بهروز بوچانی، نویسنده و پناهنده روژهلات کوردستان در نتیجه فعالیتهای رسانهای خود مجبور شد سال ٢٠١٣ از روژهلات کوردستان خارج شود و در نخستین گام به اندونزی برود. پس از چند ماه راه استرالیا را در پیش گرفت. پس از ورود به استرالیا دستگیر شده و به عنوان یک پناهجو به 'جزیره مانوس' منتقل شد. ۶ سال را در بازداشت در این جزیره بسر برد. سال ٢٠١٨ در زمانیکه در جزیره مانوس نگهداری میشد، از طریق تلفن کتابی را با عنوان "هیچ دوستی بهجز کوهستان" در بازداشتگاه مانوس نوشت و این کتاب به بسیاری از زبانهای زنده جهان ترجمه شد. روزنامهنگاران از سراسر جهان در تمجید از این اثر بهروز بوچانی یادداشتهایی منتشر کردند. بهروز بوچانی پس از ۶ سال نگهداری در جزیره مانوس حق پناهندگی را از دولت زلاند نو دریافت کرد و از او درخواست شد که به این کشور برود. بوچانی اکنون در زلاند نو در زمینه حقوق پناهندگان فعالیت میکند. او نه تنها از حقوق پناهندگان، بلکه از خلق ماوری که سالهاست در مقابل استعمارگری زلاند نو ایستادگی میکنند پشتیبانی میکند.
فردریک گردنیک، روزنامهنگار و نویسنده اهل هلند در برنامه "آواشین پادکست" با بهروز بوچانی در مورد پناهندگی و مبارزات وی گفتگو کرده است. وبسایت انگلیسیزبان «میدیا نیوز» متن این گفتگو را منتشر کرد. بهروز بوچانی در آغاز سخنان خود میگوید که تمامی کوردها در سرزمینی استعمارزده بدنیا میآیند و میافزاید:"ما در شرایطی استعماری بزرگ میشویم. به همین دلیل است که مبارزه ما با تولدمان آغاز میشود. این زمینه برای ما کوردها بسیار مهم است، به همین دلیل وقتی کشور خود را ترک میکنیم و به کشوری دیگر میرویم، آرام نمیگیریم و همیشه میخواهیم که در کنار جوامع مقاومتگر به برخودان ادامه دهیم و از حقوق انسانی دفاع کنیم. وقتی در استرالیا پناهنده بود، مشاهده کردم که استعمارگری اینجا هم وجود داشته و ادامه دارد. به همین دلیل میگویم که برخودان ما ریشه خود را از استعمارگری میگیرد."
'برخودان را سرلوحه مبارزه خود قرار داد'
بهروز بوچانی در مورد «فرهنگ برخودان» در کوردستان سخن گفته و با اشاره به عبارت «برخودان ژیانه» میافزاید:"ما همچون ملت، با فرهنگمان هویت مقاومتگری را برای خود آفریدهایم و در مقابل ذهنیت تمامی حکومتها میجنگیم. مقاومت من برای پناهندگان به تاریخ و گذشته من برمیگردد. این مقاومت و مبارزه است که فکر و حافظهای را برای ما فراهم کرده است. شعر، موسیقی و سینما از این فکر و حافظه سرچشمه میگیرد. من نیز به این واقعیت پی بردم و فرهنگ برخودان را شناختم. خلق کورد در برخودان خویش رادیکال است، من این رادیکالیسم را مثبت میبینم و آنرا علیه حاکمیت میدانم. من با این فرهنگ در جزیره مانوس دست به آفرینش زدم، نوشتم و برای حقوق پناهندگان مبارزه نمودم. اما زمانیکه از آفرینش حرف میزنم تنها نباید به آثار هنری محدود شود. همچنین اعتصابهای غذا، تحصن و هر نوع فعالیت جمعی بخشی از فرهنگ برخودان است و محصول این فرهنگ هستند."
'آزادی... تنها آزادی'
بهروز بوچانی میگوید که نوشتن کتاب تازهی خود به عنوان 'آزادی... تنها آزادی' را ادامه میدهد. بوچانی در جزیره مانوس بیش از ١٠٠ یادداشت نوشت و اکنون در حال ویرایش آنهاست. به گفته وی، کتاب او به پایان رسیده و در نوامبر ٢٠٢٢ منتشر میشود. او همچنین با گروهی از فعالان و نویسندگان همکاری میکند که با اجرای تئاتر از حقوق پناهندگان و جوامع محلی حمایت میکند. بوچانی میگوید که نمایش تئاتر از موسیقی کوردی بهره گرفتهاند و افزود:"ما نمیتوانیم میان گروههای حاشیهای که مورد ستم واقع میشوند تبعیض قائل شویم. زنان، کوردها، ماوریها و پناهندگان همه در برابر حاکمیت میایستند و مبارزه میکنند. هر کسی برای صیانت از هویت خود میجنگد. وقتی نیروی اینها را متحد کنیم بیشتر نیرومند میشویم و میتوانیم در برابر ظلم ستمگران بپاخیزیم."
'ما نه قربانی، بلکه مقاومتگریم!'
بوچانی در پایان یکبار دیگر با اشاره به عبارت 'برخودان ژیانه'، آنرا منبع نیروی خود میداند و میافزاید:"از اینکه یک کورد هستم به خود میبالم و هیجان زده میشوم. کوردبودن به انسان این امکان را میدهد که درک بهتری از سیاست داشته باشد، همچنین این امکان را میدهد که انسانتر باشی و انسانی فکر کنی. کوردبودن چیزهای بسیاری به ما میبخشد. به زندگی ما معنی میدهد، اما هیچگاه نمیخواهم با کوردستان رفتاری احساساتی و رمانتیک داشته باشم. این صحیح است که تاریخ ما سرشار از درد و حسرت است، اما ما انسانهای مقاومتگر هستیم و خود را قربانی نمیبینیم. این بسیار مهم است. در جایی که زن برای آزادی خود مبارزه میکند، هنوز مسائل ما باقی ماندهاند. اما خلقمان میراثی بیهمتا از برخودان آفریدهاند. من این حقیقت را در آثار خود نشان دادهام، به همین دلیل است که نمیخواهم کسی پناهندگان را به عنوان قربانی و مظلوم نشان دهد و به آنان با این چشم بنگرد."
* تیتر و عکس این خبر پس از ویرایش آن تغییر یافت.