عبدالله اوجالان، رهبر خلق کورد در راه حل دمکراتیک خود نخستین قدم خود را با این سخن برداشته بود که تا زمانیکه زن آزاد نباشد، جامعه نمیتواند به آزادی دست پیدا کند. اوجالان با پارادایم دمکراتیک، اکولوژیک و آزایخواهانه زن، مسیر مبارزه برای آزادی زنان را به سوی چرخشی جدید مهیا کرد. با نگرشهای اوجالان، مبارزه زنان در سراسر جهان گسترش پیدا کرد. زنان با شعار «زمان آزادی زنان فرا رسیده است» زمینهسازیهای لازم را برای مراسم ۸ مارس، روز جهانی زنان آغاز کردهاند. در این گزارش، ارزیابیهای و تحلیلهای رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان در مورد زنان منعکس میشود.
ایدهآل زن آزاد
رهبر خلق کورد در دیدار ۱۹ ژوئن ۱۹۹۹ با وکلای خود اظهار میدارد که زن آزاد، ایدهآل وی بوده و در این باره میافزاید: حقطلبانهترین حرکت، حرکت زن آزاد بوده و باید تا دستیابی به هدف خود این حرکت ادامه پیدا کند. لازم است که بر تاثیر این مسئله بر زندگی و صلح فکر کرده و تفکر جدیدی در این باره خلق شود. زن آزاد هرگونه که باشد، باید خود زنان در این رابطه تصمیم بگیرند. زنی که از زندگی و مرد رهایی پیدا کرده است، هرگونه که میخواهد میتواند تصمیم بگیرد. میتوانند دامنه حمایتها و مبارزات خود را افزایش دهند.
نیاز به تفکر آزاد
اوجالان در دیدار با وکلای خود در سپتامبر ۱۹۹۹ اظهار میدارد که الهگان کسانی هستند که نیروی ویژه را به بهترین نحو سازماندهی میکنند. زنان نیاز دارند که بیش از پیش پیشرفت و ترقی کنند. آنان از استقلالی برخوردار هستند. لازم نیست خود را بر همدیگر تحمیل کنند. پروژه ما، پروژه زنان آزاد جهانی از اصالت برخوردار است. و به تفکری آزاد، ذهنیتی آزاد و افکار پیشرفته و حیاتی معنادار نیازمند است. این پروژه نباید مانند رئال سوسیالیسم باشد. زن و مرد میتوانند با هم زندگی کنند.، اما همه نمیتوانند این ارتباط را ادامه بدهند. تنها کسانی که خواهان یک زندگی عادی هستند، میتوانند این نوع ارتباط عادی را ادامه بدهند. اما در این راستا مسائلی هم هستند که آنها آن را از دست میدهند. یعنی در واقع جستجوی خود را برای دستیابی به آزادی از دست میدهند. نمیتوانند به آزادیخواهان بزرگ تبدیل شوند. لازم نیست که در این رابطه خود را فریب دهید. نباید در رابطه با هیچ موضوعی خودمان را فریب دهیم. و این هزینهای دارد که باید پرداخته شود.
لازم است زن آزاد خلق شود
در دیدار ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۹، رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان با وکلای خود ضمن اشاره به اراده زن آزاد اشاره میکند: مرد نمیتواند در رابطه با این موضوع مداخله کند. برای دستیابی به نوعی توافق، از وهله اول باید آزاد بود. بر اساس فلسفه من، باید زن آزاد خلق شود. لازم است که ما در مقابل اراده آزاد احترام قائل باشیم. اگر این اراده بتواند به پیروزی دست پدا کند، مسئلهای مقدس است و اگر نتواند به پیروزی برسد، باز هم به آن درود میفرستیم. به عنوان یک مرد، من میتوانستم حرمسرایی ایجاد کنم و فرزند داشته باشم. اما من برای آفرینش زن آزاد مبارزه کردم.
