همراه با اشغال کویت توسط رژیم عراق در سال ۱۹۹۰ و جنگ اول خلیج ،از آغاز سال ۱۹۹۱ بر اساس تغییرات، رهبر اوجالان به نیروهای گریلا یاد داد تا برای هر احتمالی آماده باشند. پ‌ک‌ک پیش‌بینی خیزش دسته‌جمعی در شهرهای عراق و باشور کوردستان را کرده بود . در آخر ماه فوریه و آغاز ماه مارس ۱۹۹۱ پ‌ک‌ک با فرماندهی دکتر باهوز اردال سه تیم گریلا را برای شرکت و همکاری خیزش آماده کرد، به خصوص در مرز دهوک به خاطر اینکه نیروهای گریلا در منطقه مرزی این استان نیروهای متحرکی داشتند.

با شروع خیزش دسته‌جمعی هر دو استان سلیمانیه و هولیر، این بار بهدینان در آستانه‌ی خیزش بود. نیروهای پ‌ک‌ک از طریق میهن‌دوست و مبارز مخفی انقلابی، شهید صادق عمر مقدمات خیزش را آماده کردند.

تعدادی از سلاح‌های سنگین مخفیانه از طریق گریلاهای هفتانین به درکار و باتوفه رسید و از طریق صادق عمر مخفیانه میان مردم میهن‌دوست درکار و باتوفا و زاخو پخش شد.  همچنین سلاح و بیسیم از هفتانین با همکاری شهید صادق عمر به داخل دهوک رسید و چندین منطقه بهدینان در دست شهیدان حسن سلیم نیروَیی وعلی شعبان آمیدی و جمعه اُرمانی ناظران خیزش و آزاد کردن استان دهوک بوند.

در دوازدهم مارس ۱۹۹۱ با پیشاهنگی و سرپرستی شهید صادق عمر جلسه‌ای مخفی همراه با چندین شخصیت و میهن‌دوست درکار با هدف آغاز خیزش و ضربه به رژیم آغاز شد. در روز بعد یعنی ۱۳م مارس با سرپرستی شهید صادق عمر و همکاری تیم‌های گریلا، تمامی مناطق درکارعجم و باتوفا آزاد شدند و همه سربازان رژیم بعث از پایگاه‌های درکار و باتوفا و اطرافشان، سلاحهای‌شان را تسلیم گروه‌های خیزش کردند.

در بعد ازظهر همان روز دو تیم گریلا با فرماندهی شهید فاقه سیرت و شهید نچروان زاخویی همراه با گروه‌های خیزش درکا، در مرکز  زاخو، همراه با مردم زاخو فریاد آزادی سر دادند و با خوشحالی و شعار به پایگاه و مقر رژیم بعث رفتند و نیروهای رژیم بعث نتوانستند با آنها مقابله کنند و تسلیم شدند.

یک پایگاه نظامی بعث در منطقه شرانشی زاخو توسط گریلاها مورد حمله قرار گرفت و در این حمله ۲۸ سرباز رژیم کشته و ۳۴ سرباز دیگر اسیر می‌شوند. در این حمله یک گریلای آزادی‌بخش با نام صالح آیدمیر شهید شد.

در ۱۴م مارس با پیشاهنگی میهن‌دوست، علی شعبان آمیدی و دوستانش، همه‌ی مرزهای ناحیه آمیدی و ناحیه‌های این منطقه، مقر و پایگاه‌های نظامی رژیم بعث پاکسازی شدند. مناطق کوه بیخیر، کوه سپی و دشت‌های بهدینان با پیشاهنگی میهن‌دوست حسن سلیم نیروَیی و شهید رناس پاکسازی شد. کل رشته کوه گاره و کاخ صدام در گاره توسط یک تیم گریلا به فرماندهی شهید صفقان برواری پاکسازی شده و تحت کنترل در آمد.

