سیاستهای ملت-دولتها مسائل و مشکلات خاورمیانه را افزایش میدهند و در سوریه نیز به جای دستیابی به راه حل بحران این کشور روز بروز عمیقتر میشود. اما همزمان با این بحران، مبارزه کورد علیه داعش در انقلاب روژآوا به چراغ راه تبدیل شده است. مدل روژآوا که با پروژه خودمدیریتی دمکراتیک خود علیه مسائل و مشکلات گسترش یافته در خاورمیانه، فرمول جدیدی از راه حل را پیشنهاد کرده است، هم اکنون برای منطقه و خلقهای منطقه به امیدی مبدل شده است. در همین رابطه و در خصوص تحولات روی داده در افغانستان، انگشت گذاشتن بشار اسد بر مسئله عدم مرکزیت و اعلام مواضع جدید امریکا-روسیه در منطقه و اتحاد کوردی از جمله مسائلی بودند که خبرگزاری مزوپوتامیا آنها را با صالح مسلم عضو شورای ریاست مشترک حزب اتحاد دمکراتیک در میان گذاشته است.
خبرگزاری مزوپوتامیا: با اظهارات بشار اسد در رابطه با عدم مرکزیت چگونه برخورد میکنید؟
صالح مسلم: اظهارات بشار اسد بر یکدیگر تطابق و هماهنگی ندارند. از حکومت اسد شخصی چند روز قبل ضمن اشاره به ما اظهار داشت که اینان تروریست هستند. بعد از آن مشاهده میشود که رئیس جمهوری سوریه ظاهر شده و از سیستم عدم مرکزیت سخن میگوید، میگوید که سوریه به سال ۲۰۱۱ باز نمیگردد. از نظر ما، وی غیر از اظهارت شفاهی خود، نمیتواند گامی فراتر بگذارد. این سخنان و اظهارات نه تحت کنترل اسد و نه دولت وی قرار دارند. تصمیماتی هستند که از خارج به آنها تحمیل شده است. تلاش میکنند که بر اساس منافع خود چنین سیاستهایی را به پیش ببرند. ما بعد از انقلاب روژآوا اعلام میکنیم که این سیستم نمیتواند به این نحو ادامه پیدا کند. ما اعلام میکنیم که سوریه نمیتواند به سال ۲۰۱۱ بازگردد و لازم است که عدم مرکزیت جای خود را به مدل خودمدیریتی دمکراتیک بدهد. همزمان، ما از پروژههایی برخوردار هستیم، از سیستم و شیوه مدیریتی خودمان برخورداریم که طی چند سال اخیر به مرحله اجرا گذاشته شده است. علیرغم این که طی این چند سال دستیابی به راه حل را از آنها خواستهایم، اسد و دولت وی درهای خود برای بر روی راه حل و خواست ما بستهاند. برای حل مسائل و مشکلات گامهای شفاف برداشته نشدهاند، آنها اجازه ندادهاند که دیالوگ برقرار شود. علیرغم تمام این اقدامات، اگر رئیس جمهوری که سوریه را اداره میکند به یکباره ظاهر شود و چنین سخنانی را بر زبان بیاورد، برای ما مهم و مثبت است. اما این اظهارات کافی و بسنده نیستند. اگر اسد طرفدار ذهنیت عدم تمرکز است، لازم است در این باره گام بردارد. لازم است که با تمام طرفها و گروهها گفتگو و دیدار داشته باشد، نه آنکه به صورت یک طرفه حرف بزند. تمام گروهها و طرفها میتوانند دور یک میز نشسته و مسائل و مشکلات سوریه را بر روی میز مذاکره حل کنند.
