مدتی است که دیدارهای بین میت و مقامات دولت دمشق در جریان هستند. در رابطه با اهداف این دیدارها آلدار خلیل اعلام کرد که دولت ترک به شیوهای با رژیم دمشق در حال انجام این ملاقاتها است که اجازه ندهد در داخل سوریه دیالوگ و توافق برای حل بحران امکانپذیر باشد. در این گفتگو آلدار خلیل اعلام کرد که ملاقاتها با شورای میهنی کورد سوریه (ENKS) به دلیل همکاری با دشمن متوقف شدهاند. آلدار خلیل در رابطه با ضد تبلیغات گروهک مزدور ENKS علیه خودمدیریتی و سازماندهی خلقهای منطقه هم اظهار داشت: ENKS، PDK و MİT با همدیگر همکاری دارند.
آلدار خلیل عضو شورای رهبری حزب اتحاد دمکراتیک به پرسشهای آژانس خبری هاوار در رابطه با دیدار مقامات اطلاعاتی دو کشور ترکیه و سوریه، حملات و ترورها، و تحرکات ENKS پاسخ داد.
هاوار: مدتی است که ملاقات مقامات میت با حکومت دمشق در جریان هستند. آیا در خصوص این ملاقاتها اطلاعاتی به دست آوردهاید؟ و این مقامات در مورد چه مسائلی گفتگو میکنند؟
آلدار خلیل: با آغاز بهار خلقها و خصوصا از سال ۲۰۱۰ به بعد، دولت ترک مستقیما اعلام میکرد که حکومت دمشق موجودیت خود را از دست داده است و امکان ندارد که در مسند قدرت بماند و امکان ارتباط با این کشور وجود ندارد. در این رابطه دست به تبلیغات فراوانی زدند. در همین رابطه بسیاری از افراد اپوزیسیون سوریه را با خود همراه کردند. شعار اصلی آنها ساقط کردن حکومت دمشق بود. و ترکیه در این رابطه تلاشهای بسیاری را انجام داد. وضعیت سوریه را به سوی آشفتگی و تنش بسیار برد. برخی از مناطق را اشغال کرد. و در واقع سمت و سوی انقلاب سوریه را به سوی دیگری متوجه کرد. اما اکنون بار دیگر با حکومت دمشق ارتباطات خود را از سر گرفته است. علت چیست؟ دولت ترک اینگونه پیشبینی نکرده بود که حکومت سوریه برای مدت زمان زیادی میتواند حاکمیت در سوریه را در دست داشته باشد. ترکیه برآورد کرده بود که حاکمیت دمشق به دست نیروهای وابسته به آنها و خصوصا اخوانالمسلیمن و برخی از گروههای تبهکار دیگر در میآید. آنها تصور نمیکردند که در داخل سوریه پروژه دمکراتیک توسعه پیدا میکند، نمایندگان این پروژه با وجود همه مشکلات و موانع موجود توانستند سیستمی دمکراتیک را ایجاد کرده و این مدل توانست برای سوریه و خاورمیانه به مدلی تبدیل شود.
زمانیکه دولت ترک مشاهده کرد که در شمال-شرق سوریه و در تمام سوریه یک سیستم دمکراتیک میتواند توسعه پیدا کند و در سطح جهانی مورد توجه قرار گرفته و میتواند به مدلی برای ثبات و تامین صلح منجر شود، این دولت احساس خطر کرد. از طرف دیگر گروههای مسلح وابسته به دولت ترک شکست خورده و دیدارها در ژنو هم به هیچ نتیجهای دست پیدا نکردند. میخواستند که قانون اساسی سوریه را مجددا طراحی کنند و از این نقطه دستاوردی داشته باشند، اما از این طریق هم به پیروزی نرسیدند، با حملات دولت ترک به سیستم دمکراتیک شمال-شرق سوریه، این سیستم قدرتمند شده و توسعه پیدا کرد. به همین علت اکنون متوجه انتخاب دیگری شدهاند و ارتباطات خود را با دولت دمشق از سر گرفتهاند.
