دیرالزور شاهد وضعیتی شبیه به شورشی با حمایت دولت ترکیه بود که سال گذشته در زندانی که تبهکاران داعشی در آن نگهداری میشدند، رخ داد. به زودی مشخص شد که این حملهای بود که توسط دولت ترکیه، دولت سوریه و برخی دیگر از قدرتهای منطقهای سازماندهی شده بود. بازی در دیرالزور فعلا به پایان رسیده است. با این حال، دولت ترکیه به دنبال ادامه طرحهای مشابه در منبج، عینعیسی، گریسپی و تلتمر است.
در ۲۷ اوت، پس از دستگیری افسر شورای نظامی دیرالزور، احمد الحُبیل، معروف به ابوهَوله و برخی از دستیارانش توسط نیروهای سوریه دموکراتیک، ضد حملات در برخی از مناطق دیرالزور آغاز شد. سرکشی این حملات فردی به نام ابراهیم الهَول از قبیله العکیدا بود. این شخص که مدعی حفاظت از ابوهَوله بود، قبلاً نقشههای ترور خود را علیه ابوهَوله انجام داده بود.
زمانی که این تبهکاران حملات خود را در دیرالزور آغاز کردند، دولت ترکیه همزمان حملات خود را از شهبا تا به مناطق منبج، عینعیسی، گریسپی و تلتمر آغاز کرد. در کنار ترکیه، دولت سوریه، روسیه و برخی از قدرتهای منطقهای نیز در این بازی علیه شمال و شرق سوریه مشارکت کردند.
در میان تبهکاران نواف البشیر جای دارد که میگوید به نمایندگی از قبیله بگارا از رقه عمل میکند. این تبهکاران روستاهای قبیله سایتات را که بیش از هر جایی مورد هدف داعش قرار میداد، غارت کردند.
نواف البشیر یکی از ثروتمندترین نامهای رقه قبل از جنگ بود. با وجود اینکه خود را رئیس قبیله بگارا معرفی میکند، اکثر قبیله به ویژه برادرانش او را به عنوان رئیس نمیپذیرند.
البشیر کارخانههایش در رقه را با حمایت دولت ترکیه تاسیس کرده بود. با شروع قیام در سوریه در سال ۲۰۱۱، او به ترکیه رفت و به گروه مخالفان سوری پیوست. ترکیه دو مقر او را در عنتاپ و روحا ایجاد کرد.
در سال ۲۰۱۶ ترکیه را ترک کرد و به روسیه رفت و از آنجا به تهران رفت. البشیر از اینجا پیش مدیریت سوریه در دمشق رفت و پس از توافقات آنجا، از سوی دولت سوریه به منطقه دیرالزور منصوب شد.
از این منظر، اینکه البشیر که مهرهی ترکیه، ایران و روسیه است و شخصاً در حملات به نیروهای سوریه دموکراتیک شرکت کرده است، نقش بسیاری از قدرتها را در بازی دیرالزور نشان میدهد.
تبهکار دیگری که مشخص شد از طرف دولت ترکیه و دولت سوریه فعالیت میکند، ابراهیم الهَول است. الهَول که ادعا میکرد از طرف قبیله العکیدات عمل میکند و قبلاً با ابوهَوله شریک شده بود، میخواست شریک خود را بکشد و منطقه را آشفته کند. الهَول با شروع درگیریها ابتدا میخواست در مقابل نیروهای سوریه دموکراتیک بایستد، اما وقتی دید که نیروی علیهاش مصمم است، به سمت منطقه تحت کنترل دولت سوریه حرکت کرد.
اگرچه او میگوید که نماینده قبیله العکیدات است، اما بخش قابل توجهی از این قبیله در کنار نیروهای سوریه دموکراتیک هستند. دهها تن از مردم این قبیله در صفوف نیروهای سوریه دموکراتیک به شهادت رسیدند. رئیس مشترک کانتون جزیره نیز از همین قبیله است.