اگر اسد درصدد دستیابی به حل مسئله باشد، خلق، نمایندگان خلق حضور دارند، باید با آنها به گفتگو بپردازد. باید قانون اساسی آزادی طلبانهای نوشته شود، برای حل مسئله باید طرف سوم حضور داشته باشد. طرف سوم باید سازمان ملل متحد یا یک ناظر بینالمللی باشد. دشوار است که راه حل به صورت یک طرفه باشد. اگر طرفی سومی هم حضور داشته باشد، میتوان مسائل را حل کرد. ما چندین سال است که مدیریت خودمان در شمال-شرق سوریه را ایجاد کردهایم. در این باره از تجربه برخورداریم. پروژه مطرح شده از سوی ما برای تمام سوریه قابلیت اجرایی دارد. اگر در سوریه خلقهای دیگر هم مطالباتی داشته باشند، لازم است که به این مطالبات نیز توجه کرد. خلق و حزب آماده هستند؛ اگر در این باره نیتی جدی در کار باشد. اقداماتی که صورت میگیرند مشخص هستند.
خبرگزاری مزوپوتامیا: آیا بعد از اظهارات اسد، با وی رابطه برقرار کردهاید؟
صالح مسلم: بعد از اظهارات بشار اسد، هیچگونه دیداری صورت نگرفته است. نهادهای ما از جمله رهبری خودمدیریتی، مجلس سوریه دمکراتیک وجود دارند، من اطلاعی ندارم که با آنها ارتباطی برقرار کردهاند یا خیر، اما تا جایی که اطلاع دارم، دیداری صورت نگرفته است. برای حل مسائل و مشکلات باید مذاکره صورت بگیرد. اگر اسد در این باره حسن نیت داشته باشد، باید اقدام لازم را در این باره انجام دهد. به عنوان نمایندگان خلق، ما همیشه آماده هستیم که وارد مذاکره شده و مسائل و مشکلات را حل کنیم.
خبرگزاری مزوپوتامیا: شما به عنوان رهبری خودمدیریتی چگونه بین مرکز و منطقه شمال-شرق سوریه میخواهید این رابطه را برقرار کنید؟
صالح مسلم: خودمدیریتی ما متشکل از ۷ منطقه است و نمایندگان ۷ منطقه در آن حضور دارند. از یک سیستم ریاست مشترک برخوردار هستیم، از نهادها و سازمانهای خودمان برخوردار هستیم. مجلس خودمان را داریم. ما میخواهیم این سیستم را بیش از این گسترش دهیم. با عناصر و مولفههایی که در دیرالزور و لاذقیه هستند، در ارتباط هستیم. میخواهند که سیستم مدیریتی ما در این مناطق هم برقرار شود. اگر اراده قدرتمندی وارد میدان شود، ما میتوانیم گفتگو کرده و سیستم مشترکی را ایجاد کنیم. سیستم خودمدیریتی دمکراتیک سیستمی است که آینده و آزادی سوریه را تضمین میکند. لازم است که هم اکنون در سوریه تغییراتی ایجاد شود. ما میتوانیم که از طریق هیاتهایمان، دامنه تمام روابطمان را گسترش دهیم. لازم است که هم اکنون تغییری در سوریه ایجاد شود. زمان برداشتن گامهای عملی فرا رسیده است. سیستم در عمل میتواند مستقر شود، انسجامی قدرتمند میتواند بین مرکز و منطقه ایجاد شود. پروژههای قدرتمندی داریم که میتوانند برای آینده سوریه نوید بخش باشند و در دستیابی به راه حلی برای مشکلات سوریه همکار باشند. اگر گامهای لازم برداشته شوند، ارادهای قدرتمند میتواند ایجاد و سازماندهی شود.
خبرگزاری مزوپوتامیا: آیا برای دستیابی به راه حلی برای مسائل و مشکلات سوریه، نقشه راهی دارید؟
صالح مسلم: ما مدت زمان زیادی است که برای حل مسائل و مشکلات، با دولت سوریه، روسیه و آمریکا مشغول گفتگو و مذاکره هستیم. راه حل مسائل و مشکلات، دمکراسی، آزادی و خودمدیریتی خلقهاست. ما طرفدار سیستمی دمکراتیک و آزادیطلب هستیم. باید اراده خلق به رسمیت شناخته شود. رژیم سوریه خود دارای پارلمان است، اما سیستمی است که از بیخ و بن انتصابی بوده و برای حفظ خود عمل میکند. اما در واقع نباید اینگونه باشد، باید پارلمان انتخابی باشد، نمایندگان هر منطقهای باید در مجلس حضور داشته باشند. همانگونه که آمریکا یک مجلس سنا وجود دارد، باید در منطقه ما هم مجلس وجود داشته باشد. اگر این پیشنهادات با قدرت درک شوند، مشکلات میتوانند حل شوند. اراده خلق در قانون اساسی رژیم مشاهده نمیشود و این به تمامی ذهنیتی مستبدانه و فرد محور است و هیچ یک از ابعاد آن به گونهای نیستند که مورد پذیرش واقع شوند. لازم است هر خلق و هر شخصی در این سیستم و در تصمیمات حضور داشته باشد، باید همه در آن سهیم باشند. باید مشارکت وجود داشته باشد و خلق متحد شود.
