در کوه هَساندین واقع در شهرستان پاسور از توابع استان آمد، جاده‌ای برای ساخت پاسگاه در حال احداث است. روستاییان نسبت به خسارات وارد شده به طبیعت ابراز نارضایتی کردند و گفتند که این جاده نه تنها برای پاسگاه، بلکه برای فعالیت معدن نیز ساخته می‌شود.
کوه هَساندین که یکی از بلندترین کوه‌های شهرستان پاسور از توابع استان آمد است، هدف فعالیت‌های اکتشاف معدن قرار گرفته است. شرکتی به نام کولپ مادَنجیلیک (معدن‌کاری کولپ) سال گذشته قصد داشت در این منطقه حفاری کند که با ممانعت روستاییان و مردم ساکن در مراتع ییلاقی مواجه شد. در نتیجه درخواست و مبارزه مردم مشخص شد که این شرکت گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (ÇED) را در سال ۲۰۰۸ دریافت کرده و ظرف ۵ سال فعالیت خود را آغاز نکرده است. علی‌رغم گزارشی که گفته می‌شود از سوی استانداری لغو شده است، کار ساخت جاده در این منطقه آغاز شده است. روستاییان اظهار داشتند که جاده در حال ساخت برای احداث پاسگاه است. آنها همچنین بیان کردند که این جاده همزمان برای فعالیت معدن نیز ساخته می‌شود و گفتند: «طبیعت ما به طور سیستماتیک غارت می‌شود.»
سال گذشته وکلا برای کسب اطلاعات به وزارت محیط زیست مراجعه کردند. در پاسخ مورخ ۶ سپتامبر ۲۰۲۴ اعلام شد که این شرکت گزارش «نیازی به ارزیابی اثرات زیست‌محیطی نیست» را در سال ۲۰۰۸ دریافت کرده و گفته شد: «ارزیابی اثرات زیست‌محیطی که دریافت شده بود، به دلیل عدم فعالیت ظرف ۵ سال، باطل شده است.» پس از این پاسخ، به شرکت اجازه فعالیت معدن در منطقه داده نشد. با گذشت یک ماه، در ۹ اکتبر ۲۰۲۴ در مراتع ییلاقی هَساندین اعلام شد که در سال‌های ۲۰۱۱، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ با اظهار استخراج ۱۰۰ هزار تن معدن به اداره مربوطه درخواست مجوز شده است. اداره مربوطه در همان روز به این درخواست پاسخ داد و با این استدلال که معدن استخراج شده است، اعلام کرد که تصمیم «نیازی به ارزیابی اثرات زیست‌محیطی نیست» همچنان پابرجاست. پس از صدور مجوز، ۱۰ روز است که کار ساخت جاده در مراتع ییلاقی هَساندین در حال انجام است. اعلام شده است که این کار برای (ساخت) پاسگاه انجام می‌شود. روستاییان به محل کار بیل مکانیکی‌ها رفتند و هم از سربازان و هم از کارگران شرکت سؤالاتی پرسیدند، اما نتوانستند پاسخی دریافت کنند.
اسنادی که وکلا در مورد این پروژه درخواست کرده بودند نیز با این گفته که «ما نمی‌توانیم این اسناد را در اختیار شما قرار دهیم» رد شد. در جاده‌ای که برای پاسگاه ساخته می‌شود، ده‌ها درخت قطع شده‌اند. روستاییان اظهار داشتند که پاسگاه بهانه است، این جاده اساسا برای فعالیت معدن ساخته می‌شود و گفتند که در طرف دیگر کوه جاده‌ای ساخته خواهد شد که برای کار حفاری است. کار ساخت جاده ۷ روز هفته ادامه دارد و ده‌ها سرباز با بیل مکانیکی‌ها مشغول کار هستند. روستاییانی که در این مورد با ما صحبت کردند، به خسارات وارد شده به منطقه اشاره کردند. ایوب آی‌دَنیز، یکی از وکلای کانون وکلای آمد نیز اظهار داشت که در کوه به طور غیرقانونی جاده ساخته می‌شود و مقدمات کار معدن در حال انجام است.
آب و منابع معیشت ما از بین خواهد رفت
رمزی توران، از روستاییان شرناز که در دامنه هَساندین واقع شده است، گفت: «این مسئله مربوط به تمام شهرستان‌ها است، نه فقط پاسور. همه باید از این مکان محافظت کنند. این مکان نابود خواهد شد. با کار جاده، طبیعت این منطقه را غارت کرده‌اند. این مکان را در عرض ۱۰ روز ویران کرده‌اند. در اینجا به خاطر یک شرکت، به خاطر یک نفر، باغ‌های ما را ویران کرده‌اند. ما این را قبول نمی‌کنیم.»
نَدیم اَمره، از ساکنان همان روستا نیز گفت: «ما برای دام‌های‌مان، برای طبیعت‌مان در اینجا هستیم. در پاسور چیزی باقی نگذاشتند، نیمی از آن را زیر آب سد فرو بردند، نیمه باقی‌مانده را هم معدن‌کاری می‌کنند. اگر در اینجا معدن ساخته شود، مردم بی آب خواهند ماند. ما نمی‌دانیم چه کسی و چگونه این شهرستان را هدف قرار داده است. از نظر کشاورزی، از نظر دامداری چیزی باقی نمی‌ماند. اگر هَساندین از دست برود، چیزی در دست ما باقی نمی‌ماند. آب ما اکنون مانند خون جاری است. از سد سیلوان صحبت می‌کنند، اما با این سد شهرستان ما از بین رفت. هزار سال است که ما در اینجا هستیم. ما بهای زیادی برای این مکان داده‌ایم. اکنون به خاطر یک شرکت در مقابل ما قرار می‌گیرند. ما اجازه نخواهیم داد که این مکان را از بین ببرند. ما در اینجا از خاک خود محافظت خواهیم کرد.»
جواهر تَکین نیز بیان کرد که به حوزه زندگی و طبیعت آنها حمله می‌شود و گفت: «هر کاری از دستشان برمی‌آید می‌کنند تا مردم در اینجا نمانند. می‌خواهند با (ساختن) سد ما را از بین ببرند، حوزه زندگی ما را نابود کنند. در اینجا از ۷ تا ۷۰ ساله همه ما مقاومت خواهیم کرد. ما از این دعوای خود دست برنخواهیم داشت. بگذارید مردم از این خاک محافظت کنند و با یک فراخوان به هَساندین بیایند.»
