عملیات‌های برون مرزی ترکیه از سال ۱۹۸۳

عملیات‌های برون مرزی ترکیه از سال ۱۹۸۳ تا کنون ادامه داشته‌اند، این عملیات‌ها امکان دسترسی به راه حل را از میان برده و از توافق اجتماعی جلوگیری می‌کنند.

در ترکیه غیر از مرحله راه حل سال‌های ٢٠١٣ تا ۲۰۱۵، تمام دولتهایی که به قدرت رسیده‌اند، بر سیاستهای امنیتی خود تاکید کرده‌اند. عملیاتهای برون مرزی به کرات انجام شده‌اند، نه در بعد نظامی و نه در بعد سیاسی، هیچیک از این عملیاتها موفقیتی کسب نکرده‌اند. سیاستهای امنیتی که در چارچوب مسئله کورد عمل می‌شدند، در زمان حاکمیت آ.ک.پ به اوج خود رسیدند و همین مسئله باعث دور شدن هر چه بیشتر از دست‌یابی به راه‌حلی صلح‌آمیز شد. در زمان عملیات مفاهیمی مانند توافق اجتماعی، آزادی و حقوق اساسی، حقوقی، دمکراسی ... متوقف شده و به دلیل افزایش بوده جهای نظامی مالیات نیز افزایش پیدا کرد.

این گزارش تحلیلی به عملیاتهای برون مرزی ارتش اشغالگر ترک از سال ۱۹۸۳ به بعد می‌پردازد که با هدف عدم دست‌یابی به راه حل مسئله کورد صورت گرفته است.

نیروهای مسلح ارتش ترک نخستین عملیات برون مرزی خود را تحت عنوان نظارت مستقیم در سال ۱۹۸۳ آغاز کردند. نزدیک به ۵ هزار نظامی ترک به این عملیات پیوستند. در  این عملیات نیروهای اشغالگر ترک ۵ کیلومتر از مرزهای بین‌المللی عراق گذشتند. در سال ۱۹۸۷-۱۹۸۶ دو عملیات دیگر آغاز شدند. شمار کسانی که در این عملیات کشته شدند هیگاه از سوی مراجع نظامی ارتش ترک اعلام نشد.

عملیات جارو

عملیانهای برون مرزی دیگری نیز به طور گسترده از سال ۱۹۹۱ به بعد آغاز شدند، بعد از آنکه ترکیه و پارت دمکرات کوردستان به طور رسمی ارتباط برقرار کردند، چارچوب این عملیاتها نیز گسترش پیدا کرد. در ۵ اگوست سال ۱۹۹۱، عملیات دیگری تحت عنوان عملیات جارو آغاز شد. هدف این عملیات اشغال کمپهای پ.ک.ک و تصرف مهمات و ادات نظامی آنها بود. عملیات مذکور در ۱۳ اگوست خاتمه یافت و نیروهای مظامی و اشغالگر ترک دو هفته در اقلیم جنوب کوردستان باقی ماندند.

اعتراف به شکست

در ۴ اکتبر ۱۹۹۲، عملیات برون مرزی دیگری با نام عملیات تانک آغاز شد. چون در این عملیات از تانکهای فراوانی استفاده شده بود، این نام به این عملیات داده شد. حزب کارگران کوردستان نیز به این عملیات نام جنگ در جنوب بزرگ داد. (آن زمان در ادبیات سیاسی حزب کارگران کوردستان باشور کوچک به روژآوای کنونی گفته می‌شد).. ترکیه ومتحدان اقلیمی این کشور ۴۵ روز این عملیات را ادامه دادند. طبق آمار رسمی، نزدیک به ۲۰ هزار نظامی، هزاران نفر از نیروهای پیشمرگ همراه با جاش در این عملیات شرکت کردند. هدف این عملیات نابودی حزب کارگران کوردستان بود.

سلیمان دمیرل نخست وزیر آن زمان ترکیه، در اظهاراتی که رئیس جمهوری تورگوت اوزال نیز آن مورد انتقاد قرار بود، در خصوص این عملیات گفته بود: به جای آنکه ترکیه یک امتیاز بدهد سه امتیاز بگیرد، سه امتیاز داده است و حتی یک امتیاز را هم نگرفته است. دمیرل با این سخنان به شکست این عملیات اعتراف کرده بود.