با توسعه و پیشبرد این ارتباطات میخواهند که راه را بر پیشرفتهای پروژه دمکراتیک ببندند. دولت ترک هم به حکومت شام اعلام کرده است که تهدیدهای مشترکی داریم، و خودمدیریتی دمکراتیک، آزادی زنان، پروژه ملت دمکراتیک از جمله تهدیدهای مشترک علیه ما هستند. دولت ترک وارد مرحلهای شده است که بر دولت دمشق فشار وارد میکند تا با خودمدیریتی ارتباطی برقرار نکند. هر زمان که حکومت دمشق میخواهد در رابطه با مسائل و مشکلات داخلی خود گامی بردارد، یا گونهای از راه حل را بپذیرد، اردوغان، هاکان فیدان و افراد دیگری را به دمشق میفرستد. به حکومت دمشق اعلام میکنند که هر کاری میکنید با آنها وارد گفتگو نشوید. و در صورتیکه ائتلاف یا گفتگویی انجام شود، مانند سال ۲۰۱۱ علیه تو وارد عمل میشویم. همانگونه که آن زمان وارد عمل شدیم، مجددا وارد عمل میشویم. و با این اقدامات دولت دمشق را تهدید میکنند.
هاوار: چرا در این مرحله دست به تهدید میزنند؟
آلدار خلیل: در سال ۲۰۱۸ زمانیکه در رابطه با عفرین بین روسیه و ترکیه ائتلافی ایجاد شد، دولت ترک وعده داده بود که دمشق، حلب و خود حکومت دمشق را حفظ کند و از آنها دفاع کند. بر اساس عفرین بود که با حکومت دمشق به هماهنگی رسیدند. ائتلافی را که در سال ۲۰۱۷ آغاز کرده بودند در سال ۲۰۱۸ آشکار شد و هم اکنون هم تلاش میکنند تا این ائتلاف را ادامه دهند. تصور میکردند که بعد از اشغال عفرین سیستم دمکراتیک دچار فروپاشی میشود. چون در آن زمان سیستم دمکراتیک در آغاز کار خود بود، در حال ایجاد بود، همچنین عفرین منطقه مهمی برای شمال و شرق سوریه بود. اما بعدا مشاهده کردند که سیستم خودمدیریتی از میان نرفت، به همین دلیل بعدا به گریسپی و سریکانی حمله کردند. با این حملات هم به هدف خود نرسیدند. به همین دلیل گزینههای دیگری را نداشتند. با این حملات و اشغالگریهایشان خودشان دچار مشکل شدهاند. مقاومتی جدی علیه انها در جریان است. و روز بروز تنشهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در ترکیه عمیقتر میشوند. همچنین همکاری آنها با دولت دمشق و روسیه هم در خطر افتاده است. به همین دلیل میخواهند که به نحو اطلاعاتی، ارتباطات جداگانهای را برقرار کرده و با حکومت دمشق دست به معاملات جدیدی بزنند.
هاوار: اکنون بر چه مبنایی محاسبات خود را انجام میدهند؟
آلدار خلیل: معامله دولت دمشق با عفرین، گریسپی و سریکانی بر سر موضوعات مرتبط به روسیه و حکومت دمشق بود. هم کانون میخواهند که خصوصا در رابطه با ادلب، غوطه و دمشق دست به معامله بزنند. حکومت دمشق هم اساسا تضعیف شده است. دولت ترک تلاش میکند از این فرصت استفاده کند و دولت دمشق را برای پذیرش خواستههایش متقاعد کند.
هاوار: در رابطه با دیدارهای هاکان فیدان و المملوک آیا اطلاعاتی دارید؟
آلدار خلیل: دیدارهای این دو اساسا از سال ۲۰۱۷ آغاز شدهاند. دیدارهایی حتی در خارج از دمشق، در بغداد هم داشتهاند. آنچه که مهم است این است که دولت ترک میخواهد با دمشق ارتباطاتی برقرار کند، و از طرف دیگر بر دمشق فشار و تهدید وارد میکند تا جازه ندهد که در داخل سوریه هیچگونه راه حلی شکل بگیرد.
