سلیمون البر رحاوی نماینده‌ی سوئیس شورای ملی سریانی‌ها در اروپا که همزمان در کمیته‌ی سازماندهی فعالیت‌های یکصدمین سالگرد پیمان لوزان نیز شرکت دارد، جواب پرسش‌های خبرگزاری فرات را داد.

 * به عنوان یک سریانی، وقتی در رابطه با لوزان صحبت میشود چه چیزی را به شما یادآوری میکند؟

 زمانی که از دیدگاه سریانیها پیمان لوزان را ارزیابی میکنیم، به نکته ی مهمی میرسیم. در زمان انعقاد پیمان لوزان چندین گفتگوی مهم انجام شد. در بندهای ۳۷ و ۴۷ پیمان لوزان خواستار حقوق فرهنگی و انسانی مسیحیها شدند. هشت  دولت ضامن پیمان، این بندها را پذیرفتند. آنها باید بر اجرای این بندها نظارت میکردند، اما متاسفانه این دولتها به وظیفه نظارت بر اجرای آن عمل نکردند.

 پس از آنکه جمهوری تاسیس شد و قانون اساسی در سال ۱۹۲۴ به تصویب رسید و به مرحله اجرا درآمد، علیه خلق آشوری در جولمرگ قتل عامی بزرگ انجام شد. علاوه بر آن، بندهای پیمان پس از سال ۱۹۲۴ به فراموشی سپرده شدند. لوزان ضربه سنگینی به خلق ما بود. خلق ما با ذوب فرهنگی مواجه شدند. اسامی کوهستانها، شهرها و روستاها تغییر کردند. نه تنها در جولمرگ بلکه در رحا نیز سیاست جدی دیپورت اجرا شد و تا تورعابدین ادامه داشت.

 * قرار است کنفرانسی برای صدمین سالگرد پیمان لوزان برگزار شود، نظر شما در رابطه با این کنفرانس چیست؟

 ما نیز در کمیته ی کنفرانس شرکت داریم. بسیار مهم است که نتایج پیمان لوزان برای همه جهانیان آشکار شود. هرچند ما بخشی از کمیته هستیم، اما برنامههای کنفرانس را لازم و ضروری نمیبینیم. باید به این مسئله اشاره کنیم که خلق های دیگر آنطور که لازم است از این کار پشتیبانی نمیکنند. در اینجا مبارزات ۳۰ _۴۰ سال گذشته خلق کورد سرنوشت ساز است. اما خود مدیریتی که در شمال و شرق سوریه تاسیس شد، بر اساس برابری، نمونهای برای نمایندگی همه خلقها است. اگر این نمونه پذیرفته شود و بر این اساس کنفرانس برگزار گردد، بسیار بهتر است.

 * خلقهای مزوپتامیا و خاورمیانه چه کار باید بکنند؟

 هرچند کوردها نقشی موثر در تاسیس جمهوری داشتند، اما علیه کوردها قتل عام انجام شد. باید کوردها از این قتل عامها تجربه گرفته و درس بگیرند و همه خلقها را گرد هم جمع آورند. در نتیجه ی مبارزات ۳۰ - ۴۰ ساله ی خلق کورد هوشیاری در رابطه با این قتل عامها به دست آمد. باید دوباره خلق کورد پیشاهنگ جمع کردن همه رنگها در کنار یکدیگر باشد.

 با پیشاهنگی ترکها در میان خلقها کینه، نفرت و دشمنی بسیار افزایش یافت. این سیاست امروز نیز ادامه دارد. باید ما از این مسئله آگاه باشیم. نباید وارد این بازیها شویم. آنچه مهم است این است که مردمی که در اینجا زندگی میکنند یکدیگر را درک نمایند. ما سریانیها میگوییم"بهت نهرین"، کوردها میگویند" کوردستان" و ارمنیها آن را ارمنیا مینامند. مهم این است که همه خلقها در این جغرافیا در دموکراسی زندگی کنند. کوردها این نیرو را دارند تا پیشاهنگی ایجاد زندگی دموکراتیک را بر عهده بگیرند.

* ما اکنون وارد قرن جدیدی میشویم، خلق چه کار باید بکند؟

 هرچند ما اسامی جداگانهای داریم، اما باید به عنوان خلقهای کورد، ترک، آشوری، سریانی و عرب در جغرافیایی که به به عنوان مهد تمدن شناخته شده است، برای آینده با هم قدم برداریم. ما این فرصت را داریم تا در مهد تمدن زیباییهای شکوهمندی را بیافرینیم. تاریخ ما همیشه غنی بوده است. باید از تاریخمان تجربه گرفته و میهنمان را زیباتر کنیم. همه ی خلقهای سرکوب شده در جغرافیای ما باید به این ستمها پایان دهند و با روح مشترک مبارزه کنند. از خلق سریانی هم میخواهم برای این مبارزات متحد شوند.