خبرگزاری مزوپوتامیا: مدت زمان زیادی است که برای دستیابی به موقعیتی سیاسی در تلاش هستید، همزمان غیر از کورد، خلقهای دیگری هم وجود دارند و به همین دلیل قانون اساسی جدیدی لازم است. قانون اساسی سوریه از نظر شما باید چگونه باشد؟
صالح مسلم: لازم است که در قانون اساسی مشارکت و مساهمت وجود داشته باشد و نقشه راهی به این منظور ایجاد شود. چندین سال است که ما در عمل این مسئله را تجربه میکنیم و نتایج خوبی را هم کسب کردهایم. بهترین راهکار برای حل مسائل و مشکلات قانون اساسی، یک قانون اساسی بر مبنای دمکراسی، آزادی و مبتنی بر خواست خلق است. قانون اساسی باید بتواند نمایندگی زنان، جوانان و کودکان را برعهده داشته باشد. ما خواهان سیستمی هستیم که خلق و نه رژیم بتواند آن را تعیین کند. در این رابطه از تجربه برخورداریم، سیستم ما سیستمی مستقل و با ذهنیتی آزادیخواهانه است. قانونی اساسی طراحی شده از سوی رژیم نمیتواند مشکلات را حل کند و در نهایت مسائل و مشکلات را عمیقتر میکند. باید این مسئله را درک کرد.
خبرگزاری مزوپوتامیا: آمریکا در میان نیروهای ائتلاف ضد داعش از نقشی فعال برخوردار است، اما تا کنون در خصوص موقعیت سیاسی روژآوا سیاست مشخصی ندارد، مسئولان روسی نیز از استقلال فرهنگی سخن میگویند. برخورد آمریکا و روسیه را در منطقه که دو نیروی مهم هستند چگونه ارزیابی میکنید؟
صالح مسلم: روسیه و آمریکا هر دو به منافع خود فکر میکنند. اما در اینجا شاهد تحقق اراده خلق هستیم. این خلق است که تعیین کننده نهایی است. این خلق است که تصمیم میگیرد که چگونه زندگی کند و چه باید بکند. اگر آمریکا و روسیه به راستی خواهان احترام به اراده خلق هستند باید منافع خود را به کنار بگذارند و برای اینکه اراده خلق تحقق پیدا کند ما باید مبارزه کنیم. منافع روسیه دلیل اصلی دخالت این کشور در امور سوریه است. روسیه در چارچوب منافع خود با رژیم اسد ارتباط برقرار میکند. سیاست این کشور بقای رژیم است. روسیه تلاش میکند تا منافع و دستاوردهای خود را حفظ کند و بتواند مسائل و مشکلات روی داده را تحت کنترل خود داشته و از طرف دیگر تحت کنترل رژیم، خودمدیریتی را به صورتی محدود به کورد بدهد. روسیه به رسمیت شناختن و مخاطب قرار دادن و برقراری دیالوگ با کورد و خودمدیریتی را هدف خود قرار نداده است. از همان ابتدا سیاستهای خود را بر اساس منافع خود تنظیم کرده است. در مسئله به رسمیت شناختن خودمدیریتی هم نمیخواهد قدمی بردارد. اگر سوریه خودمدیریتی را رسما به رسمیت بشناسد، میتواند دستاردهای بزرگی به دنبال داشته باشد. در آن صورت است که خودمدیریتی در عرصه بینالمللی نیز میتواند نمود بیشتری داشته باشد. اما چون رژیم ما را به رسمیت نمیشناسد، بیشتر اوقات بسیاری نمیخواهند که با ما ارتباط برقرار کرده و حتی صدای ما را هم بشنوند. اپوزیسیون سوریه به رسمیت شناخته میشود و دفاتر آنان به رسمیت شناخته میشود، ما و دفاتر ما نیز باید به رسمیت شناخته شوند. به رسمیت نشناختن ما برآمده از سیاستهای مزورانه است.