هاوار: چرا بغداد؟ و آیا غیر از دولت دمشق و میت، آیا کشورهای دیگری هم در این دیدارها حضور داشتهاند؟
آلدار خلیل: این یکی از طرحهای دولت ترک است. دولت ترک برای وارد آوردن ضربهای به خلق کورد، طراحان پروژه دمکراسی و پروژه ملت دمکراتیک و انقلاب، با دولتهای همسایه هم وارد عمل و همکاری میشود. در سوریه تلاشهایی در جریان بوده است. اما جنبش کوردستان در مجموع در هم تنیده است، امکان ندارد که هیچ واقعهای در روژآوا به وقوع بپیوندد و بر کوردستان در مجموع تاثیرگذار نباشد. دولت ترک علیه نیروهای گریلا، شنگال و مخمور، مناطق حفاظتی میدیا عملیاتهای بسیاری را انجام داده است اما در نهایت به اهداف خود دست نیافته است. نه انقلاب روژآوا در هم شکسته شد و نه در کوههای کوردستان موفق به شکست گریلا شده است. حتی در بعد بینالمللی هم در بسیاری از کشورها تلاش کرد تا این حملات را مشروع جلوه بدهد و با همکاری کشورهای همسایه به جنبش کورد ضربه وارد کند. پیش از این با هوایپما دست به حمله میزد، اکنون میخواهد در زمین، به شیوهای جداگانه حمله کند. برای نمونه، پیش از این در اروپا انقلابیون کورد توسط میت به شهادت میرسیدند، اکنون در باشور کوردستان انقلابیون کورد را در کوچهها ترور کرده و به شهادت میرساند. در روژآوا هم همین اقدامات را انجام میدهد. برای دست زدن به این اعمال وحشیانه، دولت ترک نیازمند همکار است و در این راه هر اقدام و رویه ممکن را با کشورهای دیگر در پیش میگیرد. بعد از آن است که اعلام میکند من میتوانم مشکلات شما را حل کنم، اما باید با من همکاری کنید. برای نمونه مدتی است که جریان آب را بر سوریه و عراق بسته است و زندگی خلق را در معرض تهدید قرار داده است. بعد از ایجاد تنش دولت ترک نمایندگان خود را به بغداد میفرستند و میگوید که ما میتوانیم مشکل آب را حل کنیم، اما باید با ما همکاری کنید. با استفاده از اعمال فشار دست به تهدید میزند. تلاش میکند با عراق پیمانهایی را منعقد کند. خصوصا در زمانیکه عراق در حال برگزاری انتخابات است، هیچ کس نمیخواهد که در این کشور با ترکیه دچار مشکل شود. سیاستمداران هم میخواهند که مرحله به شیوهای آرام طی شود و انتخابات را به تصور خود با روندی آرام به پیش ببرند. دولت ترک از فرصت استفاده میکند. دیدارها در بغداد هم صورت میگیرند، تلاش میشود بر بغداد فشار وارد کنند تا مطالبات خود را بر بغداد تحمیل کنند و آنها را در اقدامات ارتش ترک علیه جنبش آزادی سهیم کنند.
هاوار: بعد از این دیدارها، سازمان اطلاعات ترک و عراق و سوریه، حملات تروریستی افزایش پیدا کردند. نمونه اخیر آن در سلیمانیه بود. این حملات نشان دهنده چه رویکردهایی هستند؟ پارت دمکرات کوردستان در این رویدادها چه نقشی ایفا میکند؟
آلدار خلیل: دولت ترک درمانده شده است. با هوایپما، سلاحهای شیمیایی دست به اقدامات وحشیانه زده و بدون هیچ محدودیتی علیه غیر نظامیان حمله میکند. اما نمیتواند مانع از جنبش آزادی کوردستان شود. رهبر آپو در انزوا به سر میبرد، در زندان، با محدودیت و شکنجه مواجه شده است. سیاستمداران کورد تحت فشار واقع شدهاند. به کوردستان حمله میکنند. به این اقدامات هم بسنده نمیکنند. حتی یک آزادیخواه هم در یک کشور همسایه از چنین اقداماتی راضی نیست و آن را نمیپذیرد. و این اقدامات در نتیجه شکستهای اردوغان صورت میگیرند. اخیرا نشانهها حاکی از آن هستند که اردوغان با شکست مواجه میشود و به خاتمه خود نزدیک شده است. به همین علت به اقداماتی دست میزند که تمام جهان را به جنگ و آشفتگی بکشاند.
