رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در ۹ اکتبر سال ۱۹۹۸ با فشار نیروهای بینالمللی ناچار به خروج از سوریه شد و در ۱۵ فوریه ۱۹۹۹ اوجالان توسط نیروهای بینالمللی به ترکیه مسترد شد. اکنون ۲۱ سال از زندانی شدن و انزوای مطلق وی در امنیتیترین زندان جهان، در جزیره امرالی میگذارد. وکلای عبدالله اوجالان از همان روزی که دستگیر شد تا ۲۷ ژوئیهی ۲۰۱۱ در مجموع ۷۶۵ بار برای دیدار با موکلشان درخواست دادهاند. ۴۲۳ بار این درخواستها رد شدند. ۳۵۲ درخواست به بهانههای واهی مانند خرابی کشتی، در دست تعمیر بودن کشتی و وضعیت نامساعد هوایی رد شدند. وکلای اوجالان از ۲۷ ژوئیهی ۲۰۱۱ به بعد برای دیدار با موکلشان هزار و پنج بار درخواست خود را به دادستانی بورسای ارائه کردهاند و تنها پنج بار با درخواست دیدار وکلا با موکلشان موافقت شده است. در تمام این مدت به بهانههایی مانند وضعیت اضطراری، وضعیت نامساعد هوایی و خرابی کشتی با دیدار با اوجالان مخالفت کردهاند.
لیلا گووَن ریاست مشترک کنگره جامعه دمکراتیک در ۸ نوامبر ۲۰۱۸ به منظور خاتمه دادن به انزوای تحمیلی بر رهبر خلق کورد در زندان آمد دست به اعتصاب غذا زد. اعتصاب غذای وی در مدتی کم در تمامی زندانهای ترکیه و شمال کوردستان گسترش پیدا کرد و مدتی بعد در سراسر جهان افرادی به این اعتصاب پیوستند. دست زدن به این اعتصاب گسترده در سطح جهانی، فشارهای شدیدی را بر دولت ترک وارد ساخته و حاکمیت ناگزیر شد بعد از گذشت ۸ سال اجازه دهد وکلا با رهبر خلق کورد دیدار داشته باشند. نوروز اویسال و ریزان ساریجا از وکلای رهبر خلق کورد در ۲-۲۲ مه ۲۰۱۹، در ۱۲-۱۸ ژوئن ۲۰۱۹ و ۷ اگوست ۲۰۱۹ توانستند به جزیره امرالی رفته و با اوجالان ملاقات و گفتگو داشته باشند. بعد از دیدار ۷ اگوست، دیدارها با وی مجددا قطع و مانع از حضور موکلان به جزیره امرالی شدند. وکلا از آن روز تا به کنون درخواستهای زیادی را به دادستانی بورسا جهات دیدار با اوجالان دادهاند، اما تا کنون هیچگونه پاسخ مثبت یا منفی به درخواست وکلا ارائه نشده است.
دادگاه شعبه اول تجدید نظر بورسا در ۲۳ سپتامبر سال جاری در رابطه با اوجالان و دیگر زندانیان جزیره امرالی، عمر خیری کونار، ویسی آکتاش و حامیلی یلدریم را به بهانه تنظیم نقشه راه اوجالان که در ۱۵۶ صفحه در سال ۲۰۰۹ نوشته شده بود، به مدت ۶ ماه از دیدار با وکلا ممنوع کرده است. بعد از اعلام این ممنوعیت، ۱۳ بار درخواست وکلا به دلیل صدور چنین حکمی بدون پاسخ مانده است.
همچنین همراه با ممنوعیت دیدار وکلا، ممنوعیت ۶ ماهه دیدار خانوادهها با زندانیان امرالی نیز از سوی همان دادگاه ممنوع اعلام شده است. آخرین بار رهبر خلق کورد بعد از ۲۱ سال زندان، در آوریل ۲۰۲۰ برای نخستین بار توانسته بود که از طریق تلفن با خانواده خود تماس برقرار کند. عمران امکچی از وکلای رهبر خلق کورد و عضو دفتر حقوقی آسرین در رابطه با انزوای تحمیلی بر عبدالله اوجالان با خبرگزاری مزوپوتامیا به گفتگو پرداخت.
ممنوعیت دیدار با اوجالان سیاستهای انزوا را فاش میکند
عمران امکچی با اشاره به مانع تراشیهای صورت گرفته علیه ملاقاتها بعد از ۷ اگوست اظهار داشت: بعد از دست زدن به اعتصاب غذا آقای اوجالان توانستند بعد از ۸ سال با وکلای خود دیدار داشته باشند. بعد از ۵ دیدار، بار دیگر مانع از تداوم دیدارها شدند. مشخص شده است که این دیدارها در راستای تلطیف این مرحله و پاسخهای [خلق کورد] بوده است. و به این معناست که ادامه تصمیم به انزوای مطلق نیز از سال ۲۰۱۵ آغاز شده است. با ممنوعیت ملاقات وکلا و خانوادهها، سیاستهای خود را در راستای انزوا به خوبی فاش کردهاند.
