حسن زیرک در ۸ آذر ۱۳۰۰ (۲۹/۱۱/۱۹۲۱ میلادی) در محلهٔ قلعهٔ سردار شهر بوکان استان اورمیه روژهلات کوردستان به دنیا آمد. نام مادر حسن زیرک آمنه و نام پدرش عبدالله بوده است. در پنج ‌سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت، کرماشان بود. همکاری او در این شهر با هنرمندان برجستهٔ کرماشانی همچون مجتبی میرزاده، محمد عبدالصمدی، اکبر ایزدی، و بهمن پولکی سبب خلق آثار زیبایی شد.

وقتی در عراق بود، در مسافرخانهٔ «فندق شمال» به شاگردی پرداخت. زیرک به رادیو بغداد رفت و در آنجا مشغول به کار می‌شود. مدتی در بخش کوردی رادیو بغداد همکاری کرد. از سال ۱۳۳۷، که بخش کوردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت، همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد. آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رساند، اغلب با ساز استادانی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی، و با سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.

حسن زیرک گرچه به خاطر شرایط سخت زندگی از تحصیل بی‌بهره ماند، اما استعداد کم‌نظیری در سرودن شعر و آهنگسازی کوردی داشت. این استعداد به همراه صدای منحصربه‌فرد، سبب شد که ترانه‌هایش در سرتاسر کوردستان محبوبیت یابد. صدای او همچنان در هر چهار بخش کوردستان و در کوچه و خیابان و از خانه‌ها و مغازه‌ها به گوش می‌رسد.

حسن زیرک با خانم میدیا زندی، گویندهٔ بخش کوردی رادیو تهران، ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج دو دختر به نام‌های مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه نیز برای فرزندانش اجرا کرده ‌است.

حسن زیرک، نه در ایران و نه در عراق روی خوشی و راحتی و آزادی را ندید. رفتار دولت وقت ایران با حسن زیرک او را دچار مشکلات فراوانی کرد، به‌ویژه وقتی که دکتر شیخ عابد سراج‌الدینی، رئیس وقت برنامه‌های کوردی رادیو تهران بود، به او اجازهٔ کار نداد و این کار سراج‌الدین چنان تأثیر منفی‌ای بر دل لطیف حسن گذاشت که دیگر به رادیو برنگشت و با دلی شکسته بار و بنهٔ خود را به سوی بغداد پیچید. در آنجا نیز او را دچار مشکل کردند. او را گرفتند و روانهٔ زندان کردند؛ در آنجا زیرک را به پنکهٔ سقفی بستند و شکنجه کردند. پس از رهایی از بغداد مجدداً به تهران برگشت؛ در تهران نیز ساواک او را گرفت و شکنجه داد که جریان شکنجه‌اش در ساواک را بازگویی کرده و با صدای خود وی به یادگار مانده ‌است. در سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳ در کرماشان بود و با رادیو همکاری داشت.

مظهر خالقی به دلیل حسادت به محبوبیت حسن زیرک وی را از رادیو کرماشان اخراج کرد. اخراج حسن زیرک از رادیو کرماشان را می‌توان سناریوی مظهر خالقی عنوان کرد که در آنزمان خود از اعضای ساواک بود.

سال‌های پایانی زندگی حسن زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آوازخوانی نمی‌پرداخت. در منطقهٔ بوکان قهوه‌خانه‌ای دایر کرد و در میان مردمی که دوستشان می‏‌داشت و دوستش داشتند، آخرین نفس‌هایش را در رنج و بیماری کشید. حسن زیرک در هفتم مردادماه سال ۱۳۵۱ (۳۰/۷/۱۹۷۲) در سن ۵۰ سالگی در بیمارستان بوکان به علت از بین رفتن کبد و ناراحتی‌های معده درگذشت و در دامنهٔ کوه «ناله شکینه» به خاک سپرده شد.

حسن زیرک دارای صدا و حافظه منحصر بفردی بود، وی در عین حال شعر می‌سرود و موسیقی برای آن می‌نواخت. زیرک یکی از هنرمندان مشهور در دوره منحوس پهلوی بود که علی‌رغم سیاست‌های ضدخلقی رژیم از زبان و فرهنگ کورد صیانت به عمل آورد. استاد حسن زیرک اشعاری زیبا برای تمامی مناطق کوردستان سروده است. از وی بیش از هزار ترانه به یادگار مانده است.