از طرف دیگر پارت دمکرات کوردستان با میت همکاری میکند. در واقع این پارت دمکرات کوردستان است که کار آنها را آسان کرده است. زمینهسازی کرده است و در این پروژه هم پارت دمکرات کوردستان سهیم بوده است. بدون شک با سازمان اطلاعات حکومت عراق هم دیدارهای رسمی انجام دادهاند. این مسئله بسیار خطرناک است. پارت دمکرات کوردستان در بعد نظامی علیه نیروهای گریلا با دولت ترک وارد جنگ شده است و حتی وارد مرحلهای شده است که نیروهایی را که از افراد روژآوا سازماندهی کرده بود، وارد جنگ نموده است. مشاهده میشود که مدت زیادی است که محاصرهای اقتصادی را روژآوا تحمیل کردهاند. نمایندگان خودمدیریتی در هولیر هنوز زندانی هستند. پارت دمکرات کوردستان وارد جریانی شده است که میخواهد حتی میان دولت ترکیه و کشورهای خلیج میانجیگری کند. پ.د.ک از مرحله حفاظت از منافع خود گذشته است و به همکار حکومت اردوغان تبدیل شده است.
هاوار: مدتی است که شورای میهنی کورد سوریه با اقدامات و بیانیههای خود؛ علیرغم تمام جنایاتی که در عفرین صورت میگیرد، از خلق میخواهد که به عفرین بازگردند. در درجه نخست اقدامات شورای میهنی کورد در سوریه را چگونه تحلیل میکنید؟ پشت پرده این بیانیهها چه مسائلی وجود دارد؟
آلدار خلیل: اطلاع دارید که مدتی است که شورای میهنی کورد سوریه عضو ائتلاف بوده و با دولت ترک در ارتباط است. این مسئله از دست پارت دمکرات کوردستان هم خارج شده است. اساس دیدگاه و دستوراتی است که مستقیما از میت صادر میشود. پیش از این پارت دمکرات کوردستان تا اندازهای بر آن تاثیر داشت، اما از طرف دیگر شورای میهنی و پارت دمکرات هر دو با میت همکاری دارند. اکنون نمیتوان گفت که شورای میهنی کورد مانند یک پروژه کوردی کوردها در روژآوا عمل میکند. بلکه شورای میهنی کورد مانند بخشی از میت در روژآوا عمل میکند. برای حفظ منافع اردوغان، آک.پ تلاش میکند تا به خودمدیریتی حمله کرده و این پروژه را در سطح جهانی سیاهنمایی کند. همچنین در میان خلقهای منطقه و خصوصا خلق کورد دست به تبلیغات سوء زده و به اشغالگری ترکیه خصوصا در مناطقی مانند عفرین و سریکانی و گری سپی مشروعیت میبخشد. هیچگاه هم قبول نمیکردند که به دولت ترک اشغالگر بگویند، اعلام کنند که باید اشغالگران از خاک ما خارج شوند و مناطق اشغال شده آزاد شوند. هم اکنون هم میگویند که گروههای مسلح در مناطق اشغال شده مدیریت میکنند، آنها تبهکار نیستند، وحشی نیستند و دست به اقدامات سوء نمیزنند. تلاش میکنند اشغالگری را به گونهای نشان بدهند که در سطح بینالمللی پذیرفته شود.
مدتی قبل سازمان حقوق بشر گزارشی را در رابطه با این موضوع تنظیم کرده بود. در این گزارش آمده بوده که تهدید دولت ترک در مناطق عفرین، سریکانی و گریسپی مبنی بر نقض حقوق بشر، تغییر دموگرافی منطقه و آوارگی خلق وجود دارد. پیشنهاد شده بود که باید در این رابطه تحقیق و تفحص صورت بگیرد. به محض اینکه این گزارش منتشر شد، دولت ترک از شورای میهنی کورد سوریه درخواست نمود و دستور داد که باید به منطقه رفته و بتوانید بر گزارش سازمان حقوق بشر تاثیر گذار بوده و آن را تغییر دهید. شورای میهنی کورد در سوریه در این باره برنامهریزی کرده و کارزراری را با نام بازگشت خلق به عفرین، سریکانی و گریسپی آغاز کرد. در این باره خصوصا بر عفرین تاکید شد.
