از سازماندهی اتحادیه تا تشکیل حزب زنان – بخش چهارم
«شاید همه از وطن دست بکشند، همه از اصل میهن‌دوستی دست بکشند، اما یاژک نمی‌تواند از آن دست بکشد. خاک و میهنش را بالاتر از هر چیز نگه می‌دارد. یاژک اساسا یک واقعیت جنگ است.»
در دهه ۱۹۹۵، زمینه مهمی در مبارزه زنان کورد ایجاد شده و تجربه مهمی کسب شده بود. از نظر کمی و کیفی، افزایش جدی وجود داشت. کنگره یاژک (اتحادیه آزادی زنان کوردستان) در مارس ۱۹۹۵ بر اساس این زمینه محکم برگزار شد. حدود ۳۰۰-۳۵۰ نماینده در کنگره شرکت کردند. در کنگره، زنان برای اولین بار مجلس خود را انتخاب کردند. رهبر آپو چشم‌انداز بسیار قوی‌ای برای کنگره داشت. فعالیت‌ها و مشکلات زنان برای اولین بار به این گستردگی در کنگره مورد بحث قرار گرفت، راه‌حل‌هایی توسعه یافت و تصمیماتی اتخاذ شد. یاژک عملکرد خود را به گونه‌ای بازتعریف کرد که مستقیما به رهبر آپو وابسته باشد و خود را به سازماندهی جدیدی رساند.
پس از این اطلاعات تاریخی کوتاه، در این بخش از مقاله، به ارزیابی‌های تاریخی رهبر آپو برای یاژک خواهیم پرداخت. دانستن تاریخ به نوعی دانستن دیروز، دانستن امروز و فردا است.
«یاژک میهن‌دوست، جنگجو و حزبی است»
رهبر آپو یاژک را بر اساس سه اصل متبلور می‌کند و این اصول را به شرح زیر تعریف می‌کند:
«یاژک به معنای پایبندی کامل به اصل میهن‌دوستی است. اقتضای این اصل این است: شاید همه از وطن دست بکشند، همه از اصل میهن‌دوستی دست بکشند، اما یاژک نمی‌تواند دست بکشد. خاک و میهنش را بالاتر از هر چیز نگه می‌دارد. یاژک عنصر ضروری واقعیت جنگ است. در اینجا یک جنگ رهایی ملی وجود دارد. اگر دقت شود، زن در واقعه پ‌ک‌ک یک‌صدا می‌گوید 'من می‌خواهم در جنگ حضور داشته باشم'. یعنی یاژک حتی در سطح احساسات نیز اساسا یک واقعیت جنگ است. ... این فقط به معنای نظامی نیست، بلکه به ویژه به معنای مبارزه درون حزبی، مبارزه سازمانی و دفاع از تمام الزامات زندگی آزاد است. یاژک نیروی حزب است. نیرویی است که باید بیش از هر کس دیگری به اصل حزب پایبند باشد. زیرا زن فقط با سازمان وجود دارد. واضح است که بدون سازمان، حتی یک زن آزاد وجود نخواهد داشت. یعنی یک شخصیت یاژک باید شب و روز بگوید 'من باید حزب را بالاتر از هر کس و هر چیز قرار دهم. زیرا وجود من با این حزب ممکن است'. یاژک خود را نجات خواهد داد. ما فقط به اقتضای رفاقت، فضا را آماده می‌کنیم و حمایت می‌کنیم. آن اراده، آن آگاهی، آن جسارت را خود نشان خواهد داد. شعار 'ابتدا زن نجات یابد' شعار صحیحی است.»
«یاژک ابزار عشق است»
رهبر آپو در ارزیابی دیگری، یاژک را با این عبارات تعریف می‌کند:
«یاژک ویژگی پیروزی است، یاژک فراخوانی به پیروزی است. کسی که می‌خواهد به یاژک برسد، ابتدا به پیروزی نزدیک خواهد شد. کسی که نتواند در سازماندهی، سیاست و جنگ پیروزی را کسب کند، یاژک را درک نمی‌کند و نمی‌تواند به یاژک نزدیک شود. یاژک ابزاری برای گرفتن انتقام از تمام عقب‌ماندگی‌ها، تمام سقوط‌ها و به‌ویژه تمام ویژگی‌های خطرناک مردانه است. یاژک ابزار زیبایی است که به عنوان واقعیتی زیبا در برابر تمام زشتی‌ها، تمام ویژگی‌های زنان بسیار بی‌ارزش، معنا پیدا می‌کند. یاژک ابزار عشقی است که به عنوان پیشرفته‌ترین و خلاقانه‌ترین احساس در انسان، دارای پایه اجتماعی است و اکنون در ما به هدفی اصولی رسیده است.»