عملیات دوم بعد از سال ۱۹۹۲

بعد از سال ۱۹۹۲ بار دیگر ارتش ترک و نیروهای منطقه‌ای با هم عملیاتهای دیگری را انجام دادند. در سال ۱۹۹۵ عملیات برون مرزی وسیعی با نام حرکت فولاد آغاز شد. این عملیات در ۲۱ مارس آغاز شده و تا دوم ماه مه ادامه پیدا کرد. طبق آمارهای رسمی، ۳۵ هزار نظامی ترک و تعداد فراوانی پیشمرگ همراه با نیروهای جاش در این عملیات شرکت کردند. طبق آمار مقامات دولت ۶۴ نظامی در این عملیات کشته شده و ۱۸۵ نفر نیز مجروح شدند.

چهار عملیات در یک سال

در  آوریل سال ۱۹۹۶ عملیات دیگری با نام نفوذ آغاز شد و در ۱۴ ژوئن همان سال، عملیات دیگری با نام سیلی شروع شد. در این عملیاتها شماری از افراد غیر نظامی نیز جان خود را از دست دادند. در ۱۲ مه ۱۹۹۷ عملیات دیگری با نام عملیات چکش آغاز شد. طبق آمارهای رسمی، ۱۰ هزار نظامی ارتش ترک در این عملیات شرکت کردند. این عملیات نیز با شکست مواجه شد. در ۱۵ سپتامبر و ۱۵ اکتبر ۱۹۹۷ نیز همراه با نیروهای منطقه ای، عملیات دیگری با نام عملیات سپیده دم آغاز شد. ۱۵ هزار نیروی نظامی با مشارکت هزاران جاش و نیروی پیشمرگ در این عملیات آغاز شد. نیروهای اشغالگر ترک در زمان ان عملیات با سلاحهای سنگین خود در جنوب کوردستان مستقر شدند.

عملیات مراد و ساندویچ، عملیات زاپ

نیروهای اشغالگر ارتش ترک در ۲۳ آپریل ۱۹۹۸ همراه با ۴۰ هزار نظامی از آمدف چولیک، موش و بدلیس عملیاتی را به نام عملیات مراد آغاز کردند. در سال ۱۹۹۹ نیز بیست و چهارمین عملیات برون مرزی ارتش ترک آغاز شد. نام این عملیات ساندویچ بود و به هیچ نتایجه ای دست پیدا نکرد. با بقدرت رسیدن آ.ک.پ  یکی از گسترده‌ترین عملیاتهای ارتش ترک با نام حرکت خورشید آغاز شد. بین روزهای ۲۱-۲۹ فوریه ۲۰۰۸ نزدیک به ۱۰ هزار نیروی نظامی ارتش اشغالگر ترک این عملیات را در منطقه زاپ آغاز کردند. پ.ک.ک نیز عنوان مقاومت زاپ را به مقاومت خود داد. این عملیات ۹ روز ادامه پیدا کرده و در نهایت ارتش اشغالگر ترک ناگزیربه عقب نشینی شد. مقامات دولت ترک اعلام کردند که در این عملیات ۲۴ نظامی ارتش ترک کشته شده اند. اما نیروهای مدافع خلق اعلام کردند که در جریان این حمله ۱۲۵ نفر از نظامیان را به سزا رسانده‌اند و صدها نفر نیز مجروح شده اند. در این عملیات ۹ نفر از نیروهای مدافع خلق نیز به شهادت رسیدند.

ژنرال یاشار بویک آنت، رئیس ستاد مشترک ارتش ترک در باره عقب‌نشینی از این زاپ در ان زمان گفته بود: می‌گویند که عقب‌نشینی کرده‌اید. خوتان بروید و ۲۴ ساعت در این منطقه بمانید. ما مانند کشیدن مو از ماست از صحنه نبرد عقب‌نشینی کردیم. به نحوی بسیار خوب عقب‌نشینی کردیم. در زمان عقب‌نشینی حتی یک نظامی ما نیز کشته نشد. بویک انت در این گفته‌ها به شکست خود اعتراف کرده بود.

سال ۲۰۱۱ و قتل غیر‌نظامیان

بعد از شکست در زاپ، در ۱۷ اگوست ۲۰۱۱، عملیات دیگری بدون نام مشخص صورت گرفت. هواپیماهای جنگی در روز پنجم عملیات، از ۲۱ اگوست ۲۰۱۱ در مسیر جاده کورتک-رانیه، در نزدیکی روستای بولی، یک ماشین غیر نظامیان را هدف قرار دادند. در این حمله هفت غیر نظامی و از جمله ۴ کودک به شهادت رسیدند. عملیات جنگ خلق انقلابی تا دسامبر ۲۰۱۲ ادامه پیدا کرد. این عملیات در محور بیت الشباب، چله، شمزینان و گور ادامه پیدا کرد. بعد از ان بود که مرحله حل مسئله کورد آغاز شد.

