مقدمه

در حالی سال ۲۰۲۱ میلادی را سپری کردیم که ویروس کرونا در دو سال اخیر، یعنی از زمان شناسایی اولین مورد ابتلا در چین تا کنون، حدود ۲۷۶ میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده و منجر به مرگ بیش از ۵ میلیون و ۳۷۹ هزار نفر از مبتلایان شده است.

تدروس آدهانوم، مدیر سازمان بهداشت جهانی در یک نشست خبری تاکید کرد عمیقا نگران است که سویه مسری‌تر اومیکرون که هم‌زمان با سویه دلتای ویروس کرونا در حال گردش است باعث سونامی موارد جدید ابتلا به بیماری کووید۱۹ شود. آدهانوم چهارشنبه ۲۹ دسامبر در این نشست افزود این وضعیت، کادر درمانی و سیستم‌های بهداشتی در حال فروپاشی را بیش از پیش تحت فشار قرار می‌دهد.

با وجود تولید انواع واکسن‌های ضد کرونا در آمریکا، اروپا و آسیا، مقابله با سویه‌های جدید این ویروس به‌ویژه اومیکرون هم‌چنان از چالش‌های جدی دانشمندان محسوب می‌شود و توقف همه‌گیری این ویروس را با مشکل مواجه کرده است.

ایران در حال حاضر نهمین کشور جهان در موضوع بیش‌ترین شمار مبتلایان به ویروس کرونا و دهمین کشور جهان برای شمار بالای مرگ‌و‌میر از این بیماری است. با این وجود آمارهای غیررسمی حکایت از آن دارد که شمار واقعی قربانیان این ویروس بسیار بالاتر از ارقام ادعا شده از سوی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران است.

علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران در تابستان امسال با تایید این موضوع، اعلام کرد که ایران آمارهای واقعی مرگ‌و‌میر را از سازمان جهانی بهداشت «پنهان» کرده است.

در سطح جهانی به دلیل سیاست‌هایی که اجرا شده است نابرابری افزایش یافته است. و پاندمی کرونا هم به این نابرابری افزوده است و حداقل آن را دوبرابر کرده است.

در سال ۲۰۲۱ شاهد افزایش بیش‌تر نابرابری در سطح جهانی بودیم. افزایش نا‌برابری در جهان سطح تنش‌ها را در جهان افزایش داد و تظاهرات و تنش‌های اجتماعی حتی با وجود پاندمی کرونا، افزایش زیادی یافت.

در سال ۲۰۲۱ تحولات صورت گرفته در جهان و منطقه به شدت بحرانی خاورمیانه بسیار مهم و بعضا سریع بوده است. یکی از اتفاقات مهم سال ۲۰۲۱ خروج ناگهانی نیروهای نظامی آمریکایی از افغانستان و  واگذاری حاکمیت مجدد این کشور به طالبان بود.

خروج ناگهانی آمریکا از افغانستان بعد از ۲۰ سال، منجر به سقوط دولت اشرف غنی و روی کار آمدن طالبان در این کشور بود. این موضوعات تاثیرات زیادی بر روی وضعیت مردم افغانستان به ویژه زنان و هم‌چنین منطقه و کشورهای همسایه افغانستان گذاشت.

عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عرب منطقه از جمله کشورهای امارات، بحرین، سودان و مغرب با دولت اسراییل، تحولات صورت گرفته در منطقه قره‌باغ و ادامه جنگ بین آذربایجان و ارمنستان و توافقی که با وساطت کشورهای منطقه بین آن‌ها صورت گرفت از دیگر مسائل مهم سال ۲۰۲۱ بود.

سقوط ناگهانی «لیر» و اوضاع ناپایدار اقتصادی ترکیه و احتمال سقوط دولت اردوغان از دیگر مسائل مهم سال جاری بود.

برخی از تحولات صورت گرفته در منطقه در سال ۲۰۲۱ از جمله تنش بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان و ترکیه بود.

در این سال نیز جنگ داخلی سوریه و جنگ حوثی‌های یمن با اتتلاف عربی ادامه یافت.

از سویی بنا به گزارش وب سایت تخصصی «فلایت اویر»، بیش از ۶۰۰۰ پرواز در سراسر جهان در تعطیلات آخر هفته کریسمس به دلیل انتشار سریع ویروس «اومیکرون» که سویه‌ جهش‌یافته جدیدی از ویروس کرونا است، لغو شد.

طبق گزارش این وب‌سایت انتشار ویروس باعث اختلال در سفر میلیون‍‌ها انسان و به تعویق افتادن هزاران پرواز در سراسر جهان شده است.

وب‌سایت «فلایت اویر» هم‌چنین گزارش داد که حدود ۲۸۰۰ پرواز شنبه در سراسر جهان از جمله بیش از ۹۷۰ پرواز از فرودگاه‌های آمریکا یا به مقصد این کشور لغو شده است.

تنها در روز جمعه گذشته حدود ۲۴۰۰ پرواز لغو و حدود ۱۱۰۰۰ پرواز به تعویق افتاد. این سایت هم‌چنین از لغو بیش از ۹۰۰ پرواز برنامه‌ریزی شده برای روز یک‌شنبه خبر داده است.

تجمعات مختلف مردمی در برخی استان‌های ایران در اعتراض به وضعیت بدمعیشتی و سطح نازل حقوق‌ها و تنش آبی هم‌چنان ادامه دارد. یک‌شنبه ۲۶ دسامبر پس از اعتراض معلمان شماری از بازنشستگان و مستمری بگیران صندوق بازنشستگی نیز در تجمع اعتراضی خود مقابل ساختمان این صندوق شعارهای ضد حکومتی سر دادند.

سایه تورم و گرانی مدت‌ها است بر زندگی بازنشستگان و مستمری بگیران سنگینی می‌کند و آن‌ها می‌گویند قبلا سفره‌هایمان کوچک بود اما الان سفره‌های همه ما خالی شده است و ناامیدی از وعده‌های توخالی مسئولان برای انجام طرح همسان‌سازی و وضعیت ناگوار صندوق‌های بازنشستگی چاره‌ای جز فریاد در خیابان برای آنها باقی نگذاشته است.

بودجه ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که دولت ابراهیم رئیسی آیت‌الله معروف به قتل‌عام زندانیان سیاسی و عضو هیات مرگ در کشتارهای سال ۱۳۶۷، به دلیل کسری شدید بودجه از پس تامین هزینه‌های جاری خود بر نمی‌آید و برنامه مشخصی هم برای رسیدگی به بحران صندوق‌های بازنشستگی و اجرای طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان برای کاهش ضریب جینی فاصله طبقاتی یا تبعیض را ندارد. به علاوه دولت رئیسی، سرکوب و سانسور و دستگیری فعالین سیاسی و اجتماعی و فرهنگی را نیز نسبت به گذشته افزایش چشم‌گیری داده است.

به گزارش خبرگزاری ایلنا در بودجه ۱۴۰۱ دولت، بیش‌تر مصارف بودجه رفاهی ۳۴۲ هزار میلیاردی کشور، صرف اجزای دولت شده و نه مصارف مرتبط با حوزه عمومی. این در حالی است که ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور فاقد پوشش بیمه‌ای هستند و سهمی هم از بودجه ۱۴۰۱ ندارند.

بحران کرونا در آخر سال ۲۰۲۱

در حالی که تا همین یک ماه قبل، اکثر کشورها امیدوار بودند که کریسمس امسال را فارغ از نگرانی کرونا بگذرانند. اما ورود اومیکرون به میدان، آن‌هم در بدترین موقع سال، همه امیدها را به باد داد.

کرونای اومیکرون به‌سرعت در حال گسترش در دنیاست و تقریبا به ۹۰ کشور از جمله ایران رسیده است. به گفته سازمان بهداشت جهانی اومیکرون همان علائم شناخته‌شده کرونا را دارد: سرفه مستمری که قبلا نبوده - تب - از دست رفتن بویایی و چشایی - اما به گفته پژوهش‌گران و پزشکان، اومیکرون برای بیماران «بیش‌تر شبیه یک سرماخوردگی سخت» است.

هم‌زمان با تعطیلات کریسمس، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با اختلال در سفر و افزایش محدودیت‌ها برای مقابله با همه‌گیری سویه جدید کرونا، اومیکرون، مواجه شده‌اند.

در آمریکا هم شمار روزانه مبتلایان به کووید از زمان اوج موج سویه دلتا فراتر رفته و بیمارستان‌ها در سراسر کشور مملو از بیماران مبتلا شده است.

دکتر آنتونی فاوچی، متخصص ارشد بیماری‌های عفونی در آمریکا چند روز پیش هشدار داد که سفر در ایام کریسمس باعث افزایش شمار مبتلایان حتی در بین افرادی که کاملا واکسینه شده‌اند، می‌شود.

ایتالیا، اسپانیا و یونان استفاده از ماسک را در فضای باز بار دیگر اجباری کرده است. در کاتالونیا در شمال اسپانیا، مقررات منع رفت و آمد شبانه و در هلند محدودیت‌های شدید قرنطینه به اجرا درآمده است.

خطوط هوایی آمریکا امروز از کمبود کارکنان به دلیل مثبت بودن آزمایش کرونای خدمه پرواز و قرنطینه شدن آن‌ها خبر داده است.

بسیاری از کشورهای اروپایی در حال آماده شدن برای اعمال محدودیت‌های بیش‌تر پس از ایام جشن‌های کریسمس هستند. از جمله قرار است در آلمان شمار گردهمایی‌های خصوصی به ۱۰ نفر محدود شود، کلوپ‌های شبانه هم از ۲۸ دسامبر‌(۴ روز دیگر) بسته خواهند شد و مسابقات فوتبال هم در پشت درهای بسته برگزار می‌شود.

در پرتغال قرار است از دو روز دیگر بار‌ها و کلوپ‌های شبانه تعطیل شوند و از کارمندان هم خواسته شده که تا ۹ ژانویه از خانه کار کنند.

از اواخر ماه گذشته میلادی‌(نوامبر) سفر از کشورهای آفریقای جنوبی، بوتسوانا، زیمبابوه، نامیبیا، لسوتو، اسواتینی و موزامبیک به آمریکا لغو شد.

در استرالیا هم هزاران سفر در ایام جشن های کریسمس تحت تاثیر شیوع سویه اومیکرون قرار گرفته و بیش از ۱۰۰ پرواز داخلی از سیدنی و ملبورن به شهرهای دیگر لغو شده است.

در بریتانیا جایی که در روزهای گذشته بر شمار مبتلایان به کووید افزوده شده، بوریس جانسون، نخست وزیر از پیام کریسمس خود برای تشویق مردم به تزریق دوز سوم واکسن استفاده کرد.

براساس آمار ارائه شده از سوی دانشگاه جان هاپکینز بیش از ۵.۳ میلیون نفر درسراسر تاکنون به دلیل ابتلا به کووید جان خود را از دست داده و شمار مبتلایان هم بیش از ۲۷۸ میلیون نفر ثبت شده است.

چهار سویه کرونا

بیش‌ترین نگرانی را چهار سویه کرونا ایجاد کرده‌اند: آلفا، بتا، گاما و دلتا که به ترتیب اولین بار در انگلستان، آفریقای‌جنوبی، بزریل و هند شناسایی شدند.

سازمان جهانی بهداشت این چهار گونه را «نگران‌کننده» اعلام کرده چون خطر بیشتری برای سلامت عمومی ایجاد می‌کنند، چون ویروس مسری‌تر شده یا باعث بیماری وخیم‌تری می‌شود یا واکسن‌ها بر آن کم‌اثرترند.

سویه دلتا همه‌گیری‌های وسیع‌تر و شدیدتری از سه سویه دیگر ایجاد کرده و از این رو اکنون بیشتر محل توجه است. دلتا ۶۰ درصد از آلفا مسری‌تر است در حالی‌که آلفا خودش ۵۰ درصد از اولین سویه کرونا مسری‌تر بود.

خوشبختانه مطالعات نشان می‌دهند واکسن‌های فعلی هنوز بر سویه‌های جدید کرونا موثرند. البته اثربخشی این واکسن‌ها بر سویه‌های جدید کمتر از سویه‌های اولیه کرونا است، بخصوص بعد از یک نوبت تزریق.

در تحقیقی که اداره سلامت همگانی انگلستان انجام داد یک نوبت واکسن استرازنکا فقط ۳۳ ایمنی در مقابل سویه دلتا ایجاد کرد در حالیکه این رقم برای آلفا ۵۰ درصد بود. پس از نوبت دوم، اثربخشی استرازنکا به ۶۰ و فایزر به ۸۸ درصد برای دلتا رسید.

در تحقیق دیگری که دانشگاه آکسفورد انجام داد هر دو واکسن فایزر و استرازنکا بر سویه دلتا و کاپا که در هند شناسایی شد موثر بودند و شواهدی از فرار گسترده این سویه‌ها از سیستم ایمنی به‌دست نیامد.

مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌های آمریکا می‌گوید چون واکسن‌ها صددرصد موثر نیستند، سویه‌های جدید می‌توانند باعث بستری شدن در بیمارستان و حتی مرگ افراد واکسینه شوند به‌خصوص در کسانی که فقط یک نوبت واکسن زده‌اند.

نخستین قرص درمان کووید۱۹ در آمریکا مجوز اضطراری گرفت

کارشناسان معتقدند قرص «پاکسلووید» ابزار مهمی در مقابله با پاندمی کرونا و درمان بیماری کووید۱۹ خواهد بود. این قرص را شرکت آمریکایی فایزر تولید می‌کند و سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای آن مجوز اضطراری صادر کرده است.

شرکت داروسازی آمریکایی فایزر نسبت به تاثیر و نقش داروی ضد ویروسی که برای مداوای مبتلایان به بیماری کووید۱۹ تولید کرده در مقابله با پاندمی کرونا بسیار خوش‌بین است.

منابع خبری روز پنج‌شنبه دوم دی ۱۴۰۰ -‌۲۳ دسامبر ۲۰۲۱ به نقل از آلبرت بورلا، رییس شرکت فایزر گزارش دادند قرص پاکسلووید Paxlovid روش درمان بیماری کووید۱۹ را متحول می‌کند.

او در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان ابراز امیدواری کرده این دارو بتواند به کاهش فشار بر سیستم درمانی و بیمارستان‌ها یاری رساند.

سازمان غذا و داروی آمریکا روز چهارشنبه برای قرص پاکسلووید مجوز اضطراری صادر کرد و اکنون شهروندان بالای ۱۲ سال مبتلا به بیماری کووید۱۹ می‌توانند با این دارو درمان شوند.

این سازمان می‌گوید محصول جدید شرکت فایزر نخستین داروی درمان بیماری کووید۱۹ به صورت قرص است که در آمریکا مجوز مصرف گرفته است.

به گفته این شرکت تحلیل آزمایش‌های انجام شده نشان می‌دهد قرص پاکسلووید موارد انتقال مبتلایان به بیماری کووید۱۹ به بخش مراقبت‌های ویژه و مرگ آن‌ها را به میزان ۸۹ درصد کاهش داده است.

دولت آمریکا ۱۰ میلیون بسته از این قرص‌ها را به بهای حدود چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو سفارش داده است. رییس جمهوری آمریکا، جو بایدن می‌گوید نخستین محموله این قرص‌ها شامل ۲۵۰ هزار بسته در ماه ژانویه در دسترس خواهد بود.

کرونا در ایران

رییس سازمان نظام پزشکی مشهد جمعیت کسانی‌که دوز اول واکسن کرونا را دریافت نکرده‌اند را حدود ۸ میلیون نفر اعلام کرد با این تاکید که واکسیناسیون کامل دیگر دو دوز نیست، بلکه سه دوز واکسن است.

علیرضا صداقت، ریيس سازمان نظام پزشکی مشهد در پی شناسایی موارد مبتلا به سویه اومیکرون در ایران از تزریق‌ نکردن دوز اول واکسن توسط حدود ۸ میلیون نفر خبر داد که جمعیتی به اندازه یک کشور کوچک اروپایی است.

آخرین آمار وزارت بهداشت حاکی از آن است که از ۶۱ میلیون نفر گروه هدف واکسیناسیون بیش از ۵۹ میلیون نفر دوز اول و نزدیک به ۵۱ میلیون نفر دوز دوم را دریافت کرده‌اند.

در ایران جمعیت دریافت‌کنندگان دوز سوم کرونا تنها حدود ۵ میلیون نفر است. به گفته‌ وزارت بهداشت، باید همه افراد بالای ۱۸ سال، سه ماه پس از تزریق دوز دوم، دوز سوم واکسن را تزریق کنند.

صداقت وضعیت واکسیناسیون را نامطلوب توصیف کرد، با توجه به این‌که حدود ۲۵ درصد از مردم نیز هنوز دوز دوم واکسن را دریافت نکرده‌اند.

سویه اومیکرون با قابلیت سرایت‌پذیری بسیار بالا به تازگی در تهران و مشهد شناسایی شده و ۱۸۰۰ نفر نیز مشکوک به ابتلا به این سویه هستند.

برخی اعضای کمیته علمی مقابله با کرونا با ورود اومیکرون خواستار قرنطینه و تشدید محدودیت‌های اجتماعی شدند ولی ستاد مقابله با کرونا تا کنون پروتکل‌های جدی برای مقابله با گسترش این سویه جدید را اعمال نکرده است.

جولیان آسانژ به دادگاه عالی بریتانیا شکایت می‌کند

جولیان آسانژ بنیان‌گذار ۵۰ ساله‌ ویکی‌لیکس برای جلوگیری از اجرای حکم استردادش به آمریکا به دادگاه عالی بریتانیا شکایت می‌کند. وکلای مدافع جولیان آسانژ، بنیان‌گذار ویکی‌لیکس اقداماتی را برای شکایت به دادگاه عالی بریتانیا انجام داده‌اند تا مانع از استرداد او به آمریکا شوند.

دادگاه عالی بریتانیا آخرین مرجع تجدیدنظر است ولی برای شکایت رضایت قاضی لازم است، همان‌طور که استلا موریس، نامزد آسانژ گفته، رضایت همان قاضی که ۱۰ دسامبر ممنوعیت استرداد آسانژ را لغو کرده بود.

در نتیجه این آخرین فرصت برای آسانژ است تا از استرداد به ایالات متحده جلوگیری کند.

استلا موریس و آسانژ به دادگاه عالی بریتانیا امیدوارند اما پرسش‌های مهمی وجود دارند که باید توسط این دادگاه بررسی شود.

وکلای مدافع این شهروند استرالیایی در بیانیه‌ خود نوشتند: «ما معتقدیم این درخواست به مسائل حقوقی جدی و مهم، فراتر از نگرانی‌ عمومی می‌پردازد.» به گفته موریس، انتظار نمی‌رود نتیجه دادگاه تا قبل از سومین هفته ژانویه صادر شود.

دستگاه قضایی آمریکا قصد دارد تا آسانژ را به اتهام جاسوسی به پشت میز محاکمه بکشاند. این شهروند استرالیایی با حکم ۱۷۵ سال زندان برای اتهاماتش روبرو است.

او متهم به سرقت و انتشار اطلاعات محرمانه از عملیات نظامی آمریکا در عراق و افغانستان به همراه چلسی منینگ است. مقامات آمریکایی مدعی‌اند که او هم‌چنین جان ماموران اطلاعاتی آمریکایی را به خطر انداخته است.

طرفداران آسانژ او را یک روزنامه‌نگار تحقیقی می‌دانند که جنایات جنگی را افشا کرده است.

بر اساس حکم پیشین دادگاه، استرداد آسانژ ۵۰ ساله به دلیل وضعیت نامناسب روانی و جسمی‌اش به ایالات متحده متوقف شد. واشنگتن اما این تصمیم را به چالش کشید و دو هفته پیش قضات دادگاه تجدیدنظر گفتند، تضمین‌هایی که آمریکا در این میان داده شده برای رفع نگرانی‌ها از سلامت آسانژ کافی است.

آسانژ بیش از دو سال است که در زندان بلمارش در لندن تحت تدابیر شدید امنیتی نگه‌داری می‌شود.

بازگشت طالبان

بازگشت طالبان به عرصه سیاست افغانستان، از ۲۹ فوریه سال ۲۰۲۰ یعنی روز امضای توافق‌نامه صلح میان این گروه و آمریکا آغاز شد. طالبان با توجه به پایگاه جامعه شناختی خود، پس از امضای توافق در دوحه، به قدرت‌گیری مجدد روی آوردند و با این حساب، آغاز خروج تدریجی نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان در مارس ۲۰۲۰‌(یک ماه پس از امضای قرارداد صلح با طالبان) مصادف شد با دعوت مخفیانه طالبان از نیروهای هوادار خود برای رویارویی با دولت «اشرف غنی.»

