جان بولتون یک سال و نیم مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت دونالد ترامپ بود. او پس از کناره‌گیری از سمت خود اکنون کتابی را روانه بازار کرده است که در رابطه با سوداگری‌های دولت ترامپ سخن گفته است. در کتاب جان بولتون که به عنوان «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» به افشاگری در مورد ترامپ پرداخته است، او در این کتاب از چند و چون سوداگری رئیس جمهوری آمریکا و کابینه‌اش در رابطه با اشغال روژاوا سخن گفته است.

بولتون در بخش مربوط به ترکیه کتاب خود به وقایع قبل از اکتبر ٢٠١٩ که دولت ترکیه به گری سپی و سریکانی حمله‌ور شد اشاره کرده و از آنچه که در اواخر سال ٢٠١٨ و اوایل ٢٠١٩ مابین دولتمردان آمریکا و ترکیه روی داده است پرده برمی‌دارد. بولتون یادآوری می‌کند که با اینکه خواستار عقب‌نشینی نظامیان آمریکایی بوده اما همزمان خواستار جلوگیری از اشغال شمال و شرق سوریه و تداوم خودگردانی کوردها و خلق‌های دیگر و تداوم حاکمیت نیروهای ق.س.د بر شمال شرق سوریه بوده است. بولتون در اثر خود روابط کثیف میان جیمز جفری، نماینده ویژه ترامپ در امور سوریه، با دولت ترکیه را افشا کرده است.

 نسبت به اهداف اردوغان آگاه بود

بولتون در کتاب خود به جزئیات گفتگوی تلفنی میان طیب اردوغان و دونالد ترامپ در دسامبر ٢٠١٨ اشاره کرده و می‌گوید که ترامپ در این گفتگو آشکارا موضع خود را برای عقب‌نشینی از خاک سوریه به اردوغان گفت. بولتون عقب‌نشینی از سوریه را «اشتباه بزرگ» عنوان کرده و می‌گوید که ترامپ از عقب‌نشینی نظامیان آمریکا سخن راند و گفت که مبارزه علیه تبهکاران داعش را به ترکیه واگذار می‌کند. بولتون در ادامه می‌گوید که اردوغان در این تماس تلفنی در رابطه با اهداف خود از حملات اشغالگرانه به سوریه گفت که «تنها محدود به داعش و ی.پ.گ که آنرا بخشی از پ.ک.ک می‌داند خواهد بود" و وی (بولتون) درک کرده است که منظور اردوغان تمام مبارزان کورد است.

تصویر بزرگ جنگ با ایران بود

بولتون عقب‌نشینی از سوریه را اشتباه بزرگ خوانده می‌افزاید که زمانی که به «تصویر بزرگ» می‌اندیشید درک کرده است که هدف [از عقب‌نشینی از سوریه] تدارک جنگ با ایران است و این عقب‌نشینی وی را نسبت به تنها ماندن کوردها نگران کرده، زیرا این رویه آنها را به سوی توافق با رژیم سوریه و رژیم ایران سوق می‌دهد. بولتون سپس می‌افزاید که این وضعیت کوردها را با شرایط دشواری میان اردوغان و رژیم اسد مواجه می‌کرد. ترامپ ١٠ روز پس از گفتگوی تلفنی ١۴ دسامبر ٢٠١٨ یکبار دیگر خواهان گفتگوی تلفنی با اردوغان شده است. ترامپ در این گفتگو از اردوغان می‌خواهد که تنها «نظامیان آمریکایی را هدف قرار ندهد» و به جای کوردها، داعش را هدف قرار دهد. ترامپ به اردوغان گفته بود که خواستار رهایی از دست داعش است و برای این هدف به ترکیه کمک خواهد کرد. همچنین می‌افزاید که کوردها سال‌ها علیه داعش مبارزه کردند و از اینرو در سطح جهانی نسبت به مبارزان آنان تعلق خاطر شکل گرفته و به همین دلیل نباید کوردها را هدف حمله قرار دهد.

تبلیغات استاندارد اردوغان

بولتون به جزئیات بیشتر گفتگوی تلفنی ترامپ و اردوغان اشاره کرده است که در آن اردوغان به تبلیغات ده‌ها ساله در مورد حملات کوردها پرداخته است. بولتون در ادامه گفته است که اردوغان مدعی شد «کوردها را دوست دارد» و تنها حزبی است که در کوردستان می‌تواند گردهمایی برگزار کند و ادعا کرده است «ی.پ.گ و پ.ک.ک نماینده کوردها نیستند»، بولتون سپس می‌گوید که اردوغان دروغی مبنی بر وجود وزرا و پارلمانتاران کورد را بر زبان رانده است و او (بولتون) به این سخنان اردوغان باور نکرده است و به گفته است:"ما تمام این موارد را پیشتر شنیده بودیم، همه تبلیغات رژیم استاندارد اردوغان بودند."

