پس از انقلاب روژاوا، گام‌های مهمی در راستای حفظ و توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری در منطقه برداشته شد. یکی از این گام‌ها، دانشکده هنرهای عالی بود که با رشته‌های سینما، موسیقی و تئاتر فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد. روند آموزشی در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۴ آغاز شد و برای مدت سه سال برنامه‌ریزی شده است. تا ۲۰ فوریه ۲۰۲۵، دانشکده هنرهای عالی، که نیمسال اول سال اول خود را به پایان رسانده است، در مجموع ۶۰ دانشجو دارد. ۱۷ استاد که از نزدیک به آموزش این دانشجویان مشغول هستند، بر توسعه استعدادهای هنری آن‌ها تمرکز دارند. دانشجویان پس از ۲۰ روز تعطیلات بین ترم، در نیمسال دوم به آموزش خود در زمینه فرهنگ و هنر ادامه خواهند داد. در این دانشکده که دارای برنامه‌های آموزشی غنی از جمله سازهای موسیقی، استفاده از صدا، فن بیان، زبان بدن، فیلمنامه‌نویسی، بازیگری و کارگردانی است، دانشجویان فارغ‌التحصیل شده از نیمسال و رئیس مشترک دانشکده هنرهای عالی، روند توسعه مدرسه را ارزیابی کردند.

«دانشکده هنرهای عالی، فرهنگ کوردی را به جهان معرفی خواهد کرد»

جوان علی ابراهیم، با بیان هدف دانشکده هنرهای عالی که در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۴ افتتاح شد، گفت: «دانشکده هنرهای عالی که برای جوانان عاشق فرهنگ و هنر تأسیس شده است، با هدف توسعه استعدادهای افراد مستعد راه‌اندازی شد. در روژاوای کوردستان اجازه افتتاح چنین مدارس هنری داده نمی‌شد؛ این یک سیاست خصمانه بود. حتی به دارندگان هویت کوردی در دوره رژیم بعث اجازه تحصیل در دانشکده‌های هنرهای عالی داده نمی‌شد. پس از انقلاب ۱۹ جولای، جنبش فرهنگ و هنر شروع به برداشتن گام‌های مهمی در روژاوای کوردستان کرد. مراکز فرهنگی تأسیس شد و با توسعه روزافزون انقلاب، نوآوری‌های بسیاری انجام شد.

با اعلام اداره مدیریتی، مراکز فرهنگی دیگر قادر به پاسخگویی به انقلاب نبودند. به همین دلیل، لازم بود که فرهنگ و هنر بر یک روند آموزشی سیستماتیک تمرکز کنند. توسعه آکادمیک هنر ما ضروری بود، تخصص افراد مستعد ارزش‌های فرهنگی و شناخت هویت ملی آن‌ها اهمیت داشت. بنابراین، افتتاح چنین دانشکده هنرهای عالی به یک نیاز ضروری تبدیل شد. این گام، یک پیشرفت تاریخی، مقدس و مهم است؛ زیرا منبع امید برای کوردستان است. آن‌ها باید به عنوان امید مردم کوردستان، مانند ستاره‌ای برای معرفی فرهنگ و هنر کوردی به جهان بدرخشند.» جوان علی ابراهیم هدف دانشکده هنرهای عالی را اینگونه توضیح داد.

نیمسال دوم سال اول پرشورتر خواهد بود

جوان علی ابراهیم با اشاره به ماجرای تقریباً چهار ماهه دانشکده هنرهای عالی، افزود: «قبل از افتتاح، یک دوره آماده‌سازی دو ماهه داشتیم. در این دو ماه، بسیاری از فرآیندها، از دریافت درخواست‌های دانشجویان تا برقراری ارتباط با اساتید، انجام شد. دانشکده هنرهای عالی که در نیمسال اول ۷۵ دانشجو داشت، به دلیل شرایط جنگی تعداد دانشجویان به ۶۰ دانشجو کاهش یافت. همه دانشجویان بر اساس نتایج آزمون در دانشکده پذیرفته شدند. نیمی از این دانشجویان قبلاً تجربه داشتند؛ اما ما می‌خواهیم تجربیات موجود عمیق‌تر و تخصصی‌تر شود. در این دوره چهار ماهه، پیشرفت‌های مهمی حاصل شد. البته در میان این ۶۰ دانشجو، چند دانشجو نیز هستند که به موفقیت مورد نظر خود دست نیافته‌اند، اما به طور کلی روند رشد دانشجویان مثبت بوده است.

