در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲ در تهران یکی از یگانهای پلیس اخلاقی دولت ایران، ژینا امینی اهل شهر سقز را به بهانه نامناسب‌بودن پوشش دستگیر نمود و به دلیل خشونت و بی‌احترامی که علیه وی انجام شد، ژینا به کما رفت.

 او پس از سه روز بستری شدن در بیمارستان، در ۱۶ سپتامبر درگذشت. اعتراضات علیه این جنایت آمیخته به  چندین دهه نفرت زنان از بی‌عدالتی، تبعیض جنسیتی، نقض حقوق و حجاب اجباری بود که منجر به قیامی به رهبری زنان با شعار" ژن ژیان آزادی" شد که پایه‌های قدرت ایران را به‌لرزه درآورد.

حجاب اجباری در ایران دو هفته پس از انقلاب رژیم ایران در سال ۱۹۷۹ از راه سرکوب و تحمیل مجازات به زنان تحمیل شد. این حکم توسط خمینی صادر شده و از زنان خواست یا کار نکنند یا اگر می‌خواهند کار کنند، باید حجاب را رعایت نمایند.

انتشار این سخنان نارضایتی زنان را به دنبال داشت و بیشتر از ۸ هزار زن در دانشگاه تهران تجمع کرده و به آن اعتراض نمودند. زنان به اینها کفایت نکرده و تصمیم گرفتند در روز جهانی زن یعنی ۸ مارس همان سال (سال ۱۹۷۹) به خیابان‌ها آمده و راهپیمایی کنند. در این راهپیمایی، ۱۵ هزار زن شرکت نمودند و گفتند، ما حجاب اجباری و سرکوب را نمی‌پذیریم.

اما دولت به خواسته های زنان بی توجهی کرد و در سال ۱۹۸۳ پس از تصویب قانون مجازات اسلامی، برخورد به وسیله  واحدهای اخلاقی، رسما قانونی شد و زنانی که بدون حجاب در انظار عمومی ظاهر شدند، به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدند.

در تابستان سال ۲۰۰۶ مسئولین پلیس، آغاز به کار یگان‌های گشت ارشاد یا گشت اخلاق را اعلام نمودند و گفتند، آنها فقط برای آگاهسازی و هشدار به افراد بی‌حجاب کار می‌کنند، اما سرکوبهای گشت ارشاد فقط به هشدار محدود نشد و از آن زمان تاکنون روزانه دستگیری و آزار زنان به بهانه رعایت نکردن حجاب ادامه دارد.

زنان هرگز سکوت نکرده و در مقابل این قانون اعتراض کردند و مرحله به مرحله اعتراض زنان علیه حجاب اجباری و با هدف مطالبه ی حقوقشان ادامه یافت و در هیچ دوره‌ای، زنان در مقابل این فتوا و نابرابری‌ها سکوت را انتخاب نکردند.

 قوانین مربوط به حجاب اجباری که در چهار دهه گذشته زندگی را برای بسیاری از زنان ایران دشوار کرده بود، همچنین تبعیض و سرکوب زنان، تبلیغ کودک همسری، نابرابری و نقض حقوق زنان، همراه با آغاز حکومت ابراهیم رئیسی شدت بیشتری یافت. 

زنان خشمگین، شجاعانه و با اراده قوی در قیام سال گذشته علی رغم آنکه بدترین شیوه های سرکوب علیه آنها انجام شد، به میدان آمدند و برای به دست آوردن مطالبات و حقوقشان  مصمم بودند. سرکوب و تجاوزات به گونه‌ای بود که بیشتر از ۵۰۰ معترض در سرتاسر ایران به دست نیروهای امنیتی و نظامی کشته و بیشتر از ۲۰ هزار تن نیز دستگیر شدند.

علی رغم همه کشتار، فشار و حملات حکومت به زنان و شهروندان، اما این قیام ادامه یافت و زنان در ایران و روژهلات در به نتیجه رساندن مبارزات ۴۴ ساله شان، که با قیام" ژن ژیان آزادی" وارد مرحله جدیدی شده و بیشتر به پیروزی نزدیک شده بود، مصمم بودند.