مشکلات بهداشتی زندانیان بیمار در زندان‌های ترکیه و موانع پیش روی درمان آنها در دستور کار مدافعان حقوق بشر و سازمان‌های حقوقی قرار دارد. در زندان‌ها خدمات بهداشتی و درمانی کافی ارائه نمی‌شود، روند درمان طولانی است و بسیاری از زندانیان بیماری که باید آزاد شوند هنوز آزاد نشده‌اند.

به دلیل تصمیمات سازمان پزشکی قانونی (ATK) و هیئت نظارت و مدیریت (İGK)، زندانیان با بهانه گزارش‌هایی مبنی بر «زندانیان می‌توانند در زندان بمانند» نگهداری می‌شوند. به دلیل این تصمیمات، بسیاری از زندانیان نمی‌توانند درمان شوند و بیماری‌ها در آنها تشدید می‌شود.

پس از دیدار نمایندگان پارلمانی دم پارتی، گلستان کلیچ کوچ‌ییگیت و سَزایی تَمَلی، با وزیر دادگستری یلماز تونچ، موضوع زندانیان بیمار بار دیگر در دستور کار قرار گرفت. بر اساس داده‌های انجمن حقوق بشر (İHD)، در زندان‌های ترکیه و کوردستان، ۱۵۱۷ زندانی بیمار وجود دارد که ۶۵۱ نفر از آنها وضعیت وخیمی دارند. بر اساس داده‌های وزارت دادگستری، در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۴، ۷۰۹ زندانی بیمار در زندان‌ها جان خود را از دست دادند. بخش قابل توجهی از این زندانیان فوت شده برای افکار عمومی فاش نشدند و تنها ۴.۵ درصد از این موارد در رسانه‌ها منتشر شد.

در گزارش سال ۲۰۲۳ انجمن حقوق بشر آمده است که در چارچوب نقض حق سلامت در زندان‌ها، حداقل ۶ هزار و ۶۳۹ مورد نقض حقوق بشر رخ داده است.

پنار ساکیک تَکین، رئیس مشترک فدراسیون انجمن‌های همبستگی با خانواده‌های زندانیان و محکومان (TUHAD-FED)، به بحران بهداشتی و درمانی در زندان‌ها اشاره کرد و اظهارات مهمی ایراد کرد.

«زندانیان در میان مرگ و زندگی مقاومت می‌کنند»

پنار ساکیک تکین اظهار داشت که حق سلامت در زندان‌ها سال‌هاست که به طور سیستماتیک نقض می‌شود و گفت: «در زندان‌های ترکیه یک بحران بهداشتی بزرگ وجود دارد. زندانیان بین مرگ و زندگی مقاومت می‌کنند. افرادی که امروز بدنشان زندانی شده است، بار سنگینی از این مبارزه را به دوش می‌کشند. این موضوع باید به سرعت در دستور کار افکار عمومی قرار گیرد. هم تصمیمات سیاسی سازمان پزشکی قانونی و هم تعویق آزادی زندانیان، سختی و مشقت‌هایی را که زندانیان در آن قرار دارند، تشدید می‌کند. نقض‌های فزاینده و نگرش خودسرانه به شکنجه تبدیل می‌شود.»

«تصمیمات سازمان پزشکی قانونی وجدانی نیست»

پنار ساکیک تکین با اشاره به اینکه زندانیان بیمار به صورت دستبند زده به بیمارستان منتقل می‌شوند و درمان آنها نیز به شدت نیمه‌کاره رها می‌شود، تصریح کرد که شرایط زندان، بیماری‌ها را تشدید می‌کند.

پنار ساکیک با تاکید بر رویکرد جانبدارانه سازمان پزشکی قانونی گفت: «با وجود گزارش‌های بیمارستان‌های مستقل مبنی بر 'نباید در زندان نگهداری شود'، سازمان پزشکی قانونی با درک سیاسی مانع آزادی زندانیان می‌شود. این وضعیت نقض بزرگ حقوق بشر و جنایت علیه بشریت است. به دلیل این تصمیمات، زندانیان بیمار نمی‌توانند درمان شوند و بیماری‌هایشان تشدید می‌شود. شرایط زندگی در آنجا بیماری‌ها را در آنها ایجاد می‌کند. زندانیانی که فرصت تغذیه کافی و مکان تمیز ندارند، نمی‌توانند داروهای خود را به اندازه کافی دریافت کنند و به طور منظم به بیمارستان منتقل نمی‌شوند.»

«حتی یک روز هم نباید تاخیر شود و زندانیان بیمار باید آزاد شوند»

پنار ساکیک تکین با بیان اینکه تعداد زندانیان بیمار بسیار بیشتر از آمار اعلام شده است، خاطرنشان کرد که برای جلوگیری از جان باختن افراد بیشتر در زندان‌ها، زندانیان بیمار باید آزاد شوند. پنار ساکیک تکین گفت: «حتی یک روز هم نباید تاخیر شود و زندانیان بیمار باید آزاد شوند. این هم از نظر قانونی و هم از نظر وجدانی اقدامی است که باید انجام شود.»

پنار ساکیک تکین به اهمیت «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» که پس از ۲۷ فوریه انجام شد اشاره کرد و گفت: «اگر این روند از زندان‌ها آغاز نشود، ناقص خواهد ماند. زندانیان با بیماری‌های وخیم باید فورا آزاد شوند. برای این منظور، نه تنها خانواده‌های زندانیان، بلکه کل جامعه از نظر وجدانی مسئول است. این یک آزمون انسانی است. برای این منظور باید گام‌های لازم برداشته شود. برای یک صلح صادقانه، اولین کاری که باید انجام شود، همین است.»