جامعه افغانستان به‌طور کلی از ملیت‌های ازبک، هزاره، تاجیک و پشتون تشکیل می‌شوند که البته ملیت‌های دیگری هم‌چون عرب‌ها، ایماق‌ها، ترکمن‌ها، بلوچ‌ها، نورستانی‌ها، پشه‌ای‌ها، قزلباش‌ها، براهویی‌ها، پامیری‌ها و سادات نیز از جمله ملل کوچک‌ترین کشور را تشکیل می‌دهند.

مردم پشتون که عمده نیروهای طالبان نیز به این قوم تعلق دارند، از بزرگ‌ترین و پر نفوذترین مردم افغانستان بوده که بسیاری از آن‌ها در ولایات مختلف این کشور زندگی می‌کنند. ترکیب جمعیتی افغانستان نیز وابسته به جغرافیا بوده و معمولا مردم مختلف حتی در داخل یک منطقه، تا حد ممکن از یکدیگر جدا زندگی می‌کنند. فارغ از اعتقادات مذهبی مردم افغانستان، مانند هر جامعه چند ملیتی دیگری، نسبت ملی از جمله فاکتورهای مهم در ایفای نقش سیاسی در این کشور محسوب می‌شود. به‌عنوان مثال، با فرض وجود اختلاف در عقاید سیاسی و مذهبی میان دو فرد از یک ملیت، نهایتا این هویت ملی آن‌ها است که عامل حمایت از یکدیگر به ویژه در مواجهه با ملل دیگر شده و مباحث مربوط به اختلافات نهایتا به موارد درون ملیتی منتهی خواهد شد.

طالبان و زنان

از ۲۴ مرداد - ۱۵ اوت سال جاری که طالبان بار دیگر قدرت را در افغانستان به‌دست گرفت محدودیت‌ها علیه زنان این کشور به‌شکل چشم‌گیری افزایش یافته است. بیش‌تر زنان شاغل از رفتن به سر کار محروم شده‌اند و دختران بالاتر از کلاس هفتم در مدارس هم‌چنان خانه‌نشین هستند.

در این مدت زنان افغان به‌رغم ممنوعیت هر نوع اعتراض بارها در شهرهای مختلف این کشور علیه محدودیت‌های اعمال‌شده اعتراض کرده‌اند و نهادهای بین‌المللی نیز نسبت به پایمال کردن حقوق زنان افغانستان هشدار داده‌اند. با این حال طالبان که تلاش می‌کنند تصویر جدیدی از خود نشان دهند در رفع محدودیت‌های جدید اقدام عملی انجام نداده‌اند.

ندا النشیف، معاون کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ۲۳ آذر - ۱۴ دسامبر در سخنرانی خود در شورای حقوق بشر سازمان ملل محدودکردن حقوق اولیه دختران و زنان افغانستان را از مهم‌ترین شاخص‌های حکومت طالبان خواند و گفت فرمان اخیر رهبر طالبان هم به حقوق زنان و دختران برای تحصیل، کار و آزادی حرکت و مشارکت اجتماعی اشاره‌ای نکرده است.

ملا هبت‌الله، رهبر طالبان در آذرماه گذشته فرمانی شش ماده‌ای در مورد حقوق زنان صادر کرد که تنها به حقوق مربوط به ازدواج و ارث و رفتار با زنان در حوزه خانواده محدود مانده است و در آن حقوق اجتماعی زنان مانند اشتغال، تحصیل و مشارکت سیاسی مسکوت گذاشته شده. بسیاری از فعالان مدنی این فرمان را اهانت‌آمیز خواندند.

به‌تازگی محمدخالد حنفی، سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر گروه طالبان اعلام کرد که براساس آیات قرآن «حجاب به این معنا است که زنان کاملا پوشیده باشند.»

محدودیت‌ها علیه زنان در ولایت غزنی افغانستان بیش‌تر می‌شود. پس از آن‌که طالبان ورود زنان بدون «محرم شرعی» به بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی این ولایت را ممنوع کردند، اکنون این گروه همراهی زن بیمار توسط زن دیگری از خانواده به این مراکز را هم «غیراخلاقی» و «غیرشرعی» دانسته است.

کمیسیون ارشاد، جلب و جذب گروه طالبان از مردم نیز خواسته است که از ورود زنان بدون «محرم شرعی مرد» به بیمارستان‌ها و کلینک‌ها جلوگیری کنند و به هیچ‌وجه به آن‌ها اجازه‌ ورود به مراکز بهداشتی را ندهند.

چهار ماه پس از سقوط دولت پیشین کابل توسط طالبان این گروه به طور روزافزون زندگی اجتماعی را محدود می‌کند. وزارت امر به معروف و نهی از منکر در جدیدترین دستور، شنیدن موسیقی توسط رانندگان را ممنوع کرده و از آن‌ها خواسته تا  زنان «بدحجاب» را سوار نکنند. محمد صدیق آصف، سخنگوی این وزارت  صدور این دستور را تایید کرده است.

افزون بر این، این وزارت طالبان سفر زنان بدون همراه محرم مرد در مسافت بیش از ۷۲ کیلومتر را ممنوع کرده است. در ماه‌های اخیر حکومت طالبان به شدت حقوق شهروندی به ویژه حقوق زنان را محدود کرده است. در دستور دیگری، از رسانه‌های افغانستان خواسته شده تا از بازیگران زن در برنامه‌ها و سریال‌های خود استفاده نکنند.

سازمان دیدبان حقوق بشر تازه‌ترین مورد نقض حقوق زنان توسط طالبان را محکوم کرده است. هیتر بار، مدیر این سازمان گفته که منع سفر زنان بیش از پیش آنها را «زندانی» می‌کند. او گفته است که این اقدام طالبان «از تردد آزادانه زنان و یا سفر آن‌ها به شهر دیگری برای کار و یا حتی فرار به دلیل خشونت خانگی، جلوگیری می‌کند.»

دستور جدید وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان همچنان آزادی‌های مردان را محدود کرده و قوانین سخت‌گیرانه دوره پیشین این رژیم را احیا کرده است. این وزارت از آرایشگاه‌ها خواسته است تا ریش مردان تراشیده نشود و به اندازه یک کف دست بلند باشد. طالبان هم‌چنین از رانندگان مسافرکش خواسته که هنگام اذان، برای ادای نماز توقف کنند.

طالبان روز ۱۵ اوت ۲۰۲۱ کابل را به تصرف درآورد و حاکمیت «امارت اسلامی افغانستان» را اعلام کرد. این گروه تلاش می‌کند تا در جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شود اما تاکنون موفق نبوده است. جمهوری اسلامی ایران تاکنون روابط خوبی را با این گروه برقرار کرده است.

کمک سازمان ملل به افغانستان

سازمان ملل تصمیم دارد تا مبلغ هشت میلیارد دلار را برای سال ۲۰۲۲ به افغانستان کمک کند تا اقتصاد افغانستان که پس از قدرت‌گیری طالبان متلاشی شده، دوباره احیا گردد.

به بنیاد گزارش‌ها پس از سقوط جمهوریت و قدرت‌گیری دوباره طالبان، اقتصاد افغانستان ۴۰ درصد افت داشته، بسیاری‌ها شغل‌های‌شان را از دست داده‌اند، اکثریت کارمندان دولتی برای چندین ماه است که هیچ معاشی دریافت نکرده‌اند و درآمد روزانه خیلی‌های دیگر نیز به صفر کاهش یافته است.

روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داده که هم‌زمان با این بحران اقتصادی در افغانستان، سازمان ملل برنامه‌ای روی دست دارد تا بتواند برای سال آینده، بودجه ۸ میلیارد دلاری را برای افغانستان کمک کند.

با سقوط افغانستان به دست طالبان، بی‌کاری و فقر در افغانستان در مدت کوتاهی گسترش یافت، حکومت طالبان هنوز از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده است و مردم در حالی که با کمبود شدید مواد غذایی روبه‌رو هستند، به سوی آینده مبهمی در حرکت هستند.

معاون کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل با اشاره وضعیت مردم افغانستان، به‌ویژه زنان و کودکان، گفت: همزمان که خانوارهای افغانستان در آستانه زمستان با «فقر شدید و گرسنگی» درگیرند، سازمان ملل گزارش‌هایی مبنی بر کار کودکان، «ازدواج» کودکان و حتی فروش کودکان را دریافت کرده است. به گفته او طالبان همچنین به سربازگیری از پسران کم‌سن و سال ادامه می‌دهد.

چند ماه پس از سقوط کابل که خیلی‌ها آن را «شوکه‌کننده» و «فاجعه‌بار» می‌خوانند، اینک مقام‌های ارشد حکومت پیشین، یکی پی دیگری دوباره ظاهر می‌شوند و از چگونگی و دلایل این سقوط فاجعه‌بار می‌گویند.

نادر نادری یکی از چهره‌های نزدیک به اشرف غنی که مسئولیت کمیسیون خدمات ملکی افغانستان را به دوش داشت و نیز از سوی اشرف غنی به عنوان عضو ارشد هیات گفت‌و‌گو‌کننده صلح حکومت جمهوری اسلامی افغانستان معرفی شده بود، در گفت‌و‌گویی تازه با روزنامه نیویورک تایمز گفته که به تاریخ ۱۲ ماه اوت و پس از این‌که مراکز ۹ ولایت به دست طالبان سقوط کرده بود، اشرف غنی پذیرفت تا قدرت را واگذار کند.

نادری می‌گوید اشرف غنی از او خواسته بود تا به دوحه رود و به تاریخ ۱۷ اوت‌(دو روز پس از سقوط کابل) با طالبان در مورد واگذاری قدرت گفت‌و‌گو کند. اما به گفته نادری هم‌زمان با رسیدنش به دوحه به تاریخ ۱۵ اوت، او از فرار اشرف غنی و سقوط کابل آگاه می‌شود.

پیش از این، حمدالله محب مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان در گفت‌و‌گویی با تلویزیون صدای آمریکا احتمال هرنوع توافق روی واگذاری قدرت را رد کرده بود و ادعا کرده بود که احتمال چنین گفت‌و‌گو و توافقی وجود نداشت و در نهایت آنان تصمیم به فرار گرفتند. ادعایی که توسط نادر نادری که از سوی اشرف غنی برای پیشبرد گفت‌و‌گوهای واگذاری قدرت گماشته شده بود، رد می‌شود و می‌گوید حتی طالبان متقاعد شده بودند تا برای انجام این توافق، عقب بکشند.

توافقی که به گفته نادری، فرار اشرف غنی همه چیز را برهم زد. این چهره نزدیک به اشرف غنی هم‌چنین از انحصار قدرت توسط اشرف غنی شکایت می‌کند و می‌گوید اشرف غنی چنان قدرت را انحصار کرده بود که تصمیم‌گیری فقط به چند شخص در قصر ریاست جمهوری خلاصه می‌شد. به باور نادری، این انحصار قدرت سبب شد تا پس از فرار اشرف غنی و نزدیکانش، هیچ سیستمی به‌جا نماند.

شکایتی و اعتراضی که در مدت ریاست اشرف غنی، خیلی از چهره‌ها و آگاهان سیاسی نیز داشتند و این تمرکز قدرت را برای افغانستان و مردم افغانستان، زیان‌بار می‌خواندند.

نادری با اشاره به سقوط کابل به دست طالبان که خود را نیز مسئول این سقوط می‌داند می‌گوید که اقدام‌های نظامی این‌چنینی کشور را ۵۰ سال به عقب برمی‌گرداند و روند زجرکشی مردم را طولانی‌تر می‌سازد.

شمار افراد غیرنظامی که در سال ۲۰۲۱ در سوریه کشته شده‌اند

دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد که بر اساس آمار سالانه قربانیان جنگ، از زمان آغاز درگیری‌ها در سوریه در بیش از ۱۰ سال گذشته، در سال ۲۰۲۱ حداقل ۳۷۴۶ نفر در این کشور کشته شده‌اند.

در این گزارش که روز چهارشنبه گذشته، اول دی‌ماه ۱۴۰۰ در خبرگزاری فرانسه منتشر شد، آمده است که شمار افراد غیرنظامی که در سال ۲۰۲۱ کشته شده‌اند به ۱۵۰۵ نفر می‌رسد که شامل ۳۶۰ کودک است و در این میان ۲۹۷ نفر براثر انفجار مین‌ها و مواد منفجره جان خود را ازدست‌ داده‌اند.

مین‌ها و وسایل انفجاری استفاده‌شده در جنگ سوریه تاکنون منجر به کشته و زخمی شدن افراد بسیاری شده است و بر اساس گزارش سال گذشته مرکز دیده‌بان مین، شمار قربانیان ناشی از انفجار مین‌ها در سوریه در سال ۲۰۲۰ بالاتر از افغانستان بوده است.

این در حالی است که آمار تلفات در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال گذشته کاهش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد، به‌ویژه این‌که بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، در سال ۲۰۲۰ بیش از ۶۸۰۰ نفر جان خود را در اثر حوادث ناشی از جنگ از دست ‌داده‌اند.

درگیری‌های سوریه در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۰ هزار کشته برجای گذاشت، در حالی‌که شمار کشته‌شدگان سال ۲۰۱۴ به بیش از ۷۰ هزار نفر رسید که بالاترین آمار سالانه در طول تاریخ جنگ سوریه را نشان می‌دهد.

بنا به گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، در سال جاری حدود ۶۰۰ تن از نیروهای رژیم بشار اسد و بیش از ۳۰۰ جنگ‌جوی وابسته به گروه‌های شبه‌نظامی وفادار به دمشق کشته شده‌اند. علاوه بر این‌که شمار تلفات جنگ‌جویان داعش و سایر گروه‌های افراطی درگیر در جنگ سوریه نیز در همین مدت به ۶۰۰ نفر می‌رسد. در مقابل، ۱۵۸ نفر از نیروهای دموکراتیک سوریه و حدود ۳۷۰ تن از مخالفان رژیم سوریه و افراد وابسته به جناح‌های اسلام‌گرا نیز در سال ۲۰۲۱ کشته شده‌اند.

البته تعداد کل کشته‌شدگان در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به‌دلیل کاهش شدت نبرد در نقاط مختلف سوریه، به‌ویژه در استان ادلب که هیات تحریر شام حدود نیمی از آن را در کنترل خود دارد، کاهش‌یافته است.

از آغاز جنگ در سوریه در سال ۲۰۱۱ تاکنون نزدیک به نیم میلیون نفر در این کشور کشته شده‌اند و بیش از نیمی از جمعیت آن به‌دلیل افزایش درگیری و خشونت، خانه‌های خود را ترک کرده و به نقاط دیگر سوریه یا به خارج از کشور پناه برده‌اند.

یمن

بحران یمن به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان طی سال ۲۰۲۱ نیز ادامه داشته و تلاش‌های دیپلماتیک برای یافتن راه‌حل سیاسی جامع بدون نتیجه ماند.

مارتین گریفیتس، نماینده سازمان ملل در امور یمن تا پایان ماموریت خود در ماه ژوئن ۲۰۲۱ با نمایندگان دولت یمن، حوثی‌ها، عربستان سعودی و ایران دیدار گفت‌وگوها انجام داد.

یکی از مهم‌ترین دیدار نماینده سازمان ملل در یمن طی سال گذشته با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت ایران هم‌زمان با تشدید حملات حوثی‌ها به استان مارب، بوده است. اما این نشست نیز نتیجه مثبت نداشته و گریفتس در نشست شورای امنیت اعلام کرد که «نمی‌تواند طرف‌های یمنی را به مذاکرات مجبور کند.»

تحرکات دیپلماسی گریفیث برای کاهش تنش در استان مارب و دست‌یابی به آتش‌بس در سراسر کشور به ویژه در این استان، به دلیل اتهامات متقابل طرفین‌(دولت و حوثی‌ها) و نپذیرفتن صلح از سوی حوثی‌ها ، تاثیر مثبتی در صحنه نبرد یمن نداشت.

عربستان سعودی در تاریخ ۲۲ مارس ۲۰۲۱ طرحی برای حل بحران یمن که شامل آتش‌بس، بازگشایی فرودگا صنعا، اجازه ورود سوخت و غذا از طریق بندر الحدیده و از سرگیری مذاکرات میان دولت و حوثی‌ها بود. این طرح پس از تشدید درگیری‌ها در جبهه های مختلف به ویژه در مارب و خواستار توقف درگیری‌ها توسط سازمان ملل ارئه شده و مورد استقبال دولت یمن، سازمان ملل، اتحادیه اروپا ، آمریکا و برخی کشورهای دیگران قرار گرفت. اما شبه‌نظامیان حوثی با این طرح مخالف کرده و خواستار توقف حملات ائتلاف عربی به یمن شدند. این طرح هم‌چنان تا به امروز پابرجاست اما هیچ گونه پیشرفت دیپلماتیک در این راستا صورت نگرفته است.

هانس گروندبرگ نماینده سازمان ملل در امور یمن در ماه سپتامبر امسال تعیین شده و به فعالیت دیپلماتیک خود ادامه می‌دهد، اما با مشکلات زیادی هم مواجه است. علی رغم این‌که وی مذاکرات متعددی را طی ماه‌های اخیر انجام داده اما نتوانست برای گفت‌وگو با حوثی‌ها به صنعا برود. وی دو مرتبه به عدن سفر کرد و مذاکراتی را با دولت یمن انجام داد.

وی هم‌چنین از شهر تعز در جنوب غربی یمن که طی هفت سال اخیر توسط حوثی‌ها محاصره شده است، بازدید کرد. گروندبرگ به عمان، فرانسه و کویت سفر کرد و مذاکرات متعددی برای تحقق صلح در یمن انجام داد. وی اخیرا به شورای امنیت اعلام کرد که آغاز روند سیاسی در یمن دشوار است چرا که طرف‌های بحران اختلافات زیادی دارند و یمن شاهد بحران اقتصادی و تشدید عملیات نظامی است.

گفتنی است از سپتامبر ۲۰۱۴ تاکنون شبه‌نظامیان حوثی مورد حمایت ایران، کنترل صنعا و برخی مناطق یمن را به دست گرفته‌اند.

کودتای میانمار (فوریه ۲۰۲۱)

ارتش میانمار، موسوم به «تاتماداو»، در اتفاقی که شوکی تمام عیار برای جهان بود، دولت حاکم را در این کشور در یک کودتا سرنگون کرده و کنترل قدرت را در این کشور حوزه جنوب آسیا را به دست گرفت.

حاکمیت نظامی جدید میانمار، پیروزی قاطع حزب لیگ ملی برای دموکراسی به رهبری آنگ سان سوچی، رهبر دوفاکتوی این کشور، را در انتخابات ۲۰۲۰ باطل اعلام کرد. ژنرال مین آنگ هلاینگ، رییس ارتش میانمار پیش از اعلام خودش به عنوان نخست وزیر این کشور، وضعیت اضطراری به مدت یک سال را اعلام کرد.

چندین مقام ارشد و وزیر دولت غیرنظامی سابق میانمار از جمله سوچی توسط حاکمیت نظامی بازداشت شدند و این رخدادها اعتراضات سراسری را برانگیخت؛ اعتراضاتی که منجر به کشته شدن بیش از ۷۰۰ نفر شد.

در ادامه تحولات میانمار سوچی از سوی دادگاه این کشور به دو سال حبس محکوم شد.

دیدار وزیر دفاع اسرائیل با محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل بامداد چهارشنبه هشتم دی ماه ۱۴۰۰ اعلام کرد که با محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی، دیدار کرده است. این دیدار شامگاه سه‌شنبه در منزل بنی گانتز در تل آویو برگزار شده است.

این دومین دیدار بنی گانتز و محمود عباس از زمان تشکیل دولت جدید اسرائیل در خردادماه سال جاری است. در شهریور سال جاری وزیر دفاع به شهر رام‌اله رفته بود و با رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی دیدار کرد.

وزارت دفاع اسرائیل با مداد چهارشنبه اعلام کرد، این دیدار دو ساعت و نیم به طول انجامید و در بخشی از آن، محمود عباس و بنی گانتز بدون حضور دیگران با یکدیگر مذاکره کردند.

بنی گانتز که رهبری حزب میانه «آبی- سفید» را نیز بر عهده دارد، قرار است در صورت بقای دولت ائتلاف کنونی، در سال ۲۰۲۳ نخست وزیر اسرائيل شود.

دفتر بنی گانتز در بیانیه‌ای اعلام کرد، وزیر دفاع اسرائیل در این دیدار بر علاقه مشترک به تقویت همکاری امنیتی، حفظ ثبات امنیتی و جلوگیری از تروریسم و خشونت تاکید کرد.

طبق این بیانیه، بنی گانتز هم‌چنین به محمود عباس گفت که قصد دارد به پیشبرد «اقدامات اعتمادسازی در زمینه‌های مدنی و اقتصادی» ادامه دهد.

گزارش‌ها حاکی است که حسين الشيخ، مشاور ارشد محمود عباس و ماجد فرج، از مقامات امنیتی فلسطینی نیز در این دیدار حضور داشتند.