رهبر آپو در چشم‌انداز خود برای سال ۱۹۹۶، این ارزیابی‌های مهم را برای زنان انجام می‌دهد:
«سال ۱۹۹۶ سالی است که زن در مبارزه آزادی جهش صورت خواهد داد، شخصیت خود را پیدا خواهد کرد، هویت خود را به دست خواهد آورد، بر اساس نیروی خود سازماندهی و ارتشی خواهد شد و این دیگر پیشرفتی است که تمام مردم کوردستان آن را خواهند پذیرفت و حمایت خواهند کرد. اکنون درک می‌شود که زن در عرصه گریلا بار نیست، بلکه بار را برمی‌دارد، مشکل زندگی نیست، بلکه منبع نیروی خلاقی است که مشکلات زندگی را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد. و پیروزی آن به طرز چشمگیری در سال ۱۹۹۶ محقق خواهد شد. واضح است که به طور کلی زنان کوردستان باید بدانند و تمام مردم ما نیز باید بدانند که این پیشرفتی جدید و بسیار ادعامند و دگرگون‌کننده است که باید با آن به زندگی و جنگ معنا بخشید.»
«پیشرفتی که به انقلاب‌های جهان کمک خواهد کرد»
رهبر آپو سال ۱۹۹۶ را سال فعالیت و مبارزه رهایی برای انقلاب کوردستان تلقی و در ادامه به این نکات اشاره می‌کند:
«رهایی زن پایه بزرگی به دست آورده است. در تمام زمینه‌های کاری، در عرصه گریلا و در قیام، قدرت خود را نشان داده است. صدها شهادت او -که در سال ۱۹۹۵ شهادت زنان از صد نفر فراتر رفت- به عنوان ارزشی که محکم‌ترین تضمین آزادی زن است و دستور می‌دهد تا آخر پایبند بمانیم و آنچه لازم است را انجام دهیم، یادآوری می‌شود و این بسیار مهم است. آموزش‌های انجام شده، به ویژه تحلیل‌ها، همانطور که امکان آزادی را به روی تمام زنان زحمتکش و مبارز باز می‌کند، نشان می‌دهد که مرد نیز چگونه باید رویکردی برابر و آزاد داشته باشد. همه اینها نشان می‌دهد که دستاوردهای زنان در سال ۱۹۹۶ نیز بزرگ خواهد بود و در این معنا، زندگی هم آزاد و هم برابر خواهد شد. تمام مردم ما باید بدانند و زنان نیز باید بدانند که دنیای جدیدی متولد می‌شود، زندگی جدیدی متولد می‌شود. این پیشرفتی است که در وسط این جنگ، زن با نیروی ذاتی‌اش خود را ثابت می‌کند و در این معنا، کمک بسیار مثبتی به انقلاب‌های جهان خواهد کرد. سال ۱۹۹۶ بر این اساس امیدهای بزرگی را نوید می‌دهد و شاهد پیشرفت‌های چشمگیری خواهد بود و دستاوردهای بزرگی کسب خواهد کرد.»
رهبر آپو با اشاره به اینکه زن روشنفکر، اندیشه‌ورز و دارای اراده قوی همیشه نیروی توسعه‌دهنده و مبارز زندگی است، ارزیابی می‌کند: «در اینجا می‌خواهیم به هویت زن شکل قطعی بدهیم. همانطور که زن آزادشده ارزشمندترین نیروی زندگی است، زن سرکوب‌شده و مشکل‌دار نیز به همان اندازه بلای جان زندگی است. باید از شانس خود بر اساس زنی که نیروی زندگی را به دست آورده است، استفاده کنید. باید کاملا درک شود که رویکرد ناعادلانه و عقب‌مانده‌ای که به یک زن می‌شود، به تمام زنان می‌شود. هر زن مبارز باید بداند که نماینده شایسته‌ای از شخصیت و قدرت زن آزاد است. و همانطور که برای آزادی میهن و مردمش مبارزه می‌کند و در صورت لزوم آگاهانه جان خود را فدا می‌کند، باید بداند که چگونه برای آزادی خود جان خود را فدا کند و در این زمینه نیز اصولی باشد.»
