ابراهیم اسد، رئیس مشترک هیئت اکولوژی شمال و شرق سوریه، به پرسش‌های خبرگزاری فرات (ANF) درباره مطالعات زیست‌محیطی انجام شده در شمال و شرق سوریه پس از انقلاب، و کنفرانس اکولوژی که در ماه آوریل در این زمینه و نتایج آن برگزار شد، پاسخ داد.

*کنفرانس اکولوژی برای اولین بار در شمال و شرق سوریه برگزار شد. قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم، کمی در مورد مطالعات زیست‌محیطی از ابتدای انقلاب تا امروز توضیح دهید؟ 

تشکیل هیئت اکولوژی که توسط اداره خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه ایجاد شده است را می‌توان در دو مرحله ارزیابی کرد: قبل از انقلاب و بعد از انقلاب. البته مراحلی نیز وجود دارد که تا تشکیل هیئت اکولوژی بعد از انقلاب توسعه یافت. به طور کلی، سیاست سیستماتیک در بخش‌های کوردستان و در هر بخش به گونه‌ای متفاوت توسعه داده می‌شود. در روژاوا، سیاستی که رژیم بعث انجام می‌داد، از نظر روش کمی متفاوت بود، هرچند که همان درک و ذهنیتی را داشت که مکمل یکدیگر با دولت‌های حاکم بر بخش‌های دیگر بود. سیاست اقتصادی و اجتماعی که توسط رژیم بعث ایجاد شد به سبک بسیار ظریفی بود. به منظور ایجاد فشار اقتصادی، به ویژه در مناطق روژاوا، فرصت بقای مردم در سرزمین‌شان را از بین می‌برد. به این ترتیب  تلاش می‌کرد راه مهاجرت از مناطق کوردی را هموار کند و اطمینان حاصل کند که کوردها بیشتر در کلان‌شهرها پراکنده می‌شوند. از سوی دیگر، رویکردهای غفلت‌آمیز زیادی نسبت به طبیعت روژاوا وجود داشت. از آنجایی که مردم روژاوا دائماً درگیر مشکلات اقتصادی بودند، در متوجه شدن به قتل‌عام‌های طبیعت و اتخاذ موضع علیه آنها بسیار ضعیف بودند. حتی می‌توان گفت که مردم روژاوا حتی از قتل‌عامی که علیه طبیعت خودشان انجام شده بود، بی‌خبر بودند. این سیاست توسط رژیم بعث به شیوه‌ای بسیار ظریف و کثیف انجام شد. رژیم بعث مناطق جزیر و عفرین را مراکز اقتصادی برای خود ساخته بود. به این معنا، مردم ساکن در این مناطق برای تامین معیشت اقتصادی خود، تمام محصولات تولیدی خود را بسیار ارزان می‌فروختند. درآمدهای حاصل از منابع زیرزمینی این مناطق نیز نصیب رژیم بعث می‌شد و مردم منطقه هیچ درآمدی از آن دریافت نمی‌کردند. علاوه بر این حساسیت نسبت به طبیعت در جامعه وجود نداشت. این وضعیت تا به امروز ادامه دارد. شاید دلبستگی به سرزمین خود وجود داشته باشد، اما حفاظت از آن با آگاهی زیست‌محیطی ضعیف است. چنین رویکردی نه تنها در جامعه، بلکه حتی در بین کسانی که خود را روشنفکر می‌نامند، وجود ندارد. 

با انقلاب ۱۹ جولای، انقلابی در تمام ابعاد زندگی رخ داد. انقلاب تحولات جدی در زندگی اجتماعی ایجاد کرد. می‌توان گفت که در سبک زندگی مردم، روابط خانوادگی، ارتباط آنها با طبیعت و نحوه سازماندهی زندگی‌شان انقلابی رخ داده است. از این نظر، ارزیابی انقلاب ۱۹ جولای تنها به عنوان یک انقلاب سیاسی، محدود کردن جدی انقلاب خواهد بود. در حالی که در برخی ابعاد گام‌های مهمی برداشته شد، برخی ابعاد به دلیل ادامه جنگ و حملات ترکیه ضعیف باقی ماند. 

تلاش شد تا همراه با تاسیس اداره خودمدیریتی، کمیته‌ی اکولوژی نیز توسعه یابد. جنگ اقدامات لازم را در این زمینه به تاخیر انداخت. کمیته اکولوژی کار خود را زیر نظر شهرداری‌ها انجام داد. با اعلام قرارداد اجتماعی، کمیته اکولوژی تشکیل شد تا خود را به شیوه‌ای منحصر به فرد سازماندهی کند. این کمیته عمدتاً سعی بر حفاظت از مطالعاتی که تاکنون در بعد اکولوژیکی انجام شده داشت. به همین دلیل، از لحاظ و بُعد پارادایمی ناقص ماند. 