اردوغان و موسولینی

بولتون در کتاب خود به گفتگوهای سابق تلفنی میان اردوغان و ترامپ اشاره کرده که در آن خطاب به اردوغان گفته بود که لحن سخنان وی شبیه موسولینی فاسیست است که در کاخ خود برای مردم سخنرانی می‌کرد.

جفری به ترکیه اعتماد کرد

ترامپ در ژانویه ٢٠١٩ جیمز جفری را به عنوان نماینده ویژه خود در ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش تعیین کرد. جان بولتون به سخنان مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا اشاره کرده است که در آن در مورد جفری گفته بود که نامبرده هیچگاه کوردها را دوست نداشت. جفری در میان سال‌‌های ٢٠٠٨  و ٢٠١٠ سفیر آمریکا در آنکارا بود. بولتون در ادامه می‌گوید که برخلاف افکار عمومی در آمریکا، جیمز جفری به ترکیه اعتماد می‌کرد و به عنوان «عضو قابل اعتماد ناتو» به آن نگاه می‌کرد. بولتون رابطه میان جفری با ترکیه را تحت عنوان «مُشتری» عنوان کرده است.

نقش جفری در اشغالگری

جان بولتون در ادامه به سوداگری‌های دولت ترامپ پس از اعلام عقب‌نشینی نیروهایش در اواخر ٢٠١٨ از شمال و شرق سوریه می‌پردازد. بولتون به روابط مخفیانه جیمز جفری با ترکیه اشاره کرده است. بولتون می‌گوید در شرایطی که سیاست‌های متغیر و روزانه‌ای از سوی ترامپ در زمینه گسترش روابط تجاری به پیش برده می‌شد، روابط [میان جفری و ترکیه] در سطوح عالی بر دامنه نگرانی‌ها می‌افزود.

نارضایتی در برابر سخنان پومپئو

بولتون به بیانیه‌های ترامپ در آغاز ژانویه ٢٠١٩ و در جریان دیدار وی از اسرائیل و ترکیه پرداخته است. او در این سفر در رابطه با نقشه «منطقه امن» که در میان شمال- شرق سوریه و مرزهای باکور کوردستان به اجرا گذاشته می‌شد دیدگاه‌های آمریکا را با مسئولان ترک در میان گذاشت. در این منطقه می‌باید اسلحه‌های سنگین خارج شوند. در این مرحله مایک پومپئو وزیر امور خارجه در مصاحبه‌ با روزنامه نیویورک تایمز گفته بود:"یکی از وظایف اصلی آمریکا این است که از کشتار کوردها جلوگیری کند."بولتون خاطرنشان کرده است که این موضع وی در مورد حمایت از کوردها باب طبع اردوغان نبود و سخنان وی را بهانه اینکه «سخنانی تشریفاتی» بوده‌اند انکار کردند. اما بولتون سپس درک می‌کند که این سخنان به منظور تعیین جایگاه آمریکا بود که از سوی خود وی طرح شده بود.

پومپیئو: حق انتخاب دارید

بولتون در مورد بازگشت پومپئو از آنکارا و گفتگوی خود با او سخن گفته است که در آن می‌گوید وزیر امور خارجه ترکیه مولود چاوش اوغلو خواستار انجام ملاقات با وی بوده است. پومپئو به چاووش‌اوغلو گفته بود:"شما حق انتخاب دارید. یا ما را در مرزهای خود ببینید و یا اینکه پس از عقب‌نشینی ما شاهد حضور روسیه و ایران باشید که درصدد استقرار در شمال و شرق سوریه هستند." بولتون اظهار کرده است همتای ترک پمپئو به وی گفته است که «این پیام صحیح‌تر است».

جفری با نقشه

جان بولتون در کتاب خود به سوداگری‌های آغاز ژانویه ٢٠١٩ میان جیمز جفری نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه در رابطه با اشغال شمال و شرق سوریه پرداخته و می‌گوید که جفری نقشه را آماده کرده بود و این نقشه نارضایتی میان سطوح عالی دولتمردان آمریکا را در پی داشت. به نقل از کتاب بولتون، جیمز جفری در نقشه رنگی که به همراه داشت مشخص کرده بود که کدام منطقه به ترک‌ها و کدام منطقه به کوردها واگذار می‌شود.

بولتون سپس به نارضایتی جوزف دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در مورد نقشه جفری اشاره کرده و دانفورد خواسته بود که تمامی مناطق تحت کنترل ق.س.د و مناطق خودمدیریتی به روال سابق باقی بمانند. در این کتاب آمده است که:"من هم پرسیدم مگر هدف اصلی ما این نیست که دولت ترکیه باید حتما در مرزهای خود در شرق فرات باقی بماند و دانفورد هم گفت که او هم چنین نظری دارد. من هم گفتم بشرطی نیروهای آمریکایی از این منطقه خارج می‌شوند که شمال و شرق سوریه به روال گذشته [در کنترل ق.س.د] باقی بماند. من می‌دانستم که این «مسئولیتی سنگین» بود که اگر موفق به انجام آن نمی‌شدیم اما باز یک آرمان بود. دانفورد سخنان من را تأیید کرد."