در عصر ۱۴م مارس با ابتکار میهن‌دوست و همکار انقلابی، رفیق جمعه اُرمانی شهر دهوک به پا خواست. در ۱۵م مارس ۱۹۹۱ با رسیدن میهن‌دوست شهید حسن سلیم نیروَیی و دوستانش و شهید علی شعبان آمدی برای آزاد کردن مرکز دهوک، با پیشاهنگی جمعه اُرمانی و با خون پاک شهید جمعه اُرمانی شهر دهوک از نیروهای رژیم بعث پاکسازی شد. درهمان روز پایگاه نظامی بین زاویته – دهوک و ایست بازرسی دهوک –هولیر توسط یک تیم گریلا کنترل شد. در این حمله شهید فایق به سختی زخمی شد و یکی از گریلاها با نام توفیق آیکان ( هوال حمزه) شهید شد.

درانجام حمله نظامی نیروهای بعث به مناطق آزاد شده باشور کوردستان چندین یگان گریلا در ناحیه باتوفا، زاخو و هفتانین درروزهای ۲۹ تا ۳۱ ماه مارس ۱۹۹۱ در مقاومتی بی‌سابقه ازحمله مداوم نیروهای نظامی عراق جلوگیری کردند. در نتیجه ده‌ها افسر و نیروی بلندپایه اسیرشدند و یکی از گریلاها با نام عاکف ( هوال مژین ) شهید شد و چند تن دیگر ازگریلاها زخمی شدند.

در مرز استان هولیر یگانی با تجربه و پولادین از نیروهای گریلا از خواکورک برای جلوگیری از حمله نظامی عراق به دربند کوره رسید. این واحد گریلا در شرق دربند مستقر شدند. همزمان نیرویی از اتحاديه میهنی کوردستان در غرب دربند کوره مستقر شدند.

یگان‌های گریلا برای نیروهای نظامی بعث کمینگذاری کردند و تیم گریلا با ابتکار انقلابی خود و با آرپیچی دست شهید لزگین و بی کی سی دست شهید جوتکار و سلاح‌های دیگرشان، تانک‌ها و نیروهای نظامی عراق را نابود کردند و از پیشروی بیشتر ارتش عراق جلوگیری کردند. در این ماجرای تاریخی، یگان‌های گریلایی نقش عمده‌ای در جلوگیری از حملات و پیشرویهای ارتش عراق داشتند. این یگان گریلا متشکل از شهیدانی ازجمله : زیفان شیروانی ، جوتیارشیروانی ، حسن حاجو، لزگین، باگوک مردین،  رفعت عفرین، هارون حیلون، کوچر گَوَر و تعدادی از گریلاهای دیگر بود. شهید لزگین و باگوک مردین در این نبرد در شرق دربند کوره مجروح شدند. تعدادی از پیشمرگان اتحادیه میهنی کوردستان و تعدادی شهروند نیز در غرب دربند شهید و تعدادی هم زخمی شدند. اگر چه گریلاها در حماسه کوره نقش اصلی را داشتند، ولی نیرو و احزاب دیگر باشور همیشه سعی کردند نقش گریلا را در حماسه کوره از یاد ببرند. درحالیکه  در آن روز تعدادی از احزاب باشور حتی یک نیروی نظامی هم در کوره نداشتند، ولی خودشان را به تنهایی صاحب حماسه کوره می‌دانند.

ریاست مشترک کنفدرالیسم جوامع کوردستان جمیل بایک( هوال جمعه) در کتاب «تاریخی از آتش» اثر حسن جودی درباره نقش پ‌ک‌ک در قیام باشور کوردستان می‌گوید: «پ‌ک‌ک ابتدا از طریق صادق عمر و دیگران قیام علیه رژیم صدام در منطقه درکار بهدینان را به راه انداخت. وقتی ما بعضی ار مقرهای رژیم بعث را نابود کردیم و به زاخو رفتیم، حزب و احزاب دیگر هیچ کدام در میدان نبودند و همچنین وقتی که رژیم صدام حمله کردو مردم به طرف مرزها رفتند، آنهایی که در « هفتانین» از نیروهای رژیم صدام جلوگیری کردند، و چندین سربازو افسر و نیروهای رژیم صدام را اسیر کردند و مقر نیروهای بعث را در « هیری» نابود کردند، فقط پ‌ک‌ک بود. آنهایی که از مردم محافظت کردند و در باکور برای مردم باشور آذوقه جمع کردند، باز هم پ‌ک‌ک بود ....).»

نوشته و تحقیق: آرشیو روزنامه «ولات»