خانواده‌های کُرد که در دهه 90 روستاهایشان از سوی ارتش ترکیه به آتش کشیده و ناچار شدند به کلان‌شهرهای ترکیه پناهنده شوند, هم‌اکنون در مرحله صلح کنونی به روستاهایشان بازگردند.

بنا به گزارش سازمان‌های حقوق بشری, دولت ترکیه از سال 1990 تاکنون 4 هزار روستای کردها را به آتش کشیده و از سکنه خالی کرده. لذا صدها هزار نفر خانه و کاشانه‌شان را رها کرده و به شهرهای بزرگ رفتند. در سال 1993 شمار زیادی از روستاهای منطقه قوسر استان ماردین به بهانه «کمک به پ.ک.ک‌» و یا رد «مزدوری» به کوچ اجباری واداشته شدند.

صدها هزار نفر خانه, زمین و همه هستی خود را رها کردند و از سوی ارتش ترک ویران شد. این شهروندان کرد ناچار شدند در حاشیه‌‌های فقیرنشین کلان‌شهرهای ترکیه ساکن شوند. از آنها بعنوان نیروی کار ارزان و برده استفاده شد. بخاطر اینکه زبان ترکی هم بلد نبودند, با فشارهای اجتماعی ـ فرهنگی زیادی روبرو شدند. فرزندان‌شان هم در چادر آوارگی به دنیا آمده و از تحصیل بی‌بهره شدند.

هم اکنون این روستائیان کرد با آغاز مرحله صلح در شمال کردستان و ترکیه, خواهان بازگشت به روستاهایشان هستند. آنها از دولت می‌خواهند که گذشته خود را مورد تجدید نظر قرار دهد و شرایط و زمینه را برای بازگشت آنها به روستاهایشان فراهم سازد.

بسیاری از این خانواده‌ها هنوز با نوع زندگی در کلان‌شهرها عجین نشده‌ اند و در محلات کمونال با همیاری یکدیگر بسر می‌برند.

یا مزدور شوید و یا روستایتان را در عرض یک هفته ترک کنید

«عصمت کاندمیر» 72 ساله که در 13 نوامبر 1993 روستایش «بابینا» واقع در منطقه قوسر استان ماردین را بخاطر ستم ارتش ترکیه ترک کرده, ناچار شد به یکی از روستاهای تابع شهر مانیسای ترکیه کوچ کند. وی می‌گوید:

«فرمانده ژاندارم‌ها ما را احضار کرد. به ما گفت «تروریست‌ها به روستای شما می‌آیند, شما به آنها کمک می‌کنید و باید روستایتان را ترک کنید. اما اگر مزدور (جاش) ما شوید می توانید بمانید, اگر نه بروید». ما هم گفتیم ما جردوان یا مزدور نمی‌شویم و آن فرمانده به ما گفت در عرض یک هفته روستایتان را ترک کنید. پس از یک هفته, در 13 نوامبر نظامیان ترک به روستا ریختند و خانه‌هایمان را به آتش کشیدند. ما هر آنچه توانستیم برداشته و فرار کردیم. خانه و کاشانه ما را در آتش سوزاندند. به قوسر رفتیم و پس از سه ماه به روستایی از توابع مانیسا کوچ و با استفاده از نایلون یک سرپناه ساخته و حیات در غربت و آوارگی را آغاز کردیم. هم‌اکنون هم می‌خواهیم به روستایمان بازگردیم».

شایان ذکر است که یکی از شروط رهبر ملت‌کرد, عبدالله اوجالان در مرحله صلح کنونی, بازگرداندن روستائیان کرد به روستاهایشان است, اما تاکنون دولت ترکیه در این زمینه هیچ‌اقدامی انجام نداده است.