رابطه بین زن و آزادی
یکی از موضوعات اصلی رهبر خلق کورد در دیدار با وکلای خود در ۲۱ اکتبر ۱۹۹۹ مسئله زن بود و اوجالان در رابطه با مبارزه زنان تحلیلهای فراوانی را انجام داد. در این باره رهبر خلق کورد میگوید: نگاه فلسفی من، آزادی زنان را اساس قرار میدهد. این نگاه من همچنان ادامه داشته است. زن به عمیقترین، ظریفترین و گستردهترین مسئله حاکمیت و خانواده تبدیل شده است. کهنترین قشر و نشانه سرمایه است. زنانی که به برده احساسات خود تبدیل شدهاند، به نوعی رویداد شبیه به پول تبدیل شدهاند. بین خانواده و زن، بین پول و زن ارتباط قدرتمندی وجود دارد. همچنین بین زن و آشتی، و زن و آزادی هم ارتباط قدرتمندی وجود دارد. بازرگانی و دولت بیشتر جزو کارهای مردان به شمار میرود و بیرون نگاه داشتن زنان از جامعه را مبنا قرار میدهند. این مسئله در راستای منافع فرادستان و ستمگران قرار دارد. به شیوهای کلاسیک میتوان گفت که میتوان با قتل [نمادین] مرد بر این وضعیت غالب شد. من تا اندازهای از این وضعیت فرا رفتهام، من ادعای ان را داشتهام.
چگونه هویتی؟
رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در پاسخ به این پرسش که خواهان چه نوعی از آزادی هستید اظهار میدارد: در رابطه با هر بخش از ریزهکاریهای زندگیم فکر میکنم. هر زمان که شما یکی از احتیاجات کوچک مادی خود را برآورده میکنید، کمی بنشینید و فکر کنید تا ببینید که چگونه هویتی میخواهید. فکر کنید تا بدانید که چگونه میتوانید از یک هویت برخوردار شوید. باید هر انسانی از هویتی برخوردار باشد، اما هیچ شخصی به آن اشارهای نمیکند. مسئله قدرت است. اگر شما از دایره روابط اجتماعی خود خارج شوید، تنها میمانید. آزادی، منبع روح و ذهن است. یک انسان تنها از طریق آزادی میتواند مانند یک انسان تعریف شود. اما دردهای بسیاری دارد. در طول تاریخ همیشه به شیوههای مختلف پیشرفت داشته است. در این یکصد سال هم این پیشرفت روی داده است. هوالیتی من با زنان مسئله جذابی است. من ارتباط بسیار خوبی با آنها برقرار کرده بودم اما این شیوه ارتباط ناتمام ماند. جنسیت، بسیار تحریف پیدا کرد، زن بودن را به شکنجهای معنوی تبدیل کردند. ارتباط اشتباه در این رابطه، یعنی ارتباطی صرف بر اساس رابطه جنسی بسیار پلید است. ما علیه این مسئله مبارزه کردیم. ما خواستیم این مسئله را از میان برداریم. از میان برداشتن این مسئله بسیار مهم است. ما در رابطه با ازدواج و خانواده کلاسیک تمرکز کردیم. تا زمانیکه خانواده مانند مسئلهای غیرقابل چارهیابی مشاهده شود، این مشکل حل نمیشود. بیش از این مسئله ما نیازمند آزادی هستیم.
