تصویر

روزنامه‌نگار سید اَوران در آخرین مصاحبه خود از خیانت پ‌دک گفت

سید اوران، روزنامه‌نگار و نویسنده، اندکی پیش از شهادتش در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۳، به پرسش‌های خبرگزاری فرات (ANF) درباره روابط میان حزب دموکرات کوردستان (پ‌دک) تحت اداره بارزانی و ترکیه پاسخ داد.

به یاد شهید سید اوران

سید اوران، روزنامه‌نگار و نویسنده در مصاحبه‌ای قبل از شهادتش از کوردها در همه جا خواست تا همدستی، خیانت و معامله بر سر کوردها توسط یک خانواده و پ‌د‌ک تحت کنترل آن را افشا کنند و نسبت به آن واکنش نشان دهند.

ارزیابی‌های سید اوران، روزنامه‌نگار و نویسنده در مورد پرسش‌های خبرگزاری فرات (ANF) به شرح زیر است:

هاکان فیدان در سفری به هولیر از مواضع خانواده بارزانی علیه پ‌ک‌ک صریحا تشکر کرد. همزمان حملاتی به مناطق حفاظتی مدیا صورت گرفت. این دیدار و حملات همزمان با این دیدار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در واقع این بیشتر یک دیپلماسی جنگی بود تا دیدار. این یک دیپلماسی جنگی بود که هدفش معامله همه برگه‌های برنده آنها علیه کورد آزاد و کوردهای آزادی‌خواه بود. توجه کنید؛ حتی قبل از ورود، حق‌آبه‌ای را که طبق توافقات بین‌المللی قرار بود برای عراق و سوریه رها کند، رها نمی‌کند و اکنون این موضوع را موضوع چانه‌زنی می‌کند. او از آب و نفت به عنوان موضوع چانه‌زنی علیه پ‌ک‌ک استفاده کرد. او می‌گوید اگر پ‌ک‌ک را در لیست سازمان تروریستی قرار دهید، من نیز آنزمان آب را رها خواهم کرد. او تقریباً با تمام اقشار عراق دیدار کرد. وی همچنین با هادی عامری و قیص‌خزعلی دیدار کرد. آنها به طور خاص انتخاب شدند. این گروه‌ها به عنوان گروه‌های نزدیک به ایران شناخته می‌شوند. بر سر کورد آزاد چانه می‌زنند. هنوز مشخص نیست که او آنچه را که از عراق انتظار داشت به دست آورد یا نه. بیانیه وزیر امور خارجه عراق متعلق به یکی از اعضای پ‌د‌ک است. از آنجایی که او یکی از اعضای پ‌د‌ک است، می‌تواند پیام‌هایی را که ترکیه می‌خواهد به ترکیه بدهد.

او همچنین با صدام علیه کوردها همکاری کرد

نکته‌ای وجود دارد که اکثر ما از آن غافلیم. تاریخ دیدار در اینجا بسیار مهم است. طارق عزیز یکی از مهم‌ترین افراد صدام حسین در ۳۱ اوت ۱۹۹۶ ظاهر شده و بیانیه‌ای می‌دهد. او در این بیانیه به اشتراک می‌گذارد که مسعود بارزانی روز ۲۲ اوت در نامه‌ای به صدام برای جلوگیری از پیشروی اتحادیه میهنی کوردستان (ی‌ن‌ک) نوشت: «کوردستان را اشغال کنید.» طارق عزیز اظهار داشت که بلافاصله پس از این نامه مقدمات را آغاز کردند و در ۳۱ اوت با ۱۵۰ هزار سرباز، تانک، نفربر و خودروهای زرهی وارد عمل شدند. او می‌گوید که در ۱ سپتامبر، هولیر را از دست ی‌ن‌ک گرفته و به پ‌د‌ک واگذار کردند. البته پس‌زمینه‌ی این هم هست. صدام درواقع در حال توسعه سیاستی در توافق با پ‌د‌ک بود. از سال ۱۹۹۲ راه‌های باشور کوردستان را بسته بود، اما پس از توافق با بارزانی‌ها، راه موصل و هولیر را باز کرد. ببینید؛ او با صدام علیه کوردها همکاری می‌کند. با کسانی که قتل‌عام حلبجه و سه یا چهار واقعه انفال را علیه کوردها انجام دادند، همکاری می‌کند. در همان سال‌ها با دولت ترکیه علیه پ‌ک‌ک همکاری کرد. او این کار را در سال‌های ۱۹۹۲، ۱۹۹۵، ۱۹۹۷ انجام می‌دهد. در سال‌های مختلف از دولت ترکیه پیشی گرفت و در عملیات‌ها شرکت کرد. «عملیات چَلیک» در سال ۱۹۹۵ یکی از آنهاست. «عملیات زاپ» در سال ۱۹۹۷ چنین است. سال ۹۶ و ۹۲ هم همینطور.

