق کورد و تمامی خلق‌های دیگر ترکیه را هدف قرار داده است.

اوجالان بر این باور است که نیروهایی که وی را به ترکیه تحویل دادند همچنان عدم تفاهم صد ساله را ادامه داده و تلاش می‌کنند تا آن را گسترش دهند. زیرا از این روند به نفع خود بهره برداری می‌کنند. او اعتقاد دارد که بیش از آنکه بخواهد کوردها به اهداف واقعی این توطئه دست یابند، تلاش می‌کند ترک‌ها از اهداف و ابعاد این توطئه اگاه شوند.

گروه‌های صلح

نیروهای جهانی تلاش کردند تا جنگ همه جانبه کورد و ترک روی دهد. اما اوجالان بعد از آنکه به امرالی انتقال پیدا کرد توانست با نظریات خود این بازی را بر هم بزند. اما در ادامه اوجالان با مجازات مرگ مواجه شد.

برای ترسیم روند مبارزاتی اوجالان نیازمند بازگشت به گذشته هستیم. اوجالان در اول سپتامبر ۱۹۹۹ برای چهارمین بار آتش‌بس اعلام کرد و از نیروهای پ.ک.ک درخواست کرد که از مرزهای ترکیه خارج شوند. اوجالان برای نشان دادن حسن نیت خود نه فقط از نیروهای پ.ک.ک درخواست کرد که از داخل ترکیه خارج شوند بلکه همزمان درخواست نمود که گروه‌های صلح و دمکراسی از قندیل، مخمور و اروپا به ترکیه بروند.

با درخواست اوجالان گروه نخست در اول اکتبر ۱۹۹۹ از قندیل به ترکیه عزیمت کرد. این گروه متشکل از علی ساپان، محمد شیرین تونچ، عصمت بایجان، صحبت شن، یوکسل گنچ، یاشار تیمور و گلتن اوچار بودند. این گروه به محض ورود به مرزهای ترکیه دستگیر شد و تمامی این افراد با مجازات روبرو شدند. یکی از افراد این گروه با نام عصمت بایجان در سال ۲۰۰۳ در نتیجه حمله قلبی در زندان موش جان خود را از دست داد.

در ۲۹ اکتبر ۱۹۹۹ گروه دیگری از اروپا که متشکل از حیدر ارگول، علی شوکران آکتاش، آیگول بیداو، ایمام جانپولات، یوسف کیاک، آیسل دوغان، حاجی چلیک و دیلک کورت بودند، به ترکیه عزیمت کرده و این گروه نیز بعد از ورود به ترکیه، مانند گروه اول با مجازات زندان مواجه شدند. علیرغم دستگیری‌های این افراد، اوجالان همچنان موضع خود را برای ادامه راه حل ادامه داد. اوجالان در ۲۰ ژانویه ۲۰۰۰ پروژه صلح، در ۴  نوامبر طرح اقدام سریع برای دمکراسی و صلح، در ۱۹ ژوئن ۲۰۰۱ بیانیه مطالبات سریع و در ۲۲ نوامبر ۲۰۰۲ پیشنهادت خود را به دولت وقت ترک ارائه کرد. اما پاسخ مثبتی را در این باره دریافت نکرد. در این دوره آ.ک.پ تاسیس شده و در انتخابات ۳ نوامبر ۲۰۰۳ به پیروزی دست پیدا کرده و به قدرت رسیده بود.

طرح صلح ۱۰ ماده‌ای

اوجالان در سال ۲۰۰۴ طرحی را تحت عنوان طرح صلح که مرکب از ۱۰ ماده بود به دولت ترک ارائه کرد. همراه با این طرح، پیشنهاداتی را برای قانون مشارکت در صلح و دمکراتیک شدن اجتماعی به منظور خلع سلاح به ا.ک.پ ارائه کرد. اوجالان تلاش می‌کرد تا همراه با اردوغان  قدم‌هایی را برای دست‌یابی به صلح بردارد. اما در مقابل حاکمیت از طریق تشدید انزوا و اعمال ممنوعیت به درخواست‌های اوجالان پاسخ داد. با تاکید هر چه بیشتر اوجالان بر دست‌یابی به صلح، پ.ک.ک برای بار پنجم اعلان آتش‌بس نمود. این اتش‌بس تا ابتدای ژوئن ۲۰۰۴ ادامه پیدا کرد.

رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان با تاکید بیشتر بر دست‌یابی به صلح، بار دیگر طرح صلح را گسترده‌تر کرده و در سال ۲۰۰۵ نقشه راه برای صلح را آماده کرد. اوجالان از طریق این نقشه راه می‌خواست که قانون مشارکت دمکراتیک را تثبیت کرده و نیروهای گریلا بتوانند از کوه‌ها به شهرها آمده و در فرایند سیاسی مشارکت کنند. در صورتیکه این مسئله عملی می‌شد، از آن به عنوان نخستین گام برای تحقق صلح یاد می‌شد. اما آ.ک.پ این طرح را به عنوان قانون بازگشت به خانه مطرح کرده و تلاش نمود در این رابطه با گریلاها تحت قانون پشیمانی برخورد کند. دولت بیش از این اقدام دیگری را انجام نداد.

به دلیل این نوع برخوردها، پ.ک.ک بار دیگر در اول اکتبر سال ۲۰۰۶ آتش‌بس دیگری را اعلام کرد و اعلام نمود که برای دست‌یابی به صلح تلاش می‌کند. اما بار دیگر با عملیات نظامی به خواست صلح اوجالان و پ.ک.ک پاسخ داده شد.

تغییر وضعیت در دیدارهای اسلو

مذاکراتی بین ترکیه و اتحادیه اروپا آغاز شده بود. با آغاز ارتباطات مواضع اندکی نرمتر شده بود. در سال ۲۰۰۸ بین ریاست میت، عمر تانر و رهبر خلق کورد در زندان دیدارهایی آغاز شد. در ابتدی سال ۲۰۰۹ بین مسئولان دولت و مسئولان ک.ج.ک و در ادامه دیدارهای امرالی، با نظارت کشور ثالث دیدارهای اسلو آغاز شدند. این دیدارها مخفیانه و دور از اطلاع عمومی ادامه پیدا کردند. عبدالله گل ریاست جمهوری وقت ترکیه در ۱۱ مارس ۲۰۰۹ اعلام کرد که رویدادهایی در حال وقوع هستند. عبدالله گل در ۲۴ مارس ۲۰۰۹ هنگام عزیمت به بغداد در فرودگاه طی گفتگویی با روزنامه‌نگاران از کلمه کوردستان استفاده کرد. گل در ۹ می ۲۰۰۹ در اظهار‌ نظری اعلام کرد که مسئله کورد مسئله نخست ترکیه بوده و حتما باید این مسئله حل شود. اردوغان نخست وزیر وقت ترکیه در رابطه با حل مسئله کورد با احمد ترک ریاست وقت حزب جامعه دمکراتیک دیدار مهمی را انجام داده بود.

ارائه نقشه راه حل

در عرصه سیاسی وضعیت اندکی بهبود پیدا کرده و مواضع نرمتر شده بودند. تحت تاثیر این وضعیت، ک.ج.ک در رابطه با موضوع راه حل در ۳۱ می ۲۰۰۹ مجددا اعلام آتش نمود. اوجالان برای حمایت از این فرایند و حل مسئله کورد نقشه راهی را با ده اصل تنظیم کرده بود. رهبر خلق کورد، اعلام نمود که برای هر قدمی که در رابطه با صلح و حل مسئله کورد برداشته شود امادگی داشته و از آ.ک.پ درخواست نمود که راه را برای دست‌یابی به صلح و حل مسئله هموار کند.

در این رابطه اوجالان بعد از ده سال بار دیگر مسئله بازگشت چند گروه دیگر صلح را در دستور کار قرار داده و خواهان بازگشت گروه‌های صلح به ترکیه شد. براساس درخواست اوجالان در ۱۹ اکتبر ۲۰۰۹ گروهی مرکب از ۴ کودک و در مجموع ۳۴ نفر از قندیل و مخمور با نام گروه صلح از دروازه خابور به سوی سلوپی و شرنخ حرکت کرده و وارد ترکیه شدند. عزیمت این گروه به ترکیه امیدهای جدیدی را برای دست‌یابی به صلح در ترکیه رقم زد. با ورود این گروه به سلوپی، بیش از ۵۰ هزار نفر از آنان استقبال کردند. گروه‌های نژادپرست و ملیگرای ترک از این وضعیت دچار نگرانی شده و خواستار ممانعت از تلاش‌ها برای صلح شدند. حکومت تاب تحمل این فرایند را نداشت. به دلیل موضع‌گیری حکومت بازگشت گروه دیگر از اروپا منتفی اعلام شد. برای هر یک از این سی نفر پرونده‌ای در مراجعه قضایی گشوده شد و ۱۷ نفر از آنان دستگیر شدند. لطفی تاش از اعضای این گروه در زندان به دلیل سکته قلبی جان خود را از دست داد.

