گزارش جدیدی از سوی سازمان عفو بینالملل تحت عنوان «اعزام به منطقه جنگی، اخراج غیرقانونی پناهندگان سوری به مناطق جنگی از سوی ترکیه» فاش کرده است که ترکیه در ماههای منتهی به حمله نظامی شمال-شرق سوریه، در تلاش برای ایجاد منطقه به اصطلاح امن، پناهندگان این کشور به اجبار به بخش مرزی سوریه که منطقهای جنگی است اعزام کرده است.
این سازمان طی دیدار یا صحبت با پناهجویان دریافته است که پلیس ترکیه به منظور امضای اسناد و اوراقی مبنی بر بازگشت این پناهجویان، آنها را تهدید یا مورد ضرب و شتم قرار داده است. اما در واقع ترکیه آنها را مجبور به بازگشت به منطقه جنگی نموده و در واقع با این اجبار جان آن را در معرض تهدید قرار داده است. آنا شی، پژوهشگر حقوق پناهندگان و مهاجران سازمان عفو بینالملل در این رابطه اظهار داشته است که ادعای ترکیه مبنی بر اینکه تصمیم پناهندگان سوری برای بازگشت به مناطق جنگی خطرناک و غیر قابل اعتماد است. در عوض تحقیقات ما نشان میدهد که این مردم فریب داده شده یا مجبور به بازگشت به این مناطق شدهاند.
شی خاطرنشان میسازد که ترکیه بیش از ٨ سال است که میزبان بیش از ٣.۶ میلیون زن، مرد و کودک سوری است، اما این کشور نمیتواند از این مهماننوازی به بهانهای برای تخطئه قوانین بینالمللی و داخلی و اعزام پناهجویان برای مناطق محل زد و خورد بهرهبرداری کند.
بدون در دست داشتن هیچگونه آماری رسمی، تخمین شمار افرادی که اسکان داده شدهاند، دشوار به نظر میرسد. اما بر اساس دهها مصاحبهای که بین ژوئیه و اکتبر سال ٢٠١٩ تحت عنوان اعزام به منطقه جنگی انجام شده است، سازمان عفو بینالملل تخمین میزند که شمار اخراج غیر قانونی پناهجویان سوری از سوی ترکیه طی ماههای اخیر به صدها نفر رسیده است. مقامات ترکیه ادعا میکنند که در مجموع رقمی نزدیک با ٣١۵ هزار نفر به طور داوطلبانه به سوریه عزیمت کردهاند. اما اخراج پناهجویان سوری بدین شیوه امری غیرقانونی بوده و زندگی آنها را معرض نقض جدی حقوق بشر قرار میدهد. اخراج این افراد از ترکیه و اعزام آنها به سوریه آنها را در معرض خطرات واقعی و نقض جدی موازین حقوق بشری قرار می دهد.
آنا شی در این رابطه افزوده است: اکنون شایع شده ست که توافقنامه ترکیه با روسیه در هفته جاری با ایجاد بازگشت امن و دواطلبانه پناهجویان به منطقه امن در حال ایجاد است. بازگشت تا کنون امن و داوطلبانه نبوده است و اکنون میلیونها نفر از پناهجویان سوری در معرض خطر هستند. از سوی دیگر این پناهجویان به امضای مدارکی مبنی بر بازگشت دواطلبانه مجبور شدهاند، اما در واقع ترکیه آنها را به بازگشت به یک منطقه جنگی مجبور کرده و جان آنها را در معرض خطر قرار میدهد.
آنا شی پژوهشگر حقوق پناهجویان و مهاجران در سازمان عفو بینالملل میافزاید: ادعای ترکیه مبنی بر اینکه پناهنجویان سوری نسبت به بازگشت خود داوطلبانه تصمیم گیری میکنند، اقدامی خطرناک و فریب دهنده است. تحقیقات ما نشان میدهد که این پناهجویان فریب داده شده یا مجبور به بازگشت شدهاند. شی میافزاید که ترکیه بیش از هشت سال است که میزبان بیش از ٣.۶ میلیون آواره سوری اعم از زن و مرد و کودک است، اما این مهمان نوازی نمیتواند توجیهی برای فریب قوانین بین المللی و داخلی و اعزام آوارگان به مناطق درگیری باشد. این سازمان بدون در دست داشتن هیچگونه آمار رسمی، اعلام نموده است که تعداد افراد اسکان داده شده دشوار است. اما دهها مصاحبهای که بین ماههای ژوئیه و اکتبر سال ٢٠١٩ انجام شده است نشان میدهد که اعزام به یک منطقه جنگی از سوی ترکیه انجام شده و ترکیه به شیوهی غیر قانونی پناهجویان سوری را از ترکیه اخراج مینماید.
سازمان عفو بین االملل تخمین میزند که طی ماههای گذشته این رقم به صدها مورد رسیده است. مقامات ترک ادعا میکنند که در مجموع ٣١۵ هزار نفر به طور داوطلبانه به سوریه باز گشتهاند. اخراج مردم سوریه به این دلیل که جان انها در معرض خطر جدی نقض قوانین حقوق بشری قرار میگیرد، اقدامی غیر قانونی به شمار میرود. اکنون شایع شده ست که توافقنامه ترکیه با روسیه در هفته جاری با ایجاد بازگشت امن و دواطلبانه پناهجویان به منطقه امن در حال ایجاد است. بازگشت تا کنون امن و داوطلبانه نبوده است و اکنون میلیونها نفر از پناهجویان سوری در معرض خطر هستند.