با این حال، کسانی از همین قبیله نیز هستند که از همان ابتدا در کنار جمهوری ترکیه بودهاند و از دشمنی با مردم ساکن در شمال شرق سوریه به ویژه دشمنی کوردها دریغ نمیکنند. رئیس این افراد فردی به نام عبدالجبار الاکدی است. یک رئیس تبهکار عضو ارتش آزاد سوریه است که مقر آن در ترکیه است. جلسهای در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳ در عنتاپ با حدود ۶۰ رئیس تبهکار عضو ارتش آزاد سوریه برگزار شد و "اتاق عملیات مجاهدین الشمال" تأسیس شد. او در آن جلسه با بیان اینکه کوردها از منطقه پاکسازی شوند، وارد عمل شد. در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۳، تلحاصل و تلعران را در منطقه سفیره حلب هدف قرار داد. در این حملات ۶۲ نفر کشته و ۱۷۶ نفر زخمی شدند. همه کوردها از تلعران و تلحاصل آواره شدند. همان العکدی، پس از حمله داعش به کوبانی در سپتامبر ۲۰۱۴، در میان تبهکارانی بود که با اصرار دولت ترکیه به همراه پیشمرگهها به کوبانی اعزام شدند. العکدی یک هفته بعد از کوبانی گریخت.
در حال قبیله حاضر العکدی را نمیپذیرد و او را نفرین میکنند.
چرا دیرالزور مورد هدف قرار گرفت؟
دلایل زیادی برای انتخاب دیرالزور به عنوان هدف وجود دارد. موقعیت جغرافیایی آن در صدر این دلایل قرار دارد. قدرتهای منطقهای و بینالمللی تسلط بر اینجا را به دلیل موقعیت آن مهم میدانند. دلیل دوم ساختار قبیلهای در منطقه است. قدرتهایی که این فرصت را پیدا کردهاند تا برخی از قبایل را شکافته و آنها را با قدرت و پول به سمت خود بکشانند، بازیهای خود را در اینجا تشدید میکنند.
دلیل دیگر منابع زیرزمینی غنی در منطقه است. بسیاری از قدرتها در منطقه که پس از جزیره دارای بیشترین ذخایر نفتی هستند، برای کنترل این منابع با مشکل مواجه هستند. این میادین نفتی در حال حاضر تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک هستند. به همین دلیل است که نیروهای سوریه دموکراتیک که این منطقه را از دست داعش آزاد کردند، هدف قرار میگیرند.
به عنوان مثال، روسیه که در زمانی که داعش منطقه را در اختیار داشت، مداخله نکرد، اولین اقدامی که کرد این بود که تأسیسات ذخیرهسازی و حمل و نقل نفت خام در منطقه را که به دست نیروهای سوریه دموکراتیک افتاد، هدف قرار داد و منهدم کرد.
حضور بسیاری از هستههای داعش که هنوز در دیرالزور مخفی و خاموش هستند، اشتهای قدرتهای منطقهای و بینالمللی را جذب میکند. زیرا بسیاری از نیروها در تلاش برای احیای هستههای داعش در منطقه علیه همکاری نیروهای سوریه دموکراتیک و ائتلاف بینالمللی و هدف قرار دادن سیستم مستقر در شمال و شرق سوریه هستند. در میان این نیروها، ترکیه و اردوغان پیشتاز هستند.
امروز ترکیه در تلاش است نشان دهد که بین نیروهای سوریه دموکراتیک و اعراب، قبایل عرب و کوردها و میان قبایل عرب درگیری وجود دارد. این فقط خودنمایی نیست، هدف و مقصد اصلی دولت ترکیه ایجاد چنین درگیری است. هدف این است که نظام خلقهای شمال شرق سوریه و پارادایم راهحلی رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان مبنی بر آزادی برای همه، زندگی مشترک و خواهرانه-برادرانه، زندگی در محیطی دموکراتیک و آزاد را از بین ببرد.
با حملات دیرالزور، ستاد جنگ ویژه ترکیه یک استراتژی درگیری را وارد عمل کرد. با استراتژیای که بر اساس مشکلاتی که از دیرالزور شروع شد و فعلا متوقف شده است، به منبج، عینعیسی و تلتمر حمله میکند. انتظار میرود این حملات ادامه یابد. نیروهای سوریه دموکراتیک بر این اساس اقدامات احتیاطی را انجام میدهد و سعی میکند این نقشه و بازیها را خنثی کند.