تداوم روند صلح با این اقدامات همچنان محدود ماند. در ۱۱ دسامبر سال ۲۰۰۹ دادگاه قانون اساسی دستور تعطیلی حزب جامعه دمکراتیک را صادر کرده و مصونیت پارلمانی  احمد ترک و آیسل توغلوک باطل شد. پیش از آن نیز در ۱۴ آوریل ۲۰۰۹ در عملیاتی تحت عنوان عملیات ک.ج.ک، سیاستمداران کورد دستگیر شده بودند. این عملیات در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۹ گسترش پیدا کرده و و در جریان آن شمار زیادی از سیاستمداران دستگیر شدند. این عملیات حتی به وکلای اوجالان نیز رسید و در جریان آن هزاران کورد و دوستان کورد دستگیر شدند. چندین سال از این رویداد می‌گذرد و  افرادی که در پرونده ک.ج.ک دستگیر شده‌اند همچنان در زندان هستند. همچنین در ۱۲ آوریل ۲۰۱۰ احمد ترک سیاستمدار کورد و بسیاری از سیاستمداران دیگر در سامسون با حمله مواجه شدند. در ۱۶ سپتامبر زمانی که اوجالان و هیاتی از مسئولان دولت در حال ملاقات بودند، در روستای پیانیس در جولمرگ یک مینی‌بوس غیر نظامی از سوی نیروهای دولتی مورد حمله قرار گرفته و ۹ نفر در جریان این حمله جان خود را از دست دادند.

از آنجا که دولت در راستای دست یافتن به صلح هیچ اقدامی به عمل نیاورده بود، تنش‌هایی میان اوجالان و دولت ایجاد شده بود. در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۱ انتخابات سراسری ترکیه برگزار شده و آ.ک.پ بار دیگر به قدرت دست پیدا کرد. جبهه آزادی، رنج و دمکراسی از سوی نیروهای کورد و دمکراسی‌طلب ایجاد شد و ۳۶ نماینده از این جبهه توانستند به پارلمان راه پیدا کنند. اما بعد از انتخابات پارلمانی، صلاحیت خطیب دجله از سوی نهاد عالی انتخابات رد شده و سلما ایرماک، گولسر ییلدریم، کمال آکتاش، فیصل ساری ییلدیز و ابرهیم آیهان نمایندگان پارلمان دستگیر شدند. تمامی درخواست‌ها برای آزادی این افراد رد شدند.

زندانیان درهای امرالی را گشودند

از یک طرف تلاش‌ها برای ممانعت از دیدار با امرالی در جریان بودند و از طرف دیگر در ژوئیه‌ی ۲۰۱۱ اوجالان توانست با وکلای خود دیدار کرده و اعلام کند که شورای صلح باید تاسیس شود. سه هفته بعد از این دیدارها در ۲۷ ژوئیه‌ی ۲۰۱۱ دولت با بهانه‌های واهی مانع از دیدار وکلا با اوجالان شد. در این رابطه زندانیان پرونده پ.ک.ک و پاژک در زندان‌های ترکیه و شهرهای کوردستان با شعار «سلامتی، امنیت و آزادی برای اوجالان»، همچنین حق دفاع به زبان کوردی و آموزش به زبان کوردی دست به اعتصاب گسترده غذا زدند. هزاران زندانی در این اعتصاب غذا شرکت کردند. به دلیل فشارهای زندانیان، حکومت ا.ک.پ ناگزیر شد بار دیگر درهای امرالی را بگشاید. اوجالان بار دیگر وارد عمل شده  و در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۲ در روز ۶۶ اعتصاب غذای زندانیان از آنان درخواست نمود که اعتصاب غذای خود را خاتمه دهند. برای حل مسئله کورد لازم بود که بار دیگر مذاکراتی انجام می‌شد و بر اساس خواست افکار عمومی در سوم ژانویه ۲۰۱۳ ریاست مشترک کنگره جامعه دمکراتیک، احمد ترک و آیلا آکات نماینده حزب مناطق دمکراتیک در الیح، به امرالی عزیمت کرده و با اوجالان دیدار کردند. بعد از این دیدار یود که فرایند صلح آغاز شده و این فرایند دو سال و نیم ادامه پیدا کرد.

