کنفرانسی با عنوان “در سالگرد معاهده‌ی لوزان، موضع خلق کوردستان” با پیشگامی کنگره‌ی ملی کوردستان (ک.ن.ک) به مناسبت صدمین سالگرد امضای معاهده‌ی لوزان در حال برگزاری است. این کنفرانس به مدت دو روز ادامه خواهد داشت. با پیام و سخنرانی نمایندگان احزاب سیاسی و سازمان‌های مختلف هر چهار بخش کوردستان ادامه خواهد داشت.

صالح علمدار‌ به نمایندگی از پ.ی.د سخن گفت. اشاره کرد که صد سال قبل در شهر لوزان کوردها تقسیم شده‌اند و گفت: “هیچ دولتی کورد را به عنوان خواهر و برادر ندید. تمامی فرصت‌ها را برای از بین بردن کورد و انکار موجودیت کورد به کار گرفتند. کورد را تقسیم کردند، عشیره‌ و خانواده‌ها را به دو بخش تقسیم کردند. ما در سوریه ماندیم. ما چندین سال بدون شناسنامه باقی ماندیم. از طریق کمربند عربی ما را از خاکمان برون راندند. اما با تمامی آیت‌ها کوردها سرپا بوده و در حال مقاومت هستند و نمی‌پذیرند”.

‘حمله‌ی دوباره‌ی ترکیه مهر تایید دوباره بر لوزان است’

علمدار با اشاره بر این‌که حملات دولت ترکیه بر شهرهای روژآوا امتداد معاهده‌ی لوزان است گفت: “دولت ترکیه تنها به نسل‌کشی خلق ما در باکور بسنده نکرد، بلکه حملات نسل‌کشی را بر روژآوا و باشور نیز انجام می‌دهد”.

‘باید مبنای اتحاد را مشخص نماییم’

نماینده‌ی حزب آزادی کوردستان، به گفتگوی پیامدهای لوزان اشاره کرد و گفت: ‘ما به عنوان کورد باید چه چیزی انجام دهیم؟ باید گفتگو نماییم و به نتیجه برسیم. چگونه باید مبارزه کنیم؟ این کنفرانس به این مناسب برگزار می‌شود. ما به همین سبب این‌جاییم. مهم است تمامی سازمان‌ها و موسسات سیاسی ما به دور یک دیگر جمع شوند. باید مبنای اتحاد را مشخص نماییم”.

به نمایندگی از کوردیناسیون جامعه‌ی ایزدی، نوری الکیش سخنرانی کرد. وی به مصائب صد سال گذشته‌ی خلق کورد اشاره کرد و گفت: “به دلیل معاهده‌ی لوزان مصائب زیادی را تجربه کردیم. ما ایزدی‌ها دو بار مصائب گریبانمان را گرفت. ایزدی بخشی از جامعه‌ی کوردی است. به دلیل باورهایشان چندین بار با مصیبت و فجایع روبرو شدند. ۷۴ بار نسل‌کشی را تجربه کرده‌ایم”.

پارلمانتار قبلی ه.د.پ، امام تاشچیر، با اشاره بر این‌که اتحاد کوردها می‌تواند پیامدهای معاهده‌ی لوزان را لغو کند. وی خاطرنشان کرد که معاهده‌ی وضعیت بین دولت ترکیه و کوردها به دلیل لوزان لغو شد و گفت: “اولین مجلس ترکیه پس از ایم معاهده تغییر کرد. چند نماینده‌ی کورد کشته شدند. زبان و فرهنگ کورد مورد انکار واقع شد. اسم روستاها و شهرها تغییر کرد. باید کنفرانس باعث ایجاد یک کنگره‌ی ملی شود. باید کوردها کنگره‌ی ملی خود را ایجاد نمایند. باید اتحادیه‌ای برپا نمایند. لازم است تمامی احزاب و سازمان‌ها در این اتحادیه حضور داشته باشند. کوردستان توسط حمله‌ی دولت‌های قدرتمند تقسیم شد. در لوزان برای تقسیم کوردها توافق شد. برای خنثی کردن نتایج این معاهده، لازم است اتحادیه‌ای را تشکیل دهیم”.

پارلمانتار عراق، شورش حاجی گفت: “هرچه آن‌چه برای اتحاد لازم است باید انجام دهیم. بیایید حول نماد مشترک جمع شویم. از تاریخ درس بگیریم. بیاید با فرهنگ خودمان به مبارزه ادامه دهیم. باید اساس اتحاد خود را پایه‌گزاری کنیم. این معاهده‌ی صد ساله را وارونه کنیم. درست است شرط دارید، اما اگر باور داشته باشیم، می‌توانم باهم جمع شویم”.

‘جنایت علیه کوردها مخفی می‌شوند’

استاد زبان کوردی، گلنار آزادی، در شهر آلماتی قزاقستان در این کنفرانس شرکت کرد و به سخنرانی پرداخت. آزادی با اشاره بر این‌که، ۱۰۰ سال است که بر کوردستان نسل‌کشی و جنایات غیر انسانی وجود دارد، دادگاه‌های بین‌المللی چشمانشان در قبال این جنایات کور است. آزادی ادامه داد که خلق کورد علیه تقسیم شدن کوردستان با زبان و فرهنگ خود، موجودیت خود را حفظ می‌کنند و گفت: “ما به رهبر آپو درود می‌فرستیم، که دلیلی است تا امروز بتوانیم گفتگو نماییم. زنده باد رهبر آپو”.

رییس (FEDA) دمیر چلیک، به اهمیت مبارزه‌ای که در صدمین سالگرد لوزان در رابطه به وضعیتی ملی برای کوردها در حال انجام است، اشاره کرد. چلیک گفت باید جنایات دولت ترکیه علیه خلق کورد باید از طریق یک کمیسیون در برابر تمامی نهادهای بین المللی مطرح شود.

کنفرانس با بحث های مشارکتی ادامه دارد.