موضوع تاریخی جالب

بولتون در ادامه گفته است که سپس جفری اظهار نظر کرد و در رابطه با موضعگیری آنان بروشورهای را توزیع کرد. بولتون می‌گوید که او خواست جمله‌ "نباید با کوردها رفتاری بد صورت گیرد و باید قطعا سربازان ترک در شمال و شرق سوریه حضور نداشته باشند" به این بروشور اضافه شود.

بولتون خاطرنشان کرده است که موضوعی که در نقشه جفری آمده و امریکا آن را پذیرفته و زمینه اشغالگری دولت ترک را فراهم کرد در ابتکار عمل جفری است که سپتامبر ٢٠١٩ از سوی وی عملی شد و مشکلات چنان بزرگی را به همراه داشت که «باید در زمینه تاریخی مورد تحقیق قرار گیرند."

طبق گفته‌های بولتون آشکار می‌شود که گفتگوی دانفورد و جفری در زمان دیدار از آنکارا صورت گرفته است و گمانه‌زنی‌ها در مورد طرح نقشه اشغالگری به شیوه‌ی مشترک از سوی جیمز جفری و مسئولان ترک را تقویت می‌کند.

اردوغان اهمیتی به داعش نمی‌دهد

بولتون می‌نویسد که پس از بازگشت با ترامپ ملاقات کرده و رئیس جمهور آمریکا در مورد عقب‌نشینی بر موضع خود پافشار کرده و می‌افزاید:"ترامپ می‌گفت ترکیه ماه‌ها قبل تدارکات ورود به خاک سوریه را فراهم کرده و از اینرو حتی زمانی که نیروهای ما (سربازان آمریکا) آنجا بودند، قبل از حمله ترکیه به کوردها خواستار آغاز عقب‌نشینی بود. ترامپ گفته بود؛ "اردوغان اهمیتی به داعش نمی‌دهد" و این صحت داشت. همچنین گفت؛ آمریکا پس از عقب‌نشینی از سوریه فعالانه در جنگ علیه داعش جای می‌گیرد و این نیز واقعیت داشت."

بولتون گفته است که ترامپ از آنان خواسته‌ است تا نشانه‌های «قرار گرفتن در تنگنا» در عملکردشان دیده نشود و به نقل از ترامپ می‌نویسد:"ما نمی‌خواهیم در جنگ داخلی شرکت کنیم، آنان (کوردها و ترک‌ها) دشمن دیرینه همدیگر هستند، کوردها و ترک‌ها سالهاست با هم می‌جنگند. ما در جنگ داخلی شرکت  نمی‌کنیم، اما به داعش پایان می‌دهیم."

دانفورد مخالفت کرد

به گفته‌ی بولتون رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، جوزف دانفورد اگر چه مایل به ایجاد منطقه حائل در مرزهای روژاوا و مرزهای باکور کوردستان بود، اما قطعا مخالف حضور ارتش ترکیه در جنوب مرزها بود. دانفورد در این مرحله طبق گفتگوهای نظامی بنابر اطلاعاتی که از سوی ناظران در مورد عملکرد فرمانده‌های ترک دریافت کرده بود علیه نقشه‌های اشغالگرانه اردوغان موضع خود را اعلام کرد.

بولتون سپس افزوده است که آمریکا می‌توانست طرح منطقه پرواز ممنوع را به اجرا گذاشته و در این چارچوب به توانمندی نیروهای بین‌المللی کمک کند. دانفورد و من باور کرده بودیم که این اقدام به ما این فرصت را خواهد داد تا عرصه هوایی شمال و شرق سوریه را کنترل کنیم. اما دانفورد (در مذاکرات) بر آن پافشاری نکرد.

به گفته بولتون جیمز جفری می‌بایست نقشه «منطقه امن» را به اطلاع مظلوم عبدی، فرمانده کل نیروهای ق.س.د می‌رساند، اما دانفورد براین عقیده بود که جایگاه کوردها محدود بود و در این رابطه هیچ امیدی به آینده نداشت.

ترامپ اعتبار ما را با خاک یکسان کرد

بولتون در مورد عقب‌نشینی ارتش آمریکا هم گفته است؛"تصمیم‌های ترامپ در رابطه با سیاست‌های ایالات متحده آمریکا اعتبار ما را در سرتاسر جهان با شکستی بزرگ مواجه کرد. من می‌توانستم این مرحله (عقب‌نشینی که به اشغالگری انجامید) را همچون ٩ ماه قبل از آن (ژانویه ٢٠١٩) متوقف کنم. نمی‌دانم. واکنش منفی تندی علیه ترامپ تخمین زده می‌شد و بحق هم بود."

جان بولتون کیست؟

در میانه آوریل ٢٠١٨ و سپتامبر ٢٠١٩ مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا بوده است.

بولتون در سپتامبر ٢٠١٩ در پی مخالفت با سیاست‌های ترامپ از سمت خود کناره‌گیری کرد.