حتی انتخاب تاریخ برنامه‌ریزی شده است

بنابراین، این چیزی است که در تاریخ آنها وجود دارد. هاکان فیدان در ۲۳ اوت به دیدارش می‌آید، در واقع می‌تواند ۲۲ اوت باشد. یک دیدار از قبل برنامه‌ریزی شده ۲۲، ۲۳، ۲۴ اوت مصادف با سالگرد نبرد یاووز سلیم در مَرجی دابیک در سال ۱۵۱۴ است. دولت فاشیست آک‌پ-م‌ه‌پ در همان تاریخ در سال ۲۰۱۶ حملات اشغالی را به مناطق دابیک، جرابلس، باب و اعزاز آغاز کرد. دابیک در حال حاضر در آن منطقه واقع شده است. دیدارهای هاکان فیدان نیز مصادف با این تاریخ‌هاست. ببینید، با دو تاریخ مصادف است؛

* با تاریخ نامه‌ای که بارزانی برای صدام ارسال کرد و نوشت: «کوردستان را اشغال کنید.»

* با تاریخ جنگ مرجی دابیک یاووز سلیم.

حتی برخی از افراد پ‌د‌ک واکنش نشان می‌دهند

در واقع عکس‌های او در این دیدارها معلوم است. این عکس‌ها باعث واکنش همه کوردها حتی برخی از اعضای پ‌د‌ک شد. بسیاری از اعضای پ‌د‌ک پرسیدند: «آیا تا به حال هیچ کوردی را تا این حد صمیمانه و از ته دل در آغوش گرفته‌اید؟» خیر. بعد از جلسات نیز بیانیه‌هایی ارائه شد. مسعود بارزانی می‌گوید: «ما همیشه با دولت ترکیه علیه تروریسم همکاری کرده‌ایم و از این پس به هر نحوی همکاری خواهیم کرد.» این همه چیز را به وضوح نشان می‌دهد. در روزی که او در هولیر بود، دولت ترکیه در برادوست قتل‌عام کرد. به روژاوا حمله کرد. همچنین به محور پنجوین حمله کرد.

این را نیز به خاطر بسپاریم؛ مولود چاووش‌اوغلو وزیر امور خارجه وقت ترکیه در مراسم سوگند نچیروان بارزانی شرکت کرد. در آن روز، دولت ترکیه برای تعمیق اشغال برادوست، تپه شَکیف را تمام روز بمباران کرد و سپس هلیبورن انجام داد. اکنون، همه این تاریخ‌ها تصادفی نیستند.

همانطور که در ابتدا گفتم این دیدار علیه کورد آزاد و کوردهای آزادی‌خواه بود. اینها طرح‌هایی برای ملحق کردن عراق به آنها و علیه کوردهایی است که برضد دولت ترکیه می‌جنگند.

به نظر شما آیا برگزاری دیدارهای جداگانه با مسرور بارزانی، نچیروان بارزانی، مسعود بارزانی و قباد طالبانی چه معنایی دارد؟

آنها یک خانواده هستند و دشمن کوردها هستند. اکنون استخوان‌های شیخ عبدالسلام تیر می‌کشد. شیخ عبدالسلام با عثمانی‌ها می‌جنگد تا آنها را از منطقه بارزان بیرون کند. وی دستگیر و اعدام می‌شود اما امروز پ‌د‌ک با خنده و خوشحالی در صف مقدم نیروهای ترکیه جای می‌گیرد و آنها را به منطقه بارزان می‌آورد. البته آنها با یکدیگر تضاد دارند، اما در موضوع کورد آزاد متحد هستند. نکته دیگر؛ اردوغان شخصیت‌های نوکر آنها را به حدی تشخیص داده است که آنها را به رقابت در خیانت با یکدیگر وا می‌دارد. زمانی که با یکی از آنها دیدار می‌کنند و با دیگری دیدار نمی‌کنند، آنها نمی‌پذیرند. به این ترتیب سعی می‌کند آنها را متعادل کند و همچنین آنها را به رقابت با یکدیگر وادار می‌کند.