مفهوم جنسیتی و ناموس
در همان دیدار رهبر خلق کورد میگوید: لازم است که زنان از نوک پا تا فرق سر به نوسازی خود دست زده و در ادامه میافزاید: شما باید خودتان علیه خودتان مبارزه کنید. باید از نوک پا تا فرق سر به نوسازی دست بزنید. منظور من اشاره به بعد فیزیکی نیست. جایگاه زن در این رابطه نسبت به مردان جنایتکارانه است. اگر شما به خوبی در رابطه با مفهوم جنسیت و ناموس فکر کنید، در آن صورت است که "غیر از من نباید یار کسی دیگری باشید، اگر کس دیگری را همسری بگیرید، تو را میکشم، خانه من است، ناموس من است" مقابل شما قرار میگیرد. لازم است که شما این نگرشهای کوچک را تحلیل کنید و میبینید که بر اساس فرادستی بدون مرز و نگریستن به آن به عنوان مالکیت بدون مرز قرار گرفته است. زن به تنهایی متعلق به خود نیست و کسان دیگری تا ابد مالک آن هستند. عشق خود را نابود میکند، و حتی یک کودک هم میتواند با مادرش چنین بکند. نباید در این رابطه تزویر کرد. باید اساس این زن بودن را تخریب کرد. لازم است که وضعیت زنانی که مانند مرد شدهاند را هم ارزیابی کند. باید شما این هویت خودتان را خودتان تغییر بدهید. مرد در مقابل زن بسیار بیرحم است، اما زن در مقابل خود بسیار بیرحمتر است.
لازم است زنان خودشان را به پیش ببرند
شما چگونه در مقابل زن و مرد میجنگید؟ برای این مسئله هم مبارزهای هوشمندانه، عاقلانه، پر توجه و بزرگ نیاز است. این مبارزهای است که تنها منحصر به یک مبارزه دمکراتیک و جنبشی فکری است. آزادی، نیازمند رزمندگان صلح است. به همین دلیل لازم است که زنان خود را در مقابل استثمار قدرتمند کرده و تلاش بکنند تا نبود قدرت خود را با قدرتمندی جبران کنند. زنان به دلیل نبود قدرت نمیتوانند این ذهنیت را از میان بردارند. دختران این مسئله را درک کردهاند، اما دست از ضعف بر نمیدارند، آزادی از شوهر ارزشمندتر و بهتر است. از داشتن فرزند بهتر و مهمتر است.
ناموس آزادی است
اوجالان با این گفته که بدون آزادی هر چیزی حرام است، ادامه داد: در چنین وضعیتی لازم است که ناموس با ذهنیت درست دیگری تحلیل شود. در واقع ناموس از همینجا آغاز میشود. برای من شرف احترام و شکوه آزادی است. مرد بسیار مکار است، و زن هم در این فرایند مکار شده است. اما مرد فرادست است. برای به پیروزی رسیدن باید از اراده و قدرت برخوردار باشد. در این باره تلاشهای دمکراتیک میتوانند شکل بگیرند. در میان احزاب سیاسی و پلتفرمهایی این چنین، مبارزه و تلاش لازم است. باید برای دمکراتیک شدن جنگید. و شما باید این جنگ را به پیش ببرید.
ستم مردان
شماها جوان هستید و باید برای بشریت، برای آزادی خود مبارزه و تلاش کنید. باید به نیرویی تبدیل شوید که نه تنها مسائل و مشکلات خودتان، بلکه مسائل و مشکلات دیگر را هم پاسخ داده و آنها را حل کنید. در زمان عیسی، در دوره اسلامی هم مقدسات و مومنانی وجود دارند. اما وضعیت آنان دچار تباهی شده است. کسانی که رهایی انسان را به عنوان هدف در پیش گرفتهاند، از چنین هدف اطلاع دارند. در واقع مبارزات آزادیخواهانه بسیاری وجود داشتند. مادران و زنان بیشتر انسانهایی صلحطلب هستند. در واقع جنگ در مقابل زن آغاز شده است و این از جمله اقدامات مردان است. زنان انسانهای صلح طلب جامعه هستند. طبیعت زن، جنگ و طبقه را نمیپذبرد. در ذات خود، از شخصیتی سوسیالیستی برخودار است، یعنی در واقع زنان نگرش اجتماعی محوری دارند. ارتباطات زندگی مردان بر اساس برتری قرار گرفته است. و این مسئله هم با هویت فرادست مردان ارتباط دارد. زنان باید رزمندگان قدرتمند صلح باشند. مهم است که زنان در سطح رزمندگی در جنبش صلحطلبانه مشارکت کنند. با جنبشهای صلح و دمکراتیک در ارتباط باشند و انرا مدیریت کنند. صلح کار زنان است. اگر شما آشتی و صلح را مدیریت کنید، میتوانید شخصیت یک رزمنده را بیافرینید.
