پ‌ک‌ک که ۴۷ سال پیش تاسیس شد، سیاست انکار و نابودی ۱۰۰ ساله جمهوری را منسوخ کرد. دوازدهمین کنگره پ‌ک‌ک که در تاریخ ۵ تا ۷ می برگزار شد، تحت تاثیر «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر آپو قرار گرفت.
حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک) که با کنگره تاسیس خود در روستای فیس از توابع لیجه شهر آمد، نیم قرن بر کوردستان و خاورمیانه تاثیر گذاشت، دوازدهمین کنگره فوق‌العاده خود را در مناطق حفاظتی مدیا برگزار کرد.
گروهی از جوانان که تحت تاثیر فضای سیاسی-اجتماعی دهه ۱۹۷۰ و به رهبری رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان گرد هم آمدند، در ۵۲ سال گذشته بر کوردستان، ترکیه و خاورمیانه تاثیر گذاشتند.
«مداخله‌ای رادیکال در تاریخ رو به زوال»
جنبشی که در ابتدا «آپویی‌ها» نامیده می‌شد، در دوره‌ای که همه‌چیز به نام هویت، زبان و فرهنگ کورد مورد حملات انکار و نابودی قرار می‌گرفت، رهبر آپو با شعار «مداخله‌ای رادیکال در تاریخ رو به زوال»، خیزشی تاریخی را رقم زد.
رهبر آپو در نوروز سال ۱۹۷۳ در سد چوبوک آنکارا با گروهی از رفقای خود گرد هم آمد و تز و تشخیص «کوردستان مستعمره است» را با رفقای خود به اشتراک گذاشت.
«میهنی که هیچ‌کس جرأت بردن نامش را هم نداشت…»
رهبر آپو با بیان اینکه «ما میهن‌دوستی وطنی را بر عهده گرفتیم که هیچ‌کس جرأت بردن نامش را هم نداشت»، در ۵۲ سالی که هر لحظه‌اش با مبارزه‌ای نفس‌گیر سپری شد، با تکیه بر دیالکتیک تغییر و تحول مداوم، مبارزه را گسترش داد.
علاوه بر حرکت‌ها و خیزش‌های سیاسی، اجتماعی و فکری؛ تغییر و تحول مداوم در ابزارهای رسیدن به اهدافی چون صلح، آزادی و جامعه دموکراتیک نیز مبنا قرار گرفت.
محل انجام این تغییر و تحولات ساختاری، برنامه‌ای و سازمانی، کنگره‌های حزب بود.
کنگره‌های پ‌ک‌ک از دیروز تا امروز
رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان با «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» خود در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵، مرحله جدیدی از تغییر و تحول را پیش روی جنبش قرار داد.
در زیر، کنگره‌های پ‌ک‌ک از زمان برگزاری کنگره تاسیس در روستای فیس از توابع لیجه شهر آمد در ۲۷ نوامبر ۱۹۷۸ تا به امروز و نکات اساسی آن کنگره‌ها آمده است:
کنگره تاسیس
کنگره‌ای که در تاریخ ۲۶-۲۷ نوامبر ۱۹۷۸ به رهبری رهبر آپو در روستای فیس از توابع لیجه شهر آمد برگزار شد، تاسیس پ‌ک‌ک را اعلام کرد.
در این کنگره که ۲۲ نفر در آن شرکت داشتند، برنامه، اساسنامه و مانیفست حزب تصویب شد. رهبر آپو به عنوان دبیرکل حزب انتخاب شد.
مدت کوتاهی پس از تاسیس پ‌ک‌ک، کودتای ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ رخ داد. بسیاری از کادرها و رهبران بنیانگذار حزب دستگیر شدند.
مقاومت در زندان از سوی کادرهای پیشرو و هواداران پ‌ک‌ک ضربه بزرگی به کودتاچیان وارد کرد و اراده شکست‌ناپذیر پ‌ک‌ک را به نمایش گذاشت.
دومین کنگره: کنگره آغاز مبارزه گریلایی
دومین کنگره پ‌ک‌ک در تاریخ ۲۰-۲۵ اوت ۱۹۸۲ با شرکت ۶۵ نماینده در اردوگاهی متعلق به جبهه خلق برای آزادی فلسطین در مرز سوریه و اردن برگزار شد.
تصمیم «رهایی از پناهندگی و بازگشت به میهن برای آغاز مبارزه گریلایی» که در این کنگره اتخاذ شد، اهمیت دارد.
سومین کنگره: اعلام ارتش رهایی‌بخش خلق کورد (ARGK)
سومین کنگره پ‌ک‌ک نیز در تاریخ ۲۵-۳۰ اکتبر ۱۹۸۶ در اردوگاه حلوه در لبنان برگزار شد.
پس از کارزار ۱۵ اوت ۱۹۸۴، در این کنگره تصمیم به تشکیل ارتش گرفته شد و ارتش رهایی‌بخش خلق کورد (Artêşa Rizgariya Gelê Kurd – ARGK) اعلام موجودیت کرد.
چهارمین کنگره: کنگره گریلا
چهارمین کنگره پ‌ک‌ک در تاریخ ۲۶-۳۱ دسامبر ۱۹۹۰ در منطقه هفتانین برگزار شد. از آنجایی که ARGK که در سومین کنگره اعلام شده بود در کوردستان ریشه دوانده بود، این کنگره توسط رهبر آپو به عنوان «کنگره گریلا» توصیف شد.
