عضو کمیته TEV-ÇAND، آرگش دلیلا اشاره کرد هر اندازه که حملات دولت اشغالگر ترکیه افزایش یابد، باید هنرمندان نیز به همان اندازه و حتی بیشتر از آن مقاومت را گسترش دهند و از فرهنگ و هنر کوردی صیانت کنند.
عضو کمیته جنبش فرهنگ (TEV-ÇAND)، آرگش دلیلا درباره حملات نسل‌کشی و آسمیلاسیون دولت ترکیه علیه فرهنگ و هنر کوردی و موضع هنرمندان کورد در اینباره، با خبرگزاری فرات (ANF) مصاحبه کرد.
آرگش دلیلا در ابتدای سخنان خود بیان کرد که فرهنگ با رنج و تفکر انسان ایجاد می‌شود و گفت: «با گذشت زمان برای اینکه فرهنگ به هویتی اجتماعی دست پیدا کند، باید خود جامعه نیز در آن حضور داشته باشد. در طول تاریخ این امر بدین شکل بوده است. اما بدلیل شرایط و با گذشت زمان تغییراتی به خود دیده است. اما هر اندازه که تغییراتی هم ایجاد شده باشد، انسان با جامعه و اجتماعی بودن تعریف شده است. انسان‌ها ممکن است راه‌های ابراز متفاوتی داشته باشند ولی از آنجا که همه آنها را انسان ایجاد کرده است، زبان نیرومندی از هنر به خود گرفته باشد. می‌توان گفت انسان فرهنگ را ایجاد کرده و قدرتمندترین زبان اجتماعی بودن هم هنر است که هنرمند آن را کامل می‌کند. امروزه نیز به همین صورت است. اگرجامعه‌ای مرتبط با هنر، گروه و کومینال وجود نداشته باشد، آن فرهنگ یا هنر به صورت تمام و کمال نمی‌تواند به وظایف خود برای خدمت‌رسانی به حیات و جامعه عمل کند.
نیرو و انرژی گروه، کومین و کومینال بودن از زمان ایجاد کیهان تا کنون با گذشت زمان خود را اثبات کرده است. چیزی که زیبا می‌سازد، انرژی گروه، جمع و کومینال بودن است. به همین دلیل می‌گوییم فرهنگ، هم حافظه فرد و اجتماع است و هم تعریف تاریخ و موجودیت انسان می‌باشد. ما باید روح کومینال را هرگز فراموش نکنیم. با یک شخص یا یک فرد، فرهنگ هرگز ایجاد نمی‌شود. اگر به وجود بیاید نیز، به هدف خود نمی‌رسد یعنی به خدمت جامعه در نمی‌آید. چیزیکه بتواند آن را وسعت بخشد همیشه این روح همبستگی است. چیزی که آن را به ماهیت و ذات اساسی و اصیل خود بازگرداند نیز همان روح همبستگی است. چیزی که این فرهنگ را ایجاد می‌کند، این روح اجتماعی بودن و کومینال بودن است.»
آرگش دلیلا به مشکلات موجود اشاره کرد و گفت: «امروزه مشکلاتی به وجود می‌آیند. قبلا هم آن مشکلات وجود داشتند، اما امروزه به اوج خود و سطحی خطرناک رسیده است. مقطعی پس از قیام شیخ سعید، برنامه‌هایی از سوی دولت ترکیه برای نابود کردن فرهنگ و کومینال بودن، نقشه‌های جدید نسل‌کشی و آسمیلاسیون علیه خلق کورد و جوامع در ترکیه اجرایی شده و به وجود آمد. اما بصورتی ویژه علیه کوردها انجام شد. یکی از آن نقشه‌ها هم، برنامه شرق اصلاحات بود. اما مسئله کوردها چه بود که برایش این برنامه عملی شد؟ در واقع مشکلی وجود داشت که برایش این برنامه‌ریزی صورت گرفت آنهم در نامناسب‌ترین سطح خود. هر هنرمند خواستار دمکراسی، آزادی‌خواهی و میهن‌دوستی که می‌خواهد برای هویت فرهنگی هنری کاری انجام دهد، باید این برنامه را بشناسد. در سال ۱۹۲۵ چه‌کار کردند، می‌خواستند چه‌کار کنند. می‌خواستند فرهنگ کورد، موجودیت کورد را از میان بردارند. البته نه آن زمان و نه اکنون نتوانستد در این کار به موفقیت برسند و این مسئله هنوز ادامه دارد. درعین‌حال با این برنامه، وطن را تقسیم و متلاشی کردند، امروز نیز همان امر ادامه دارد. اما اشغالگران و سلطه‌گران بخوبی بر این امر واقف هستند، اگر تو بخواهی یک خلق را تابع خود کنی تنها اشغال جغرافیایش کفایت نمی‌کند، بلکه تو باید روحش را نیز نابود کنی. روح نیز در فرهنگ وجود دارد. به ویژه جامعه‌ای مثل کوردستان، موجودیتش را در فرهنگ و هنر خود ابراز می‌کند. هر هنرمند مجبور است بخوبی بر این تاریخ واقف باشد. در این سده چه بر سر کوردها و دیگر خلق‌ها آمد، باید بخوبی دانسته شود. هیچکس نمی‌تواند بگوید جامعه کورد دارای تاریخی بسیار عمیق است به همین دلیل نابود نمی‌شود. اگر جامعه‌ای از جنبه اشغالگری و سلطه و بر اساس فرهنگ هدف گرفته می‌شود، احتمالش وجود دارد که نقشه‌های اشغالگرانش به موفقیت برسند. چرا، زیرا اگر در مقابل این حملات، مقاومت بسیار قدرتمند فرهنگی و معنوی به وجود نیاید، متاسفانه آن خلق با شکست روبرو می‌شود.»