همسر حسن زیرک، که خود گویندهٔ بخش کوردی رادیو تهران بود، می‌نویسد:"حسن زیرک نزدیک به هزار ترانه در تهران و کرماشان اجرا کرده ‌بود و به خاطر همین ترانه‌های او بود که روزانه نزدیک به دو هزار نامه ارسال می‌شد، و حتی درون نامه پول قرار می‌دادند تا ترانهٔ مورد درخواست آنان پخش شود. برنامه‌های کوردی رادیو تهران و کرماشان به خاطر صدای دلنشین حسن زیرک مورد توجه همه قرار گرفته بود و آن موقع هر روز دو بار برنامهٔ «ما و شنوندگان» پخش می‌شد. حسن زیرک با صدای رسا و لذت‌بخش خود باعث معروفیت و کیفیت و شکوفایی برنامه‌های کوردی در تهران و کرماشان شده بود و سیل نامه‌های طرفداران ترانه‌های او هر روز به رادیو جاری بود. اما با وجود این‌همه خدمت، حسن زیرک را دیگر به رادیو راه ندادند و او را از یاد بردند درحالی که در ۲۸ مرداد ۱۳۴۱ که برد ایستگاه رادیوی کرماشان به صد کیلو وات رسیده‌ بود، صدای حسن زیرک به همهٔ شهرها و روستاهای کوردنشین می‌رسید."

شهرام ناظری، هنرمند موسیقی سنتی ایران، درخصوص صدای حسن زیرک چنین اظهار داشت:"درخصوص مرحوم حسن زیرک، در مجموع فقط می‌توانم بگویم که یک انسان نابغه به معنای واقعی بود. یعنی در همان لحظه که وارد ارکستر رادیو می‌شد و به اتاق ضبط می‌رفت، بداهتاً هم شعر می‌سرود، هم آهنگ می‌ساخت، و هم آن را می‌خواند، که تاکنون چنین موردی در موسیقی سابقه نداشته ‌است. با توجه به این نکته که ایشان سواد خواندن و نوشتن هم نداشتند اما موسیقی و شعر را به صورت الهامی و حفظ شده می‌خواند و واقعاً از افراد کاملاً استثنایی و از نوابغ موسیقی کوردی بودند و بنده در میان خوانندگان کرد علاقهٔ خاصی به صدای حسن زیرک دارم."

فاروق صفی‌زاده بوره‌که‌ای، از پژوهندگان معاصر، در خصوص حسن زیرک می‌نویسد:"حسن زیرک بیش از هزار و پانصد ترانه ساخته ‌است و همهٔ آهنگ‌های ترانه‌ها و بیشتر سروده‌های آن را خود می‌ساخته و می‌سروده ‌است. از آهنگ‌های این هنرمند بزرگ بیشترِ ترانه‌سرایان امروز کورد و بیگانه نیز سود برده‌اند و امروز هر آهنگی که پدید می‌آید، نشانی از آهنگ‌های این هنرمند را در خود نهفته دارد. هنگامی که به آهنگ‌های او گوش فرا می‌دهی، زندگی را با همهٔ آزارها و مویه‌ها و رنج‌هایش درمی‌یابی. بر همین پایه، آهنگ‌های حسن زیرک نشانهٔ زندگی هر کورد آریایی رنج‌ کشیده را در خود نهفته دارد."

بیژن کامکار، خواننده و نوازنده، با اعلام این مطلب که علاقهٔ زیادی به صدای مرحوم حسن زیرک دارد، گفته ‌است:"حسن زیرک یکی از برجستگان موسیقی کورد به شمار می‌آید و خیلی از آهنگ‌های کوردی یا فارسی که الان به اجرا درمی‌آید، الهام‏ گرفته از آثار آن هنرمند است. شهرت و محبوبیت حسن زیرک فقط محدود به مرزهای ایران نیست، بلکه در کشورهای اروپایی و تمام نقاط کوردنشین جهان امتداد دارد."