باید از قله قاف گذشت
اوجالان اعلام کرده بود که زنان باید بر آزادی اصرار بورزند و در این باره اظهار داشته بود: اگر هدف زنان مانند روز روشن باشد، راه و مسیر خود را مییابند. اگر میل و رویای آزادی قدرتمند باشد، در نهایت مسیر و راه مشخص میشود. نباید آزادی فقط در گفته باشد. اگر در ذهن زنان افکار فرادستانه مردان وجود داشته باشند، شما به شیطان تبدیل میشوید. پس چه باید کرد؟ من از کسانی که میگویند راهم را باز کنید، متنفرم. با این گفته شما از مردان درخواست همکاری میکنید؟ در آن صورت فرق تو، با زنی که به شوهرش وابسته است در چیست؟ از هیچ کسی طلب کمک نکنید. نخست باید از قله قاف گذشت و به عظمت روحی و فکری دست یافت. بزرگترین رفیق، عشق آزادی است. عشق و قلبتان را پرورش دهید، اما به رفقای خوب نیاز دارید. با آگاهی زندگی کنید و خودتان را آموزش دهید.
بر روی صلیبی خطرناک
رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان توطئه بینالمللی را به عنوان به صلیب کشیدن ارزیابی کرده و در این رابطه گفته بود: فراموش نکنید شما به شیوهای بسیار مهلکتر از من در معرض به صلیب کشیده شدن هستید. کسانی که خود را از آزاد میدانند، نمیتوانند به جایگاهی دست پیدا کنند. اگر شما بدانید که به صلیب کشیده شدهاید، شما لحظه به لحظه ارزش آزادیتان را میدانید. میگویند که بگذارید دولت، پدر، شوهر به ما چیزی بدهد یا از ما حمایت کند، این نشان دهنده نا امیدی است. اگر شما طالب آزادی هستید، خودتان را آموزش دهید، در این رابطه با روی گشاده از این مسئله استقبال کنید. در مورد سرنوشت و تقدیرتان، وضعیت خودتان گفتگو کنید. میتوانید به خوبی عمل کنید، اگر به خوبی عمل نکنید از میان میروید.
آزادی بدون مرز زنان
اوجالان خاطرنشان کرده بود که ارتباط زن و مرد تحریف شده است و در این باره اظهار داشته بود: من پلیدیهای این دویست سال را پاک کردهام. من تلاش کردهام که آزادی بدون مرزی را برای زنان بیافرینم. امکان داشت که این آزادی بیشتر فرهم شود. من بر اساسی بسیار درست با زنان دوستی کردم. مردان خطرناک هستند، دو رو هستند، و فریبکار. در این رابطه من به نتایج قابل توجهی رسیدم. میگویند که به همان اندازه که امیدواریم و میخواهیم، به همان اندازه میتوانیم ظرفیتهایمان را تحقق ببخشیم. به همه انانی که امیدوار هستند درود میفرستم. انسانیت، دوستی، هوال بودن، رفاقت لایق آنان است. باید شما زنان به نمونه تبدیل شوید. و این نتیجهای است که باید به آن دست پیدا کرد.
مردان هیچگاه اجازه نمیدهند
رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان در دیدار ۵ نوامبر ۱۹۹۹ با وکلای خود اعلام نموده بود که باید زنان در مقابل ذهنیت مردان کلاسیک دست از گله گزاری برداشته و به دنبال دستیابی به حقوق خود بوده و در این باره گفته بود: مرد یک سیستم است. شما زنان در حال مبارزه برای آزادی هستید. باید در این راه بیشتر مبارزه کنید. لازم نیست از هیچ کسی انتظار امید داشته باشید. برداشتهایی مانند اینکه سوسیالسم دست یافتنی است، دولت ایجاد میشود، برداشتهای دینی خطرناک هستند. خصوصا که زنان میگویند: مرد هر چه که باشد خوب است، و این در حالی است که حتی عاشقترین مردان هم اجازه نمیدهند.