آرگش دلیلا در ادامه سخنان خود اعلام کرد: «با وجود بیش از ۴۰ سال مقاومت فرهنگی، پیروزی‌هایی بزرگ بدست آمد، اما امروز همان حملات بصورتی خطرناکتر ادامه دارند. حتی تحمل رقص کوردی را ندارند. امروزه هنرمندان باید بخوبی تامل کنند. هشداری که رهبر آپو به ما داده است را باید از یاد نبریم، بخصوص هنرمندان باید هرگز آن را فراموش نکنند. رهبر آپو گفت، دیگر با همان ذهنیت قبل نباید زندگی کنید و نباید مثل قبل بجنگید. بدین معنا مسئولیت بزرگی بر عهده ما می‌باشد. شرایط تغییر کرده است. دشمن دیگر مثل قبل به ما حمله نمی‌کند، دیگر دشمن هم برخی موارد را ساده و پیش‌پا افتاده در نظر نمی‌گیرد. باید هنرمندان هم مثل قبل زندگی نکنند و مثل قبل فکر نکنند، وضعیت در سطح هستی و نیستی است. به ویژه هنرمندان که به عنوان پیشاهنگان جامعه حضور می‌یابند، باید در ابتدا خود هشیار باشد و سپس وظیفه هشیار کردن جامعه را عملی کنند. هر اثری که تولید می‌شود باید بر این اساس تولید شود. ما در چنین روزگاری هستیم که به ویژه هنرمندان براساس پیشاهنگی جامعه و انقلابی بودن دیگر نباید فریب رفتارهای دوگانه اشغالگران را بخورند. هر اثر، هر گام و کنشی، باید بر همین اساس باشد، باید فکر کند که چگونه می‌تواند با آثارهایشان از این حملات جلوگیری کند. نه تنها در باکور کوردستان بلکه در سراسر بخش‌های کوردستان و هر جایی که کورد در آن زندگی می‌کند، باید دوستان خلق کورد را هم سازماندهی کنند. دشمن دیگر در آستانه مرگ است، در مقابلش نیرویی که از دل و جان و فدائیانه می‌جنگد وجود دارد. هنر و هنرمند نیز باید برای اینکه این انقلاب را بخوبی تعریف کند، الزامات انقلاب هر چه باشد و نیازهایش را، بر همان اساس توسعه دهد. واقعا هم در زمان خطرناکی حضور داریم در چنین سطحی هستیم که لباس و پوشش، آهنگ و رقص کوردی را تحمل نمی‌کنند. این بدین معناست که بیش از پیش به ما حمله می‌کنند. زمانیکه آنان حمله می‌کنند، هنرمندان کورد نیز باید با آثار خود مقاومت کنند.»
عضو کمیته TEV-ÇAND، آرگش دلیلا در پایان سخنان خود این فراخوان را داد: «من دوباره هنرمندان ارجمند را فرامی‌خوانم که باید از هر زمان دیگری بیشتر در کنار هم گرد آیند و از هر زمان دیگر بیشتر بصورت جمعی به کار و کنش بپردازند. مسئله تنها این نیست که لزوما گروهی ایجاد کنند، بلکه یکنفر به تنهایی هم می‌تواند بصورت کومین و کومینال فکر کند، زندگی کرده و به کار بپردازد. ما دو پیشنهاد هم داریم. اول اینکه باید حتی برای یک لحظه هم از جامعه جدا نشوند، باید از هر زمان دیگر بیشتر در میان جامعه باشند. جامعه انسان را آموزش می‌دهد، جامعه الهام، احساسات نوین و فکر به انسان می‌بخشد. این نیز آثار هنرمندان را قویتر می‌کند. مسئله دیگر نیز اینکه هنرمندان ما باید بیش از حضور در مراکز فرهنگی و هنری، به کوچه و خیابان‌ها بروند و علیه ممنوعیت رقص و آهنگ‌های خود، از فرهنگشان صیانت کنند. از ۷ تا ۷۰ ساله باید هرکسی برای محافظت از فرهنگ خود به کار و کنش بپردازد. باید هزاران نفر رقص کوردی انجام دهند. هنرمندان سمینارهایی برگزار کنند، در میان جامعه بگردند و جامعه خود را آگاه کنند. برای اینکه بتوانیم علیه این حملات، با مقاومتی بزرگتر، پیروزی را بدست آوریم. موفقیت در تمام جنبه‌ها لازم است. گریلا در کوهستان‌ها مقاومتی بی‌همتا را نشان می‌دهد. باید هزینه‌هایی که داده شده است، بدون حمایت و صیانت نمانند. این هزینه‌ها با خون، جان و نفس داده می‌شود.»