زمینه‌سازی برای نابودی همگام با تلاش برای راه‌حل

عبدالله اوجالان رهبر خلق کورد در سال ۲۰۱۳  برای اعلام فرایند دست‌یابی به راه‌حل به شیوه‌ای رسمی پیامی را به مراسم میلیونی نوروز آمد ارسال کرد. در این پیام آمده بود که لازم است سلاح‌ها خاموش و فکر و سیاست سخن بگوید. بعد از این پیام امیدها برای دست‌یابی به صلح بار دیگر زنده شدند. هیات حزب دمکراتیک خلق‌ها از امرالی دیدار کرد. اما این فرایند چندان ادامه پیدا نکرد. علیرغم آنکه بین هیات امرالی و مسئولان حکومتی در کوشک دولما باغجه تفاهمنامه‌ای امضا شده و جامعه و نیروهای سیاسی منتظر اقدامات عملی دولت بودند، اما از همان ابتدا شواری امنیت ملی طرح تخریب این تفاهمنامه را آماده کرده بود.

اردوغان در این باره بیانیه‌ای را صادر کرده و اظهار داشته بود که این تفاهمنامه را به رسمیت نمی‌شناسند. در ۵ آوریل ۲۰۱۵ مانع از دیدار هیات امرالی با اوجالان شدند. بعد از آن از عزیمت خانواده و وکلا نیز به امرالی ممانعت به عمل آمد. سیاست‌های انزوا تشدید شده و مرحله جدیدی در حصر اوجالان آغاز شد. در این مرحله نیز انتخابات سراسری ۷ ژوئن ۲۰۱۵ آغاز شد. اقدامات آشوبگرانه در مقابله با میتینگ و تلاش‌های حزب دمکراتیک خلق‌ها آغاز شدند. این حزب به امید میلیون‌ها نفر تبدیل شده بود. در ۱۸ می ۲۰۱۵ در دفتر حزب دمکراتیک خلق‌ها در مرسین و آدانا بمب منفجر شد. در ۵ ژوئن ۲۰۱۵ بمبی در میتینگ حزب دمکراتیک خلق‌ها منفجر شد. علیرغم تمامی این اقدامات، انتخابات ۷ ژوئن برگزار شد و با تلاش‌های حزب دمکراتیک خلق‌ها، آ.ک.پ قادر به کسب حد نصاب نشد. این حزب برای نخستین بار توانست به عنوان یک حزب وارد انتخابات شده و ۱/۱۳ درصد از آرا را کسب کرده  ۸۰ نماینده را به پارلمان بفرستد.

ا.ک.پ که قادر به کسب حد نصاب نشده بود، در ۱ نوامبر ۲۰۱۵ انتخابات جدیدی را برگزار کرد. در مرحله ۵ ماه آینده رویدادهای مهمی به وقوع پیوستند. رژیم ترکیه در لوای داعش در پرسوس از توابع رحا، بمبگذاری کرده و در جریان آن ۳۳ نفر جان خود را از دست دادند. دو روز بعد در منطقه سریکانی در رحا ۲ پلیس به شیوه‌ای مشکوک کشته شدند. حاکمیت این مسئله را به عنوان بهانه‌ای برای حمله به مواضع حزب کارگران کوردستان توجیه کرده و در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۵ هواپیماهای جنگی ارتش ترک به قندیل حمله کردند. با این حمله فرایند صلح متوقف شد. در ۱۰ اکتبر  ۲۰۱۵ در جریان انفجاری در منطقه گارا-ی آنکارا در میتینگ صلح و دمکراسی سندیکاها ترکیه، انفجاری روی داد و ۱۰۳ شهروند جان خود را از دست دادند. انفجار از سوی حکومت ترکیه برنامه‌ریزی و اجرا شد و داعش به درخواست آ.ک.پ مسئولیت آنرا بر عهده گرفت.

بعد از انتخابات سراسری ۱ نوامبر ۲۰۱۵ آ.ک.پ بار دیگر به قدرت رسید. با بازگشت سیاست‌های گذشته جنگ و برخورد در شهرها بار دیگر گسترش پیدا کرد و بین سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۱۶ در دشت‌ها و مراکز شهری صدها نفر جان خود را از دست دادند. سیاست‌های سرکوبگرانه روز بروز افزایش پیدا می‌کردند. در سپتامبر ۲۰۱۶ آ.ک.پ به انتصاب گماشتگان خود بر شهرداری‌های کوردستان دست زد. در نوامبر سال ۲۰۱۶ صدها نفر از روسای مشترک حزب دمکراتیک خلق‌ها و نمایندگان این حزب، شهرداری‌های این حزب دستگیر شدند. مرحله جدیدی در دستگیرهای کوردستان آغاز شد.

