◼️ در چند روز اخیر شاهد آن بودیم که داعش به زندان غویران در شهر حسکه حمله کرده و قصد داشت پنج هزار زندانی خود را فراری دهد، البته این پلان با هوشیاری و فداکاری خودمدیریتی شمال و شرق سوریه ناکام مانده و منجر به شکستی تمام عیار برای طراحان و مجریان آن گردید، در همین رابطه آنچه در ادامه خواهد آمد تحلیلی است بر این رویداد و چرایی وقوع آن در این مقطع زمانی که تمامیت سیستم خودمدیریتی شمال و شرق سوریه را هدف قرار داده بود.

این تحلیل بر مبنای سخنان رفیق صالح مسلم مبنی بر اینکه حمله به حسکه در نشست آستانه تصمیم گیری گردید انجام می‌شود چرا که تاکنون اطلاعات کمی در رابطه با رویداد زندان غویران در شهر حسکه منتشر گردیده و فرض را بر آن می‌گیریم که سخنان صالح مسلم مبتنی بر اطلاعات پشت پرده‌ای است که وی به عنوان یکی از مقامات سیستم روژآوا از آن اطلاع دارد، در همین راستا سخنان وی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم.

نشست آستانه در ژانویه ۲۰۱۷ با حضور سه بازیگر فعال در عرصه‌ی سوریه یعنی روسیه، ترکیه و ایران در شهر آستانه‌ی قزاقستان شروع به فعالیت نمود که تاکنون ۱۶ دور از این نشست برگزار گردیده و همچنان به عنوان یکی از نشست‌های مرتبط با وضعیت حال و آینده‌ی کشور سوریه در سطح بین‌المللی مطرح می‌باشد.

با اینکه هدف اعلامی از تاسیس روند آستانه تثبیت آتش‌بس و یافتن راه حل سیاسی بین معارضه و رژیم اسد بود اما هر کدام از دولت‌های سه گانه اهداف مختلفی را دنبال می‌کردند:

ترکیه به دنبال این بود که ۱- به عنوان بازیگر در بحران سیاسی باقی بماند. ۲- خسارت‌هایش را کاهش دهد. ۳- باقی مانده معارضین را در صحنه نگه دارد. ۴- بتواند با کیان سیاسی کوردی که در شمال و شرق سوریه یعنی خودمدیریتی دمکراتیک روژآوا تاسیس گردیده مقابله کند. 

روسیه تلاش می‌کرد ۱- سیطره اسد در سوریه را تقویت کند. ۲- نفوذش را در سوریه از طریق تبدیل دستاوردهای نظامی به دستاوردهای سیاسی تقویت کند.

ایران نیز می‌خواست ۱- در بین توافقات ترکیه و روسیه به حاشیه نرود. ۲- نفوذش را حفظ کند و موقعیتش را در سوریه تقویت بخشد تا در هر درگیری احتمالی با اسرائیل و امریکا آماده باشد.

برای ترکیه روند آستانه این ثمره را داشته که توانسته است سه عملیات اشغالگری در داخل سرزمین سوریه انجام دهد. اولین عملیات درع الفرات (۲۰۱۶-۲۰۱۷) ، دومین عملیات شاخه زیتون در عفرین (۲۰۱۸) بوده چه آنکه نیروهایی نیز در شمال ادلب به موجب توافق با روسیه (توافق ادلب ۲۰۱۷) مستقر کرده، و سومین عملیات موسوم به چشمه صلح (۲۰۱۹).

روند بیان شده نشان می‌دهد که یکی از اهداف نشست آستانه تضعیف و از بین بردن سیستم خودمدیریتی دمکراتیک شمال و شرق سوریه بوده است به گونه‌ای که مقدمات اشغالگری ترکیه از نظر سیاسی در این نشست‌ها فراهم گردیده است.

اما پرسش کنونی این است که چرا در مقطع زمانی کنونی بار دیگر روژآوا مورد تهاجم قرار گرفت؟

الف) روسیه

یکی از مشکلات اساسی روسیه بعد از اتمام جنگ سرد و فروپاشی شوروی، گسترش ناتو از نظر جغرافیایی در نزدیکی مرزهای روسیه بوده است تا این کشور را از نظر نظامی استحاله نموده و بار دیگر به تهدیدی بر علیه نظم کنونی جهانی تبدیل نشود، به همین دلیل روسیه طی چند سال اخیر با انجام یکسری اقدامات سخت نظامی از جمله جدایی آبخازیا و اوستیا از گرجستان، الحاق کریمه، اتحاد با کشورهای همسوی جدا شده از شوروی از جمله بلاروس و... و هم اکنون نیز حمایت از جدایی‌طلبان لوهانسک در اوکراین و احتمال حمله به این کشور به گسترش ناتو به سمت مرزهای خود واکنش نشان داده است، پس اگر پنج هزار زندانی داعش فقط از زندان غویران در شهر حسکه آزاد می‌شدند قطعا داعش توان عملیاتی بالایی پیدا می‌کرد و بار دیگر به یک تهدید اساسی در منطقه و حتی اروپا تبدیل می‌شد به همین دلیل کانون توجهات بین‌المللی از احتمال حمله روسیه به اوکراین، بار دیگر به سمت خاورمیانه شیفت پیدا می‌نمود.