با توجه به اینکه دانشکده هنرهای عالی یک تجربه جدید است، پیدا کردن اساتید نیز آسان نبود. روژاوای کوردستان شاهد جنگ‌های بزرگی بوده و مهاجرت مغزهای متفکر جدی را تجربه کرده است. اما با امکانات موجود، تلاش شد تا اساتید حرفه‌ای پیدا شوند و این کمبود برطرف شد. در نتیجه، ما با ۱۷ استاد متخصص در زمینه‌های سینما، موسیقی و تئاتر، دانشکده را آغاز کردیم. با درس گرفتن از مشکلات و تجربیات کسب شده در نیمسال اول سال اول، قصد داریم نیمسال دوم سال را با قدرت بیشتری آغاز کنیم.»

«میراث هنرمندان بزرگ را زنده نگه خواهند داشت»

جوان علی ابراهیم با اشاره به تأثیر دانشکده هنرهای عالی بر فعالیت‌های فرهنگی-هنری و جامعه، گفت: «با وجود اینکه در جامعه ما دنگبِژها و هنرمندانی وجود دارند، می‌توان گفت که فرهنگ و هنر کوردی به اندازه کافی شناخته شده نیست. فارغ‌التحصیلان دانشکده هنرهای عالی، نمایندگان فرهنگ و هنر خواهند بود و از این طریق به گسترش فرهنگ و هنر در جامعه کمک خواهند کرد. آن‌ها این مسئولیت را بر عهده خواهند گرفت و به حفظ درست آثار کمک خواهند کرد تا فرهنگ و هنر کوردی به درستی پیشرفت کند.

این دانشجویان نقش مهمی در گسترش فرهنگ، هنر، ادبیات و زبان ایفا خواهند کرد. آن‌ها آینده میهن‌شان، یعنی کوردستان، خواهند بود. آن‌ها صداهایی خواهند بود که میراث هنرمندان بزرگی مانند محمد عارف جزیری، عَیشه شان، کاراپِته خاچو و حسن زیرک را زنده نگه خواهند داشت. همچنین وظیفه حرفه‌ای کردن فرهنگ و هنر کوردی در کوردستان را بر عهده خواهند گرفت.»

«جوانان باید به هنر روی بیاورند»

جوان علی ابراهیم با تأکید بر اینکه باید از سراسر کوردستان در دانشکده هنرهای عالی شرکت شود، در پایان گفت: «اهمیت دانشکده هنرهای عالی باید در جامعه مورد تأکید قرار گیرد. هدایت علاقه فرزندانمان به هنر یک ضرورت بزرگ است. برای توسعه و ارتقای زبان و فرهنگ کوردی، باید به هنر ارزش لازم را بدهیم.»

خود را به اندازه یک مبارز مسئول می‌داند

زینب محمد، دانشجوی رشته تئاتر دانشکده هنرهای عالی، دلیل انتخاب دانشکده هنرهای عالی را اینگونه توضیح داد: «علاقه‌مندان به هنر نباید فقط به رویدادها به عنوان یک حرفه نگاه کنند، بلکه باید برای توسعه هنر تلاش کنند. به ویژه عشق من به تئاتر بسیار زیاد است. این عشق و علاقه را می‌خواهم وقف پیشرفت تئاتر کنم، که در انتخاب من برای آمدن به دانشکده مؤثر بود. متأسفانه پیشرفت تئاتر در کوردستان، به ویژه روژاوای کوردستان، در سطح بالایی نیست. یکی از مهم‌ترین دلایل آن، ممانعت از استفاده از زبان مادری ماست. مردمی که نمی‌توانند خود را با زبان خود بیان کنند، چگونه می‌توانند تئاتر اجرا کنند؟ بنابراین، پیشرفت تئاتر نیز ضعیف باقی مانده است. در دوره‌ای که نسل‌کشی فرهنگی در حال وقوع است، متوجه شدم که وظیفه علاقه‌مندان به هنر به اندازه یک مبارز مهم است و به همین دلیل به دانشکده روی آوردم.»

به روژاوای کوردستان تعلق خواهد داشت

زینب محمد با بیان اینکه در تئاتر تجربه‌ای دارد و می‌خواهد این تجربه را حرفه‌ای کند، سخنان خود را اینگونه ادامه داد: «در نیمسال اول، خود را مانند کودکی دیدم که از چهار دست و پا رفتن به راه رفتن گذار می‌کند. این اولین گام‌های ما در تئاتر بود؛ در این فرآیند فرصتی پیدا کردیم تا تئاتر را از نظر آگاهی، تاریخ و عملی از نزدیک بشناسیم. من معتقدم که آموزش‌هایی که در دوره‌های آینده دریافت می‌کنیم، به روژاوای کوردستان خدمت خواهد کرد.»