حملات دولت ترکیه به شمال و شرق سوریه به ویژه اشغال عفرین، سرکانی و گری‌سپی و تخریب طبیعت آن خسارات جدی وارد کرد. کار شناسایی و تعمیر این آسیب‌ها از سال گذشته آغاز شده است. مهم این بود که جامعه مفهوم اکولوژی را درک کند و آگاهی را افزایش دهد. کمیته اکولوژی در سال گذشته هم در جامعه و هم در نهادهای عمومی به خوبی شناخته شده است. 

*کنفرانس اکولوژی برای اولین بار در شمال و شرق سوریه برگزار شد. این کنفرانس بر چه اصولی بنا شد؟ 

ما به عنوان کمیته محیط‌زیست، برنامه‌هایی را ارائه کرده‌ایم. کمیته شروع به حرکت در ارکان مجمع محیط‌زیست و آکادمی اکولوژی کرد. کمیته اکولوژی و آکادمی اکولوژی فعال هستند. کار ما برای ایجاد شورای اکولوژی ادامه دارد. این طرح برای مجلس آماده است. این در محدوده هدف یک ساله ما است. 

یکی از فعالیت‌هایی که پیش روی خود گذاشتیم برگزاری همایش اکولوژی بود. ۲۶-۲۷ آوریل برگزار شد. بسیاری از فعالان محیط‌زیست و آکادمیسین‌ها از کشورهای مختلف در آن شرکت کردند. کنفرانسی بود که در آن مطالعات جاری مورد ارزیابی قرار گرفت و کارهایی که باید انجام شود مورد بحث قرار گرفت و به هدف خود رسید. 

*شعار اصلی کنفرانس شما چه بود؟ 

ما در کارزاری که ابتکار رهبری برای آزادی جسمانی رهبر آپو راه‌اندازی کرده بود شرکت کردیم و گفتیم بیایید «با پارادایم اکولوژیک رهبر آپو را به صورت جسمانی آزاد کنیم و مسئله کورد را حل کنیم». همه ارزیابی‌ها و پیام‌ها در چارچوب همین شعار بود. امروز نه تنها شمال و شرق سوریه، بلکه کل جهان با یک بحران زیست‌محیطی جدی مواجه است. رهبر آپو که راه‌حل‌های جایگزین برای همه این بحران‌ها ایجاد می‌کند و راه‌حل‌هایی را برای مشکلات تجربه شده در سراسر جهان با فلسفه دموکراتیک و اکولوژی ارائه می‌دهد، در انزوای شدید قرار دارد. ما سعی کردیم از طریق کنفرانس یک بار دیگر این حقیقت را به جهانیان نشان دهیم. به این معنا، تمام سمینارهای ارائه شده در چارچوب ابعاد ملت دموکراتیک توسعه داده شد. بحث‌هایی در مورد اینکه چگونه پارادایم اکولوژی می‌تواند جایگزینی برای انسدادهای اکولوژیکی ایجاد شده توسط سیستم هژمونیک فعلی باشد، برگزار شد. این جایگزین در شمال و شرق سوریه زنده شده است. 

موضوع دوم کنفرانس بر اساس شناسایی و رفع نواقص در حوزه مطالعات اکولوژی شمال و شرق سوریه و همچنین کاستی‌های اجرای پارادایم اکولوژی از طریق این کنفرانس بود. علاوه بر این، سمینارها و بحث‌هایی در مورد جنبه‌های آکادمی زنان، ژنئولوژی، اقتصاد، دانشکده روژاوا، شهرداری، بهداشت و کمپین سبز کردن مجدد روژاوا که در مطالعات اکولوژی نقش دارند، برگزار شد. از این طریق سعی کردیم به جامعه نشان دهیم که اکولوژی در همه عرصه‌های زندگی وجود دارد و هر نهادی با آن ارتباط مستقیم دارد. 

*محورهای اصلی همایش بر چه اساسی بود؟ 

این کنفرانس دو روزه در دو محور اصلی برگزار شد. در روز اول، مدرنیته دموکراتیک از مقاومت تا شکل‌گیری مورد بحث قرار گرفت. سمینارهای آکادمیسین‌های خارجی در این چارچوب توسعه یافت. موضوع اصلی که کنفرانس ما در روز دوم مورد توجه قرار گرفت این بود که چگونه قتل‌عام اکولوژیکی و اجتماعی با هم در کوردستان انجام شد. به طور خاص در شمال و شرق سوریه، باکور، باشور و روژهلات کوردستان مورد بحث قرار گرفت. 