ب) ترکیه

نظرسنجی‌های مختلفی که طی چند ماه اخیر در ترکیه انجام شده است نشان از آن دارد که آرای ائتلاف آ.ک.پ-م.ه.پ در جامعه ترکیه به شدت ریزش نموده است و حتی طی هفته‌های اخیر وخیم‌تر شدن وضعیت اقتصادی ترکیه مزید بر علت گشته تا این امر سرعت بیشتری بیابد، به گونه‌ای که تمامی پیش‌بینی‌های سیاسی حاکی از آن است که اگر وضعیت به شیوه‌ی کنونی تداوم یابد، ائتلاف آ.ک.پ-م.ه.پ اکثریت پارلمان را از دست خواهد داد و محتمل است که حتی در انتخابات آتی، اردوغان منصب ریاست جمهوری را نیز به رقبا واگذار نماید، پس با توجه به شرایط کنونی ترکیه، احزاب حاکم توان بهبود اوضاع اقتصادی را ندارند تا آرای از دست رفته را دوباره بازیابند. به همین دلیل آسانترین گزینه، اقدام به جنگ‌افروزی و اشغالگری جدیدی می‌باشد که بتوانند ناسیونالیسم ترکی را تهییج نموده و آرای آنها را به سبد رای خود بیافزایند، به همین دلیل اگر پنج هزار داعشی و سایر زندانیان داعش در دیگر زندان‌های روژآوا فرار می‌کردند به چالشی عظیم تبدیل می‌شدند که آنگاه چون کشورهای اروپایی و آمریکا حاضر به اعزام نیروی نظامی زمینی به سوریه نبودند، ترکیه تحت عنوان ناتو با حمایت بین‌المللی از طریق زمینی در پوشش مبارزه با داعش، روژآوا را به اشغال خود در می‌آورد.

البته در این میان نباید نقش مخرب و از پیش تعیین شده‌ی پ.د.ک (حزب بارزانی) را نیز فراموش کنیم که در این پلان شوم بر علیه روژآوا سهیم بود و سهم خائنانه‌ی خود را مبنی بر بستن مرز زمینی بر روی روژآوا در مدت اخیر به خوبی ایفا نمود تا از نظر تامین مواد غذایی و پزشکی سیستم خودمدیریتی را در مضیقه قرار دهد و آن را در انظار عمومی ناکارآمد جلوه دهد.

ج) ایران

در انتخابات اخیر پارلمان عراق، نیروهای وابسته به ایران شکست عظیمی را پذیرا گشتند و این کشور با توجه به آنکه کنترلی بر مقتدی صدر به عنوان پیروز انتخابات اخیر ندارد و موضعگیری‌های مقتدی بر علیه دخالت‌های خارجی و اصرار بر لزوم انحلال حشدالشعبی و انحصار سلاح در دستان ارتش این کشور و همچنین چینش سران پارلمان، ریاست جمهوری و نخست وزیری که ظاهرا افرادی خواهند بود که از نفوذ ایران فارغ می‌باشند. این کشور به شدت احساس تهدید می‌کند که نفوذ خود در عراق را از دست دهد و تمامی سرمایه‌گذاری‌هایش از جمله حشدالشعبی نابود شوند. به همین دلیل اگر تهدید داعش در منطقه بار دیگر زنده می‌شد و عراق نیز مورد حمله قرار می‌گرفت، بار دیگر بر لزوم وجود حشدالشعبی در عراق اتفاق نظر شکل می‌گرفت و همچنین چون کشور توسط یک عامل خارجی تهدید می‌گشت، مقتدی صدر نیز تحت فشار قرار می‌گرفت که از پروژه‌ی حکومت اکثریت دست بکشد و بر حکومت توافقی رضایت دهد، که اگر چنین اتفاقاتی روی می‌داد، ایران بازی باخته را به برد تبدیل می‌نمود.

حال اگر یکبار دیگر سخنان رفیق صالح مسلم را مورد بازخوانی قرار دهیم در می‌یابیم که چرا وی کشورهای عضو نشست آستانه را به تصمیم‌گیری در رابطه با رویداد زندان غویران متهم نمود، اگر چه با درایت، هوشیاری و فداکاری فرزندان ملت در روژآوا بار دیگر یک توطئه‌ی بین‌المللی بر علیه روژآوا با ناکامی مواجه گشت.◻️