زینب تغییر و تحولی را که در فرآیند آموزشی تجربه کرد، اینگونه توضیح داد: «هنر به رشد انسان در بعد احساس و اندیشه کمک می‌کند. گفته می‌شود هنرمندان از نظر عاطفی پیشرفته‌تر هستند، اما در این چهار ماه، پیشرفت‌های سطح اندیشه علاوه بر احساس نیز بسیار مهم بود. پیوند بین احساس و اندیشه تقویت شد.»

سیستم آموزشی مبتنی بر توانایی‌های خود

زینب محمد با اشاره به اهمیت دانشکده هنرهای عالی، سخنان خود را اینگونه به پایان رساند: «احیای فرهنگ و هنر کوردی وظیفه هر جوان کورد است. وظیفه ماست که فرهنگ و هنر خود را زنده نگه داریم و توسعه دهیم. به جای اینکه یک خارجی بیاید و حوزه‌های فرهنگ و هنر را به ما آموزش دهد، باید خودمان را حرفه‌ای کنیم. زیرا هر کسی که از خارج بیاید، نمی‌تواند هنر و فرهنگ کوردی را به ما آموزش دهد. تنها چیزی که آن‌ها می‌توانند به ما بدهند، فرهنگ و هنر خودشان است. بنابراین، باید به توانایی‌های خودمان اعتماد کنیم.»

«باید فرهنگ و هنر کوردی را به نسل‌های جدید منتقل کنیم»

اَدهَم شیخ موس که قبلاً در دانشگاه روژاوا در رشته ادبیات کوردی تحصیل می‌کرد، دلیل انتخاب رشته موسیقی در دانشکده هنرهای عالی را اینگونه توضیح داد: «اگر به تحصیل در رشته ادبیات کوردی ادامه می‌دادم، اکنون در سال سوم بودم. در دوره‌های قبل، آکادمی‌های هنری وجود داشت، اما در این سطح حرفه‌ای نبودند. علاقه من به هنر مرا به اینجا کشاند. ما از تاریخچه موسیقی کوردی تا نت‌ها و آلات موسیقی آموزش می‌بینیم. هر چه بیشتر آموزش می‌بینیم، وظیفه سنگینی که بر عهده ماست را بیشتر درک می‌کنیم. اکنون وظیفه ماست که فرهنگ و هنر کوردی را توسعه دهیم و آن را به نسل‌های جدید منتقل کنیم.»

ادهم شیخ موس با اشاره به فرآیند رشد دانشجویان رشته خود و رشد خود، گفت: «اساتید موسیقی ما برای رشد ما بسیار کوشا بودند. در صورت لزوم، یک موضوع را بارها و بارها توضیح می‌دادند. در نیمسال دوم، به تمرین‌های عملی خواهیم پرداخت. آلات موسیقی که هر یک از ما در آن تخصص خواهیم یافت نیز مشخص شده است.»

هنر سینما خدمتی به جامعه است

احمد ساریم، دانشجوی رشته سینمای دانشکده هنرهای عالی، نیز اظهار داشت که قبل از آمدن به این دانشکده، عضو انجمن فیلم روژاوا بوده و دلیل آمدن خود به دانشکده را اینگونه بیان کرد: «من در فیلم‌های طولانی بازی کرده‌ام، یعنی قبل از آمدن به اینجا تجربه‌ای داشتم. تمایل من برای تبدیل تجربه عملی خود به یک تجربه آکادمیک، مرا به اینجا سوق داد. همچنین تمایل من به یادگیری فرآیند توسعه رشته سینما عامل مهمی بود.»

احمد ساریم با اشاره به اینکه سینما و کارگردانی سینما در روژاوای کوردستان کم است، افزود که معتقد است دانشکده هنرهای عالی به پیشرفت در این زمینه کمک خواهد کرد و تأکید کرد: «می‌توانم بگویم که در نیمسال اول، پایه محکمی برای درک تاریخچه سینما گذاشته شد. دانشجویان از همان ابتدا به اهمیت سینما پی می‌برند. هدف اصلی آن‌ها این شده است که سینما را به انقلاب اختصاص دهند. فرهنگ و هنر مکتوب، شفاهی و بصری کوردی به دلیل نسل‌کشی فرهنگی نتوانست پیشرفت مورد نظر را داشته باشد. اما هنر کوردی علی‌رغم این سیاست آگاهانه، هنوز به حیات خود ادامه می‌دهد. با دانشکده هنرهای عالی، این روند توسعه سرعت بیشتری خواهد گرفت. هر دانشجویی که در اینجا آموزش می‌بیند، نقش مهمی در توسعه هنر ایفا خواهد کرد و با اتمام تحصیلات خود، به جامعه خدمت خواهد کرد و تمام رنگ‌های فرهنگ و هنر خود را به نمایش خواهد گذاشت.»