عملیات‌های نظامی باعث تخریب روند مرحله دست‌یابی به راه حل شدند

در ۲۴ ژوئیه‌ ۲۰۱۵ عملیاتی با نام یالچین آغاز شد. در این عملیات نظامی مرحله راه حل سیاسی که از سال ۲۰۱۳ آغاز شده بود، رسما خاتمه پیدا کرد. مناطق قندیل، هفتانین، اواشین، خنیره، گاره و بسیاری از مناطق دیگر با ۵۰ هواپیمای نظامی بمباران شد. در این عملیات گسترده هوایی، نواحی غیر نظامیان هدف قرار گرفت و حداقل ۸ غیر نظام جان خود را از دست دادند.

سلیمان سویلو: هیچ کس دیگر نام پ.ک.ک را بر زبان نیاورد

در سال ۲۰۱۶ نیز عملیاتهای هوایی برون مرز افزایش پیدا کردند. سلیمان سویلو وزیر کشور ترک در ۲ نوامبر در سارکاریا گفت: خدا شاهد است، بک بار دیگر هیچ کس حق ندارد نام پ.ک.ک را بر زبان بیاورد. به شرف و ناموسمان سوگند یاد می‌کنیم، هیچ کس حق ندارد نام پ.ک.ک را بر زبان بیاورد. بعد از سخنان سویلو عملیاتهای نظامی ادامه پیدا کردند. هر چند سویلو در سال ۲۰۱۶ سوگند یاد کرده بود، عملیاتهای نظامی دو سال بعد آغاز شدند. در سال ۲۰۱۸ عملیات نظامی دیگری با نام عملیات تصمیم راسخ، در ۲۸ مه ۲۰۱۹ عملیات حرکت پنجه، در ۱۳ ژوئیه عملیات پنجه ۲، در ۲۳ اگوست ۲۰۱۹ عملیات پنجه ۳، در ۱۵ ژوئن ۲۰۲۰ عملیات پلنگ، در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۰ عملیات پنجه پلنگ، در ۱۰ فوریه ۲۰۲۱ عملیات پنجه پلنگ ۲ و در ۲۳ آوریل عملیات پنجه رعد، آغاز شدند.

عملیات گاره

در ۱۰ فوریه عملیات برون مرزی دیگری با نام پنجه پلنگ آغاز شد. در این عملیات که به نام عملیات گاره نیز شناخته می‌شود، ۱۳ نیروی نظامی و امنیتی ترک که در دست نیروهای حزب کارگران کوردستان اسیر بودند توسط ارتش ترک به قتل رسیدند. هر چند وزیر دفاع ترک، خلوصی آکار در اطلاعیه‌ای گفته بود که این عملیات برای آزادی اسرا بوده است، اما هدف اصلی این عملیات دست‌یابی به پیروزی و استقرار نیروی نظامی بود. تلاش می‌شد در این عملیات نظامی، راه برای مداخله نظامی در شنگال گشوده شود. اردوغان هم چند روز قبل از آغاز عملیات نوید داده بود که در چند روز آینده مژده پیروزی در یک عملیات نظامی را به مردم بدهد.

بار دیگر زاپ

دو ماه و نیم بعد از عملیات گاره، در ۲۳ آوریل عملیات پنجه رعد آغاز شد. هدف از این عملیات نظامی که همچنان ادامه دارد، اشغال مناطق متینا، آواشین و زاپ است. نیروهای اشغالگر ارتش ترک در سال ۲۰۰۸ نیز ناگزیر شده بودند که از زاپ عقب‌نشینی کنند و بعد از ۱۳ سال بار دیگر وزیر دفاع ترک، خلوصی آکار اعلام کرد که، پیاده شدن در کوه، دره، فرود و برخاست بسیار زحمت است. هلیکوپترها حتی نمی‌توانند لاستیکهای خود را هم بر روی زمین بگذارند. عملیات نظامی اخیر اکنون دو هفته ست که ادامه دارد. بر اساس بیلان عملیاتی، از ۲۳ آوریل تا  ۳ مه، نیروهای مدافع خلق ۱۴۷ نظامی ترک را به سزا رسانده‌اند و ۷ نفر از نیروهای مدافع خلق نیز به شهادت رسیده‌اند.