بیانیه پایانی بیست و سومین مجمع عمومی ک‌ن‌ک که در آن راه‌حل مسئله کورد و اتحاد ملی در چارچوب فعالیت‌های ک‌ن‌ک مورد بحث قرار گرفت، منتشر شد. ک‌ن‌ک از سازمان‌های کوردستانی و مردم خواست تا برای دستیابی به وحدت ملی تلاش کرده و از این روند حمایت کنند.
کنگره ملی کوردستان (ک‌ن‌ک) در بیست و ششمین سالگرد تاسیس خود، بیست و سومین مجمع عمومی خود را در تاریخ‌های ۲۴ تا ۲۵ می ۲۰۲۵ در هلند با حضور گسترده‌ای برگزار کرد. تعداد زیادی از اعضای ک‌ن‌ک، نمایندگان احزاب سیاسی کورد، مقامات مؤسسات و شخصیت‌های مستقل در این نشست شرکت کردند. اعضایی که به دلیل مشکلات ویزا و موانع بوروکراتیک نتوانستند از برخی مناطق کوردستان در آن شرکت کنند، به صورت آنلاین به جلسه پیوستند.
در این مجمع، علاوه بر تحولات سیاسی در کوردستان، خاورمیانه و جهان، روند حل مسئله کورد به طور جامع مورد بررسی قرار گرفت. «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر آپو در تاریخ ۲۷ فوریه و اعلام پایان مبارزه مسلحانه توسط حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک)، از مهم‌ترین سرفصل‌های این روند بود. ک‌ن‌ک این تحولات را «یک نقطه عطف تاریخی و استراتژیک» توصیف کرد و حمایت خود را از آن اعلام کرد.
«ک‌ن‌ک تمام توان خود را برای موفقیت این روند به کار خواهد گرفت»
در بیانیه پایانی که توسط ک‌ن‌ک منتشر شد، تاکید شده است که فراخوان رهبر آپو گامی مهم برای راه‌حل صلح‌آمیز است. در این بیانیه از دولت ترکیه خواسته شده است که گام‌های مشخصی برای پیشبرد این روند بردارد، حملات نظامی را متوقف کند و فضای گفتگو را ایجاد نماید. همچنین برای نظارت و امنیت این روند، بر لزوم دخالت یک طرف سوم بی‌طرف با این عبارات تاکید شده است:
«بیست و سومین مجمع عمومی ک‌ن‌ک، روند آغاز شده بین آقای عبدالله اوجالان و دولت ترکیه در امرالی را یک تحول مثبت ارزیابی کرده و از این روند به صراحت حمایت می‌کند. ما به عنوان ک‌ن‌ک اعلام می‌کنیم که برای موفقیت این روند، تمام امکانات خود را بسیج خواهیم کرد. این روند برای حل مسئله کورد در باکور کوردستان بسیار مهم است. در عین حال، این تحول تاثیرات مثبتی بر وحدت در سه بخش دیگر کوردستان و در میان مردم کورد خواهد داشت. ما به عنوان ک‌ن‌ک، از تمام احزاب، نهادها، سازمان‌های جامعه مدنی کورد و مردم خود می‌خواهیم که از این روند حمایت کنند. همچنین، از دوستان خلق کورد و نیروهای حامی صلح نیز دعوت می‌کنیم که از این روند حمایت کرده، خلق کورد را تنها نگذارند و برای موفقیت این روند تلاش کنند. از سازمان ملل متحد (UN)، اتحادیه اروپا (EU) و تمام نهادهای بین‌المللی و افکار عمومی جهان نیز این درخواست را داریم: تنها آرزوها و اظهارات خیرخواهانه کافی نیستند. از روابط خود با دولت ترکیه برای موفقیت این روند استفاده کنید. به همین ترتیب، به مقامات دولت ترکیه نیز می‌گوییم: این فرصت را از دست ندهید. برای پیشبرد روند، درهای بسته به روی آقای اوجالان را باز کنید، او را آزاد کنید، به حملات نظامی پایان دهید و این مشکل را در اسرع وقت به پارلمان ببرید و بستری برای راه‌حل سیاسی و قانونی ایجاد کنید. برای پیشرفت سالم‌تر روند، ایجاد اعتماد بین طرفین و امکان نظارت بر روند، یک چشم سوم بی‌طرف ضروری است. به همین دلیل، از هر دو طرف می‌خواهیم: نیروهای میانجی را در روند مذاکره مشارکت دهید. ما امیدواریم که این روند موفقیت‌آمیز باشد و مسئله کورد حل شود و از همه طرف‌ها می‌خواهیم که با آگاهی از مسئولیت خود عمل کنند.»