پیشنهاد برای تاسیس بنیاد زنان آزاد
در دیدار عبدالله اوجالان رهبر خلق کورد در دیدار ۸ نوامبر سال ۱۹۹۹ با وکلایش، مسئله زن، موضوع اصلی بود و در این دیدار برای پیشبرد پروژه زنان آزاد، پیشنهاد داده بود که بنیادی با نام زنان آزاد جهان تاسیس شود. در این رابطه رهبر خلق کورد، پیشنهاد کرده بود که عملی شدن این پروژه میتواند به زایش جدید تبدیل شده و در این باره گفته بود: برای بازیابی و تعریف طبیعت از دست رفته زن، خلق ایستارهای زنان از طبیعت و جامعه، پیشبرد ارتباط آزاد زنان و زنان در مقابل برخوردهای اجتماعی مردان و مردانی که از نزدیک این مسئله را دنبال میکنند، باید به درستی درک شود. باید گام به گام این مسائل سازماندهی شوند. لازم است که زنان هم در برخوردهای اجتماعی و هم در برخوردهای طبیعیشان، در مقابل حاکمیت مردان، بر برخوردی برابر و آزاد تاکید کنند.
هدیهای برای زنان
اوجالان در همان دیدار پیشنهادات خود را در رابطه با این پروژه اینگونه بر زبان آورده بود: باید این نحوه برخورد به شیوه زندگی تبدیل شود. زنی که چشم انتظار مهربانی مردان باشد، محکوم به نابودی است و نمیتوانند جامعه مردسالار و فرادست مردان را از میان بردارند. دستیابی به راه حل مسئلهای ناگزیر است. اگر رهایی را در نظر قرار ندهند، نمیتوانند آزاد باشند. آنها در همان قدم اول از میان میروند و نابود میشوند. میتوانند گام به گام به پیش بروند، جهانی شوند. دختران، مادران و کودکان باید مورد دفاع و حفاظت قرار بگیرند، بدون دفاع ماندهاند. باید به زبان مادری خود آموزش ببینند، لازم است از زنانی که عشقهای خود را از دست دادهاند، دفاع شود. این وظیفه و مسئولیتی است که پیش از تمام مسئولیتهای دیگر قرار گرفته است. زنان برای آشتی و صلح، معیارهای بسیار مهمی هستند. ما فرصتهای کمی را در اختیار زنان قرار دادهایم، باید فرصتهای کاملی به زنان داده شود. به عنوان پاسخی معنادار و دوستانه، من این پروژه را پیشنهاد میکنم. پروژهای خوب و لازم به نظر میرسد، نیاز فراوانی به آن احساس میشود. این آخرین هدیهای است که من بعد از دو هزار سال، به زنان میدهم. اگر اینگونه باشد، آینده امیدوارانه خواهد بود.
اهمیت ژنرژی* برای زنان
عبدالله اوجالان رهبر خلق کورد در دیدار ۱۸ نوامبر ۱۹۹۹ با وکلایش بر اهمیت ژنرژی برای زنان تاکید کرده و گفته بود: بسیار مهم است که از این انرژی استفاده کرد. نقش زنان در پیشبرد و پیشرفت جامعه بسیار اهمیت دارد. زنان باید شدیدا خود را سازماندهی کنند. اگر انرژی زنان از مسیر تولید بدور بیفتد، بلعیده میشوند. مردان جامعه را از میان بر میدارند. نمیتوان همیشه منتظر دولت بود. باید تمام این مشکلات را از طریق نیروی خود حل کرد. وکیل، پزشک و اطرافیان سرمایهدار، شهرداریها، نهادهای جامعه مدنی میتوانند چنین قدمی را بردارند. دمکراسی اینگونه پیشبرد پیدا میکند.