حسین الشیخ پس از این دیدار توییتی گفته است که محمود عباس و بنی گانتز در خصوص مسائل سیاسی و هم‌چنین خشونت شهرک‌نشینان گفت‌وگو کردند.

حسین الشیخ نوشته است، در این نشست به اهمیت ایجاد یک افق سیاسی که منجر به راه‌حل سیاسی می‌شود... و هم‌چنین شرایط متشنج در شرایط کنونی به دلیل عملکرد شهرک‌نشینان پرداخته شد.

تایمز اسرائیل می‌گوید، نفتالی بنت، نخست وزیر این کشور مخالف از سرگیری مذاکرات صلح با فلسطینی‌ها است و از دیدار با محمود عباس خودداری کرده است. با این وجود، دولت او متعهد شده است که از تشکیلات خودگردان فلسطین حمایت کند و اقتصاد آن را تقویت کند و بنی گانتز هدایت این اقدام را به عهده دارد.

طبق این گزارش، بنی گانتز معتقد است که حکومت محمود عباس «تنها جایگزین» برای گروه حماس در کرانه باختری است.

بنی گانتز بعد از نخستین دیدار خود با محمود عباس در شهریور سال جاری گفته بود، اگر تشکیلات خودگردان فلسطین قوی‌تر باشد، حماس ضعیف تر خواهد شد. زمانی که تشکیلات خودگردان فلسطین توانایی بیش‌تری برای اجرای نظم داشته باشد، امنیت بیشتری وجود خواهد داشت و ما کمتر تحت فشار قرار خواهیم داشت.

این نخستین دیدار رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی با یک مقام بلندپایه اسرائیلی در خاک اسرائیل پس از ۱۰ سال است.

محمود عباس در میانه سال ۲۰۰۷ با اهود اولمرت، نخست وزیر وقت اسرائیل، بر سر تعیین نقشه کشور مستقل فلسطین بود اما چند ماه بعد از آن، اولمرت در پی گزارش‌های رسانه‌ای در خصوص ظن فساد در دوران مدیریت دهه‌های گذشته، از نخست وزیری کنار رفت.

محمود عباس سال ۲۰۱۰ نیز با بنیامین نتانیاهو درباره این نقشه دیدار کرد که دیدار او بی‌حاصل بود. آخرین دیدار با مقام‌های اسرائیلی به سال ۲۰۱۳ باز می‌گردد که او با شیمون پرز، رییس جمهور اسرائیل دیدار کرد.

سخن‌گویان حماس و جهاد اسلامی فلسطین در شهریور ماه نخستین دیدار محمود عباس و بنی گانتز را «خنجر از پشت» به ملت فلسطین دانسته بودند.

توافق «آکوس»

توافق «آکوس» به‌عنوان یک توافق سه‌جانبه شراکت امنیتی تاریخی به‌طور مشترک در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱ توسط جو بایدن، رییس جمهور آمریکا، بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس و اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا اعلام شد.

به موتجب توافق‌نامه «آکوس» آمریکا فن‌آوری برای ساخت هشت فروند زیردریایی با موتور هسته‌ای را در اختیار استرالیا قرار می‌دهد.

این در حالی است که تا پیش از آن انگلیس تنها کشوری بود که دسترسی مشابه به این فناوری آمریکایی داشت.

رسوایی اوراق پاندورا

در سوم اکتبر ۲۰۲۱، کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی (ICIJ)‌شروع به انتشار ۱۱.۹ میلیون سند افشا شده با حجم ۲.۹ ترابایت کرده و به موجب آن‌ها حساب‌های بانکی مخفی دست‌کم ۳۵ تن از رهبران کشورهای جهان، بیش از ۱۰۰ میلیاردر و چهره‌های مشهور را افشا ‌کرد.

این بزرگ‌ترین افشاگری در خصوص اسرار مالی از زمان افشاگری موسوم به اوراق پاناما در سال ۲۰۱۶ است. کنسرسیوم ICIJ از افشای منبع اسنادش خودداری کرد. تخمین زده می‌شود که مجموع پولی که در حساب‌های مفرهای مالیاتی فراساحلی نگه‌داری می‌شود از ۵.۶ تریلیون دلار تا ۳۲ تریلیون دلار متغیر است.

ادامه سقوط لیر ترکیه با وجود «پنج دور» مداخله ارزی بانک مرکزی

پس از رکوردشکنی ارزهای خارجی و مداخله بانک مرکزی با روانه کردن منابع ارزی کشور، بهبودی در وضعیت بازار ارز حاصل نشد که هیچ، از میزان ذخایر ارزی دولت ترکیه نیز کاسته شد. بر اساس اعلام منابع رسمی، اکنون بانک مرکزی ترکیه نسبت به سال گذشته با کسری ذخایر ارزی بالغ بر ۶۵ میلیارد دلار مواجه است.

پس از اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان در خصوص لزوم آغاز دوره جدید اقتصادی مشابه چین در نشست گروه پارلمانی حزبش می‌گذرد، بازار سرمایه واکنش منفی به موضع او نشان داده و هر بار اظهارنظر او و دخالتش در تغییر روسای بانک مرکزی، که در یک سال سه فرد متفاوت را برگزیده و هم‌چنین سه وزیر امور اقتصادی و مالی را تغییر داده و یا مجبور به استعفایشان کرده است، بیش از هر عامل دیگری بر بروز واکنش تند بازار دخیل بوده است.

اردوغان در اظهارنظر نهایی خود از لزوم آغاز دوران جدید اقتصادی مشابه چین سخن به میان آورده و عملکردش را توجیه کرده است. اما این نقطه‌نظرها از سوی کارشناسان اقتصادی ترکیه و یا رهبران احزاب مورد تایید قرار نمی‌گیرد، زیرا شرایط ترکیه را از نظر مالی و اقتصادی به هیچ شکل مشابه چین نمی‌دانند.

چین در دهه ۹۰ خودخواسته دست به کاهش نرخ پول ملی زد تا زمینه تحول اقتصادی با برنامه‌ریزی ویژه سرمایه‌گذاری خارجی را جلب کند. در نگاه دولت چین، کاهش ارزش پول ملی برابر بود با کاهش قیمت تمام‌شده کالاها برای حضور در بازار رقابت عرضه که می‌توانست به‌نوبه خود رغبت سرمایه‌گذاران نهادهای مالی و صنعتی را برای ایجاد کارخانه‌ها در چین فراهم بیاورد. اما ترکیه نه قدرت کارزار رقابتی از نظر قیمت تمام‌شده کالا در سطح بین‌المللی را دارد و نه از منابع اولیه لازم در تعیین قیمت تمام‌شده محصولات برخوردار است.

افزایش تورم و عدم فعالیت پیوسته بنگاه‌های تولیدی و خدماتی بر میزان بیکاران نیز افزوده است، به‌طوری که اکنون ترکیه با سطح بیکاری بالغ بر ۱۳ درصد مواجه است.

تورم واقعی که در جامعه ترکیه حس می‌شود بالغ بر ۴۵ درصد است ولی دولت مدعی تورم ۲۱ درصدی است. به خاطر تورم روزافزون، میل به محافظت از سرمایه در گردش افزایش یافته و مردم سپرده‌های لیر و ارزی خود را از بانک‌ها خالی می‌کنند و به سمت خرید طلا و ارزهای خارجی روی می‌آورند که این خود بر التهاب بازار سرمایه می‌افزاید.

در حالی که ارزش لیر ترکیه در برابر دلار هر روز کاهش می‌یابد، فقر در حال افزایش است. وقتی هم نرخ ارز بالا می‌رود و در عین حال نرخ تورم هم رو به افزایش می‌گذارد، کمر مردم خمیده‌تر می‌شود.

روشن است مدل اقتصادی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۳ جواب‌گو نبوده و با کاهش سرعت حرکت سرمایه، کسری تراز بازرگانی رخ داده و کاهش نرخ بهره توسط دولت برای افزایش حمایت از صاحبان صنایع و یا جلب نظر رأی‌دهندگان و یا تحریک اقتصاد باعث شده پاسخ لازم حاصل نشود، زیرا سرمایه در گردش جامعه غالبا به‌عنوان سپرده نزد بانک‌هاست و کاهش بهره به فرار سرمایه لیر ترک به سمت ارزهای خارجی منجر شده و این خود پس از مدتی سبب تورم می‌شود.

شمار هواداران اردوغان، آن‌چنان که نتایج انتخابات‌ها در طول چند سال گذشته نشان می‌دهند، با کاهشی مستمر همراه بوده است. انتخابات ریاست جمهوری و قانون‌گذاری‌(پارلمان) که در ژوئن ۲۰۲۳ پیش‌بینی شده است، برای اردوغان و دولتش کابوس شده است. سقوط ارزش پول ملی - ۴۵ در صد نسبت به ارزش دلار آمریکایی از اول ژانویه و حتی ۳۰ در صد از اواخر ماه اکتبر- بی‌ارتباط با این روی گردانی رای‌دهندگان نیست. این امر عمل به افزایش هر چه بیش‌تر قیمت‌ها به دلیل افزایش قیمت واردات منجر شده است. افزایشی که بخش عظیمی از خانواده‌ها در ترکیه آن را با پوست و گوشت خود احساس می‌کنند. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که احتمالا سال ۲۰۲۲، سال خوبی برای اردوغان نخواهد بود.

نهایتا به توجه به نظریات مردم می‌توان گفت که سقوط ارزش لیر و تورم موجود چنان سراشیبی تند و پرگردنه‌ای را برای «دولت عدالت و توسعه» فراهم کرده که امکان سقوط نکردن و پایان نیافتن دوران اقتدار اردوغانی دور از ذهن نیست.

پیروزی چپ در شیلی

پیروزی گابریل بوریچ در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹ دسامبر ۲۰۲۱ شیلی برای رسانه‌های آمریکای جنوبی نشانه‌ای از «چرخش به چپ» این کشور بود، اما پیش‌بینی مفسران این است که ریيس‌جمهوری جدید به خاطر نداشتن اکثریت در مجلس مجبور خواهد که به فکر ایجاد ائتلاف باشد و سعی کند تا با استفاده از تاکتیک‌های آشتی‌جویانه راهی برای اجرای اصلاحات اقتصادی و اجتماعی مورد نظرش پیدا کند.

رییس‌جمهور جدید ۳۵ ساله شیلی که فرزند خانواده‌ای مهاجر از کرواسی و کاتالونی اسپانیاست، از رهبران اعتراض‌های دانشجویی علیه فساد و بی‌عدالتی ده سال پیش در شیلی است. ائتلاف چپ «در راه کرامت» را حزب‌هایی مثل حزب کمونیست شیلی، فدراسیون منطقه‌‌گرای سوسیال سبز، اقدام انسان‌گرایانه، چپ مسیحی شیلی، انقلاب دموکراتیک، همگرایی اجتماعی، و چند حزب دیگر در ژانویه سال جاری میلادی تشکیل دادند. این ائتلاف در انتخابات مجلس موسسان در ماه مه نیز شرکت کرده بود.

گابریل بوریک، نامزد ائتلاف چپ، در جریان کارزارهای انتخابی‌اش بر پاک‌سازی عرصهه سیاست شیلی از میراث دیکتاتوری نظامی پینوشه تاکید کرد.  به گزارش روزنامه اومانیته، نخستین حرفی که گابریل بوریک پس از پیروزی‌اش زد، «حقوق اجتماعی بیش‌تر» در عین «مسئولیت‌پذیری از لحاظ مالی» بود. به گزارش تله‌سور، وی در سخنرانی یکشنبه شب به مناسبت پیروزی‌اش، با اشاره به دشواری‌هایی که دولت در راه برگزاری انتخابات پیش آورده بود، گفت: «از همه کسانی که سعی کردند بروند رای بدهند و به‌خاطر نبود وسیله رفت‌وآمد عمومی نتوانستند، تشکر می‌کنم. دیگر هرگز نباید چنین شود.»‌ او در ادامه گفت: «من از زنان کشورمان تشکر می‌کنم که در سراسر کشور متشکل شدند تا از حقوق خود که با تلاش بسیار به دست آورده‌اند، دفاع کنند… من رییس‌جمهور همهٔ زنان و مردان شیلی خواهم بود…. من تعهد قاطع به حقوق بشر در همه‌جا دارم.»

گفتنی است که بر اساس گزارش‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، که اعضای آن متعهد به «اقتصاد آزاد» هستند، شیلی از لحاظ برخورداری از ثروت ملی،‌ فاصلهٔ طبقاتی، و اختلاف درآمدها، نابرابرترین کشور جهان است. به گزارش سازمان ملل متحد، فقط یک درصد از جمعیت شیلی، صاحب ۲۵ درصد ثروت ملی است. برخی از ناظران رسانه‌ای، مخصوصا کسانی به جنبش‌های چپ آمریکای جنوبی تعلق دارند، با یادآوری دفاعیات خوزه آنتونیو کاست، نامزد راستگرا، از حکومت ژنرال آگوستو پینوشه بین سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۹۰، پیروزی بوریچ در انتخابات ۱۹ دسامبر را «شکست فاشیسم و نئوپینوشه‌ایسم» معرفی کردند.

مراسم تحلیف رییس‌جمهور جدید قرار است روز ۱۱ مارس ۲۰۲۲ برگزار شود، و اخبار منطقه‌ای ضمن پیش‌بینی حمایت او از طرح بازنویسی قانون اساسی شیلی، به لحن آشتی‌جویانه بوریچ در سخنرانی پیروزی خود اشاره داشت که قول می‌داد «برای همه» حکومت کند، و در پی این انتخابات تفرقه‌انداز و دوقطبی، «پلی بسازد» میان خود و کاست و هوادارانش.

برخی این تحول را پیروزی کمونیسم یا سوسیالیسم نامیدند در حالی که رییس جمهور جدید شیلی یک رفرمیست است و ربط چندانی به مبارزه طبقاتی برای رهایی از ستم و استثمار سرمایه‌داری و کار مزدی ندارد.

برگزاری تجمعات معلمان در سرتاسر ایران با وجود برخوردهای امنیتی و خشونت آمیز

معلمان در ده‌ها شهر ایران روز پنج‌شنبه ۲ دی ۱۴۰۰، در اعتراض به تصویب ناقص طرح رتبه‌بندی بار دیگر تجمع کردند.

معلمان در قطع‌نامه پایانی این تجمع سراسری بر ادامه مطالبه‌گری خود تاکید کرده و خواستار آزادی معلمان زندانی شدند. بنا بر گزارش‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، تجمع‌ اعتراضی معلمان در برخی شهرها از جمله تهران با جو امنیتی همراه بوده و تجمع آن‌ها در شیراز با یورش نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شده است.

در تهران با وجود جو شدید امنیتی و حضور پرشمار نیروهای امنیتی و عدم اجازه برای تجمع در مقابل سازمان برنامه و بودجه؛ معلمان با حضور گسترده خود جو امنیتی را شکستند و بالاتر از سازمان برنامه و بودجه دست به تجمع بزرگی زدند. در حالی که معلمان مرد را کتک می زدند و متفرق می کردند، معلمان زن در وسط میدان بهارستان نشستند و با وجود حمله ماموران امنیتی یک ساعت به تحصن خود ادامه دادند.

محمد حبیبی، سخنگوی کانون صنفی معلمان، در توییتر خود خبر داد که بیش از ۱۰۰ نفر از فعالان صنفی معلمان در روزهای گذشته به نهادهای امنیتی احضار و تهدید شده بودند تا تجمع روز پنج‌شنبه را لغو کنند و در تهران و شیراز نیز با هدف ممانعت از تجمع جو امنیتی حاکم شده بود.

طبق آخرین گزارشات این تجمعات در بیش از صد شهر ایران از جمله در یزد، سنه، مریوان، فیروزآباد، نیشابور، همدان، کرج، سبزوار، فیروزآباد، ایذه، نوشهر، بوشهر، شیراز، بوکان، کرماشان، رشت، قزوین, تهران، مشهد، ملایر، بابل، شاهرود، اورمیه، گلپایگان، نورآباد ممسنی، اصفهان، داراب، احواز، برازجان، ماهشهر، شهرضا، آباده، اندیمشک، سردشت، رامهرمز، شیروان، ساری، شوش، بندرخمینی، سقز، سربندر، لردگان، آمل, خرم آباد, بهبهان، فیروزآباد، تبریز، شهرکرد، بجنورد، اراک، گرگان، جهرم، پلدختر، لاهیجان، کرمان، دیولان، ایلام، گناوه، گچساران، دشتستان، گلستان، اشکنان، فردوس، لامرد، خمینی شهر، گتوند، سمیرم، اسلام آباد، ازنا، تربت حیدریه، بندرعباس، تربت جام، دلفان، قروه، سمنان، اردبیل، بافق، زنجان، بیجار، اقلید، نی ریز و … برگزار شد.

۹ میلیون شهروندی ایرانی در تنش آبی

میثم جعفرزاده مدیر کل جهاد آبرسانی وزارت نیرو گفت: ۹ میلیون نفر از جمعیت روستایی کشور با تنش آبی مواجه هستند که بخشی از این جمعیت در ۱۳ هزار روستا بالای ۲۰ خانوار و بقیه در ۱۵ هزار روستای زیر ۲۰ خانوار زندگی می‌کنند.

علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو، با اشاره به شهرهای دچار تنش آبی گفت: «مجموع شهرهای دارای تنش، ۳۰۰ شهر هستند و از این تعداد ۱۰۰ شهر تنش شدید آبی دارند.»

به گزارش ایلنا، او با بیان این که حل مشکل آب مستلزم آن است که احکام بودجه تحقق یابد و منابع مالی مورد نیاز تامین شود، گفت: «در نظر داریم پروژه‌های اثربخشی را که نیمه‌تمام و راکد مانده‌اند فعال کنیم. ‌این پروژه‌ها می‌توانند مشکلات زیادی را از بخش آب حل کنند.»

محرابیان درباره طرح‌های در نظر گرفته شده توضیح داد: «در بخش آب‌رسانی روستایی، برنامه جهشی برای تامین آب پایدار ۱۰ هزار روستا در دستور کار قرار گرفته که اولین قرارداد آن برای تامین آب ۷۱۰۰ روستا با قرارگاه امام حسن‌(ع) به امضاء رسید، که در چارچوب این قرارداد، ۲۱۰۰ کیلومتر خطوط انتقال اجرا خواهد شد. در بخش‌های شهری سدها خط انتقال، شبکه آب و فاضلاب، بازچرخانی و رفع تنش آبی، پروژه‌های خوبی پیش‌بینی کرده‌ایم.»

افزایش درآمدهای مالیاتی در بودجه ۱۴۰۱؛ تحمیل فشار بر کارگران و مزدبگیران!

در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ درآمد مالیاتی دولت ۳۲۵‌ هزار میلیارد تومان باید می‌بود، اما لایحه بودجه ۱۴۰۱ با هدف کاهش تمرکز بر فروش نفت، افزایش نرخ صادرات غیرنفتی و هم‌چنین بهبود درآمدهای مالیاتی طراحی شده است. این در حالی‌ست که باز هم فشار پرداخت مالیات بر دوش حقوق‌بگیران از جمله کارگران و کارمندان و همچنین بخش تولیدی و صنعتی خواهد بود.

درآمدهای مالیاتی سال آینده حدود ۶۲ درصد بیش‌تر از قانون بودجه امسال برآورد شده است. اعداد و ارقام لایحه بودجه ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که میزان درآمدهای مالیاتی حدود ۵۲۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده، این میزان درآمد بیانگر رشد قابل توجه نسبت به قانون بودجه امسال است. درآمدهای مالیاتی قانون بودجه ۱۴۰۰ حدود ۳۲۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. بنابراین، میزان درآمدهای مالیاتی دولت سیزدهم در سال آینده نسبت به امسال حدود ۲۰۲ هزار میلیارد تومان افزایش خواهد داشت که بیانگر رشد نزدیک به ۶۲ درصدی است.

در مقابل اما فشار اصلی مالیاتی بر کارگران شاغل و بازنشسته تحمیل می‌شود. بر اساس متن لایحه بودجه، تمام مزدبگیران شاغل و بازنشسته که سالی بیش از ۶۰ میلیون تومان درآمد دارند، باید به‌طور پلکانی به دولت مالیات بپردازند؛ تفاوت متن بودجه امسال با سال‌های قبل این است که اولا درآمد سالانه‌ی فرد، ملاک پرداختن مالیات‌ قرار گرفته و ثانیاً تمام دریافتی‌(دستمزد، پاداش، اضافه کار، حق‌السعی، پاداش و …) بجز عیدی پایان سال، مشمول دریافت مالیات شده است.