وضعیت در باشور و روژهلات
در این بیانیه، بن‌بست‌های سیاسی در باشور کوردستان، عدم تشکیل دولت و تهدیدات جمعیتی مورد ارزیابی قرار گرفته و خاطرنشان شده است که این روند خطراتی برای وضعیت کوردستان دارد. در این بیانیه آمده است:
«باشور کوردستان، به عنوان یک منطقه آزاد با وضعیت فدرال، منبع امید و غرور بزرگی برای همه کوردها است. اما در صورت عدم حفظ و پیشبرد این دستاوردها، ممکن است با خطرات جدی روبرو شویم. حفظ این دستاوردها که مردم باشور ما به دست آورده‌اند، یک وظیفه ملی است. ک‌ن‌ک در مورد حفظ دستاوردهای باشور کوردستان حساس است. بزرگترین آرزوی ما این است که این دستاوردها بیشتر پیش برده شده و به تمام مردم کورد خدمت کند.
وضعیت نامشخصی در کل عراق حاکم است و این وضعیت تهدیداتی برای وضعیت و جایگاه اقلیم کوردستان نیز در بر دارد. در حالی که عراق در بحران بزرگی قرار دارد، بسیاری از قدرت‌های خارجی نیز از این وضعیت برای منافع خود استفاده می‌کنند و در امور داخلی کشور دخالت می‌کنند. به ویژه در مناطق مورد مناقشه تحت ماده ۱۴۰ قانون اساسی، مهاجران کورد با سیاست‌های عربی‌سازی روبرو شده‌اند و بسیاری از بازیگران بین‌المللی به این سرزمین‌ها مداخله کرده‌اند. متاسفانه در این روند نامشخص و خطرناک، وحدت بین نیروهای کورد تامین نشده و پراکندگی سیاسی ادامه دارد.
با گذشت بیش از هشت ماه از انتخابات در باشور کوردستان، هنوز دولت جدیدی تشکیل نشده و انتخابات ریاست حکومت اقلیم نیز برگزار نشده است. انتخابات عمومی عراق نیز در پاییز آینده برگزار خواهد شد. در این روند، وحدت جبهه کورد حیاتی است. اگر ما کوردها نتوانیم وحدت را تامین کنیم، وضعیت فدرال و دستاوردهای ما به خطر خواهد افتاد. در عین حال، مناطق مورد مناقشه تحت ماده ۱۴۰ ممکن است به طور کامل از دست ما خارج شود. در بسیاری از مناطق، ترکیب جمعیتی به سرعت در حال تغییر است. بنابراین، تمام نیروهای کورد باید اختلافات داخلی را کنار گذاشته و در وحدت عمل کنند و برای حفظ دستاوردهای کوردستان شانه به شانه هم باشند.»
در این بیانیه، سیاست‌های سرکوب و اعدام ایران علیه روژهلات کوردستان محکوم شد. در بیانیه با اشاره به افزایش حملات علیه کولبران، از زنان و جنبش مردمی در ایران حمایت شد.
تحولات در روژاوا و سوریه
در این بیانیه ذکر شده است که وضعیت سیاسی جدیدی که پس از فروپاشی رژیم بعث در سوریه ایجاد شده است، مورد بررسی قرار گرفته و توافق به رسمیت شناختن قانون اساسی که مدیریت جدید دمشق با کوردها امضا کرده است، گامی مهم ارزیابی شده است. در این بیانیه، خواستار به رسمیت شناختن و اجرای رسمی این توافق شده است.