مسئله آموزش و پرورش اساسی است
اوجالان در بخش دیگری گفتگوی خود ضمن اشاره به اهمیت آموزش زنان در همین دیدار اظهار داشت: نخست وزیر نروژ گفتهای دارد: بهترین سرمایهگذاری، بر اساس آموزش و پرورش قرار گرفته است. درست است، سرمایه زنان از اهمیت بسیاری برخوردار است. زنان نیازمند آموزشی خلاقانه هستند. گرفتن یک دختر ۱۵ ساله از درون سیستم جامعهای مردسالار، رهایی یک زن، یک خانواده، یک مرد و در کل، جامعه است. اگر زنان از نیروی خود برخوردار باشند، باید آموزش خود را بر آب و غذا ترجیح دهند. مردان دست به ستمگری میزنند، اما زنان از امکان سازماندهی برخوردار هستند. اگر بنیادهایی تاسیس شوند، مکانهایی وجود دارند که میتوانید مالک آنها شوید. احتمال دارد که هم اکنون آن را نپذیرند، اما باید خودتان را در همین مکانها اموزش بدهید. لازم است که به سان عبادات دست به آموزش و تربیت خود بزنید. آه و ناله سر ندهید، در کوچه و خیابان وضعیت رقت باری به خود ندهید. در رابطه با زنان تلاشهای زیادی انجام دادهام. اما نتوانستم تلاشهای خود را تا اخر به نتیجه برسانم. اجازه بدهید زنان کودکان را پرورش بدهند. اجازه بدهید که خواندن و نوشتن، زبانشان، را به زبان کوردی به آنها آموزش بدهند. هر زن ۲۰-۳۰ کودک را تربیت کند و آموزش بدهد. نه فقط کودکانشان، بلکه همه کودکان، کودکان ما هستند. این به معنای دمکراسی و سوسیالیسم است.
باید دردها و رنجها را به آموزش تبدیل کرد
سرمایهداری از بین برنده جامعه است، این به معنای قتلعام است. لازم است که با هم همکاری داشته باشید. سازمانهای جامعه مدنی و بینالمللی وجود دارند. شما اگر بخواهید میتوانید بدون هیچگونه حد و مرزی این دردها و آزارها را به آموزش تبدیل کنید، با سازماندهی و تلاشهای خوب این کار شدنی است. تلاشهای ما ادامه دارند، باید صبور بود. میتوانید با چنین اقداماتی خودتان را نجات بدهید. مسائل و مشکلات انباشته شدهای صدها سالهای داریم. با چنین سازماندهیای میتوان این مسائل را به پیش برد. من مخالف نهاد خانواده نیستم. اما میگویم که ازدواج با یک زن یا یک مرد نا آگاه حرام است. باید تعهد بر اساس آگاهی و بر اساس اقدامات خوب باشد. برای من، این مسئله بسیار مهم است. در این رابطه بسیار تلاش کردیم اما نتوانستیم به رهایی دست پیدا کنیم.
نه فمینیسم و نه کپی مَرد قالبگرا
رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در دیدار ۶ ژانویه سال ۲۰۰۰ خاطرنشان ساخت که آزادی زنان، آزادی تمام جامعه بوده و در این باره میگوید: نه فمینیسم و نه کپی مرد قالبگرا. من به همین دلیل به مسئله زن اهمیت میدهم. در کتاب یک نویسنده لیبرال خواندم که میگفت: بردگی در خانواده، از تمام بردگیهای دیگر عمیقتر است. به همین دلیل است که من به این مسئله اهمیت میدهم. اما به کسانی که میخواهند آزاد باشند، پیشنهاد میدهم که به زن و شوهر ساده مبدل نشوند."
*JÎNERJI: انژری ذاتیای که تنها در زنان وجود دارد.
منبع: MA