خبرگزاری ایلنا در گزارشی انتقادی از شیوه مالیات‌ گرفتن در بودجه سال آینده نوشته که تعریف پایه مالیاتی، یک بحث است و مالیات‌ستانی واقعی و جلوگیری از فرار از پرداخت بحثی دیگر؛ تنها گروهی که هیچ زمان امکان فرار از پرداخت ندارند و تا همین امسال بیش از ۶۰ درصد درآمدهای مالیاتی دولت را فراهم کرده‌اند، «مزدبگیران» هستند؛ مزدبگیران شاغل و بازنشسته که با درآمد محدود خود، بار اصلی تامین منابع مالیاتی دولت‌ها را برعهده دارند!

ایران رتبه اول سهم هزینه مسکن از کل هزینه خانوار در سطح جهان را دارد. با وجود سهم بالای بخش مسکن از هزینه‌های خانوار و تولید ناخالص داخلی، بخش املاک و مستغلات کشور پایین‌ترین سهم پرداخت مالیات در سطح جهان را بر عهده دارد. دولت بار معافیت مالیاتی صاحبان ثروت و املاک و بنگاه‌های رانتی-خصولتی را با مالیات تورمی به عامه مردم منتقل می‌کند.

علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو در دولت ابراهیم رئیسی اعلام کرد این وزارت‌خانه یک قرارداد ۳۰ هزار میلیارد تومانی انتقال آب را به یک قرارگاه سپاه پاسداران واگذار کرده است.

وزیر نیرو به خبرنگاران گفت بر اساس این قرارداد که با قرارگاه امام حسن به امضا رسیده، سپاه پاسداران باید آب مورد نیاز ۷۱۰۰ روستا را تامین کند.

او ادامه داد که در چارچوب این قرارداد ۲۱۰۰ کیلومتر خطوط انتقال آب احداث خواهد شد.

پیش‌تر پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو اعلام کرده بود که این قرارداد به امضای علی اکبر محرابیان وزیر نیرو و علی فدوی جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران رسیده است.

بر اساس این قرارداد، دولت ابراهیم رئیسی ۳۰ هزار میلیارد تومان از حساب شرکت‌های آب و فاضلاب استان‌ها و از محل اعتبارات ردیف طرح آبرسانی روستایی به سپاه پاسداران پرداخت می‌کند.

این در حالی است که به گفته محرابیان، مجموع شهرهای دارای تنش ابی در ایران به ۳۰۰ شهر افزایش یافته و از این تعداد ۱۰۰ شهر تنش شدید آبی دارند.

واگذاری این قرارداد به سپاه پاسداران در حالی است که در اعتراضات اخیر مردمی در استان‌های مختلف به ویژه خوزستان و اصفهان، مردم نسبت به طرح‌ها و پروژه‌های پیشین دولت‌های جمهوری اسلامی اعتراض کردند.

این اولین بار نیست که طرح‌های بزرگ دولتی به سپاه پاسداران که یک نهاد نظامی است، واگذار می‌شود. در سال‌های گذشته و در دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی، طرح‌های بزرگ نفتی و عمرانی نیز به این سازمان واگذار شده است.

چند سال پیش، حسین دهقان، وزیر دفاع در دولت حسن روحانی، اعلام کرد که هم‌اکنون «طرح‌های اصلی دولت در بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل، سدها، انتقال آب و حتی در حوزه مخابرات و آی تی» در اختیار قرارگاه خاتم النبیاء، وابسته به سپاه پاسداران است.

بازگشت صادرات ایران از برخی کشورها به دلیل سمی بودن

کارشناسان می‌گویند متاسفانه استانداردهای مصرف کود و سم در ایران رعایت نمی‌شود. یز ارائه داد که البته این تصوری کاملا اشتباه است. یکی از اشکالات مهم و اصلی که وجود دارد این است که نظارت دقیقی بر میزان استفاده از سموم برای از بین بردن آفات در مزارع وجود ندارد.

استفاده از کود فسفاته بالاتر از میزان استاندارد باعث می‌شود که نیترات و نیتریت باقی‌مانده ناشی از مصرف این کود در مواد گیاهی از جمله صیفی‌جات و سبزیجات زیاد شود و به همین دلیل نیز بدن ما نیترات و نیتریت بیش‌تری دریافت خواهد کرد.

به گزارش ایسنا، چندی پیش خبری مبنی بر ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی از جمله فلفل از ایران به روسیه منتشر شد. در این خبر ذکر شده بود که روسیه به دلیل وجود باقی مانده سموم کشاورزی در محموله‌های فلفل این ممنوعیت را برقرار کرده است. پذیرفته نشدن فلفل دلمه‌ای ایران از سمت روسیه در حالی اتفاق افتاد که این کشور مشتری حدود ۴۴ درصد فلفل ایران در سال گذشته بوده است.

با وجود خطرناک بودن آثار باقی‌مانده از سموم و آفت کش‌های شیمیایی در محصولات کشاورزی و سرطان‌زا بودن آن‌ها، گزارش‌ها نشان می‌دهد استفاده نادرست از این روش‌ها در ایران هم‌چنان ادامه دارد.

در این میان، اما برگشت خوردن بار کیوی ایران به هند بود که زنگ خطر اصلی را برای کشاورزان ایرانی و مسولانش به صدا در آورد. چندی پیش بود که رییس اتحادیه بار فروشان خبر داد که هند از تایید استاندارد کیوی تولید شده در ایران خودداری کرده است. او هم‌چنین مهم‌ترین معضل محصولات کشاورزی ایران باقی‌مانده سموم و کود‌های شیمایی عنوان کرد. «مصطفی دارایی‌نژاد» روز شنبه بیستم آذر به خبرگزاری ایلنا گفت که از امسال برخی از کشور‌های هدف صادرات، محصولات کشاورزی تاییده سازمان حفظ نباتات ایران را برای ورود این محصولات کافی نمی‌دانند و معتقدند محصولات ایرانی باید با رعایت کیفیت مورد نظر و استاندارد‌های آن‌ها تولید شوند.

هندوستان دلیل برگشت خوردن محصول کیوی باغداران ایرانی را وجود ذرات سفید روی پوست کیوی را دلیل برگشت خوردن این محموله اعلام کرده است.

موضوع برگشت خوردن محصولات کشاورزی ایران توسط روسیه و هند، اما در حالی مطرح می‌شود که در ماه‌های گذشته خبر برگشت خوردن سیب زمینی ایران از ازبکستان و هندوانه ایران از برخی کشور‌های حاشیه خلیج فارس نیز منتشر شده بود که به نظر می‌رسد ریشه در عدم مدیریت صحیح فرایند سم پاشی به محصولات دارد.

برگشت خوردن محصولات کشاورزی ایران در سال جاری به نظر می‌رسد وارد فاز تازه‌ای شده است. هندوستان، روسیه، ازبکستان و حالا امارات محصولات کشاورزی ایران را از نظر سلامت تایید نکرده و پس فرستاده‌اند.

در یک دهه اخیر عنوان شده که بیش از ۸۵ درصد آفت‌کش‌های وارداتی از کشور چین، ۱۰ درصد از هند و مابقی از دیگر کشور‌ها وارد ایران می‌شوند. از سوی دیگر با افزایش تحریم‌ها دسترسی کشاورزان ایرانی به سموم غیرچینی مدام کم‌تر و کم‌تر شد و در نهایت نیز با افزایش قیمت ارز سموم چینی به اولین و شاید تنها گزینه پیش روی کشاورزان و باغداران ایران تبدیل شد.

برخی بحران بزرگ باغ‌های پسته کرمان در سال ۱۳۹۷ را که منجر به یکی از بزرگ‌ترین خسارت‌ها به باغداران کرمانی در دو دهه اخیر شد ناشی از مساله سموم غیراستاندارد، عدم آگاهی کشاورز به مدل سمپاشی و استفاده بی‌قاعده از سموم و کودپاشی غیراستاندارد می‌دانند که در نهایت منجر به ضعیف و شکننده شدن درختان در مقابل نوسانات دما شده است.

به این ترتیب بحرانی که صنایع ایران را در برگرفته بود به سوی محصولات کشاورزی ایران نیز آمده است. در حالی که در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به دلیل عدم استاندارد مناسب صادرات خودرو از ایران به ارمنستان صفر شده است و در حالی که پس از خالی شدن بازار سوریه و عراق از خودرو‌های ایرانی حالا دولت باکو نیز دیگر خریدار و وارد کننده خودرو‌های ایرانی نیست، بحران به محصولات کشاورزی نیز رسیده است.

سیب‌زمینی‌های ایرانی این بار از ترکمنستان برگشت خوردند. چندی پیش هم ازبکستان سیب‌زمینی ایران را پس فرستاد. این کشور سه هزار و ۵۰۰ تن سیب زمینی وارداتی از ایران و پاکستان را «به‌خاطر وجود آلودگی خطرناک» برگشت داد و ۷۷۵ تن آن را هم معدوم کرد. در این سیب‌زمینی‌ها میزان بالای سموم کود شیمیایی یافت شده است.

محمدجعفر ملکوتی، استاد دانشکده کشاورزی به آمار وزارت جهاد و کشاورزی اشاره می‌کند که بر اساس آن در سال گذشته حدود دو میلیون و ۳۵۰ هزار تن کودهای نیتروژنی، حدود ۱۱۲ هزار تن کودهای فسفاته و ۸۲ هزار تن کودهای پتاسه در میان کشاورزان توزیع شده و می‌گوید یکی از علت‌های سرطان‌های گوارشی که در ایران افزایش یافته، به دلیل محصولات کشاورزی نیترات‌دار است.

به عبارتی این سازمان غذا و دارو است که باید بررسی کند که آیا محصولاتی که زیر نظر جهاد کشاورزی با دوز بالای کود تولید شده‌اند، «برای سلامتی انسان مفید هستند یا خیر؟ آیا باقی‌مانده کود و سم کشاورزی دارند یا خیر؟» او پاسخ این سوال را از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت طلب کرده است.

هم‌زمان مردم ایران مجبورند هر روز از این تولیدات سمی و خطرناک استفاده کنند.

۷۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر و حدود ۲۰ میلیون نفر بیکار

به گزارش آفتاب نیوز، یک عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور درباره تبعات و چالش‌های فقرزدایی در جامعه ایران اظهار داشت: یکی از عوامل فقر رشد بیکاری است. ۱۲ سال است که تولید واقعی ما رشد نکرده است، یعنی سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم و در این صورت یعنی خالص اشتغال ایجاد نشده است. وقتی می‌گوییم سیاست‌گذاری حاکمان در همه کشورها و دولت‌ها نقش دارد، یعنی حاکمان در برابر بیکاری و تورم مسئولیت دارند و باید تلاش کنند که بیکاری و تورم را به صفر برسانند.

مراد راهداری، استاد اقتصاد به آفتاب نیوز گفته است... اگر آمار واقعی بیکاری را در نظر بگیریم چیزی در حدود ۲۰ میلیون نفر بیکار داریم، نه ۳ میلیون نفر. طبق تعریف، هر کسی در هفته یک ساعت کار کند از آمار بیکاری خارج می‌شود. چه‌طور یک فرد در هفته یک ساعت کار می کند و فقیر نیست. زندگی با چهار پنج ساعت کار در ماه نمی‌چرخد! زندگی حتی با چهار پنج روز کار در ماه هم نمی‌چرخد. از طرفی هر کسی وام خود اشتغالی بگیرد، شاغل فرض می‌کنند، در حالی‌که ممکن است فرد یا خانواده اش چند مشکل داشته باشد و وامی گرفته تا یکی از مشکلاتش را حل کند.

... ما مشکل را طوری حل نکرده‌ایم که موضوع زندگی این خانوار ضعیف و آسیب‌دیده و فرودست حل شود، سبد خانوار می‌دهیم در حالی‌که تورم سبد خانوار را به شدت بالا می‌رود‌. ما می‌گوییم در سال ۹۹ و ۹۸ میزان ۴۰ درصد تورم داشتیم و امروز ۵۰ درصد تورم داریم، در حالی‌که این تورم عمومی است و اگر به سراغ سبد خانوار برویم می‌بینیم ۷۰ درصد تورم داشتیم. آیا ما درآمد آن‌ها را ۷۰ درصد افزایش داده‌ایم؟ معلوم است که خط فقر رشد می‌کند! و بعد می‌بینیم از ۹۸ تا ۹۹ خط فقر ۳۸ درصد بالا رفته است و از ۹۹ به ۱۴۰۰ بیش‌تر از این شده است!

... ما سال‌ها سابقه فروش نفت سنگین و درآمد استثنایی نفت را داشتیم. در زمان آقای احمدی‌نژاد ما به اندازه بیش از ۱۰۰ سال قبل از خودش درآمد ارزی داشتیم. یعنی از زمان احمد شاه قاجار تا پایان دولت خاتمی ۵۳۵ میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم و در زمان آقای احمدی نژاد ۸۵۰ میلیارد دلار درآمد ارزی بود. برخی می‌گویند اگر سیاست‌گذاری به درستی انجام می‌شد و فروش نفت ما در سه چهار سال آخر از دو و نیم میلیون به یک و دویست میلیون نمی‌رسید، این درآمد روی ۱۵۰۰ میلیارد دلار می‌رفت و به سه برابر صد سال قبل از خود می‌رسید و سیاست‌گذاری‌های اشتباه باعث شد تحریم پر رنگ شود و صادرات نفت از دو نیم میلیون بشکه در روز به یک میلیون و دویست هزار بشکه برسد. آن میزان درآمد نفت را چه کار کردیم؟!...

خشک‌سالی در ۳۱ استان ایران

همه ۳۱ استان کشور درگیر درجات مختلفی از خشک‌سالی هستند که ۸۶.۱ درصد از مساحت کشور را شامل می‌شود. به گزارش ایسنا، خروجی داده‌های پهنه ای بارش کشور نشان می دهد که از ابتدای مهرماه تا ۲۵ آذر ماه به‌طور متوسط ۲۸.۹  میلیمتر بارش در پهنه کشور بود که ۴۸.۵ درصد کم‌تر از نرمال است. مقدار متوسط بلند مدت (بارش نرمال) بارش تجمعی تا ۲۶ آذر ۵۶.۱ میلی متر در پهنه کشورب ود.

به‌طور کلی وضعیت بارش در ۲۷ استان کشور نزولی بوده است و تنها چهار استان یزد، قم، گیلان و مازندران شرایط بارشی نرمال و بیش از نرمال داشته‌اند. در این بازه سیستان و بلوچستان در جنوب شرق با دریافت ۴ میلی‌متر باران، کم بارش ترین و گیلان با ۳۵۱ میلی‌متر، پربارش‌ترین استان های کشور بوده‌اند.

بر اساس شاخص خشک‌سالی هواشناسی SPEI موسوم به «بارش، تبخیر و تعرق استاندارد شده» در دوره ۱۰ ساله منتهی به اول آذر ۱۴۰۰ همه ۳۱ استان کشور درگیر درجات مختلفی از خشک‌سالی بودند که ۸۶.۱ درصد از مساحت کشور را شامل می‌شود.

در این بین وضعیت خشک‌سالی در ۱۱ استان کشور وسیع‌تر از سایر مناطق است به طوری‌که ۱۰۰ درصد از مساحت استان کهگیلویه و بویراحمد، ۹۹.۸ درصد از مساحت استان‌های قزوین و بوشهر و ۹۹.۵ درصد از مساحت خوزستان درگیر درجات مختلف خشک‌سالی هستند.

از نظر شدت خشک‌سالی، ۳۶.۷ درصد از مساحت کشور درگیر خشک‌سالی بسیار شدید است و این درجه خشک‌سالی بیش از ۵۰ درصد از مساحت هفت استان کشور را درگیر کرده است. استان خوزستان با ۸۰.۷ درصد مساحت استان خشک‌سالی بسیار شدید، بیش‌ترین خشک‌سالی کشور را دارد.

بررسی پهنه‌ای داده‌های میانگین دمای هوای کشور از ابتدای سال زراعی تا ۲۵ آذر ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که دمای کشور ۰.۹ درجه گرم‌تر از شرایط نرمال شده است.

به گزارش مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشک‌سالی سازمان هواشناسی کشور، این بررسی نشان می‌دهد که روند افزایش دما در ۳۰ استان کشور اتفاق افتاده است به طوری‌که بیش‌ترین افزایش با میزان ۲.۵ درجه سلسیوس مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد و کم‌ترین افزایش دما با میزان۰.۲ درجه سیلسیوس در خراسان شمالی و خراسان رضوی بوده است.

تصادفات جاده‌ای

حوادث جاده‌ای در ایران سالانه جان افراد بسیاری را می‌گیرد؛ تصادفاتی که حتی به رغم محدودیت‌های کرونایی و کاهش جهانی مسافرت‌ها، افزایش یافته و کسی هم پاسخگوی آن نیست.

بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی، سالانه ۱۷ هزار نفر در جاده‌های ایران جان‌شان را از دست می‌دهند، اما رییس اسبق پلیس راه ایران گفته همین آمار تلفات نیز درست نیست و آن را «با دست بردن در آمار» کم می‌کنند.

به عقیده برخی کارشناسان، جاده‌های ایران و «خودروهای تولید داخل» از استاندارد پایینی برخوردار هستند و همین موضوع بر زیاد شدن کشته‌های ناشی از تصادفات تاثیر مستقیم گذاشته و کشور را در صدر فهرست جهانی از نظر تعداد و فراوانی تصادفات و همچنین تلفات جانی و مصدومان قرار داده است.

هر چند سرهنگ احمد شیرانی، رییس مرکز کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا، آذر ۱۴۰۰ با حضور در برنامه‌ای تلویزیونی، تاثیر اصلی جاده‌های حادثه‌خیز و خودروهای ناایمن بر تصاعدی شدن آمار کشته‌های جاده‌ای را تکذیب کرده و می‌گوید «سهم عامل انسانی در بین عوامل سه‌گانه بر تصادفات جاده‌ای، بیش‌تر است.»

در جاده‌هایی که چه به دلیل کم کاری مسئولان دولتی در تامین راه‌های مناسب، عدم توجه دستگاه‌های نظارتی بر تولیدات داخلی و کوتاهی نهادهای انتظامی در اعمال قوانین راهنمایی و رانندگی یا اشتباهات رانندگان سالانه دست كم ۱۷ هزار نفر می‌میرند، مرگ‌های بعد از ۳۰ روز از وقوع حادثه، پرت شدن خودرو داخل آب یا خروج وسیله نقلیه از حریم ۲.۵ متری جاده جزو همین آمار رسمی اعلام تلفات رانندگی محاسبه نمی‌شوند و این نمایانگر گستردگی سطح فاجعه‌ انسانی در این حوزه است.

سرهنگ سید هادی هاشمی، رییس اسبق پلیس راه ایران، به وب‌سایت خبری «جامعه۲۴» گفته است که با وجود دست بردن در آمار، «باز هم تلفات بالا است. در آمار‌های ترافیکی با تقسیم‌بندی تلفات رانندگی به حوادث ترافیکی نوع یک و دو و بند‌های جدید، سعی کردند بسیاری از مرگ‌ها را جزو تلفات رانندگی حساب نکنند تا بلکه آمار پایین بیاید، ولی این اتفاق هم رخ نداد.»

سهم زیادی از جابه‌جایی مسافران بین شهری در دنیا را ناوگان حمل و نقل عمومی بر عهده دارد و همین مسئله به کاهش تصادفات و تلفات جاده‌ای به دلیل امکان افزایش سطح استانداردهای نظارتی، گسترش ایمنی وسایل و رقابتی بودن خدمات دهنده‌ها کمک می‌کند.

نبود زیرساخت مناسب در بخش جاده‌ای ایران و فرسودگی بالای آن به سبب نبود تعاملات بین‌المللی و تحریم‌های ناشی از رفتارهای مناقشه برانگیز هسته‌ای، موشکی، و منطقه‌ای حکومت، علاوه بر ضررهای فراوان اقتصادی، جان شهروندان زیادی را نیز با خطرات ناخواسته مواجه کرده است.

فرسودگی ناوگان در تمام بخش‌های حمل و نقلی کشور دیده می‌شود اما بیش‌ترین اثر فرسودگی ناوگان، بر حمل‌ونقل جاده‌ای است. سیدعلی حسینی، نایب رییس کمیسیون حمل ‌و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی، مردادماه امسال به روزنامه ایران گفت: «بر اساس برنامه ششم، ناوگان حمل و نقلی کشور باید به روز شود. ما هم سطح بالای استهلاک ناوگان و هم مشکل سن بالای راهبران ناوگان را داریم.»

سابقه دستکاری‌های رسمی و سیستماتیک آمار مرگ و میر ایرانیان جدید نیست و منحصر به آمار اعلامی برای مرگ‌های جاده‌ای نیز نمی‌شود. پس از شیوع ویروس کرونا که منجر به جان باختن بسیاری افراد بر اثر ابتلای به آن یا دسترسی دیرهنگام به واکسن‌های معتبر شد، برخی دستگاه‌های دولتی در ایران تلاش کردند سخنان آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در مورد ممنوعیت واردات واکسن از کشورهای آمریکا و بریتانیا را آغاز کنند.