کنفرانس و گردهمایی به مناسبت صدمین سالگرد قیام ۱۹۲۵
در مجمع عمومی ک‌ن‌ک، علاوه بر برنامه‌ریزی فعالیت‌ها و کنش‌ها، اعلام شد که به مناسبت صدمین سالگرد قیام ۱۹۲۵ و شهادت شیخ سعید و یارانش، یک کنفرانس و یک گردهمایی در سطح ملی در اروپا برنامه‌ریزی شده است. همچنین مقرر شد که در صد و دومین سالگرد پیمان لوزان، مانند هر سال، تظاهرات گسترده‌ای برگزار شود.
فراخوان برای نمایندگی برابر احزاب و نهادها
در این بیانیه ذکر شده است که نشست مجمع با مشارکت فعال نمایندگان زن برگزار شده و بر دستاوردهای جنبش زنان کورد تاکید گردیده است، اما به این نکته اشاره شد که نمایندگی برابر هنوز به طور کامل محقق نشده است. با تاکید بر لزوم نقش فعال زنان در سیاست، به رسمیت شناختن اراده آنها و پایان دادن به تبعیض، از احزاب و نهادها خواسته شد تا به نمایندگی برابر پایبند باشند.
حقوق گروه‌های باورداشتی و ملت‌های کم‌شمار
در بیانیه، به بررسی مشکلات ایزدی‌ها، یارسان‌ها، آشوری-سریانی-کلدانی‌ها، کوردهای آناتولی مرکزی و کوردهای خراسان اشاره شده و بر لزوم حفظ حقوق تمام گروه‌های باورداشتی و اتنیکی تاکید گردیده است.
تعیین هیئت مدیره جدید
در انتخابات برگزار شده در دومین روز نشست، زینب مراد و احمد کاراموس به مدت دو سال به عنوان رؤسای مشترک ک‌ن‌ک انتخاب شدند. همچنین اطلاع داده شد که با اصلاح اساسنامه ک‌ن‌ک، تعداد اعضای شورای اجرایی از ۱۹ به ۲۳ نفر افزایش یافته است.
«زمان اتحاد، راه‌حل و کار است»
در پایان بیانیه، از تمام بازیگران سیاسی، مردم و نهادها در چهار بخش کوردستان خواسته شد تا برای حقوق سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مردم کورد، به وحدت و تدوین استراتژی مشترک بپردازند.
بیانیه با این عبارات به پایان رسید: «در این روند، اگر ما به عنوان کوردها سازماندهی بهتری داشته باشیم و وحدت خود را تقویت کنیم، می‌توانیم وضعیت و جایگاهی دائمی برای تمام مردم کورد ایجاد کنیم. برای این منظور، لازم است که تمام احزاب سیاسی، سازمان‌های جامعه مدنی، جنبش‌ها و مردم ما، چه در داخل و چه در خارج از میهن، بیشتر به هم بپیوندند و با آگاهی ملی و میهن‌دوستانه همبستگی بیشتری داشته باشند. از این طریق می‌توانیم تمام برنامه‌ها و پروژه‌هایی را که دولت‌های اشغالگر علیه کوردستان آماده کرده‌اند، بی‌اثر کنیم. وضعیت کنونی کوردستان و جهان، مسئولیت‌هایی را نیز برای ما به همراه دارد. بدون تحلیل صحیح این بحران و شناسایی کاستی‌هایمان نمی‌توانیم پیشرفت کنیم. برای رفع این کاستی‌ها، نیاز به یک کار جدی است. به ویژه برای وحدت ملی باید یک کار اساسی انجام دهیم. هنوز هم فرصت‌هایی در این زمینه وجود دارد. در عین حال، در زمینه دیپلماسی نیز باید در سطح بین‌المللی گام‌های مؤثرتری برداریم. خلاصه؛ زمان اتحاد است. زمان راه‌حل است. زمان آزادی است. زمان کار است.»