آنچه آنها حکومت می‌نامند پ‌د‌ک است

دیدار او با قباد طالبانی نیز وضعیت متفاوتی است، خواسته‌هایشان از آنها مشخص است. فرودگاه سلیمانیه همچنان بسته است. آنها همچنین سعی دارند نشان دهند که در حال «مذاکره با حکومت» هستند. در واقع چنین چیزی وجود ندارد. همه کسانی را که حکومت می‌نامند از پ‌د‌ک هستند. دلیل دیدار او با قباد طالبانی اینست که او دستیار مسرور به نظر می‌رسید. آنها همچنین خواسته‌های جداگانه خود را بیان کردند. وگرنه توجه چندانی به ی‌ن‌ک ندارند.

در حالی که دولت ترکیه در حال قتل جوانان کورد در کوردستان است، نچیروان بارزانی و دیگران با هاکان فیدان عکس گرفتند و در مطبوعات خودشان ظاهر شدند. واکنش مردم کورد به این عکس‌ها را چگونه مشاهده کردید؟

بسیاری از اعضای پ‌د‌ک به این موضوع واکنش نشان دادند. برخی از آنها نظرات بسیار معتبری داشتند. پ‌د‌ک دیگر ارتباطی با ملت و وحدت ملی ندارد. من این واکنش‌ها را از گوشه و کنار دیدم. به همین دلیل بسیاری از مردم دیگر کوچکترین توقعی به نام کوردستان از پ‌د‌ک ندارند. البته برخی از آنها ناچارا سکوت می‌کنند، زیرا در مناطق تحت کنترل آنها مانند اسیر هستند.

آنها تصمیم گرفتند تا بین خودشان تقسیم کنند

هنوز از دهوک می‌ترسند. ببینید، حالا آنها چیزی شبیه به این را بین خود تقسیم می‌کنند: هولیر به مسرور بارزانی سپرده شد. آنها در واقع نچیروان را از آنجا بیرون کردند. اکنون نچیروان به دهوک اتکا داده است. دهوک یکی از ضعیف‌ترین نقاط پ‌د‌ک است. به همین دلیل، به ویژه منطقه‌ای است که سرویس اطلاعاتی ترکیه (میت) در آن سازماندهی شده است. دهوک محل قبایلی است که در طول تاریخ در برابر دولت ترکیه مقاومت کردند و حاکمیت آن را نپذیرفتند. زِباری‌ها اگرچه دایی‌های آنها هستند، اما بخش بزرگی از آنها مخالف و مرکز آنها دهوک است. برواری‌ها همیشه با آنها مشکل داشته‌اند و مرکز آنها دهوک است. بخش بزرگی از برادوست‌ها در دهوک هستند. دوستکی‌ها، سورچی‌ها و گوری‌ها در دهوک هستند. به همین دلیل است که آنها سعی می‌کنند به طور خاص در آنجا سازماندهی کنند و نچیروان در آنجا مستقر است. چنین چیزی را بین خود تقسیم کرده‌اند. کوردستان فقط هولیر و دهوک نیست. اکنون حتی همراه با سلیمانیه هم عمل نمی‌کنند.