آیا واقعا کسی وجود دارد که نخواهد به سرزمین خود بازگردد؟ ما در مجموع میخواهیم که خلقمان به مناطق خود بازگردد. اما شورای میهنی کورد سوریه میخواهد که این خواست انسانی را به شیوهای دیگر مورد بهرهبرداری قرار دهد. میخواهد این مسئله را به گونهای نشان دهد که در این مناطق هیچگونه مشکلی، هیچگونه ظلمی، شکنجهای وجود ندارد و خلق میتوانند بازگردند. من به آنها اعلام میکنم که: اگر حقیقتا قلب آنان برای خلق کورد میتپد و میخواهند که خلق روژآوا به سرزمین خود بازگردد، برای یکبار هم که شده بگویند که خلق کورد در ترکیه، در باشور و اروپا به خانه و کاشانه خود بازگردند. چرا اصرار میکنند که خلق ما که از مناطق اشغالی بیرون رانده شدهاند، نباید به خانه و کاشانه خود بازگردند؟ یعنی میگویند که این افراد نباید به مناطق تحت مدیریت خودمدیریتی، بلکه به مناطق اشغال شده بازگردند. هر روز علیه جوانان در مناطق شمال-شرق سوریه و روژآوا دست به تبلیغات میزنند. از این طریق میخواهند که سیمای واقعی اشغالگرانه دولت ترک را تطهیر کنند. اعلام میکنند در مناطق اشغال شده ظلم و ستمی در جریان نیست، پس چرا تا کنون شورای میهنی کورد سوریه موفق به بازگشایی دفتر خود در عفرین نشده است؟ در مناطق شمال-شرق سوریه آنها دفاتر رسمی دارند و هر روز علیه خودمدیریتی دست به اقدام میزنند، دست به فعالیت میزنند، نشستهایشان را برگزار میکنند. چرا در عفرین دست به فعالیت نمیزنند؟ از مناطق اشغال شده دفاع میکنند، هیاتهای خود را به خارج اعزام میکنند و اعلام میکنند که بیایید خودمدیریتی را ساقط کنید، ما را هم نجات بدهید. خاک و آرمان و هدفشان را به دشمن فروختهاند. خلق و تاریخ این مسئله را نمیپذیرد. یک سال و نیم است که ما تلاش میکنیم که ائتلافی کوردی را ایجاد کنیم اما آنها از فرصتها و امکانات به وجود آمده علیه خودمدیریتی استفاده کرده و سازماندهی میکنند.
باید خاطرنشان ساخت که رهبر آپو در دفاعیات خود از دام ۲۰۰ ساله کوردی سخن می گوید. سیستم حاکمیتی که در خاورمیانه ایجاد شده است، خصوصا در ۲۰۰ سال گذشته بر اساس سیستم ملت-دولت توسعه پیدا کرده است. صاحبان این سیستم که خلق را تحت تسلط خود قرار دادهاند، برنامهریزی کردهاند که عدهای را به کار بگیرند. حتی دولتهایی را با نام برخی از ملتها تاسیس کرده و در نهایت آنها را به خدمت بگیرند. جریان سیاسی در میان کورد هم به دو قسمت تقسیم شد. در میان خلقهای فرودست هم دو شیوه خلاف هم جریان پیدا کردند. قهرمانیها و فداکاریهای بسیار عظیمی روی داده و در حرکت خلاف آن، خودفروشیهای بسیار عظیمی روی دادند. اکنون که قهرمانیهای بزرگی در میان کورد را شاهد هستیم، انقلاب دمکراتیک در حال پیشرفت است، ما به پیشاهنگانی تبدیل شدهایم که تمام خلقها را به هم میرساند، برخی از کوردها هم هستند که بسیار ارزان خود را به دشمن میفروشند. در مقابل خدمات وسیع شورای میهنی کورد سوریه، آنها چه دستاوردی داشتهاند؟ هیچ. در عفرین حتی اجازه گشودن دفتر را هم به آنها نمیدهند. وعدههای داده شده به شورای میهنی از سطح فردی فراتر نرفته و آنها را بسیار خوار و خفیف میبینند. نیروهای مسلحی که ایجاد کردهاند سالیان درازی است که تبلیغات میکنند که این نیروها روژآوای کوردستان را محافظت میکنند. اما زماتیکه دولت ترک از آنها بخواهد، آنها را علیه گریلاها وارد عمل میکند. مایه شرم نیست؟ چند روز قبل دو نفر از انها در نتیجه انفجار مین کشته شدند. این تبهکاران چه ارتباطی به این مسئله داشتند؟ شورای میهنی میگفت: آنها تبهکار نبودند، پیشمرگ بودند و نام مقدس پیشمرگ را به آنان نسبت میدهند. مشخص شد که تبهکار هستند و برای جنگ علیه گریلا اعزام شدهاند.
