نقشه‌های آنکارا در سد شهدا، سد تشرین نقش بر آب شد
مقاومت در سد شهدا به تمام اقشار شمال و شرق سوریه شور و هیجان بی‌حد و حصری بخشید. به ویژه هنرمندان، نویسندگان و روشنفکران بسیاری در مورد مقاومت مردم ترانه‌ها، آهنگ‌ها و اشعار زیادی سرودند.
سد تشرین به قلعه مقاومت تاریخی تبدیل شد که هدف آنکارا برای شکست دادن روژاوا را خنثی کرد. با وجود حملات هوایی و زمینی، مقاومت در تشرین تسلیم نشد و به قلعه مقاومت مردم تبدیل گشت. تحصنی که مردم کورد، عرب، آسوری، ارمنی و ترکمن در اعتراض به حملات آغاز کرده بودند، در روز ۱۱۸ با پیروزی به اوج رسید.
تاریخی سرشار از مقاومت
پس از سقوط حکومت شام، دولت ترکیه و تبهکارانش حملات خود را علیه منطقه شمال و شرق سوریه تشدید کردند؛ به ویژه شهر منبج و کانتون فرات را هدف حملات خود قرار دادند. در ۸ دسامبر ۲۰۲۴، دولت ترکیه و تبهکارانش شهر منبج را اشغال کردند. اشغالگران پس از آن نیز با تانک، توپ، پهپادهای مسلح، توپخانه، موشک و خمپاره حملات خود را متوجه سد تشرین و پل قره‌قوزاق کردند. برای صلح پایدار و آزادی‌ای که هر کس جایگاه خود را در آن بیابد، هزاران نفر از مردم روژاوا در سد تشرین گرد هم آمدند و مردم باکور کوردستان نیز در مرزهای باکور کوردستان از مردم روژاوا حمایت کردند. مقاومتی چندجانبه که مردم کورد به پیش می‌بردند، حمایت چندجانبه‌ای از مردم و مبارزان صورت گرفت. با درک مسئولیت‌های دوران، مردم با دختران، پسران، پیر و جوان خود راهی سد شهدا شدند. با این درک که این آخرین حلقه از حلقه‌های منتهی به پیروزی خواهد بود، همه به تکاپو افتادند. مادران هنگام رفتن به سوی سد، این را وظیفه‌ای تاریخی و وجدانی می‌دانستند و در سخت‌ترین لحظات نیز در کنار مبارزان خود بودند و در نبرد هستی جایگاه خود را گرفتند. سد تشرین و پل قره‌قوزاق از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی بسیار مهم هستند. پل قره‌قوزاق در مسیر جاده بین‌المللی M4 قرار دارد که دو طرف رودخانه فرات را به هم متصل می‌کند و برای تجارت منطقه نیز اهمیت دارد. سد تشرین نیز نیاز بیشتر برق کانتون فرات و منبج، بخشی از حلب و برخی مناطق طبقا و جزیر را تامین می‌کند. همچنین منبع اصلی برای کشاورزی است. علاوه بر این ویژگی‌ها، هر دو منطقه از نظر استراتژیک برای امنیت منطقه مهم هستند. به گفته کارشناسان، نیروهایی که بر این مناطق تسلط یابند، قادر خواهند بود کل منطقه شمال و شرق سوریه را نیز کنترل کنند. دولت اشغالگر ترکیه نیز، زمانی که هیئت تحریر الشام به سوی دمشق حرکت کرد، با این محاسبات خواست تشرین و قره‌قوزاق را اشغال کرده و اداره خودمدیریتی را از بین ببرد. مقامات ترکیه با اظهارات خود این موضوع را آشکار می‌کردند.
در سد شهدا چه گذشت؟
در آن ۱۱۸ روز چه اتفاقی افتاد؟ بیایید با هم به یاد آوریم... با سرنگونی رژیم بعث، دولت اشغالگر ترکیه و تبهکارانش حملات خود را به شمال و شرق سوریه افزایش دادند. به ویژه منبج و کانتون فرات هدف اصلی این حملات بودند. در ۸ دسامبر ۲۰۲۴، منبج توسط دولت ترکیه و تبهکارانش اشغال شد. پس از این حملات، سد تشرین و پل قره‌قوزاق با تانک، توپ، هواپیماهای جنگی، پهپادهای مسلح، موشک و خمپاره هدف قرار گرفتند. دولت ترکیه و تبهکارانش در مرکز شهر منبج و حومه آن دست به قتل‌عام غیرنظامیان زدند. دولت اشغالگر ترکیه که با این حملات قصد داشت وحدت مردمی را که سال‌ها با هم زندگی می‌کردند از بین ببرد، سپس حملات خود را به روستاهای تشرین، قره‌قوزاق، صرین و کوبانی گسترش داد. بین ۵ تا ۱۰ دسامبر ۲۰۲۴، ۱۹ شهروند در منبج و اطراف آن شهید و ۴ نفر زخمی شدند. طبق اطلاعات غیررسمی، تعداد کشته‌شدگان بیشتر بود. بین ۸ دسامبر ۲۰۲۴ و ۹ فوریه ۲۰۲۵، ۲۴ غیرنظامی در حومه عین‌عیسی به قتل رسیدند. در حومه کوبانی و شهر صرین، در نتیجه حملات، ۳۳ شهروند از جمله روزنامه‌نگاران، کودکان، زنان، پیر و جوان جان خود را از دست دادند و ۱۲ شهروند نیز زخمی شدند.