ممنوعیتها همیشه هیچ مبنای حقوقی نداشتهاند
امکچی در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان ساخت که حکم ممنوعیت دیدار با آقای اوجالان، تصمیمی سیاسی بوده و در این رابطه اظهار داشت: در اصل انزوای مطلق، هیچ مبنای حقوقی نداشته و با قوانین در تضاد است. گزارش کمیته منع شکنجه اتحادیه اروپا اظهار میدارد که انزوا ضد قانون و در مخالفت با حقوق است. اما ممنوعیت دیدارها و انزوای مطلق همچنان ادامه دارد. با بررسی تصمیم دادگاه در رابطه با ممنوعیت دیدار وکلا، مشاهده میکنیم که مجازات سلول انفرادی را در سالهای ۲۰۰۶-۲۰۰۸ بر آقای اوجالان تحمیل کردهاند. در حالی که بهانه این حکم هیچگونه مبنای حقوقی نداشته است. ادعاها کاملا واهی هستند.
حکم ممنوعیت ملاقات با آقای اوجالان برخلاف راه حل است
عمران امکچی در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت که انزوای مطلق علیه راه حل است. امرالی بازتاب دهنده دیالکتیک حقیقت است. همزمان میدانی است که دستیابی به راه حل یا شکست در راه حل در آنجا به وقوع میپیوندند. نقشه راه اوجالان در اصل پارامتر اصلی دستیابی به راه حل است. این نقشه نشانگر راه حل دمکراتیک است که دستیابی به راه حل را هدف خود قرار داده است. این دیالکتیک از سال ۱۹۹۳ بکار گرفته شده است. باید به خوبی این دیالکتیک بازخوانی شود، طرفداران راه حل و کسانی که مخالفت آن هستند از اجزای آن هستند. باید بطن آن را نیز مشاهده کرد. تصمیمات مبتنی بر ممنوعیت دیدارها و تحمیل انزوا احکامی هستند علیه راه حل.
نه فقط ترکیه، بلکه نیروهای بینالمللی نیز در تصمیم به انزوای اوجالان سهیم هستند
امکچی با اشاره به دخالت نیروهای مخفی در خاورمیانه اظهار داشت: معادلهای بینالمللی در جریان است و این مداخلات مخفیانه و پشت پرده را به دنبال خواهد داشت. انزوای تحمیلی بر اوجالان، بر عدم دستیابی به راه حل و این معادله تاثیر گذاشته است. در واقع هدف اوجالان دستیابی به راه حل این معادله بوده و ایستارهای او بر حل مسائل و مشکلات خاورمیانه متمرکز است. آقای اوجالان میگوید ترکیه نه بر اساس خواست خود برای صلح گام برمیدارد و نه بر اساس خواست خود به جنگ دست میزند. روح نیروهای فرادست بر ترکیه، مزوپوتامیا و خاورمیانه وظیفه نگهبانی است. دست نیروهای بینالمللی در عدم دستیابی به راه حل مسائل و مشکلات قابل مشاهده است. این نیروهای بینالمللی توطئه بینالمللی را بر شخص اوجالان متمرکز کرده و انزوایی شدید را در امرالی بر اوجالان تحمیل کردند. امروز نیز نیروهای فرادست از این سیاست حمایت میکنند. انزوایی مطلقی را که امروز بر اوجالان تحمیل کردهاند بنابه تصمیم ترکیه نبوده است، بلکه در وهله نخست تصمیم آمریکا و نیروهای فرادست است. طبق گفته آقای اوجالان ترکیه همچنان وظیفه پاسداری از این سیستم را برعهده دارد.
تمامی طرفین باید آزادی اوجالان را تسریع کنند
عمران امکچی با اشاره به کارزارهایی که در راستای رفع انزوا و آزادی آقای اوجالان صورت گرفتهاند نیز اظهار داشت: در مجموع کارزارهایی که برای آزادی اوجالان صورت میگیرند بسیار مهم و ارزشمند هستند. لازم است که این تلاشها و مبارزات به طرق مختلف تقویت شوند. هر دقیقهای که اوجالان در زندان باشد ضررهای بسیاری را متوجه خلقهای ترکیه و خاورمیانه میکند. از نظر من دادگاه حقوق بشر اروپا میخواهد که ۲۵ سال حکم زندان را بر آقای اوجالان تحمیل کند. اما وی ۲۱ سال است که در جزیره امرالی زندانی شده است. از این زمان ۴ سال باقی مانده است. لازم است که دادگاه حقوق بشر اروپا در رابطه با آقای اوجالان ۶ سال را از این حکم خود کم کند. اما این تصمیم بسیار دیرهنگام است. یعنی در بعد حقوقی باید آقای اوجالان در سال ۲۰۲۴ آزاد شود. به همین دلیل برای آزادی اوجالان لازم است که تمامی گروهها و سازمانهای دمکراتیک دست به مبارزه بزنند. در این خصوص کارزار آزادی برای اجالان بسیار مهم بوده و باید بیش از پیش گسترده شود. در این کارزار برای همگان آرزوی موفقیت دارم.
منبع: MA