اما بعدها پس از تشدید اعتراضات عمومی و برای دریافت کمک‌های جهانی کرونایی، مقامات جمهوری اسلامی مجبور شدند اعتراف کنند که «آمارهای مرگ و میر را پنهان کردیم» و «آمار مرگ و میر کرونا هفت برابر آمار رسمی است.

نیکاس مادورو با ستایش از «خامنه‌ای» برای عقد قرارداد عازم تهران می‌شود

نیکلاس مادورو، رییس جمهوری ونزوئلا، در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی المیادین وابسته به حزب‌الله لبنان خبر داد که او به زودی برای امضای قراردادهای مختلف همکاری با ایران عازم این کشور می‌شود. مادور گفت که هدف وی از سفر به تهران تسریع در روند همکاری‌های دو کشور است.

رییس جمهوری ونزوئلا تاریخ دقیق سفر خود را به تهران اعلام نکرد. او گفت که به دعوت ابراهیم رئیسی به زودی برای ملاقات با او و به قصد تقویت همکاری‌های دو کشور عازم تهران خواهد شد. با این حال، نیکلاس مادرو سفر خود را به تهران در چارچوب طرح از سرگیری مناسبات ونزوئلا با کشورهای عرب توصیف کرد.

در جریان مصاحبه با شبکه تلویزیونی حزب‌الله لبنان، رییس جمهوری ونزوئلا به کرات از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را، به‌عنوان «رهبر فرزانه» که به گفته او از «هوش و ذکاوت عمیق و بالایی» برخوردار است ستایش کرد.

مادورو گفت که به مناسبات دیدارش با ابراهیم رئیسی شماری توافق جدید همکاری میان دو کشور امضاء خواهد شد بی‌آن‌که درباره ماهیت این همکاری‌ها توضیحی ارائه کند. مادورو در عین حال گفت که وی در جریان گفت‌و‌گوهای تلفنی خود با ابراهیم رئیسی با وی درباره جزئیات اجرای این توافقات بحث کرده است.

دادگاه حمدی نوری‌(عباسی) در استکهلم

دادگاه «حمید نوری» در ۱۰ آگوست ۲۰۲۱ در شهر «استکهلم» سوئد به شکل علنی برگزار شد؛ هشت هزار صفحه پرونده با بیش از ۱۰۰ شاکی و شاهد که قرار است با متهم به «قتل عمد» و «جنایت جنگی» رویاروی شوند؛ همان فردی که هم شکنجه کرد، هم به پای دار برد و هم بر تاریک نگه‌ داشتن هرچه بیش‌تر آن جنایت کوشید.

دادستان نوری را متهم کرد که با انتخاب زندانیان برای مواجهه با هیات تصمیم‌گیری سرنوشت زندانیان موسوم به «هیات مرگ» و تحت نظر قرار دادن آن‌ها در به اصطلاح «راهروی مرگ»، خواندن اسامی برای مواجهه با این هیات، دادن اطلاعات شفاهی و کتبی درباره زندانیان به اعضای هیات، خواندن اسامی زندانیانی که باید اعدام می‎شدند، به صف کردن زندانیان و هدایت آن‌ها به محل اعدام آن‌ها، «مشارکت مستقیم» در قتل و شکنجه داشته است.

دادستانی سوئد حمید نوری ۶۰ ساله را به نقض فاحش قوانین بین‌المللی و قتل عمد متهم کرده و در بیانیه خود درباره کیفرخواست، به کشتار زندانیان سیاسی مجاهد و چپ اشاره کرده است.

بنا بر کیفرخواست، اتهام مربوط به زندانیان چپ که بر اساس ارتداد از اسلام اعدام شدند (۲۷ اوت تا ۶ سپتامبر ۱۹۸۸) با جرم کیفری «قتل عمد» مورد پیگرد قرار می‌گیرد. در خصوص زندانیان مجاهد نیز این موضوع ذیل قانون نقض فاحش قوانین بین‌المللی بررسی خواهد شد.

این نخستین باری است که یکی از متهمان به کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در دادگاهی رسمی محاکمه می‌شود.

خمینی و نیری حاکم شرع وقت و ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهور فعلی ایران از کسانی هستند که نام‌شان بارها در دادگاه برده شده است.

آخرین جلسه دادگاه حمید نوری در سال ۲۰۲۱ روز چهارشنبه ۲۲ دسامبر – اول دی به پایان رسید. جلسه بعدی دادگاه، در روز دهم ماه ژانویه سال ۲۰۲۲ برگزار خواهد شد و شاهد دیگری در دادگاه، اظهاراتش را بیان خواهد کرد. دادگاه حمید نوری تا دست‌کم تا چهاردهم ماه آوریل سال ۲۰۲۲ و تا ۹۳ جلسه ادامه خواهد داشت و در آن علاوه بر شهود، برخی کارشناسان نیز به ارائه نظر تحلیلی خود خواهند پرداخت.

حمید نوری ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (نهم نوامبر ۲۰۱۹) به ظن دخالت در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷، به محض ورود به فرودگاه استکهلم بازداشت شد.

انتشار فیلم‌های زندان اوین

روزنامه جمهوری اسلامی درباره وضعیت زندان اوین نوشته است، «افکار عمومی باید بداند در زندان‌ها چه می‌گذرد و این همه خشونت برای چیست؟» مقامات ایرانی وعده رسیدگی داده‌اند. مجلس شورای اسلامی از امکان رسیدگی این موضوع خبر داد.

روزنامه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۳ شهریور‌-‌۲۵ اوت درباره فیلم ضرب و شتم زندانیان در اوین نوشته است، «این فیلم‌ها که در واقعی بودن آن‌ها شکی نیست حاوی صحنه‌هایی دل‌خراش از آزار و ضرب و شتم بی‌رحمانه یک زندانی توسط مامورین انتظامی و حتی اقدام به خودکشی فرد دیگری است.»

این روزنامه حکومتی، افزوده که «از ناحیه مسئولین مربوطه کشور توضیح و پاسخی داده نشده و فقط رئیس سازمان زندان‌ها در یک توییت کوتاه عذرخواهی کرده و قول پیگیری داده است.»

روزنامه جمهوری اسلامی ادامه می‌دهد: «این حرف به معنای تایید محتویات فیلم و وضع نابسامان زندان اوین می‌باشد در حالی که ضرورت داشت بلافاصله سخن‌گوی قوه قضائیه در مورد این رویداد اسف‌انگیز مصاحبه می‌‌کرد و اتلاف وقت نمی‌شد.»

به نوشته این روزنامه «افکار عمومی باید بداند در زندان‌ها چه می‌گذرد و این همه خشونت برای چیست؟ و در اسرع وقت مسئولان اوین و زندانبان‌های خاطی مورد پیگرد قرار گیرند تا نظام بیش‌تر از این در تیررس اهداف مخالفان قرار نگیرد.»

روزنامه آفتاب هم با انتشار تصاویر دوربین‌های مداربسته بازداشتگاه اوین نوشته است که «کشور در شوک عجیبی فرو رفته» است. این روزنامه ادامه می‌دهد: «این تصاویر در معروف‌ترین بازداشتگاه ایران در شمال پایتخت که به دلیل حضور متهمان سیاسی بار‌ها نامش در اخبار برده شده و با حضور محکومان دانه‌درشت اقتصادی و داشتن امکاناتی، چون استخر و زورخانه و... به زندانی لاکچری شهرت یافته، نگرانی‌ها از وضعیت سایر زندان‌ها در سراسر کشور را تشدید کرده است.»

محمدمهدی حاج‌محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها پس از هک شدن دوربین‌های مداربسته در توییتر «مسئولیت این رفتار‌های غیرقابل قبول را پذیرفته» اما از زندانیان عذرخواهی نکرده بلکه از «زندان‌بانان شریف که البته زحمات‌شان تحت تأثیر این خطاها، نادیده گرفته» عذرخواهی کرده است.

بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی از واکنش رییس سازمان زندان‌های جمهوری اسلامی انتقاد کردند و خواستار استعفای او و تشکیل یک هیات مستقل برای بررسی وضعیت زندان اوین شده‌اند.

موسی غضنفرآبادی، رییس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی از پیگیری موضوع زندان اوین در کمیسیون قضایی مجلس «تا روشن شدن جزئیات آن به طور جدی» خبر داد.

وکلای دادگستری و برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز خواستار رسیدگی به وضعیت زندان اوین شدند.

یک گروه سایبری با نام «عدالت علی» با انتشار تصاویری از هک کردن دوربین‌های امنیتی زندان اوین خبر داده بود. در ویدیویی ۹۰ ثانیه‌ای که این گروه از این اقدام خود منتشر کرده تصویرهایی از اتاق کنترل زندان اوین مشاهده می‌شود. در بخشی از این ویدئو همچنین سوءرفتار مسئولان اوین با یک زندانی در محوطه این زندان دیده می‌شود. زندانی از هوش رفته است. اما با وجود آن مسئولان زندان با رفتاری خشن او را بر روی زمین می‌کشند.

۲۹ برابر شدن آمار زندانیان از آغاز انقلاب تاکنون

پایگاه خبری بهار در بهمن ۱۳۹۹، از ۲۹ برابر شدن آمار زندانیان از آغاز انقلاب تاکنون خبر داده و نوشته که در ایران به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، حدود ۲۹۰ نفر در زندان هستند. به گزارش این پایگاه خبری، ۲۵ درصد جمعیت کیفری زندان‌ها را افراد بازداشت شده پیش از محاکمه‌(بازداشت موقت) تشکیل می‌دهند.

این گزارش همچنین می‌گوید که طبق آمار رسمی سازمان زندان‌ها، این ۲۹۰ هزار نفر جزو زندانیان ثابت هستند. هر ساله نیز حدود ۶۵۰ هزار نفر از ایرانیان طعم زندان را (ولو در حد یک روز) می‌چشند. این حجم از ورودی در حالی است که، ظرفیت رسمی زندان‌های کشور، تنها ۸۸ هزار نفر اعلام شده است.

این گزارش توضیح می‌دهد که بر اساس آمارها، تعداد زندانیان قبل از انقلاب با توجه به جمعیت ۳۶ میلیون نفری ایران در آن زمان، حدود ۱۰ هزار نفر بوده است.

این گزارش هم‌چنین توضیح داده که اگر قرار باشد آمار رشد زندانیان را بر اساس جمعیت محاسبه کنیم، باید میزان زندانیان درون زندان‌های ایران با توجه به دوبرابر شدن جمعیت کشور به حدود ۲۰ هزار نفر می‌رسید، اما میزان جمعیت ایران از ابتدای انقلاب تا کنون دو برابر، و میزان زندانیان ما حدود ۲۹ برابر شده است.

بر اساس آمارهای رسمی، تعداد کل زندانیان کشور در سال گذشته، ۱۸۹ هزار و ۵۰۰ نفر اعلام شده ‌است.

با توجه به حجم بالای زندانیان در سال‌های گذشته و کمبود بودجه سازمان زندان‌ها، مسائل بهداشتی، تامین غذا و دارو و وسائل خواب برای زندانیان مطرح بوده ‌است. مساله مهمی که هم‌چنان به دلیل آمار بالای زندانی در زندان‌های ایران حل نشده باقی مانده‌ است، پدیده کف خوابی است که به دلیل نبود فضای خواب تعداد زیادی از زندانیان را مجبور به خوابیدن در کف سلول‌ها کرده ‌است.

۲.۵ برابر بودن ظرفیت زندانی در کشور از معضلات اصلی زندان‌های ایران است و هرچند قوانینی در این خصوص تدوین شده و عفوهای گسترده اعطا شده ‌است، ولی هم‌چنان این مشکل باقی است.

آثار منفی خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی فراوان، از جمله مسائل مربوط به زندانی شدن افراد است.

جمعیت زندان‌های ایران بیش از ۲۴۰ هزار زندانی است.

تصویب قطع‌نامه علیه نقض حقوق بشر در ایران در کمیته سوم سازمان ملل

کمیته سوم سازمان ملل قطع‌نامه‌ای علیه نقض حقوق بشر در ایران را تصویب کرد. وزارت خارجه جمهوری اسلامی این قطع‌نامه را «فاقد وجاهت قانونی و از اساس مردود» دانست.

قطع‌نامه‌ای که به پیشنهاد کانادا علیه نقض گسترده حقوق بشر در ایران تهیه شده و در آخرین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به کمیته سوم این سازمان ارائه شده بود، با ۷۹ رای موافق در برابر ۳۰ مخالف و ۷۱ ممتنع به تصویب رسید.

در این قطع‌نامه نسبت به موارد گوناگون نقض حقوق بشر توسط حکومت ایران اعتراض شده است؛ از جمله استفاده گسترده از حکم اعدام حتی برای افراد زیر ۱۸ سال، بازداشت‌های خودسرانه، محرومیت زندانیان از دسترسی به خدمات پزشکی، بدرفتاری با زندانیان در زندان اوین، آزار و اذیت مدافعان حقوق بشر، استفاده از شکنجه برای گرفتن اعتراف و مرگ‌های مشکوک زندانیان.

نماینده کانادا در سازمان ملل که این قطع‌نامه را تهیه و ارائه کرده، میزان اعدام کودکان مجرم در ایران را نگران‌کننده دانست و گفت بیش از ۷۰ درصد از اعدام‌های کودکان مجرم در سراسر جهان در ایران صورت می‌گیرد. او هم‌چنین به  استفاده از شکنجه این کودکان برای اقرار به جرم اشاره کرد و از ایران خواست مجازات اعدام برای مجرمان کودک را لغو کند.

در قطع‌نامه از جمهوری اسلامی خواسته شده است تا هرچه زودتر به این روند خاتمه داده و شرایط زندان را بهبود بخشد، محدودیت‌های آزادی بیان و تجمعات، چه آفلاین و چه آنلاین را متوقف کند، به آزار و اذیت اقلیت‌های مذهبی پایان دهد و بررسی و پاسخ‌گویی در مورد نقض حقوق بشر را تضمین کند.

قطع‌نامه کمیته سوم هم‌چنین با اشاره به بازداشت شدگان در اعتراضات دی ماه ۱۳۹۸ و آبان ۱۳۹۹ از مقامات جمهوری اسلامی خواسته تا همه کسانی را که به دلیل استفاده از حق آزادی‌های اساسی خود بازداشت شده‌اند، از جمله افرادی که صرفا به دلیل مشارکت در تظاهرات مسالمت‌آمیز دستگیر شده‌اند، آزاد کند.

زهرا ارشادی، نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل این قطع‌نامه را «یک حرکت سیاسی ریاکارانه» نامید که در راستای سیاست «ایران‌هراسی» تدوین شده است. او کشورهای آمریکا، کانادا و «رژیم کودک‌کش اسرائیل« را عاملان «نژادپرستی، اشغالگری و رفتارهای نفرت‌انگیز با بومیان» دانست که به گفته او «کنار هم جمع شده‌اند تا درباره حقوق بشر سخنرانی کنند.»

نماینده جمهوری اسلامی ادعا کرد که پیش‌نویس قطع‌نامه ناقض اصول «عدم گزینش و بی طرفی» سازمان ملل است و همکاری و گفت‌وگو در مورد حقوق بشر را تضعیف می‌کند.

نماینده کانادا که این قطع‌نامه را تهیه و ارائه کرده بود، آن را «متناسب» دانست و متذکر شد که به پیشرفت‌های ایران در زمینه حقوق بشر واقف است، اما معتقد است باید کارهای بیشتری صورت گیرد.

او گفت، این قطع‌نامه تلاش‌های ایران برای میزبانی از پناهندگان افغان، رسیدگی به خشونت علیه زنان و مقابله با همه‌گیری کووید ۱۹ را به رسمیت شناخته است.

نماینده سوریه و روسیه و چین در حمایت از جمهوری اسلامی ایران به این قطع‌نامه رای منفی دادند. کره شمالی نیز جزو مخالفان قطع‌نامه علیه ایران بود.

جنگ نهان و آشکار جمهوری اسلامی ایران و اسراییل

رزمایش موشکی ایران در پاسخ به اسرائیل: «اگر دست از پا خطا کنند، دست‌هایشان را قطع خواهیم کرد.»

روز جمعه ۳ دی ۱۴۰۰‌-۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، سپاه پاسداران از چند نقطه مختلف در جنوب ایران، چندین موشک بالیستیک شلیک کرد. این عملیات، آخرین مرحله از رزمایش سپاه بود که «پیامبر اعظم ۱۷» نام گرفته است. طی دو روز گذشته، عملیاتی از جمله با شرکت یگان‌های زرهی انجام شد. اما آخرین روز به پرتاب موشک اختصاص داشت.

سرلشکر محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: «انواع موشک‌ها از مسیرهای متفاوت اما برای یک هدف مشخص به‌طور هم‌زمان و با دقت تمام اصابت کردند و هدف طراحی شده را در مسافت بسیار دور کاملا منهدم کردند... ۱۶ موشکی که به‌طور هم‌زمان به هدف اصابت کرد، بخش کوچکی از صدها موشکی است که می‌تواند به‌طور هم‌زمان به هر کشوری که قصد مخاصمه و تهاجم به ایران را داشته باشد اصابت، و انهدام کامل ایجاد کند.»

باقری گفت که اگرچه این مانور نظامی از قبل طراحی شده بود «اما تهدیدهای فراوان و توخالی مسئولان رژیم صهیونیستی‌(اسرائیل) در روزهای اخیر باعث شد تا این رزمایش هم‌اینک انجام بگیرد.»

فرمانده جدید نیروی هوایی اسرائیل: اگر لازم باشد همین فردا می‌توانیم برنامه اتمی ایران را نابود کنیم.

تومر بار، فرمانده جدید نیروی هوایی اسرائیل، در گفت‌و‌گو با روزنامه «یدیوت آحارونوت» گفته است که اگر لازم باشد همین فردا این کشور می تواند تاسیسات اتمی ایران را با موفقیت نابود کند.

تومر بار، در حال حاضر مدیریت طرح‌ریزی نیروی هوایی اسرائیل را برعهده دارد و قرار است در آوریل سال آینده فرماندهی نیروی هوایی ارتش اسرائیل را برعهده بگیرد. در صورت شکست مذاکرات وین، تومر بار  احتمالا حمله به تاسیسات اتمی ایران را هدایت خواهد کرد.

او در مصاحبه خود با نشریه اسرائیلی گفته است: «باید بپذیرم که چنین حمله‌ای در دوره فرماندهی من روی خواهد داد و شانه‌هایم از حالا سنگینی چنین مسئولیتی را حس می‌کنند.»

تومر بار در پاسخ به این پرسش که آیا اسرائیل م‌تواند با موفقیت تاسیسات هسته‌ای ایران را بمباران کند، گفته است: «غیرقابل تصور است که عملیاتی را هزاران کیلومتر دورتر از خاک اسرائیل انجام بدهیم، بی‌آن‌که بتوانم در بازگشت بگویم: «ماموریتم را انجام دادم.»

او گفته است که حتی از زمان به دست گرفتن مدیریت طرح‌ریزی قوای نیروی هوایی اسرائیل، قابلیت حمله به تاسیسات اتمی ایران مهم‌ترین وظیفه او بوده است.

تومر بار سپس ادعا کرده است که ارتش اسرائیل با برخورداری از پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی از جمله جنگنده‌های «اف۳۵» و هزاران پدافند موشکی «گنبد آهنین» قادر است در لایه های متعدد از امنیت این کشور دفاع کند.

هم‌زمان جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، امروز با نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، ملاقات و دربارۀ برنامه اتمی ایران و مذاکرات وین گفت‌و‌گو کرد. در حالی که نفتالی بنت نتایج مذاکرات وین را برای امنیت و ثبات خاورمیانه بسیار مهم خواند، جیک سالیوان خواستار یک دورنما و راهبرد مشترک میان دو کشور شد.

جیک سالیوان در ادامه افزود: «ضروری است که اسرائیل و آمریکا بکوشند راهبرد و دورنمایی مشترک ترسیم و مسیری را دنبال کنند که منافع دو کشور را تضمین نمایند.»

آیا اسرائیل قادر است به تنهایی به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی حمله کند؟

سیاست خارجی جمهوری اسلامی یک سیاست تهاجمی و ایدئولوژیک است. «صدور انقلاب» و «زمینه‌سازی برای ظهور» از ابتدای انقلاب یکی از بنیان‌های فکری و اهداف ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی بوده است. این اهداف که همواره با اشارات صریح از جمله پیش‌بینی نابودی اسرائیل در ۲۵ سال و اقامه نمازجمعه در قدس بیان شده است و...

چندی پیش فریدون عباسی رییس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران به‌غایت هشداردهنده است. او در گفت‌و‌گویی با روزنامه دولتی ایران در سال‌گرد ترور محسن فخری‌زاده، از برنامه گسترده‌تر و پرخطرتری پرده برمی‌دارد که تنها فرضیه بازدارندگی را ابطال می‌کند.