اعلامیه نهایی مطالعه دو روزه نیز صادر شد. بیانیه نهایی برای تصویب هم به نمایندگان کنفرانس و هم به آکادمیسین‌ها، فعالان و اساتید خارجی که میهمان کنفرانس ما بودند ارائه شد. تمامی نهادها، تشکلات، سازمان‌های مردم نهاد، احزاب و فعالان محیط‌زیست شمال و شرق سوریه در سطح نمایندگان در این کنفرانس شرکت کردند. با توجه به افزایش حملات دولت ترکیه علیه منطقه ما، بسیاری از افراد از کشورهای خارجی که قصد شرکت در کنفرانس را داشتند نتوانستند بیایند. لذا به صورت آنلاین در کنفرانس شرکت کردند. از این حیث، بیانیه نهایی با مشارکت و تصویب مشترک همه نمایندگان و مهمانان کنفرانس ایجاد شد. بیانیه نهایی شامل ۲۱ ماده بود. اصل اساسی؛ محکومیت انزوای تحمیل شده توسط دولت ترکیه بر رهبر آپو، ایجاد الگوهای بوم شهر در برابر شهرنشینی سرطان‌زایی است که بدون برنامه‌ریزی و بطوری که به طبیعت آسیب می‌رسانند است، ساخته شده‌اند، قطع ارتباط بین شهرها و روستاها و از همه مهمتر پایان دادن به تفاهم و اقداماتی که روستاها را در خدمت شهرها قرار می‌دهد، ایجاد سیستمی مبتنی بر درک و نگرش اینکه روستاها و شهرها مکمل یکدیگرند. 

*روژاوا سالهاست که مورد حمله شدید قرار گرفته است. هم زیرساخت‌ها و هم آسیب‌های زیست‌محیطی در سطح جدی رخ داده است. به ویژه حملات بسیاری از سوی دولت ترکیه علیه این جغرافیا صورت گرفت. چه ابتکاراتی در مقابل این موضوع خواهید داشت؟ 

دولت ترکیه به طور سیستماتیک یک نسل‌کشی اجتماعی و زیست‌محیطی را علیه شمال و شرق سوریه انجام می‌دهد. حملات علیه مدل اداره خودمدیریتی هر روز توسط دولت ترکیه و دولت دمشق در حال توسعه است. البته این حملات چندوجهی است و علیه همه عرصه‌های زندگی در حال توسعه است. بسیاری از روش‌های مختلف حمله مانند مواد مخدر در منطقه توسط دولت دمشق استفاده می‌شود. اداره خودمدیریتی به همراه تمام نهادهای خود روزانه در برابر همه این حملات مقاومت می‌کند. ما به عنوان کمیته اکولوژی نیز علیه اینها کار می‌کنیم. حفاظت از طبیعت در تمام ابعاد آن برای ما مهم است. 

از سوی دیگر، پس از انفجار معدن در ترکیه، آزمایشات و آنالیزهای روزانه در برابر خطر اختلاط گاز سیانور با رودخانه فرات انجام می‌شود. کار برای مقابله با خشکسالی ادامه دارد. تصمیم دیگری که گرفته شده برگزاری کنفرانس جهانی محیط‌زیست هر ساله تحت رهبری شورای محیط‌زیست شمال و شرق سوریه است. کاری که ما بعد از کنفرانس انجام دادیم ایجاد یک پلتفرم اکولوژی بود. 

*آیا برای توسعه آگاهی زیست‌محیطی در بین مردم تلاش خواهید کرد؟ 

در حال حاضر جامعه ما درک درستی از پاکیزه نگه داشتن و حفاظت از شهر دارد. با این حال، در نظر گرفتن این به عنوان یک درک اکولوژیکی کافی نیست. بنابراین لازم است ابتدا این درک در جامعه ایجاد شود. این اساس استراتژی بلند مدت ما را تشکیل می‌دهد. ما به کار برای اشاعه فرهنگ و درک اکولوژیکی با توجه به امکاناتی که داریم ادامه می‌دهیم. ما یک آکادمی برای این کار داریم. هدف ما در این آکادمی انجام مطالعات اکولوژیکی بر اساس پارادایم ملت دموکراتیک است. ما به کار علیه تمامی فعالیت‌ها و اعمال ضد محیط‌زیستی در منطقه خودمان، خاورمیانه و جهان ادامه می‌دهیم. ما پیش‌نویسی برای ایجاد و حفاظت از بعد حقوقی اکولوژی ایجاد کرده‌ایم و این به نهادهای قانونی داده شده است. بر این اساس، همه نهادها و سازمان‌های درون اداره خودمدیریتی بر اساس استانداردهای زیست‌محیطی زندگی می‌کنند. سیستم مدیریت خودمدیریتی در حال حاضر بر اساس پارادایم اکولوژی ساخته شده است. بر این اساس ما به تلاش خود برای ایجاد حساسیت و مسئولیت‌پذیری در بین مردم ادامه خواهیم داد.