پس از این کنگره که با فروپاشی رئال سوسیالیسم و جنگ خلیج همزمان بود، سال‌هایی که جنگ در باکور کوردستان به اوج خود رسید، سپری شد.
پنجمین کنگره: تغییر سازمانی
پنجمین کنگره پ‌ک‌ک در تاریخ ۸-۲۷ ژانویه ۱۹۹۵ بار دیگر در هفتانین برگزار شد. در این کنگره، سیستم ریاست کل جایگزین دبیرکلی شد، پرچم حزب تغییر کرد و تغییراتی در ساختار ایدئولوژیک و سازمانی ایجاد شد.
ششمین کنگره: کنگره در دوران توطئه
ششمین کنگره که در تاریخ ۱۲ ژانویه تا ۱۸ فوریه ۱۹۹۹ در خنِره برگزار شد، با توطئه بین‌المللی علیه رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان همزمان بود.
هفتمین کنگره: اولین گام‌های تغییر پارادایم
در تاریخ ۲-۲۳ ژانویه ۲۰۰۰، کنگره فوق‌العاده برگزار شد. پس از هفتمین کنگره که با شرکت ۱۹۷ نماینده در قندیل برگزار شد، اولین گام‌های تغییر پارادایم برداشته شد.
هشتمین کنگره: مشکلات درون حزبی
هشتمین کنگره با شرکت ۲۸۵ نماینده در تاریخ ۴-۱۰ آوریل در قندیل برگزار شد. این کنگره در فضایی برگزار شد که مشکلات درون حزبی و گرایش‌های تصفیه‌طلبانه آشکار شده بود.
اگرچه در این کنگره بر اساس دفاعیه رهبر آپو «از دولت کاهن سومری تا تمدن دموکراتیک» تغییراتی ایجاد شد، اما این تغییرات برای یک تحول عمیق کافی نبود.
نهمین کنگره: کنگره بازسازی پ‌ک‌ک
در برابر برخی بحران‌های فکری و ایدئولوژیک که پس از هشتمین کنگره در حزب رخ داد، رهبر آپو روند بازسازی پ‌ک‌ک را آغاز کرد.
نهمین کنگره پ‌ک‌ک با شرکت ۲۰۵ نماینده در تاریخ ۲۸ مارس تا ۴ آوریل در خنِره برگزار شد. اگرچه در این کنگره یک سازماندهی جدی صورت گرفت، اما در زمینه درک عمیق و عملی کردن پارادایم، سطح مطلوب حاصل نشد.
دهمین کنگره: ادعای تعمیق در پارادایم
دهمین کنگره پ‌ک‌ک در تاریخ ۲۱-۳۰ اوت ۲۰۰۸ در قندیل برگزار شد. در این کنگره، اساس تعمیق در پارادایم جدید قرار گرفت.
یازدهمین کنگره: روند حل دموکراتیک
یازدهمین کنگره در دوره‌ای برگزار شد که بحران خاورمیانه به ویژه در سوریه و عراق عمیق‌تر شده بود و حملات داعش به سراسر کوردستان گسترش یافته بود.
این کنگره که با شرکت ۱۲۵ نماینده در تاریخ ۵-۱۳ سپتامبر ۲۰۲۳ در خنِره برگزار شد، کنگره‌ای بود که در آن گام‌های متعددی برای حل دموکراتیک مسئله کورد در ترکیه برداشته شد، از جمله اعلام آتش‌بس و خروج گریلا‌ها از باکور کوردستان.
در دوره‌ای که مذاکرات حل مسئله ادامه داشت، دولت ترکیه با تشکیل جلسه شورای امنیت ملی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۴، طرح اقدام برای فروپاشی را تصویب کرد و مدت کوتاهی پس از آن به اجرا گذاشت.
دوازدهمین کنگره: کنگره ساخت صلح و جامعه دموکراتیک
دوازدهمین کنگره فوق‌العاده پ‌ک‌ک نیز پس از ۱۰ سال جنگ شدید و به دنبال «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ برگزار شد.
در ۴۷ سال گذشته از اولین کنگره پ‌ک‌ک که به عنوان «مداخله‌ای رادیکال در تاریخ» انجام شد تا به امروز، در نتیجه مبارزه‌ای که با هزینه‌های سنگین صورت گرفت، سیاست‌های انکار و نابودی خلق کورد تا حد زیادی با شکست مواجه شد.
پ‌ک‌ک که وظیفه تاریخی خود را با موفقیت انجام داد، در دوازدهمین کنگره خود تصمیمات تاریخی برای هموار کردن راه ساخت صلح و جامعه دموکراتیک و آغاز یک شروع جدید اتخاذ کرد.
در این کنگره، تصمیم به «انحلال ساختار سازمانی پ‌ک‌ک و پایان دادن به روش مبارزه مسلحانه به منظور مدیریت و اجرای روند عملیاتی شدن توسط رهبر آپو» اتخاذ شد و بدین ترتیب به فعالیت‌های انجام شده تحت نام پ‌ک‌ک پایان داده شد.