خبرگزاری مزوپوتامیا: بعد از آنکه افغانستان تحت کنترل طالبان درآمد، این کشور بار دیگر در کانون توجهات بینالمللی قرار گرفته است. آیا خطراتی میتواند روژآوا و مناطق شمال-شرق سوریه را که از نیروی دفاعی خود برخوردارند تهدید کند؟
صالح مسلم: ما خودمان از خودمان دفاع میکنیم. ما به هیچ گروهی وابسته نیستیم، تنها به خود متکی هستیم. از نیروی خلاقیت برخورداریم. طالبان یا نیروهای دیگر بر اساس منافع دیگری خلق شدهاند و بدون شک آمریکا و روسیه در این مسئله منافعی دارند. اگر آمریکا و نیروهای اتلاف ضد داعش بتوانند با تروریسم بجنگند، لازم است که در خاورمیانهای که به مرکز جنگها تبدیل شده ست باقی بمانند. و تصور میکنیم که باقی هم میمانند. در خاورمیانه هم بزرگتر و قدرتمندتر از ما نیرویی را نمیبینند که علیه تروریسم بجنگند. خطری متوجه ما باشد یا خیر، آنچه که بقای ما را مشخص میکند مبارزه و مقاومت ما است. بیش از هر چیز به نیروی خود اتکا داریم. در مناطق ما داعش تحرک دارد، و دولتهای قدرتمند نمیتوانند به حضور آنان خاتمه دهند. زیرا آنها نیرویی ندارند که بتوانند در زمین مبارزه کنند، نمیتوانند علیه داعش به پیروزی دست پیدا کنند. اما نیروی ما و مقاومت ما مشخص است و مقاومت ما هم کاملا ملموس است.
خبرگزاری مزوپوتامیا: بعد از کنترل قدرت از سوی طالبان، بسیاری از کشورها اعلام کردند که طالبان را به رسمیت میشناسند. شما برخورد این کشورها را با منطقه خودمدیریتی که سالیان درازی است تلاش میکند صلح در منطقه تحقق پیدا کنند چگونه ارزیابی میکنید؟
صالح مسلم: به عنوان خلق، به عنوان مقاومت و به عنوان نیروی دفاعی هیچ کس ما را شکل نداده است، هیچ کس ما را تاسیس نکرده است، ما بر اساس خواست و نیروی خودمان تشکیل شدهایم. ما با مقاومت و مبارزه خودمان تا به امروز آمدهایم. ما تحت حمایت گروه یا کشور دیگری نیستیم. در سوریه ما خواهان به رسمیت شناختن خودمان هستیم، با نیروی دفاعی خود و ارزشهای خود، ایجاد شدهایم. از طرف دیگر مسئله مهمی هم در این باره وجود دارد. چه کسی و چرا طالبان را ایجاد کرد؟ طالبان از درون افغانستان پدیدار شد. کسانی که طالبان را ایجاد کردند، نیروهای فرادست بودند. طالبان گروهی است که برای جنگ علیه روسیه در کنار القاعده، ایجاد شد و از مراحل مختلفی گذشته است. براساس ذات خلق و نیروی متکی به خود خلق نشده است. کسانی که طالبان را خلق کردند، از این گروه استفاده میکنند. اما هیچ کس ما را خلق نکرده است. ما در چارچوب پویشهای خلقمان پدیدار شدهایم.