فریدون عباسی می‌گوید: «تحفظ ما درباره سلاح هسته‌ای بر اساس فتوای صریح رهبر معظم انقلاب بر رمت سلاح هسته‌ای کاملا مشخص است. منتها فخری‌زاده این سیستم را ایجاد کرده بود و مسئله‌اش هم فقط دفاع از کشور خودمان نبود. زیرا کشور ما پشتیبان جبهه مقاومت است و وقتی شما وارد این مسائل بشوید، صهیونیست‌ها حساس می‌شوند.»

اگرچه او توضیح نمی‌دهد که منظور او از «سیستم» دقیقا چیست، اما با جمله پیشین او جای شکی باقی نمی‌گذارد که به تولید سلاح هسته‌ای اشاره می‌کند و حتا خطر امکان دسترسی جبهه مقاومت به آن را به یک احتمال قابل توجه تبدیل می‌کند.

در مطالعات صلح و امنیت سخنی در رابطه با سلاح هسته‌ای و دسترسی بازیگران غیرکشوری به آن مشهور است. می‌گویند هرگز نگوییم تا به حال اتفاق نیفتاده؛ بپرسیم چگونه می‌توان از چنین اتفاقی جلوگیری کرد.

ده‌ها حمله اسرائیل در سه سال‌ گذشته به مواضع حزب‌الله در سوریه

به گفته یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل ارتش این کشور در سه سال گذشته بارها مواضع حزب‌الله در سوریه را هدف قرار داده است. حزب‌الله تاکنون واکنشی نشان نداده، اما احتمال می‌رود دست به اقدامی تلافی‌جویانه بزند.

روزنامه جروزالم پست به نقل از یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل نوشته است، ارتش این کشور در سه سال گذشته به ده‌ها هدف حزب‌الله در سوریه حمله کرده است. به گفته او حزب‌الله تاکنون به این حملات پاسخ نداده است.

جروزالم پست در گزارش خود نوشته است، «این تعجب‌آور است زیرا حملات نظامی اسرائیل به شدت توان لجستیکی و عملیاتی حزب‌الله را برای ایجاد پایگاه‌ها، انتقال تسلیحات، مهمات و زیرساخت‌های خود در بلندی‌های جولان و مثلث مرزی با اردن مختل کرده است.»

به گفته این مقام امنیتی اسرائیل «احتمالا حزب‌الله می‌خواهد با کمک ایران خود را برای یک حمله به اسرائیل و سربازان اسرائیلی مستقر در مرز با سوریه آماده کند.»

تجهیزات نظامی چگونه به دست حزب‌الله می‌رسد؟

به نوشته جروزالم پست «بخشی از تسلیحات از ایران از طریق دریا و برخی از طریق زمینی یا هوایی از طریق کاروان‌هایی به بلندی‌های جولان در سوریه انتقال داده می‌شوند.»

در برخی از نقاط، نیروهایی که به نام حزب‌الله فعالیت می‌کنند، موفق شده‌اند انبارهای تسلیحاتی را که نیروی هوایی اسرائیل آن‌ها را بمباران کرده بود دوباره بسازند، اما اسرائیل توانسته این تاسیسات را مجددا منهدم کند.

به گفته مقامات امنیتی اسرائيل این کشور حملاتی علیه زیرساخت‌ها و پهپادهای ایران در سوریه و شرق این کشور از جمله در تنف انجام داده، ولی ایران به این حملات نیز پاسخ نداده است.

اسرائیل تحرکات جمهوری اسلامی در مرزهای شمالی خود را خط قرمز خود می‌داند و بارها پایگاه‌های ایران و کاروان‌های ارسال اسلحه به شبه‌نظامیان حزب‌الله در لبنان را هدف حمله قرار داده است.

 یکی از تازه‌ترین حملات اسرائیل به سوریه اوایل ماه جاری میلادی بود. رسانه‌های دولتی سوریه از یک حمله موشکی به بندر لاذقیه خبر دادند که بندری استراتژیک برای سوریه است. پایگاه اصلی هوایی روسیه حمیمیم در نزدیکی این بندر است.

خبرگزاری رویترز دررابطه با این خبر نوشت اسرائیل تا کنون حمله‌‌های مکرری را «علیه آن‌چه که به‌عنوان اهداف ایران در سوریه توصیف می‌کند»، انجام داده است.

حدود یک ماه قبل از آن هم اسرائیل مناطقی در حومه دمشق، پایتخت سوریه را هدف حمله موشکی قرار داد.

به نوشته جروزالم پست با وجود افزایش تنش‌های اخیر در داخل اسرائیل، از جمله درگیری در بیت‌المقدس در جریان اعتراض فلسطینی‌ها به راهپیمایی پرچم، فرار زندانیان امنیتی از زندان‌های اسرائیل، اعتصاب غذای فلسطینی‌ها در زندان‌های اسرائیل، ره‌گیری پهپاد بر فراز غزه و تاخیر در پرداخت کمک‌های مالی به فلسطینی‌ها از جمله از سوی قطر، حماس و جهاد اسلامی فلسطین در برابر این حملات سکوت کرده‌اند.

در نهایت سه تلاش برای پرتاب موشک از نوار غزه به سمت اسرائیل صورت گرفته، اما این اقدام برخلاف دستورات حماس و جهاد اسلامی  انجام شده است.

به گزارش اسپوتنیک با استناد به دفتر مطبوعاتی وزیر امور خارجه اسرائیل، اسرائیل در صورت ضرورت می‌تواند به تنهایی وارد عمل شود تا برنامه هسته‌ای ایران متوقف شود. وزیر خارجه اسرائیل این سخنان را در نشست کمیته امور خارجه و دفاع در رابطه با از سرگیری مذاکرات برجام در وین ابراز کرد.

وی در ادامه افزود: «متوقف کردن برنامه هسته ای ایران، مهم‌ترین مساله سیاست خارجی و سیاست امنیتی اسرائیل است. طی ماه‌های گذشته، گفت‌و‌گوهای فشرده ای با تمام کشورهای شرکت کننده در این مذاکرات داشتیم، قبل از همه با آمریکا. من سفری به مسکو، پاریس، لندن و واشنگتن داشتم. ما به‌طور دقیق به همه فهماندیم که: «اسرائیل به ایران اجازه نمی دهد یک کشور هسته ای بشود.» ما البته ترجیح می دهیم با جامعه جهانی در این زمینه همکاری کنیم اما در صورت ضرورت می توانیم به تنهایی جهت تامین امنیت خود عمل کنیم.

اسرائیل اطلاعات مشخص از سرویس های اطلاعاتی را در اختیار متحدان گذاشت که بر طبق آن‌ها «ایران به‌طور سیستماتیک، جهانیان را فریب می‌دهد و همه آن‌چه باعث نگرانی آن‌ها می‌شود، لغو تحریم‌ها و ورود میلیاردها دلار به برنامه هسته‌ای، حزب‌الله، سوریه، عراق و شبکه‌های تروریستی است که در سراسر جهان توسط ایرانی‌ها گسترش یافته‌اند.

ارتش اسرائیل برای حمله احتمالی به اهداف در ایران «چندین سناریو» ارائه کرده است.

به نوشته رسانه‌های اسرائیل، ارتش این کشور چندین سناریو احتمالی را برای حمله به اهداف در ایران به رهبری سیاسی این کشور ارائه کرده است.

روزنامه هاآرتص روز سه‌شنبه هفتم دی ۱۴۰۰ با ذکر این خبر نوشت که ارتش اسرائیل در عین حال تاکید کرده است که تعیین نتیجه چنین حملاتی یا ارزیابی این‌که چگونه بر برنامه هسته‌ای تهران تاثیر می‌گذارد، دشوار است.

به نوشته این گزارش، ارتش اسرائیل می‌گوید در ماه‌های گذشته به عنوان بخشی از آمادگی‌های خود برای حمله احتمالی به ایران، به سلاح‌های پیشرفته‌تری دست یافته، نیروی هوایی این کشور تمرینات آموزشی انجام داده و به پایگاه داده‌های نظامی خود جزئیات اهداف جدیدی را نیز اضافه کرده است.

به نوشته هاآرتص، برای این منظور ۹ میلیارد شِکِل‌(۲٫۹ میلیارد دلار) بودجه اضافی به ارتش اسرائیل داده شده است.

منابع نظامی اسرائیل روز سه‌شنبه ۲۸ دسامبر ۲۰۲۱ هم‌چنین در گفت‌وگو با روزنامه تایمز اسرائیل گفتند که ارتش اسرائیل نسبت به سال آینده میلادی «خوش‌بین است» و در سال ۲۰۲۲ تمرکز آن بر مهار فعالیت‌های ایران در سوریه و آماده‌سازی برای حمله احتمالی به سایت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود.

تایمز اسرائیل می‌نویسد که تصمیم‌گیری در مورد حمله به تاسیسات ایران «در نهایت به عوامل مختلفی بستگی دارد، از میزان پشتیبانی آمریکا از چنین عملیاتی گرفته تا سطح آمادگی دفاع هوایی اسرائیل و پناهگاه‌های بمب - و شاید مهم‌تر از همه، درجه اطمینان در ارتش اسرائیل مبنی بر این‌که چنین حمله‌ای براستی برنامه هسته‌ای ایران را به عقب می‌اندازد.

روز سه‌شنبه هم‌چنین از نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، در مصاحبه با رادیو ارتش این کشور در مورد اظهارات علنی اخیر مقامات اسرائیلی مبنی بر آمادگی اسرائیل برای حمله به ایران در هر لحظه، نیز سئوال شد و او این‌گونه پاسخ داد که «من طرفدار آن هستم که کم‌تر صحبت کنم و بیش‌تر عمل کنم.» بنت توضیح بیش‌تری در این مورد نداد.

در حالی که پیش از این رسانه‌های اسرائیل خبر از برنامه‌ریزی ارتش این کشور برای ««شبیه‌سازی حمله به برنامه هسته‌ای ایران» خبر داده بودند، هفته گذشته رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران نیز گزارش دادند که در جریان رزمایش اخیر در جنوب ایران «حمله به مرکز اتمی دیمونای» اسرائیل شبیه‌سازی شده است.

هم‌چنین روزنامه هاآرتص اسرائیل به نقل از دو منبع نوشت کانتینرهای حاوی سلاح‌های ایرانی هدف حمله هوایی به بندر لاذقیه سوریه بود. دمشق، اسرائیل را مسئول این حمله اعلام کرده است.

حمله روز سه‌شنبه هفتم دی‌ماه، دومین حمله منتسب به اسرائیل علیه اهدافی در بندر لاذقیه طی یک‌ماه اخیر است و مقام‌ها می‌گویند که خسارت بیش‌تری نسبت به حمله قبلی در شانزدهم آذر بر جای گذاشته است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه وابسته به مخالفان حکومت اسد بعد از حمله شانزدهم آذر هم اعلام کرده بود که هدف حمله یک محموله تسلیحاتی ایرانی ذخیره شده در این بندر بوده است.

هاآرتص درباره حمله روز هفتم دی‌ماه هم به نقل از یکی از منابع خود نوشت که «انفجارها و آتش سوزی‌های بزرگ» در حمله روز سه‌شنبه  «ناشی از انفجار مهمات ذخیره شده در یک انبار نزدیک به محموله های تجاری» بوده است.

هاآرتص بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق‌بشر نوشته این بیست و نهمین بار است که اسرائیل در سال ۲۰۲۱ به اهدافی در سوریه حمله می‌کند و نسبت به ۳۹ حمله در سال ۲۰۲۰ بیش‌ترین حملات از زمان آغاز جنگ در سال ۲۰۱۱ به شمار می‌رود.

به گفته این سازمان، ۱۳۰ نفر در حملات منتسب به اسرائیل کشته شده‌اند که پنج نفر از آنان غیرنظامی بوده است.

توقیف قایق حامل سلاح جمهوری اسلامی در دریای عرب از سوی آمریکا

نیروی دریایی آمریکا با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد یک لنج حامل محموله قاچاق هروئین را در دریای عرب توقیف کرده است. این محموله که شامل ۳۸۵ کیلوگرم هروئین به ارزش ۴ میلیون دلار بود، توسط نیروهای آمریکایی در دریا معدوم شد.

ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده روز پنج‌شنبه نهم دی ماه ۱۴۰۰ اعلام کرد این لنج ماهی‌گیری که محموله قاچاق در آن کشف شد ۹ خدمه داشت که خود را شهروندان ایران معرفی کردند.

نیروی دریایی آمریکا پیش‌تر و روز یکم دی، محموله تسلیحاتی غیرقانونی شامل حدود ۱۴۰۰ کلاشنیکف و ۲۲۶ هزار گلوله مربوط به این اسلحه را از یک کشتی ماهی‌گیری بدون پرچم در شمال دریای عرب توقیف کرده بود. منشا این محموله ایران معرفی شده و قرار بود تحويل حوثی‌ها در یمن شود.

کمیسیون مشترک برجام

دور هفتم مذاکرات برای احیای برجام از هشتم آذر و پس از وقفه‌ای شش ماهه در وین آغاز شد و ۲۶ آذر به پایان رسید. اکنون دور هشتم آن از روز دوشنبه ۲۷ دسامبر آغاز شده است.

سه کشور بریتانیا، فرانسه، و آلمان که در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای با ایران شرکت دارند، در بیانیه‌ای این مذاکرات را دارای وضعیت «اضطرار» توصیف کردند و هشدار دادند که شرایط به سمتی می‌رود که بازگشت به توافق سال ۲۰۱۵ برجام دیگر معنی نخواهد داشت.

به گزارش خبرگزاری فرانسه در روز سه‌شنبه ۲۸ دسامبر ۲۰۲۱، مذاکره‌کنندگان این سه کشور در گفت‌وگوهای احیای برجام، در بیانیه خود آورده‌اند که «ما به روشنی می‌دانیم که داریم به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که تشدید فعالیت‌های برنامه هسته‌ای ایران، برجام را کاملا (از مزایای آن) تهی می‌کند.»

آن‌ها نوشته‌اند که برای رسیدن به توافق احیای برجام تنها «چند هفته» و نه چند ماه فرصت باقی مانده است و در غیر این صورت «مزایای عدم اشاعه» تسلیحات کشتار جمعی برجام از بین می‌رود.

در یک نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز کشورهای غربی نسبت به سرعت پیشروی برنامه هسته‌‌ای ایران ابراز نگرانی کرده بودند و گفته بودند که برجام ممکن است «طی چند هفته» فرو بپاشد.

بیانیه روز سه‌شنبه سه کشور اروپایی‌ در شرایطی صادر می‌شود که ایران و روسیه در همین روز نسبت به روند مذاکرات احیای برجام ابراز خوش‌بینی کردند.

هر چند ناظران می‌گویند نماینده روسیه در نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین به طور عمده در طول مذاکرات همواره ابراز خو‌ش‌بینی کرده است در حالی که کشورهای غربی از عدم «جدیت» ایران ابراز نا‌امیدی کرده بودند و وضعیت مذاکرات را طور دیگری شرح داده‌‌اند.

ند پرایس، سخن‌گوی وزارت خارجه آمریکا، نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد که پیشرفت مذاکرات در مقایسه با پیشرفت ایران در فعالیت‌های هسته‌ای ناچیز بوده است و هنوز حس اضطرار برای تسریع مذاکرات در طرف ایرانی دیده نمی‌شود.

هشتمین دور مذاکرات احیای برجام از روز دوشنبه در وین آغاز شده است.

در همین حال، به نوشته خبرگزاری فرانسه، محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، گفته است که تهران برنامه‌ای برای غنی‌سازی اورانیوم فراتر از خلوص ۶۰ درصد حتی در صورت شکست مذاکرات، ندارد.

پیش از این، رافائل گروسی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درباره غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران گفته بود که تنها کشورهایی که سلاح هسته‌ای تولید می‌کنند، غنی‌سازی در این سطح را انجام می‌دهند. غنی‌سازی ۹۰ درصدی که گام فنی کوتاهی با غنی‌سازی ۶۰ درصدی فاصله دارد، در ساخت بمب هسته‌ای کاربرد دارد.

۱۸ دسامبر؛ روز جهانی مهاجران!

هفتاد سال پیش، در سال ۱۹۵۱، نشستی در بروکسل، پایتخت بلژیک، منجر به برپایی یکی از مهم‌ترین نهادهای بین‌المللی شد: سازمان بین‌المللی مهاجرت، که البته در ابتدای تشکیل «کمیته بین‌دولتی برای مهاجران اروپا» نام داشت و وظیفه آن اسکان دادن به میلیون‌ها نفری بود که در جریان جنگ جهانی دوم آواره شده بودند. این سازمان که از سال ۲۰۱۶ در ارتباط با سازمان ملل قرار گرفت، هم‌چنان در مقر خود در ژنوِ سوئیس به فعالیت خود ادامه می‌دهد و همه ساله در ۱۸ دسامبر، «روز جهانی مهاجران»‌ را که به دلیل بحران مهاجرت سال‌های اخیر مورد توجه بیشتری نیز قرار گرفته است، جشن می‌گیرد و در آن بر جنبه‌های مختلف حقوق مهاجران تاکید می‌ورزد.

فرانسوا توماس، رییس سازمان «کمک به مدیترانه» در فرانسه، در گفت‌وگویی به مناسبت روز جهانی مهاجران، به «فرانسه ۲۴» گفت: «از آغاز امسال تا کنون حداقل ۱۳۴۰ نفر جان خود را در دریای مدیترانه از دست داده‌اند. این بدترین رقم از سال ۲۰۱۷ تا کنون است. این تراژدی، بی‌پایان است.»

طبق آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، از سال ۲۰۱۴ تا کنون بیش از ۴۵ هزار و ۴۰۰ نفر در راه مهاجرت کشته شده‌اند که بسیاری از آن‌ها از ایران و سایر کشورهای خاورمیانه هستند. علاوه بر کشته‌شدگان مسیر مدیترانه که توماس به آن‌ها اشاره کرد، حداقل ۹۳۷ نفر در سال جاری در مسیر اقیانوس اطلس و در راه رسیدن به جزایر قناریِ اسپانیا جان باخته‌اند که بیش‌ترین میزان سالیانه در ده سال گذشته است.

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، با بزرگ‌داشت این روز گفت که همبستگی با مهاجران «هرگز به فوریت امروز نبوده است». او در سخنان خود یادآوری کرد که در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۸۱ میلیون نفر در سراسر جهان در کشورهایی جز محل تولد خود زندگی می‌کرده‌اند؛ میزانی بی‌سابقه برابر با ۳.۶ درصد جمعیت جهان.

گوترش گفت که مهاجران «هم‌چنان با تبعیض، نابرابری، خارجی‌ستیزی، و نژادپرستی گسترده» مواجهند، و افزود: «زنان و دختران مهاجر با خطر افزایش خشونت جنسیت‌بنیان روبه‌رو هستند و گزینه‌های کم‌تری برای جلب پشتیبانی از خود دارند.»

سازمان ملل، موضوع امسال روز جهانی مهاجران را «استفاده از قابلیت تحرک بشر» اعلام کرده است.

اداره زنان سازمان ملل در بیانیه‌ای به مناسب این روز، خواهان «سیاست‌ها، برنامه‌ها، و خدماتی» شد که «مشوق و پاسدار حقوق بشر زنان و دختران در تمامی مراحل سفرشان» باشد.

سازمان جهانی بهداشت نیز امسال یکی از وسیع‌ترین برنامه‌ها را برای بزرگ‌داشت روز جهانی مهاجران و جلب توجه به وضعیت خطیر سلامت و بهداشت مهاجران داشته است. این سازمان به این مناسبت سندی به نام «بهداشت پناه‌جویان و مهاجران: موازین جهانی مهارت‌ها برای کارگران بخش سلامت» منتشر کرد که می‌کوشد موازین پایداری برای ارائه خدمات درمانی به مهاجران ارائه کند.

مهاجرت سالانه ۱۳هزار دانشجو و دانش‌آموز از ایران

مهاجرت ایرانیان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های اجتماعی سال‌های اخیر کشور بوده است. با توجه به تشدید مشکلات اقتصادی، آمار مهاجرت ایرانیان در چند سال گذشته افزایش یافته است.

به گزارش رکنا، پرکاربردترین شیوه مهاجرت ایرانیان، مهاجرت‌های پناه‌جویی هستند. بعد از آن هم مهاجرت‌های تحصیلی، دومین شیوه پرکاربرد مهاجرت ایرانیان را تشکیل می‌دهند. مهاجرت‌های کاری و سرمایه گذاری و نهایتا مهاجرت‌های خانوادگی‌(پیوستن به اعضای خانواده در خارج از کشور)، در دسته سوم و چهارم پرکاربردترین شیوه‌های مهاجرت ایرانیان قرار دارند.