بخاطر اینکه سلیمانیه خیانت نکرد

آنها بخاطر اینکه سلیمانیه اجازه خیانت به آنها را نداد و با آنها به مناطق گریلایی حمله نکرد،‌ سلیمانیه را هدف ترکیه قرار می‌دهند. بسیاری از کوردها نیز این تفرقه را در بین خود می‌بینند. عکس‌هایی که منتشر کردند باعث شد که کوردها بگویند؛ شاید ممکن باشد ولی نه تا به این حد. کوردهایی که پ‌د‌ک را به خوبی می‌شناسند نیز این را گفتند: پ‌د‌ک این کار را انجام می‌دهد و حتی کارهای بیشتری انجام می‌دهد... ما نباید این را فراموش کنیم. هاکان فیدان وزیر امور خارجه یک کشور اشغالگر است. توهین‌ها و تهدیدها در دوره رفراندوم بر اساس اطلاعاتی که هاکان فیدان به اردوغان داده بود صورت گرفت. آنها همان مردانی بودند که می‌گفتند: «درها را می‌بندیم و شما را از گرسنگی می‌کشیم.» حالا تقریباً این مردان را تا داخل خانه‌هایشان می‌برند. اکثریت کوردها می‌گویند، «اینها نه تنها به کوردستان و کوردها، حتی به پ‌د‌ک هم فکر نمی‌کنند. آنها فقط به فکر خانواده خودشان هستند.» من همه اینها را دیدم. البته هستند کسانی که خیانت و همکاری را دستکاری و مبهم می‌کنند.

گفته شد اردوغان در مدت کوتاهی به عراق سفر خواهد کرد. آیا فکر می‌کنید این افزایش در ترافیک دیدارها می‌تواند سرآغاز حمله‌ای جدید به کوردستان از جمله سلیمانیه باشد؟

اینگونه فکر نکنیم؛ عدم وجود حملات زمینی به معنای عدم وجود اشغالگری نیست. شمال و شرق سوریه در امتداد خط مرزی تحت پهپادهای شناسایی و پهپادهای مسلح دولت ترکیه قرار دارد. تقریباً روزی نیست که خودروهای شهروندان مورد اصابت قرار نگیرند. باشور کوردستان نیز زیر یوغ همین حملات قرار گرفته است. آنها در واقع پاسگاه‌ها، پایگاه‌های نظامی و مراکز میت را در بسیاری از مناطق ایجاد کرده‌اند. آنها نه تنها ساختار اقتصادی هولیر را، حتی ساختار سیاسی آن را نیز هدایت می‌کنند. مسرور، نچیروان و مسعود بارزانی به اندازه استانداران استعماری دارای وسعت و نفوذ نیستند. اشغالگران فقط یک منطق دارند. استفاده کنید و دور بریزید. حالا از آنها استفاده خواهند کرد. این واقعیت در تاریخ تجربه شده است. کسانی که باعث دستگیری پسرعموهای خود در جریان مقاومت شیخ سعید شدند، اولین کسانی بودند که تبعید شدند. او باعث دستگیری پسر عموی خودش حامیلی صالح بیگ شد، اما خود او ابتدا تبعید شد. خانواده صالح بیگ پس از آن تبعید شدند. بنابراین تا زمانی که شما در خیانت نقش داشته باشید، اشغالگران با شما خواهند بود، از شما استفاده می‌کنند و بعد از اینکه کارشان با شما تمام شد، شما را مانند دستمال‌کاغذی که استفاده شده است دور می‌اندازند. بنابراین من نمی‌دانم که آیا اردوغان در آینده دیدار خواهد کرد یا خیر. موضع عراق نیز تا حدودی پراکنده و نامنسجم است. آنها مسائل انرژی و آب را به این موضوع مرتبط کردند. اینکه اگر اردوغان بیاید توافق حاصل می‌شود یا خیر؟ هم مشخص نیست. از منظری دیگر باید به سیاست‌های قدرت‌های بین‌المللی در منطقه نگاه کرد. ممکن است تحولاتی در این رابطه وجود داشته باشد.

وضعیتی وجود دارد که فراتر از احزاب است

یک عکس بسیار واضح وجود دارد، همه کوردها این عکس را دیدند. همه دیدند که در این عکس ذره‌ای سود برای کوردها، حفظ دستاوردها، آزادی آنها، حفاظت از زبان، هویت و تاریخ آنها وجود ندارد. به همین دلیل است که کوردها باید این همکاری، این خیانت، این معامله را همه جا افشا کنند. کوردها باید نشان دهند که دیگر کسی نمی‌تواند بر سر آنها چانه‌زنی کند. شرایطی وجود دارد که فراتر از احزاب است، به عبارت دیگر همه کوردها به وضوح به نام یک خانواده به بازار عرضه می‌شوند. اکنون موضع کوردها نسبت به این موضوع باید روشن باشد. آنها باید صدای خود را بلند کنند.