شورای میهنی کورد سوریه در بعد سیاسی، دیپلماسی و اجتماعی علیه ما فعالیت میکند، با دشمن همکاری و ائتلاف دارد. اخیرا چند نفر از جوانان خود را اعزام کردهاند که با نیروهای گریلا وارد جنگ شوند. غیر از این اقدامات محدود چیز دیگری در اختیار ندارند. و همچنان خود را به عنوان کورد، به عنوان نمایندگان کورد نشان میدهند و معرفی میکنند. این تزویر و دو رویی قابل قبول نیست. خلقمان بر این مسائل واقف است. اما باید صراحتا این مسائل را مطرح کرده و فریبکاری آنها را اعلام کنیم. خلقمان بیش از هر چیز میخواهد که از دستاوردهای خود صیانت کرده و از آنها دفاع کند. همه مسئول هستند که برای اقدامات آنان حدی قائل شود.
هاوار: آیا با شورای میهنی کورد سوریه دیدارهایی در جریان هستند؟
آلدار خلیل: دیدارهای ما از ماه اکتبر (٢٠٢٠)، متوقف شدهاند. تا کنون هم دیدار جدیدی صورت نگرفته است. دیدارهای دولتهای تضمین کننده صلح، نیروهای سوریه دمکراتیک و آمریکا با ما و شورای میهنی کورد صورت گرفته است. آنها هم میپرسیدند که چه روی میدهد، اما دیدارهای مستقیمی با شورای میهنی کورد سوریه نداشتهایم.
هاوار: در صورتیکه دیدارهای مستقیم صورت بگیرند، بر چه اساسی خواهند بود و حول چه مسائلی با آنها گفتگو میکنید؟
آلدار خلیل: شورای میهنی کورد سوریه پیش از هر چیز باید از خطمشی دشمنی دست بردارد. اگر با دشمن همراه باشند ما چگونه میتوانیم با هم همکاری و ائتلاف داشته باشیم؟ یا ما باید به طرف دشمن برویم یا باید آنها دست از همکاری با دشمن بردارند. آنها کمیتهای دارند که در مقابله با خودمدیریتی دیدارهایی را با دولتهای دیگر انجام میدهند، چند حزب در درون خود دارند که با نام کوردایتی دست به تبلیغات سوء زده و چند دفتر دارند که در انها دست به فتنهانگیزی میزنند، همچنین به اشغالگران خدمت میکنند. سیستم خودمدیریتی را نپذیرفته و اعلام میکنند که باید نیمی از سیستم خودمدیریتی را به ما بدهید. مسئلهای که مایه پذیرش نیست این است که چگونه درخواست میکنند که نیمی از خودمدیریتی را به انها داد؟ برای این مسئله شورای میهنی کورد سوریه باید از خطمشی دشمن خارج شود. بعد از ان است که میتوان در رابطه با مسائل دیگر گفتگو کرد.
هاوار: دیدارهای مهمی در خارج از کشور صورت میگیرند. آمریکا، روسیه و ترکیه، مجلس سوریه دمکراتیک، حکومت دمشق در رابطه با این دیدارها نگران است. گفتگوها به چه شیوهای صورت میپذیرند و تاثیرات اقلیمی آن چه خواهند بود؟
آلدار خلیل: ده سال از مسئله سوریه گذشته است و به راه حلی منجر نشده است. مشخص شده است که همچنان هم ادامه پیدا میکند. هر کشوری و هر دولتی که وارد پرونده سوریه شده است میخواهد که در راستای منافع خود قدم برداشته و به نتیجهای دست پیدا کند. برخی میخواهند که بار دیگر مسئله گفتگوهای ژنو را در دستور کار قرار دهند و دیالوگها از سر گرفته شوند. همه میخواهند که که پیش از آغاز گفتگوها در صحنه واقعی قدرت خود را تثبیت کنند. اما مهم است که ما از انقلاب و دستاوردهای آن نگهداری کنیم، باید بدانیم که چگونه ان را حفظ کرده و در این باره چه وظایفی داریم. ما باید بدانیم که چگونه موضع و سازماندهی خود را تقویت کنیم و خود را از حملات در امان نگاه داریم. یعنی مهم است که خلق سوریه برای این مسئله خود دست به عمل بزند. تلاشهای دیپلماتیک ما ادامه پیدا میکنند. ما بخشی از انقلاب هستیم. با روسیه، آمریکا و اروپا و برخی از کشورهای عربی همکاریهایی داریم و این مسئله امری طبیعی به شمار میرود.