«زنی که به رهایی کامل هم‌جنس خود توجه نکند، زنی ساخته و دروغین است»
رهبر آپو با بیان اینکه «زنی که به رهایی کامل هم‌جنس خود توجه نکند؛ برعکس، از آن اجتناب کند، باید او را زنی ساخته و دروغین و زنی فرصت‌طلب دانست»، اظهار می‌دارد که نگرش اساسی که در مبارزه زنان باید مورد توجه قرار گیرد، در توجه و تلاش برای رهایی کامل جنسیت دیده می‌شود و در ادامه به رفقای زن خود می‌گوید:
«زنی که زنانگی خود را آزاد نکند، با ویژگی‌های زن برده در صفوف ما حضور داشته باشد، به معنای آن است که بزرگ‌ترین بدی را به خود و حزب می‌کند. همچنین نباید هرگز در برابر رویکردهای مردانه تسلیم شوید و باید تا آخر در برابر تحمیل‌ها اصولی رفتار کنید، بدون آنکه معیارهای آزادی، برابری و حتی درک اخلاقی و زیبایی خود را در نظر بگیرید. حتی یک روز نباید بدون برنامه باشید. ما از برنامه برای کل حزب صحبت می‌کنیم. ما از برنامه‌های روحی، اخلاقی و زندگی روزمره صحبت می‌کنیم. مسئله زندگی باید از هر نظر پاسخی قابل قبول در شخصیت شما پیدا کند. باید بتوانید با اصرار از زندگی‌ای که اراده و روحیه شما می‌خواهد دفاع کنید، نه در برابر تاثیرات و تحمیل‌های بیرونی. باید بتوانید احترام به زندگی را به قوی‌ترین شکل بیان کنید.»
نه سازماندهی جنسیتی، بلکه حزب سیاسی زنان است
در نهایت، رهبر آپو به این سوال پاسخ می‌دهد که زن با حزب خود چه کاری می‌تواند انجام دهد:
«حزب شما سازماندهی جنسیتی نیست، بلکه حزب سیاسی زنان است. برای اولین بار در جهان. فوق‌العاده است! همانطور که حزب سوسیالیسم وجود دارد، زنان نیز باید حزب داشته باشند. مشکلات شما سنگین است. حزب تشکیل دهید! این حزب هنگام تولد، تصمیمات جالبی خواهد گرفت. و جالب خواهد بود که بتوان به تمام رویکردهای مردانه به نام سازمان زنان پاسخ داد. حتی می‌توانید در مورد کوچک‌ترین احساسات خود تصمیم بگیرید. اگر چنین چیزی رخ دهد، شاید مردان به التماس بیفتند. می‌توانید تمام برنامه‌های خود را عملی کنید.
فکر می‌کنم؛ هر چه آرزوی زنانه وجود دارد، با سازمان محقق می‌شود، درست است؟ مثلا به مردی که قبلا با قدرت، پول و زور زن را می‌گرفت، می‌گویید 'خودت را ثابت کن. چرا می‌آیید و زن می‌خواهید؟'. قبلا از خانواده‌ها می‌خواستند. حالا از حزب زنان بخواهند. می‌توانید پنجاه شرط بگذارید. تا زمانی که مرد را اصلاح کنید، شرایط خود را تحمیل می‌کنید. این عیب نیست. عیب آن است که خود را مانند یک اسیر عرضه کنید... همانطور که قرن نوزدهم قرن احزاب بورژوازی و قرن بیستم قرن احزاب مبتنی بر کار بود، قرن بیست و یکم نیز قرن حزب‌سازی مبتنی بر زنان خواهد بود.»
اولین کنگره حزب زنان کارگر کوردستان (پ‌ژک‌ک) که اولین حزب زنان کورد بود، در ۱۳ مارس ۱۹۹۹ برگزار شد. سومین کنگره زنان در سال ۲۰۰۰ برگزار شد. در این کنگره، پ‌ژک‌ک نام خود را به حزب زنان آزاد (پ‌ژآ) تغییر داد. در پنجمین کنگره زنان، پ‌ژآ نام خود را به حزب آزادی زنان کوردستان (پاژک) تغییر داد و تا به امروز با این نام به مبارزه خود ادامه می‌دهد.
ادامه دارد...