در سال‌های اخیر تشدید دشواری‌های معیشتی، افزایش میزان بروز آسیب‌های اجتماعی، اوضاع نامناسب فرهنگی، اطمینان نداشتن از آینده و افزایش جاذبه‌های شغلی و تحصیلی سایر کشور‌ها نسبت به ایران، منجر به رشد آمار مهاجرت در میان ایرانیان شده است. این در حالی است که در چند سال گذشته میل به مهاجرت نیز در میان مردم ایران بیش‌تر شده است و به همین دلیل، بعید نیست که در صورت تداوم وضعیت نامناسب اجتماعی و اقتصادی کشورمان، آمار مهاجرت قشر‌های مختلف از کشور در سال‌های آتی افزایش یابد.

البته بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران، با بیان این که هم اکنون حدود ۶۰ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور حضور دارند، اظهار داشت: در حالی که در سال ۲۰۱۴، حدود ۵۰ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور داشتیم، آخرین آمار‌های رسمی از حضور دانشجویان ایرانی که مربوط به سال ۲۰۱۹ است، نشان می‌دهد که در این سال حدود ۵۹ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور بودند و بر این اساس، می‌توان برآورد کرد که هم اکنون کمی بیش از ۶۰ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور حضور داشته باشند.

مدیر رصدخانه مهاجرت ایران ادامه داد: در ده سال گذشته سالیانه به طور متوسط ۱۳ هزار اجازه اقامت یا ویزای تحصیلی در هر دو بخش دانشجویی و دانش آموزی برای ایرانیان در خارج از کشور در کشور‌های میزبان که عمدتا از قاره‌های اروپا یا آمریکای شمالی هستند، صادر شده است.

نیم میلیون نفر ایران را ترک کرده‌اند

آمارها از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ یعنی حدود ۱۰ سال نزدیک به نیم میلیون بر تعداد مهاجران ایرانی اضافه شده است. یعنی در این ۱۰ سال به‌طور متوسط، هر سال ۵۰ هزار تن از شهروندان ایرانی از کشور گریخته اند!  و باز مطابق یک ارزیابی، بیش‌تر این مهاجرین ۱۰ سال اخیر، در همین چند سالی که از هر طرف نسبت به مهاجرت نخبه و غیر نخبه ایرانی، پزشک و پرستار و مهندس و ریاضی دادن و ... هشدار داده شده، از ایران مهاجرت کرده‌اند.

اخیر خامنه‌ای مدعی شد که عده‌ای خائن در دانشگاه‌ها ایران‌ها را تشویق به مهاجرت می کنند. اگر یک عده‌ای خائن بتوانند نیم میلیون نفر را در یک کشور جابه‌جا کنند، حتما می‌توانند حکومت را هم تغییر دهند.

احتمالا پس از افغانستان و سوریه ایران نه در طول جنگ ۸ ساله، بلکه پس از آن جنگ و در حقیقت در جنگ مردم با حکومت ایران را ترک کرده بیش‌ترین مهاجر را دارد و در مقایسه با تمام مهاجرین دو دهه اخیر، مهاجرین ایرانی از نظر سطح سواد و دانش و تخصص در رتبه اول قرار دارد.

بزرگ‌ترین تلسکوپ فضایی جهان «جیمز وب» به فضا پرتاب شد

تلسکوپ «جیمز وب» در فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری زمین و در مدار دوران حول نقطه لاگرانژ ۲ مستقر خواهد شد که تقریبا چهار برابر دورتر از ماه و ۲۵ هزار بار دورتر از نقطه استقرار تلسکوپ هابل است.

تلسکوپ فضایی «جیمز وب»، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین تلسکوپ فضایی برای بررسی نور اولین ستارگان و کهکشان‌های جهان هستی و هم‌چنین جست‌وجوی حیات فرازمینی به فضا پرتاب شد.

این تلسکوپ شنبه، ۲۵ دسامبر، هم‌زمان با کریسمس، سوار بر موشک اروپایی آریان ۵ از سواحل گویان فرانسه واقع در سواحل شرقی آمریکای جنوبی، سفر شگفت‌انگیز خود را آغاز کرد.

تلسکوپ جیمز وب که ساخت آن، ۳۰ سال زمان برده و ۱۰ میلیارد دلار هزینه در برداشته، قرار است در فاصله ۱.۵میلیون کیلومتری زمین و در مداری دوران حول نقطه لاگرانژ ۲ مستقر شود که تقریبا چهار برابر دورتر از ماه و ۲۵ هزار بار دورتر از نقطه استقرار تلسکوپ هابل است.

در ابتدا، آینه عظیم و پوشش خورشیدی تلسکوپ باید باز شود که به سبک اوریگامی بسته شده تا با شکل مخروطی دماغه موشک آریان، مطابقت داشته باشد. با باز شدن این آینه‌ها، تلسکوپ جیمز وب قادر خواهد بود تا ۱۰۰ میلیون سال پس از مه‌بانگ(بیگ‌بنگ) در ۱۳.۷ میلیارد سال قبل را مشاهده کند.

بیل نیلسون، مدیر ناسا پیش‌تر گفته بود: « جیمز وب درک بهتری را از جهان و جایگاه ما در آن به ما خواهد داد و پاسخی به این پرسش را فراهم خواهد کرد که ما کیستیم.»

توماس زوربوشن، مدیر علمی ناسا گفته است: «جیمز وب در مکانی کاملا متفاوت با سرمایی مافوق تصور (منفی ۲۳۰ درجه) کار خواهد کرد.»

تلسکوپ جیمز وب که به پاس خدمات مدیر ناسا در دهه ۶۰ قرن گذشته به نام او نام‌گذاری شده، از بزرگ‌ترین پروژه‌های علمی تاریخ بشر محسوب می‌شود و مراحل ساخت آن در اروپا و آمریکا طی شده است. این تلسکوپ عظیم ۷ تنی، حاصل تلاش هزاران نفر از ۲۹ کشور جهان است که از دهه ۹۰ قرن گذشته، کار به روی این پروژه را آغاز کردند.

این تلسکوپ فضایی با آینه ۲۵ متر مربعی از فلز بریلیوم خود کارائی برای بازتاب اشعه مادون قرمز را به حداکثر می‌رساند؛ یعنی منعکس کردن ۹۸ درصد نوری که از ستارگان دوردست می‌توانند ساطع شوند. این آینه شگرف چند وجهی کمک می‌کند که جیمز وب، ژرف‌تر از سلف خود هابل، هر آن چه پشت توده‌های ضخیم غبار پنهان شده‌اند را قابل مشاهده سازد.

کنفرانس اقلیمی سازمان ملل در گلاسکو

کنفرانس اقلیمی سازمان ملل در گلاسکو که از سی و یکم اکتبر آغاز شده بود با تمدید یک روزه، در روز شنبه سیزدهم نوامبر ۲۰۲۱ پایان یافت. چهار هزار نفر از دویست کشور جهان نزدیک به دو هفته در گلاسکو با هم به تبادل نظر پرداختند، تا برای آن‌چه که به باور عمومی بدل به  دغدغه میلیاردها انسان شده و لطمات جبران‌ناپذیری را به وجود آورده راه‌حلی پیدا کنند.

دبیر کل سازمان ملل در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: «دانشمندان حوزه اقلیمی در مورد داده‌های محیط زیست شفاف صحبت کرده‌اند و اکنون نوبت سران دولت‌هاست  که در عملکرد خود شفاف باشند.»

در میان هیات‌های نمایندگی، هیات لابی‌های انرژی فسیلی - نفت و گاز و ذغال سنگ با تعداد پانصد و شش نفر رکوردار بودند. حتی هیات برزیلی از جانب منطقه‌ای که به شش‌های تنفسی جهان، یعنی آمازون شهرت پیدا کرده‌اند، شامل چهار صد و هفتاد و نه نفر بودند. چه در روزهای قبل در جریان نشست «جی بیست» و چه در طول اجلاس همه رهبران سیاسی حاضر نیاز به تمهیدات ضروری برای «نجات ساکنین زمین» را در فراخوان‌ها و سخنرانی‌های خویش گوشزد کردند.

بوریس جانسون همانند ترامپ که هیچ فرصتی را جهت به سخره گرفتن انهدام زیست بوم انسان‌ها را از دست نمی‌داد، در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: «اگر جهان در گلاسکو نتواند اقدامات ضروری را انجام دهد، نسل آینده قضاوت مرگ‌باری در مورد ما خواهد کرد، کاپ ۲۶ در گلاسکو باید لحظه مهمی باشد که ما آغاز به بی‌اثر سازی بمب می‌کنیم.»

نخست وزیر ایتالیا خواهان آن شد که بودجه در نظر گرفته شده در کنفرانس قبلی  به بهترین شکل جهت مبارزه با تغییرات اقلیمی اختصاص یابد. او صحبت از «ایجاد یک نظم نوین جهانی» نمود.

صدراعظم آلمان با اشاره به اجلاس «جی بیست» مدعی شد که آن اجلاس تصمیم مهمی مبنی پایان سرمایه‌گزاری جهانی در تولید ذغال سنگ گرفت. او گفت: «این مهم است که کشورهای فقیر مورد پشتیبانی مالی قرار گیرند.» او در ادامه گغت: «ما مجبوریم اقرار کنیم که مبلغ صد میلیارد دلاری را که در کنفرانس اقلیمی پاریس برای کمک به کشورهای فقیر مصوب کردیم، در سال ۲۰۲۳ عملی خواهد شد.»

جوبایدن رییس جمهور آمریکا خواستار «اقدامات موثر» شد ولی هیچ اشاره‌ای به این اقدامات نکرد و با گفتن این‌که «امیدوار است خداوند سیاره را نجات دهد» به سخنان خود پایان داد.

مسئول دایره کنوانسیون اقلیمی سازمان ملل در متن منتشر شده در آغاز کنفرانس نوشت گازهای گلخانه‌ای «یک سرمایه‌گذاری برای نابودی ساکنین زمین است.» او در ادامه متذکر شد که: «یا ما اقدام سریع جهت کاهش گازهای گلخانه‌ای برای رسیدن به کاهش حداکثر دما به یک‌ونیم در صد می‌کنیم و یا قبول می‌کنیم که بشریت به‌سوی یک آینده تاریک در این کره حرکت می‌کند.»

سازمان هواشناسان جهانی در آغاز کنفرانس اعلام کردند که هفت سال گذشته گرم‌ترین سال‌ها از زمان سنجش هوا بوده اند و حجم گازهای گلخانه‌ای تولیدی موجود در اتمسفر هر لحظه رکورد جدیدی را ثبت کرده و مقدار آن دست‌کم در هشت صد هزار سال گذشته بیش از همه سال‌ها بوده است. آن‌ها اعلام کردند که سطح آب دریاها مداوما افزایش یافته و از سال ۲۰۱۳ این افزایش شدت گرفته است. اگر بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۲ افزایش سطح آب دریا ها معادل دو و یک دهم میلیمتر در سال بوده است، در سال ۲۰۱۳ به چهار و چهار دهم میلیمتر رسیده است. مضافا این‌که اسیدی شدن و گرم شدن آب اقیانوس‌ها افزایش یافته و محیط زندگی ماهیان را به خطر انداخته و از این رهگذر بخشی از منبع تغذیه انسان‌ها را با خطر رو‌به‌رو ساخته است.

سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرد که دمای هوا در کانادا امسال به پنجاه درجه رسیده و بسیاری از نواحی دریای مدیترانه امسال رکورددار گرما بوده و در اکثر موار این حد از گرما موجب  آتش‌سوزی‌های مهیب گردیده‌اند. هم‌زمان بخش‌های دیگری از جهان از جمله مناطقی در ژاپن، چین، آفریقای جنوبی، ایتالیا با بارندگی شدید تا حد سونامی رو‌به‌رو بوده که جان صدها نفر را گرفته و میلیاردها دلار آسیب اقتصادی رسانده است.

لازم به یادآوری است که در سال ۱۹۹۲ کنوانسیون اقلیمی سازمان ملل در شهر «ریو دوژانیرو» به تصویب رسید. آن زمان نود و هفت کشور عضو سازمان ملل توافق کردند که از انهدام محیط زیست ممانعت به عمل بیاورند. از سال ۱۹۹۵ هر ساله این کنفرانس تشکیل می‌شود. در سال ۱۹۹۷ کنفرانس مقرر کرد که کشورهای صنعتی تولید گازهای سمی خود را کاهش دهند. از آن‌جایی‌که آمریکا حاضر به امضاء توافق‌نامه نشد، کشورهای دیگری نظیر استرالیا، ژاپن، و کانادا نیز دلیلی برای اجرای توافق‌نامه ندیدند. در سال ۲۰۰۹ آخرین میخ بر تابوت توافق‌نامه توسط «اوباما» رییس جمهوری وقت آمریکا زده شده و عملا چهارده سال کوشش جهت دست یافتن به یک توافق‌نامه با شکست رو‌به‌رو گشت.شش سال بعد در سال ۲۰۱۵ مجددا در توافق‌نامه اقلیمی پاریس برای اولین بار هدف حداکثر افزایش دما معادل یک و نیم درجه سانتیگراد تصویب شد. شرکت‌کنندگان هم‌زمان که به نشانه پیروزی بر شانه‌های هم می‌زدند، در بوق و کرناهایشان از یک توافق تاریخی و یک نقطه هدف نام بردند. و اکنون شش سال بعد از همه آن هیاهوها یک‌بار دیگر جهان در همان‌جایی قرار گرفته است که شش سال پیش قرار داشت.

در روزهای اول کنفرانس سران دولت‌های سرمایه‌داری جهان مانند همیشه وعده‌های زیادی داده شد، از توقف نابود ساختن جنگل‌ها تا سال ۲۰۳۰ سخن گفتند. البته در سال ۲۰۱۴ در کنفرانس اقلیمی نیویورک همین را اعلام کرده بودند و اکنون بعد از گذشت هفت سال آن توافق‌نامه نتیجه‌ای نداشت جز اینکه در این فاصله انهدام جنگل ها شتاب بیش‌تری گرفت. چهل و پنج کشور اعلام کردند که مصمم هستند تا  تولیدات بخش کشاورزی خود را منطبق با نیازهای حفظ محیط زیست سازمان دهند. نمایندگان بیش از چهار صد و پنجاه موسسه مالی اعلام کردند که یک صد و سی میلیارد از سرمایه مالی خود را در بخش‌های خنثی به کار خواهند گرفت. اینان نزدیک به چهل درصد دارائی‌های مالی را سرپرستی می‌کنند و چند سال است که «شستشوی سبز و یا گرین واشینگ» به بخش مهمی از ورود اینان به معادلات بسیار سود آور بازار مالی جهان است. و این‌جا هم البته معلوم نشد که آن‌ها به‌طور مشخص چه برنامه‌ای دارند و این‌ همین‌طور. جا هم قرار است که حفظ محیط زیست به دستان نامرئی بازار سپرده شود.

روز شنبه سیزدهم نوامبر گفتند که کشورهای جهان سرانجام بر سر پیمانی برای کاهش  خطرات تغییر اقلیم در اجلاس به توافق رسیده‌اند. ولی توافق‌نامه پایانی کنفرانس آن‌چنان ناچیز بود که عدم نارضایتی حتی در سخنان برخی از نمایندگان کشور متروپل سرمایه‌داری انعکاس یافت. گفتند که توافق گلاسکو اولین معاهده اقلیمی است که صریحا قصد کاهش مصرف ذغال، بدترین عامل گازهای گلخانه‌ای را دارد. با این وجود خود را متعهد به امضای توافق‌نامه ترک مصرف ذغال سنگی که در پیش‌نویس اولیه نوشته شده بود نکردند چرا که مخالفت‌هایی به رهبری هند در جریان بود.

«گرتا تونبرگ» دختر نوجوان فعال سوئدی تغییرات آب و هوایی که سال گذشته در اجلاس سازمان ملل سران دولت‌ها را به زیر ضرب گرفته بود، در حساب توییتر خود نوشت: «دو هفته مذاکره چیزی بیش از حرافی نبود. کار اصلی در خارج از این سالن ها قرار دارد.»

در ششم نوامبر صدها هزار نفر در سرتا سر جهان دست به راه پیمایی زدند. آنان خواهان پایان دادن به «انهدام محیط زیست و اجرای عدالت اجتماعی» بودند. تنها در خود شهر گلاسکو بیش از صد هزار نفر دست به راه پیمایی زدند. یکی از سخنگویان جنبش «جمعه‌ها برای آینده » در جریان راه‌پیمایی در سخنرانی خود اعلام کرد: «آن‌چه ما در طول یک هفته گذشت دیدیم این است که هیچ‌گونه تصمیم جدی در مورد عدالت اقلیمی گرفته نخواهد شد.»  وی گفت: تا زمانی‌که مسئولین اصلی انهدام محیط زیست در مورد نجات محیط زیست تصمیم‌گیری می‌کنند، هیچ‌گونه تغییری به‌وجود نخواهد آمد.» وی در ادامه سخنانش بیان داشت: «بسیاری از کشورهای پیرامونی و به اصطلاح جنوب سال‌هاست که بازندگان اصلی تغییرات اقلیمی هستند، با وجود این‌که به نسبت کشورهای صنعتی نقش بسیار اندکی در تغییرات اقلیمی دارند. در واقع اکنون یک سئوال پایه‌ای وجود دارد، سئوالی که از گلوبالیسم آغاز شده و به سرمایه‌داری ختم شده است. ما باید جامعه‌ای به‌وجود آوریم که کار کرد دیگری داشته باشد.»

در لیست ده کشور بیش‌ترین آلاینده جهان بر اساس مجموع تولید گاز کربنیک، جمهوری اسلامی در مقام هفتم قرار گرفته است. بی‌جهت نیست که مناطق وسیعی در ایران هم‌چون سیستان و بلوچستان در معرض شدیدترین نابودی زیست محیطی، انسانی قرار دارند. طی سال‌های اخیر اغلب در رسانه‌های داخلی از پدیده فرو نشست زمین با عناوینی مانند «زلزله خاموش» یا «بمب ساعتی آرام و بی‌صدا» نام برده می‌شود.

اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی با صدور اطلاعیه‌ای مدارس شهر تبریز را از صبح روز چهارشنبه ۸ دی‌-۲۹ دسامبر به علت افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و شرایط ناسالم برای گروه‌های سنی مختلف تعطیل اعلام کرد.

این اطلاعیه بعد از تصمیم کمیته اضطرار کاهش آلودگی هوای مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی صادر شده است. طبق این تصمیم آموزش‌های حضوری در تمامی مدارس دولتی و غیردولتی نواحی پنجگانه شهر تبریز تعطیل و امتحانات داخلی مدارس نیز لغو شده است.

آلودگی هوا سبب شد مدارس اصفهان و ده شهر دیگر استان نیز تعطیل اعلام شود. منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر از تشکیل کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوا در اصفهان خبر داد و گفت آموزش حضوری در شهرهای اصفهان، شاهین شهر، خمینی‌شهر، دولت‌آباد، زرین‌شهر، مبارکه، فولادشهر، فلاورجان، کاشان، آران و بیدگل، نجف آباد تعطیل و همه کلاس‌ها به صورت غیرحضوری برگزار می‌شود.

او در ارتباط با استفاده مازوت در فولاد مبارکه و ذوب آهن گفته است تاکنون بر اساس اعلام اداره حفاظت محیط استان اصفهان اجازه استفاده از مازوت در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان صادر نشده است.

کارشناسان می‌گویند ایران سالانه بیش از ۲۰ میلیارد لیتر مازوت تولید می‌کند که تا آغاز سال ۲۰۲۰ حدود ۱۵ میلیارد لیتر آن صادر می‌شد و بقیه در داخل کشور، خصوصا در نیروگاه‌های برقی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

پنج کشور پیشرو در تولید انرژی خورشیدی

انرژی خورشیدی، تکنولوژی‌ای است که بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند با بهره‌گیری از آن، انتشار گازهای گلخانه‌ای‌شان را کاهش دهند و آن را به بزرگ‌ترین منبع تولید انرژی‌شان بدل کنند. طی سال‌های گذشته، ایجاد نیروگاه‌های انرژی خورشیدی به شدت در جهان افزایش یافته است. انرژی خورشیدی در کنار انرژی بادی از جمله مهم‌ترین منابع تولید برق با کمترین سطح انتشار کربن‌دی‌اکسید در جو هستند.

کل ظرفیت تولید انرژی خورشیدی در جهان در سال ۲۰۱۹ حدود ۶۲۷ گیگاوات‌(GW) بود. به گفته سازمان بین‌المللی انرژی‌(IEA)، از سال ۲۰۲۲ به بعد، انرژی خورشیدی هر سال رکوردهای جدیدی را ثبت خواهد کرد. به طوری که این سازمان پیش‌بینی کرده است که بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵، سالانه ۱۲۵ گیگاوات به ظرفیت انرژی خورشیدی افزوده شود. این سازمان اعلام کرده است که در سال ۲۰۱۹، تولید انرژی خورشیدی در جهان ۲۲ درصد افزایش داشته است. در همان سال ۲۰۱۹ متخصصان این حوزه انتظار داشتند که در سال ۲۰۲۰، بیش از ۱۰۷ گیگاوات و در سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۱۷‌گیگاوات به ظرفیت انرژی خورشیدی افزوده شود که این پیش‌بینی در حال تحقق یافتن است.