مقاومت بی‌نظیر ۱۱۸ روزه مردم و مبارزان آزادی
هنگامی که مردم حملات اشغالگرانه را دیدند، در زمانی که حملات شدید بود و هیچ طرفی باور نمی‌کرد که اراده مردم در انقلاب ۱۹ جولای اینچنین طنین‌انداز شود، اقشار کورد، عرب، سریانی-آسوری، ارمنی و ایزدی در ۸ ژانویه در سد تشرین گرد هم آمدند و در آنجا حماسه‌های قهرمانی را تحت عنوان «مقاومت در سد شهدا» رقم زدند. متحصنین با وجود سرمای زمستان، در ۱۵ فوریه، ۸ مارس، ۱۵ مارس، نوروز و عید رمضان در سد از این مناسبت‌ها استقبال کردند. مردم شمال و شرق سوریه با هدف دفاع از دستاوردهای انقلاب روژاوا و در برابر حملات وحشیانه، بی‌دریغ به حمایت از مبارزان آزادی برخاستند و راهی سد شهدا شدند. دفاع مردم از مبارزان و دستاوردهای انقلاب را می‌توان در چارچوب جنگ انقلابی خلق ارزیابی کرد. مردم نیز خود را از این جنگ جدا نمی‌دانند و می‌دانند که این جنگ سرنوشت آنها و منطقه را تعیین خواهد کرد. به همین دلیل، با وجود تمام حملات، دسته‌دسته با اراده‌ای قوی راهی سد شهدا شدند. دولت اشغالگر ترکیه با هدف ترساندن مردم، شکستن اراده آنها و تاثیرگذاری روانی بر مبارزان شورای نظامی منبج، آگاهانه و برنامه‌ریزی‌شده به غیرنظامیان حمله کرد. مطبوعات آزاد بارها تصاویر این حملات وحشیانه را با افکار عمومی به اشتراک گذاشتند و چهره سیاه دولت اشغالگر ترکیه را آشکار کردند. در تصاویر به وضوح دیده می‌شود که دولت ترکیه مرتکب جنایات جنگی می‌شود. این حملات علیه غیرنظامیان نقض آشکار قوانین بین‌المللی است. حفاظت از غیرنظامیان در میدان جنگ، یک مسئولیت بین‌المللی است. اما دولت ترکیه این پیمان‌ها و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند. طبق کنوانسیون ژنو و مقررات حقوق بین‌الملل، دولت ترکیه باید به دلیل این جنایات جنگی در سطح بین‌المللی محاکمه شود. اما، از آنجایی که منافع قدرت‌های بین‌المللی بر قوانین جهانی مقدم شده است، این جنایات انجام شده نیز بدون مجازات باقی می‌مانند. از ۸ ژانویه تا ۵ می، ۸ گروه مختلف از کانتون فرات، ۷ گروه از کانتون‌های طبقا، رقه و دیرالزور و ۱۹ گروه از کانتون جزیر به تحصن در سد پیوستند. بسیاری از شهرهای شمال و شرق سوریه با تمام اقشار و نهادهای خود در مقاومت بی‌نظیر ۱۱۸ روزه شرکت کردند. تحصن در ۸ ژانویه آغاز شد. مردمی که حملات اشغالگرانه را از نزدیک دنبال می‌کردند، در ۸ ژانویه، در زمانی که شدیدترین حملات در جریان بود و هیچ کس انتظار نداشت که اراده مردم در انقلاب ۱۹ جولای اینچنین قوی ظاهر شود، با اقشار کورد، عرب، سریانی، آسوری، ارمنی و ایزدی در سد شهدا گرد هم آمدند و حماسه اراده و مقاومت را رقم زدند.
