حزب حیات آزاد کوردستان ‌(پژاک‌) در زمانی تاسیس شد که روژهلات کوردستان در فضای خلا بسر می برد و به یک حزب جدید احتیاج داشت، زیرا موجی از ناامیدی در روژهلات کوردستان به گوش میرسید و مردم  بدون دفاع مانده بودند، رفتار حکومت مرکزی تا حدودی بر مردم نامتعارف بود، سیاست تبعیض بیداد می کرد، کوردها را در صحنه قدرت بدور نگه می داشتند، موجی از نا عدالتی در سرتاسر کوردستان از طرف دولت مرکزی به اجرا در می‌آمد و فضای کوردستان بیشتر جنبه امنیتی به خود گرفته بود، در چنین شرایطی کوردها در روژهلات به یک نیروی دفاعی ضروری  احتیاج  داشتند که این نیرو در بین مردم و در بین شهرها و روستاها باشد و تاسیس پژاک دقیقا در زمانی رخ داد که موجی از نا امیدی در روژهلات کوردستان به گوش می رسید و و دیگر احزاب نیز در باشور کوردستان سکنی گزیده بودند و یا اینکه آنها را به  گوشه‌یی رانده بودند و فعالیت آنها تنها صدور بیانیه بود.

عملیات مسلحانه و دفاع مشروع یکی از مهمترین فرضیاتی بود  که باید درروژهلات کوردستان ادامه می یافت و بخصوص از دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی و بخصوص اوایل هشتاد این خلل کاملا مشهود بود و حکومت مرکزی ایران نیز ضعف احزاب کوردی را به بهترین نحو در کوردستان  پر می‌کرد و مشغول سیاست سرکوب و انکار و آسیمیلاسیون بود که روژهلات کوردستان بیشتر در همان سالها دچار تحریف شد.

تاسیس پژاک آغازی نوین و امیدی جدید برای روژهلات کوردستان بود. 
همان طور که پ‌ک‌ک در باکور کوردستان در زمانی تاسیس شد که اثری از کورد بودن دیگر وجود نداشت، بلکه پ‌ک‌ک بود که دوباره تاریخ فراموش شده را مجددا احیا کرد و به آن جان و روح داد، تاسیس پژاک نیز در روژهلات کوردستان نیز کمتر از دستاورد  پ‌ک‌ک در باکور کوردستان نبود، بلکه پژاک زمانی تاسیس شد که مردم در ناامیدی و بسر می بردند و با تاسیس پژاک امیدی نو و روحی جدید متولد شد.

در حقیقت پژاک مانع تسریع دولت در کوردستان شد و مانع آسیمیلاسیون و سیاست انکار گشت، زیرا سرعت سیاست انکارگرایانه دولت با سرعت زیادی در حرکت بود و پژاک مانع این جریان شد و روژهلات کوردستان را روحی نو داد و امیدی دوباره را در دل‌های شکسته احیا کرد.
پژاک با عملیات‌های مسلحانه در روژهلات کوردستان و دیگر شهره‌های ایران پیامی واضح به حکومت مرکزی داد و آن این بود که این مردم بی دفاع و بی‌اراده نیستد.