چین بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی خورشیدی است و بزرگ‌ترین بازار انرژی خورشیدی در این کشور قرار دارد. چین برنامه دارد که از طریق جایگزین کردن نیروگاه‌های سوخت‌های فسیلی با نیروگاه‌های انرژی خورشیدی، تا سال ۲۰۶۰ انتشار کربن‌دی‌اکسید خود را به صفر برساند. اما چین تنها کشوری نیست که به انرژی‌های خورشیدی به این شکل نگاه می‌کند. سایر کشورهای دنیا نیز ظرفیت تولید انرژی خورشیدی‌شان را به شدت افزایش داده‌اند.

بعد از چین،  آمریکا در تولید انرژی خورشیدی در جایگاه دوم ایستاده است. ظرفیت ایالات متحده برای تولید انرژی خورشیدی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۶ گیگاوات بود و در همین سال، ایالات متحده بیش از ۹۳ تراوات‌ساعت برق با استفاده از انرژی خورشیدی تولید کرد. سرمایه‌گذاری‌های ایالات متحده روی انرژی خورشیدی با سرعت زیاد در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که تا پایان دهه ۲۰۲۰، ظرفیت تولید انرژی خورشیدی در این کشور به ۴۱۹ گیگاوات برسد.

ژاپن سومین کشور در سرمایه‌گذاری روی انرژی خورشیدی است. ظرفیت انرژی خورشیدی در ژاپن در سال ۲۰۱۹ بیش از ۶۳ گیگاوات بود. هم‌چنین قابل‌توجه است که طبق داده‌های سازمان بین‌المللی انرژی ژاپن با استفاده از انرژی خورشیدی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۶ تراوات‌ساعت برق تولید کرد. بعد از حادثه هسته‌ای فوکوشیما در سال ۲۰۱۱، سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های جایگزین از جمله انرژی خورشیدی در ژاپن افزایش یافت. حادثه سال ۲۰۱۱ باعث شد که ژاپن به طور قابل توجهی از انرژی هسته‌ای عقبگرد کند و به سمت انرژی خورشیدی گام‌های عظیمی بردارد.

آلمان چهارمین کشور جهان از نظر سرمایه‌گذاری روی انرژی خورشیدی است. ظرفیت انرژی خورشیدی در آلمان در سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۹ گیگاوات بود. هم‌چنین به گفته سازمان بین‌المللی انرژی این کشور در سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۷ تراوات‌ساعت برق از انرژی خورشیدی تولید کرد. مزایده‌های رقابتی طی سال‌های گذشته تب‌و‌تاب سرمایه‌گذاری روی انرژی خورشیدی را در آلمان افزایش داده است.

پنجمین کشور از نظر ظرفیت انرژی خورشیدی هند است. طبق گزارش سازمان بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۲۰، ظرفیت انرژی خورشیدی در هند در سال ۲۰۱۹ بیش از ۳۸ گیگاوات بود. هم‌چنین هند در سال ۲۰۱۹ بیش از ۵۴ تراوات‌ساعت برق از انرژی خورشیدی تولید کرده است. انتظار می‌رود که تقاضای انرژی در هند طی دهه ۲۰۲۰ بیش از هر کشور دیگری افزایش یابد. هند در حال حاضر سومین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در جهان است و به همین جهت دولت این کشور در تلاش است که سیاست‌های جدیدی را در پیش گیرد و سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی را تقویت کند. هدف دولت هند این است که تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در این کشور به ۴۵۰ گیگاوات برسد و انرژی خورشیدی، در مرکز این جاه‌طلبی‌های هند است.

از نظر ظرفیت انرژی خورشیدی، ایتالیا، بریتانیا، استرالیا، فرانسه و کره جنوبی بعد از هند در جایگاه ششم تا دهم قرار دارند. ترکیه، اسپانیا، هلند، بلژیک و مکزیک نیز در جایگاه یازدهم تا پانزدهم هستند. بعد از مکزیک، کانادا، تایلند، یونان، آفریقای جنوبی و برزیل می‌ایستند و سپس نوبت به سوئیس، شیلی، جمهوری چک، اوکراین و پاکستان می‌رسد.

برق خورشیدی از یک منبع بزرگ و منحصر به فرد به نام خورشید تامین می‌شود و اشعه خورشید تنها منبع انرژی الکتریکی در نیروگاه خورشیدی است که از پاک‌ترین و فراوان‌ترین منابع انرژی تجدیدپذیر به شمار می‌آید.

طبق تحقیقات انجام‌شده از سوی دانشگاه واشنگتن میزان برقی که می‌توان از بادهای خورشیدی تولید کرد نامحدود است و بستگی به اندازه بادبان خورشیدی مورد استفاده دارد. سازمان تحقیقات فضایی ژاپن موفق شد در سال ۲۰۱۰ از بادهای خورشیدی برق تولید کند. یک سیم مسی ۳۰۰‌ متری که به یک رسیور دو‌متری و یک بادبان ۱۰‌ متری وصل است می‌تواند برق مورد نیاز هزار خانوار را تامین کند. یک ماهواره با هزار متر کابل و یک بادبان به طول ۸۴۰۰ کیلومتر می‌تواند «یک میلیارد میلیارد» گیگاوات برق تولید کند.

هزینه‌های کریسمس

پس از آن مردم جمهوری چک با صرف ۲۵ درصد و ساکنان بریتانیا و آمریکا با صرف ۱۵ درصد از درآمد یک سال خود به عنوان پرهزینه‌ترین مردم جهان در ایام سال نو شناخته شده‌اند.

رومانی، کشوری واقع در جنوب شرقی اروپا، مملو از آیین و فرهنگ‌های جالب برای سال نو است که همین امر باعث شده است به پرهزینه‌ترین کشور جهان تبدیل شود. در کشور رومانی ایام کریسمس زودتر از سایر کشورهای جهان آغاز می‌شود و مردم از سی‌ام نوامبر در تکاپوی تدارک برای جشن‌ها هستند. خانواده‌های رومانی دور هم جمع می‌شوند و پس از صرف غذاهای مخصوص سال نو در کنار یکدیگر، هدایایی تقریبا گران‌بها به هم می‌دهند. رومانیایی‌ها بسیار به سفر کردن علاقمند هستند و در تعطیلات سال نو مبالغ هنگفتی را برای رفتن به مکان‌های دیدنی در کشور خود و سایر کشورهای جهان صرف می‌کنند.

سال نو در آمریکا بسیار جنبه اقتصادی به خود گرفته است؛ برگزاری آیین محلی، شرکت در فستیوال‌ها، خرید لباس نو، برگزاری مهمانی‌های مجلل، مسافرت به نقاط مختلف دنیا، تزئینات مخصوص عید و دادن عیدی به دیگران هزینه‌های زیادی را برای خانواده‌های آمریکایی به دنبال دارد.

به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۳ صنعت خرده‌فروشی به تنهایی بیش از سه تریلیون دلار پول در ایام سال نو تولید کرد که این مبلغ به نوبه خود در تاریخ آمریکا بی‌سابقه بود.

تحقیقات نشان داده است که هزینه خانواده‌ها در بریتانیا در سال نو به حدی بالاست که برخی خانواده‌ها حتی برای خرید وسایل مورد نیاز خود از دیگران پول قرض می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که در بریتانیا ، در هر سال بیش از ۴۰۰ هزار خانواده برای به‌جا آوردن آیین کریسمس و جشن‌های سال نو مقروض می‌شوند.

سالانه میلیون‌ها درخت در جهان برای کریسمس قطع می‌شوند. پس از تعطیلات تنها بخشی از این درختان بازیافت شده و بخش دیگر آن دور انداخته می‌شوند.

درخت کریسمس

درخت زیبای کریسمس با آذین‌های نورانی و رنگی‌اش هر سال راه خود را به خانه میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان باز می‌کند و تا پایان تعطیلات سال نو میلادی  در بیش‌تر خانه‌ها باقی می‌ماند. کریسمس که در اصل جشنی مذهبی و مسیحی است، حالا هر چه بیش‌تر به یک آیین فراگیر در بسیاری نقاط جهان تبدیل شده  که دیگر چندان به ریشه‌های تاریخی، مذهبی و یا اسطوره‌ای خود کاری ندارد.

حتا در برخی کشورها که کریسمس هیچ پیوندی با رسم‌ها و آیین‌های سنتی آن‌‌ها نداشته، درخت کریسمس فروخته می‌شود. از چین و ژاپن گرفته تا برخی کشورهای عربی، به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، کاج کریسمس هرسال تزیین می‌شود تا نشانه‌‌ای از «جهانی» شدن آیینی باشد که در آن تب خرید کردن اکنون بیش از هرچیز دیگر نمود دارد.

سالانه در اروپا حدود ۶۰ میلیون و در آمریکا حدود ۷۵ میلیون درخت طبیعی برای مراسم کریسمس استفاده می‌شود. بسیاری از فعالان محیط زیست نگران نحوه استفاده از این درختان پس از پایان تعطیلات هستند.

تنها در  کریسمس در آمریکا حدود ۱۰۰ میلیون درخت کریسمس استفاده می‌شود که حدود ۸۰ درصد آن درختان طبیعی است. در بریتانیا  نیز تخمین زده می‌شود سالانه بین ۶ تا ۸ میلیون درخت طبیعی استفاده می‌شود. در کل اروپا سالانه حدود ۶۰ میلیون درخت طبیعی برای مراسم کریسمس به خانه‌ها راه می‌یابد. دانمارک یکی از اصلی‌ترین تولید‌کنندگان درختان سوزنی برگ است که حدود ۹۰ درصد از تولیدات خود را به کشورهای دیگر اروپایی صادر می‌کند.

با این‌حال برای بسیاری از دوستداران طبیعت و محیط زیست سرنوشت میلیون‌‌ها درختی که هر سال در سرتاسر دنیا برای مراسم کریمس قطع می‌شود یک پرسش یا در حقیقت یک چالش بزرگ است. برخی از اساس با عمل قطع درختان کاج و آوردن آن‌ها درون خانه‌ها مخالف هستند.

سالانه بیش از ۱۶۰ هزار تن درخت کریسمس بدون آن‌که بازیافت شوند توسط مردم دور انداخته می‌شوند. بعضی از عمده‌فروشان نیز درختان فروش نرفته خود را دور می‌اندازند. آن درختانی که با توری‌های پلاستیکی اطراف‌شان دور انداخته می‌شوند هزینه بیش‌تری روی دست شهرداری‌‌ها برای بازیافت می‌گذارند. هزینه دفن هر درخت در مکان‌‌های بزرگ دفن ضایعات نیز حدو ۲/۵ پوند یا تقریبا معادل ۴ دلار است. با این‌حال آن درختانی که در محل‌های ویژه دفن می‌شوند، آسیب‌های محیط زیستی به بار می‌آورند. هر درخت ۲ متری در صورت دفن شدن در حدود ۱۶ کیلوگرم گاز دی اکسید کربن تولید می‌کند.

متاسفانه هنوز فعالین محیط زیست در برابر این فاجعه زیست محیطی صدای خود بلند نکرده‌اند.

موخره

در پایان می‌توانیم تاکید کنیم که با گذشت زمان، تعطیلات و ایام سال نو بیش از قبل جنبه اقتصادی به خود می‌گیرد و هزینه زیادی را برای همگان تحمیل می‌کند. مردم به پیروی از آیین خاص کشور خود پول زیادی را صرف خرید هدایا، غذا، تفریح و تعطیلات می‌کنند. با این حال، در بعضی از کشورهای جهان این هزینه‌ها بسیار سرسام‌آور است. آمار حاکی از آن است که رومانیایی‌ها بیش‌ترین هزینه، یعنی ۳۲ درصد از درآمد سالانه خود را در ایام سال نو صرف جشن‌ها و دیگر آیین کریسمس می‌کنند.

در وقایع پایانی سال ۲۰۲۱ چند خبر و یا واقعه مهم منتشر شد. بنا به گزارش خبرگزاری هرانا، تجزیه، تحـلیل و مسـتند سـازی تعداد ۵۶۸۳ گزارش از وضعیت حقوق بشر منتشر شده توسط منابع خبری در محدوده یک سال میلادی گذشته‌(اول ژانویه ۲۰۲۱ تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۱) است، در این گزارش که در دو نسخه مختصر و تکمیلی (همراه با نمودار و گراف) منتشر می‌شود تجزیه و تحلیل‌هایی ارائه خواهد شد از جمله صادر شدن بیش از ۱۶۵۳۱ ماه حکم زندان برای منتقدان و محکومیت شهروندان به ۶۹۸۲ ضربه شلاق با وجود ماهیت غیرانسانی آن مجازات. هم‌چنین اعدام دست‌کم ۲۹۹ شهروند در حالی که ۸۸ درصد اعدام‌ها به‌صورت مخفیانه بوده و ۵۱ درصد اعدام شدگان از بابت قتل به اعدام محکوم شده بودند.

با وجود این همه سرکوب‌ها و تهدیدها اما اعتراضات کارگری در ایران هم‌چنان ادامه دارد. ساعت ده صبح روز سه‌شنبه هفتم دی‌ماه – بیست و هشتم دسامبر شمار زیادی از معلمان بازنشسته برای پیگیری مطالبات خود و با خواست اجرایی شدن همسان‌سازی حقوق‌ها و افزایش آن به بالای خط فقر ۱۲ میلیونی بنا بر فراخوانی از قبل اعلام شده دست به تجمع زدند. معلمان تهران و استان البرز در این روز  مقابل مجلس اسلامی و  شهرستان‌ها  مقابل صندوق بازنشستگی تجمع کردند. شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان نیز از این فراخوان اعلام حمایت کرده و همه معلمان شاغل و بازنشسته را به شرکت در این تجمعات فراخوان داده بود. در این روز بسیاری از معلمان تهران و البرز در مقابل مجلس اسلامی تجمع کردند. به‌علاوه بنا برگزارشات تا کنونی معلمان در شهرهایی چون  قزوین، همدان، سنندج، قروه، زنجان، اردبیل، قم، ساری، شیراز، شهرکرد، کرمانشاه، لاهیجان، اهواز، ایلام  و اصفهان تجمع کرده و بر خواست‌های خود پافشاری نموده‌اند.

در افغانستان نیز جمعی از زنان روز سه‌شنبه، ۲۸ دسامبر در شهر کابل تظاهرات کرده و شعار «نان، کار و آزادی» را سر دادند. آنان خواستار حکومت «مردمی و مطابق به ارزش‌های حقوق بشری» شدند. گزارش شده‌ است که طالبان برای متفرق کردن معترضان، شلیک هوایی کرده و در نتیجه‌ گلوله‌باری شش معترض زخمی شده‌اند.

در همین روز سه‌شنبه ۷ دی ۱۴۰۰، تعدادی از زنان در تهران که برای ورزش صبحگاهی به پارک خیابان درختی در شهرک مریم‌(فاز یک اندیشه) شهریار حضور داشتند، توسط یک مرد مورد اسیدپاشی قرار گرفتند. به گزارش خبرگزاری  رکنا، بر اساس این گزارش، مرد ناشناس که ماسک به صورت داشت و پشت بوته‌های پارک پنهان شده بود از پشت به زنان اسید پاشیده و سپس متواری شده است.

به دلیل لباس‌های ضخیمی که تن زنان بوده است آسیب جدی به آن‌ها وارد نشده و شاهدان حاضر در صحنه می‌گوید فقط یکی از آن‌ها به دلیل سوختگی بیش‌تر توسط اورژانس به بیمارستان منتقل می‌شود.

خبرگزاری دولتی سوریه بامداد سه‌شنبه ۲۸ دسامبر از حمله جنگنده‌های اسرائیلی به بندر لاذقیه خبر داد. این دومین حمله هوایی منسوب به اسراییل علیه تاسیسات کلیدی در سوریه در یک ماه اخیر به‌شمار می‌رود. براساس این گزارش این حمله‌های هوایی انفجار و آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای در پی داشته است.

تلویزیون و خبرگزاری دولتی سوریه می‌گویند بامداد امروز سه‌شنبه هفتم دی ماه اسراییل برای دومین‌بار در سه‌هفته اخیر به محوطه نگه‌داری کانتینرها در بندر لاذقیه سوریه حمله موشکی سنگینی کرد.

وزارت دفاع سوریه هم اعلام کرده حمله «بامدادی اسراییل خسارات سنگین مادی» برجا نهاده و «اکنون نیروهای سوری به برآورد دقیق خسارات مشغولند.»

حدود دو هفته پیش - ۱۶ آذر ۱۴۰۰ - هم موشک‌های اسراییلی شمار زیاد کانتینر را در بندرگاه لاذقیه نابود کردند و رسانه‌های اسراییلی نوشتند در آن حمله ۷۵ درصد سلاح‌های فرستاده‌شده از ایران به سوریه از میان رفته‌اند.

حمله به بندر لاذقیه در سال‌های اخیر کم‌تر اتفاق افتاده بود و اسرائیل به ندرت حمله‌هایی در نزدیکی این بندر انجام داده بود. لاذقیه مهم‌ترین بندر تجاری سوریه در دریای مدیترانه است و پایگاه هوایی حمیمیم که محل نیروی هوایی روسیه است، در نزدیکی این شهر است.

روسیه یک پایگاه عملیاتی در نزدیکی بندر لاذقیه دارد و اسرائیل به دلیل روابط حسنه خود با روسیه کم‌تر به مناطقی که در نزدیکی آن نیروهای روسیه حضور دارند، حمله می‌کند.

فرار اشرف غنی احمدزی، رییس جمهور پیشین افغانستان و قدرت‌گیری دوباره طالبان که با یکدیگر نیز مرتبط هستند از  مهم‌ترین رخداد جاهن و فاجعه‌بارترین واقعه سیاسی برای مردم افغانستان بود.

اکنون نهاد «پروژه گزارش‌دهی فساد و جنایات سازمان‌دهی‌شده»‌(OCCRP)، در بررسی تازه با درنظر گرفتن شاخصه فساد، جنایت و ناکارامدی رهبران؛ اشرف غنی را در کنار الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری دیکتاتور بلاروس، بشار اسد رییس جمهور سوریه و رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه قرار داده و عنوان ۴ مفسدترین چهره‌های سال ۲۰۲۱ را به این افراد داده است.

در این بررسی ۱۱۶۷ تن نامزد گرفتن جایزه مفسدترین چهره‌ سال شده بودند که از میان این افراد، لوکاشینکو اول شد و اشرف غنی احمدزی نیز دوم شد. این افراد توسط یک پنل ۶ نفری از خبرنگاران و محققانی که در مورد فساد مطالعه کرده و یا گزارش می‌نویسند، گزینش شده‌اند. از یک دهه گذشته بدین‌سو که نهاد «پروژه گزارش‌دهی فساد و جنایت سازمان‌دهی‌شده» فعالیت می‌کند دیکتاتورها و سیاست‌مداران زیادی چون ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه، رودریگو دوترت رییس جمهوری فلیپین و دیگران در فهرست نهایی این سازمان راه‌یافته و برنده مقام اول شده‌اند.

در واقع سران و مقامات دولت‌های سرمایه‌داری جهان، هر کدام در حد توان و ظرفیت خود از یک‌سو برای حفظ حاکمیت و قدرت خود به هر ترفندی متوسل می‌شوند، مخالفین خود را شدید سرکوب می‌کنند، جنگ و کشتار داخلی و خارجی راه می‌اندازند و از سوی دیگر، تا آن‌جا که می‌توانند اموال عمومی را غارت می‌کنند.

جهانی‌ سرشار از صلح‌ و عدالت‌ و امنیت، از دیرباز آرزوی‌ بشر بوده‌ و جهان‌ امروز نیز بیش‌تر از همیشه، به آزادی و برابری و دموکراسی مستقیم و عدالت اجتماعی و هم‌چنین صلح و امنیت پایدار‌ نیاز دارد. وظایف‌ انسان‌؛ از جمله‌ خودسازی‌ و تکامل‌ بخشیدن‌ به‌ خود و جهان‌ و جامعه‌ است. وظیفه‌ دیگر او حفظ‌ روابط‌ اجتماعی و فرهنگی و سیاسی‌ سالم، برابری‌طلبانه، امن‌ و پایدار است‌ تا بشریت بتواند زندگی‌ سعادتمندانه و عادلانه و مرفه‌ داشته‌ و دانش‌ و معرفت‌ خود را تکامل‌ ببخشند!

عکس: 
١) شکنجه در زندان اوین
٢) فرار آمریکا از افغانستان