تعداد شهدا و زخمی‌های سد تشرین
در مقاومت ۱۱۸ روزه، ۳۳۱ مبارز ق‌س‌د و ی‌پ‌ژ و در نتیجه حملات هوایی هواپیماهای جنگی دولت اشغالگر ترکیه، ۳۰ شهروند از جمله روزنامه‌نگاران، سیاستمداران و هنرمندان به شهادت رسیدند و ۲۴۰ شهروند نیز زخمی شدند. روزنامه‌نگار ناظم داشتان، جیهان بیلگین و عگید روژ (شروان سیدو)، بازیگر باوه طیار (جمعه خلیل ابراهیم)، رِهَنَر کَفو عثمان، اعضای شورای پ‌ی‌د منیژه حیدر و محی‌الدین عمر و مظفر محمد، عضو سازمان خانواده‌های شهدا عبدالقادر ابراهیم، اعضای ه‌پ‌ج هَزنا عبده و محمد شفیق اسماعیل، هِزا مصطفی و همسرش اَدهَم مصطفی علی، عثمان ابراهیم، دانشجوی دانشگاه روژاوا رونیزا محمد، اعضای هیئت بهداشت لیندا شلبی و عثمان ابراهیم، عضو TEV-ÇAND هلال زرین دیالا محمد، سلیمان آزاد، فرهان شیخ حسن، زوزان فیصل حمو، علی شاشو عباس، عمار درویش حسن، کوردو نجدت بوزو، محمد خلیل حمو، محمد محمود شفیق اسماعیل، محی‌الدین حسان عمار، مصطفی محمود جمو، مظفر محمد رمضان.
تلاش برای خاموش کردن انتشار حقایق
در نتیجه حملات هوایی دولت اشغالگر ترکیه به مردم، در مقاومت عصر در تشرین، ۲۶ شهروند از جمله روزنامه‌نگاران، سیاستمداران، مدیران و هنرمندان به شهادت رسیدند و دست‌کم ۲۴۰ نفر نیز زخمی شدند. روزنامه‌نگارانی که حملات و تحولات منطقه را دنبال می‌کردند، به همراه مبارزان در جبهه‌های جنگ تلاش کردند تا حقیقت را منتشر کنند. در این روند، در ۱۹ دسامبر ۲۰۲۴، خبرنگار خبرگزاری هاوار (ANHA) جیهان بیلگین و روزنامه‌نگار ناظم داشتان در مسیر سد تشرین و صرین در نتیجه حمله هوایی دولت اشغالگر به شهادت رسیدند. روزنامه‌نگار عگید روژ نیز در ۱۵ فوریه، در حالی که مقاومت مردم در سد تشرین را دنبال می‌کرد و تلاش می‌کرد تا حقایق را به جهانیان برساند، در نتیجه بمباران هواپیماهای ارتش اشغالگر ترکیه به شهادت رسید. همچنین در مقاومت عصر در سد شهدا ده‌ها روزنامه‌نگار نیز زخمی شدند.
مقاومت تاریخی ۱۱۸ روزه به پیروزی رسید
مقامات اداره خودمدیریتی دموکراتیک در داخل و خارج از سوریه برای اتخاذ موضع در برابر حملات اشغالگرانه دولت ترکیه و توقف حملات تماس‌های زیادی برقرار کردند. در نتیجه این تلاش‌ها، در ۱۰ مارس توافقنامه‌ای متشکل از ۸ ماده بین فرمانده کل ق‌س‌د مظلوم عبدی و رئیس دولت موقت شام احمد الشرع به امضا رسید. در این مواد، نمایندگی برابر باورداشت‌ها و هویت‌های ملی مردم سوریه، تامین خدمات امنیتی و عمومی، بازگشت امن آوارگان، مقابله با سخنان نژادپرستانه و مواضعی که باعث ایجاد درگیری می‌شوند و تضمین آتش‌بس در سراسر کشور مورد تاکید قرار گرفت. در نتیجه تحصن مردم و مقاومت تاریخی مبارزان، حملات به سد تشرین و پل قره‌قوزاق متوقف شد. اداره خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه نیز در ۵ می و پس از یک مقاومت بی‌نظیر و موفقیت‌آمیز با صدور بیانیه‌ای پایان تحصن در سد شهدا را به اطلاع عموم رساند. در این بیانیه اعلام شد که این روند با موفقیت به پایان رسیده و تاکید شد که مبارزه علیه هرگونه حمله و تهدید ادامه خواهد یافت.
مقاومت در سد شهدا با ترانه‌ها و آهنگ‌های بسیاری روایت شد
شایان ذکر است که مقاومت در سد شهدا به تمام اقشار شمال و شرق سوریه شور و هیجان بی‌حد و حصری بخشید و به ویژه هنرمندان، نویسندگان و روشنفکران بسیاری در مورد مقاومت مردم ترانه‌ها، آهنگ‌ها و اشعار زیادی سرودند و گفتند. نماهنگی به نام «سد متعلق به ماست» که توسط هنرستان وَلات تهیه شده و با امکانات کم در سد فیلمبرداری شده بود، یکی از این ترانه‌ها بود. در این کلیپ لحظات خاصی از تحصن مقاومت به تصویر کشیده شده است. همچنین کلیپ‌های آثار «خروش رودخانه ما»، «سد مقاومت»، «در زیر خط» و «سد قهرمانان» متعلق به هنرستان ولات و جنبش فرهنگ و هنر دموکراتیک مزوپوتامیا (TEV-ÇAND) در سد فیلمبرداری شد و لحظات بسیار گرم و پرمعنایی در آن رقم خورد.