اگر دولت در این رابطه صمیمیت داشت، مسئله کورد می‌توانست حل شود

حاکمیت روز بروز بر اقدامات جنگ‌طلبانه خود می‌افزود. با تشدید حصر و انزوا بر رهبر خلق کورد اجازه نداد که صدای اوجالان به خلق برسد. به دلیل تشدید انزوا، در ۵ سپتامبر ۲۰۱۶ پنجاه سیاستمدار، نویسنده، هنرمند و شهردار و روزنامه‌نگار در امد دست به اعتصاب غذا زدند. حاکمیت ناچار شد محمد اوجالان برادر رهبر خلق کورد را به امرالی اعزام کند. محمد اوجالان در ۱۱ سپتامبر با رهبر خلق کورد دیدار کرد. اوجالان در این ملاقات اعلام کرد که علیرغم تمامی رویدادهای صورت گرفته دست‌یابی به صلح همچنان دشوار نبوده و  به نقل از رهبر آپو گفت: در صورتیکه دولت برای طرح صلح اعلام امادگی داشته باشد، ما می‌توانیم طی ۶ ماه به تفاهم دست پیدا کنیم. ما فرایند صلح را خاتمه ندادیم. من به هیاتی که برای دیدار با من به امرالی آمدند گفتم پس از ١۵ روز دیگر نزد من بیائید. مسئله کورد مسئله‌ای ۴۰ ساله نیست، مسئله‌ای است که از ریشه‌ای ۲۰۰ ساله برخوردار است. اگر دولت جدی می‌بود، می‌توانست مسئله کورد را حل کند.

حاکمیت آ.ک.پ بار دیگر انزوا را تشدید کرد. بعد از این دیدار اوجالان در انزوا قرار گرفت. در همین دوره بود که لیلا گووَن ریاست مشترک کنگره جامعه دمکراتیک و نماینده پارلمان در ۷ نوامبر ۲۰۱۸ در زندان آمد با خواست پایان دادن به انزوای تشدید شده علیه اوجالان دست به اعتصاب غذا زد. اعتصاب غذا در زندان‌ها با استقبال هزاران زندانی روبرو شد و بار دیگر حاکمیت ناگزیر شد که درهای زندان امرالی را بر روی وکلا و خانواده اوجالان بگشاید. هر چند حاکمیت اجازه داد که محمد اوجالان با رهبر اپو دیدار کند اما لیلا گوون اعلام کرد که نباید فریب خورد. در نهایت بعد از پافشاری لیلا و زندانیان در نتیجه این اعتصاب غذا وکلای رهبر خلق کورد توانستند بعد از ۸ سال با رهبر خلق کورد در امرالی دیدار کنند. وکلای رهبر خلق کورد در ۲-۲۲ می ۲۰۱۹، ۱۲-۱۸ ژوئن و ۷ اگوست ۲۰۱۹ با اوجالان دیدار کنند. اوجالان بار دیگر دست صلح و آشتی را به سوی حاکمیت دراز کرد.

دست‌یابی به صلح در یک هفته ممکن است

اوجالان در خواست نمود: بیایید مسئله کورد را حل کنیم. من براین باورم که می‌توانیم در طول یک هفته مسئله را حل کنیم. اما این درخواست اوجالان نیز بدون پاسخ گذاشته شد. وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد هیچگونه مانعی برای دیدار خانواده و وکلا برای ملاقات با اوجالان وجود ندارد. اما همزمان با این گفته ها بار دیگر انزوای اوجالان تشدید شد.

در سال ۲۰۲۰ اوجالان تنها دو بار توانست با جهان خارج ارتباط داشته باشد. به دلیل شیوع بیماری کوید ۱۹ در امرالی، اوجالان در ۲ مارس با خانواده خود تماسی تلفنی برقرار کرده بود. این نخستین بار بود که بعد از ۲۱ سال او توانسته بود از حق تماس تلفنی برخوردار شود.

بار دیگر مسئولیت بر دوش زندانیان افتاده است

بسیاری از سیاستمداران، احزاب و گروه‌های سیاسی خاطرنشان می‌کنند که تشدید انزوا بر امرالی دلیل گسترش جنگ و بحران  است. حاکمیت به منظور برداشتن حصر هیچگونه قدمی برنداشته است. به همین دلیل بار دیگر مسئولیت بر دوش زندانیان  پ.ک.ک و پاژک افتاده است. زندانیان پاژک و پ.ک.ک به منظور خاتمه دادن به انزوای تحمیل شده بر رهبر خلق کورد و اعتراض به نقض حقوق بشر از ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰ اعتصاب غذای جدید، بدون بازگشت و نامحدودی را آغاز کرده‌اند. گروه گروه زندانیان این اعتصاب غذا را ادامه می‌دهند. بار دیگر نگاه‌ها متوجه اعتصاب غذای زندانیان سیاسی و گشودن درهای امرالی شده است.