علیرغم آنکه برخی از دولتها برای دستیابی به منافع خود با ما دیدار بعمل آوردهاند، آنها در شکلگیری ما دخالتی نداشتهاند، ما براساس نیروی خود، نیروی خلق ایجاد شدهایم. این وجه تمایز ما است. طالبان میخواهد کشور را به ۱۴۰۰ سال قبل بازگرداند. زنان، جامعه و آزادیها را نادیده بگیرد. اما ما علیه تمام ایدههای آنان هستیم. افکار و اندیشههایی که ما حافظ آنها هستیم، در واقع دفاع از ارزشها و نرمهای جهانی است. ما از دمکراسی، حقوق زنان، سیستم ریاست مشترک، لائیسیته و سیستمی مترقی دفاع میکنیم. اما طرف مقابل از سیستمی مرتجع برخوردار است. وضعیت طالبان وضعیتی فلاکتبار است. کشورهایی که میخواهند طالبان را به رسمیت بشناسند، سیاستهای مزورانهای را دنبال میکنند. این مسئله تهدید و مشکلی عمده برای منطقه به شمار میرود. به رسمیت شناختن طالبان به معنای حل مسائل و مشکلات نیست، بلکه بر عکس به معنای بسط و گسترش مسائل مشکلات است.
خبرگزاری مزوپوتامیا: رویدادهای افغانستان را چگونه ارزیابی میکنید؟
صالح مسلم: طالبان میخواهد که کشور خود و جهان را به ۱۴۰۰ سال قبل بازگرداند. با تهدید و ارعاب میخواهد که دمکراسی و آزادی را در جهان به خطر بیندازد. اگر فرصت را مهیا ببیند، به نیروهایی مانند ما نیز حمله میکنند. به چشم دشمن به ما نگاه میکنند. اما بشریت ارتجاع ۱۴۰۰ سال قبل را نمیپذیرد. لازم است که جامعه بشری برخورد طالبان با کودکان، زنان، آزادی و دمکراسی را قبول نکند.
خبرگزاری مزوپوتامیا: آیا مقاومت صورت گرفته در روژآوا و کوبانی میتواند الهامبخش مبارزات خلقها در افغانستان شود؟
صالح مسلم: مقاومت ما برای تمام جهانیان مدلی الهامبخش بوده است. مقاومت و مبارزه زنان در روژآوا برای تمام جهان به شانسی بزرگ مبدل شده است. به همان اندازه که رهبری مقاومت را بر عهده داشتند، به همان اندازه زنان برای بشریت به امیدی بزرگ مبدل شدهاند. علیه تاریکی و شر مقاومت کردند و به پیروزی رسیدند. و میتوانند مسیر مقاومت را برای هر گروه مقاومتی در افغانستان روشن کنند. مبارزه زنان، میتواند رهبری مبارزه زنان در افغانستان را هم رهبری کند.
خبرگزاری مزوپوتامیا: در مدل حکومتی شما، احزاب سیاسی فراوانی وجود دارند و در این میان همواره بر اهمیت اتحاد کوردی تاکید میشود. اما این مسئله در بعد عملی تا به امروز هیچ نتیجهای به دنبال نداشته است. موانع پیش روی اتحاد کوردی چه مسائلی هستند و چرا این اتحاد تا کنون شکل نگرفته است؟
صالح مسلم: به لحاظ ذهنیتی و در میان خلق، در هر چهار بخش کوردستان، این اتحاد حاصل شده است. امروز خلق متکی به ارزشهای خود است. در بعد حزبی و سازمانهای سیاسی است که برخوردها و مشکلات ادامه دارند. نیروهای خارجی تلاش میکنند که مانع از اتحاد کورد شوند. در آرامستان شهدای کوبانی، شهدای هر چهار بخش کوردستان را مشاهده میکنیم. در قامشلو و تربسپی همین وضعیت برقرار است. خلق کورد هیچ مشکلی با اتحاد ندارد. اما افکار سیاسی احزاب سیاسی مختلف و جدا از یکدیگر است. برخی از آنها تحت تاثیر مسائل خانوادگی هستند، برخی تنها به منافع خود فکر می کنند و برخی دیگر هم به خارج وابسته هستند. تمام این مسائل سبب میشوند که مسائل و مشکلات حل نشوند. اگر دمکراسی تحقق پیدا کند، اتحاد خلق کورد هم شکل میگیرد. ما در این باره بسیار تلاش کردهایم. وضعیتی حاکم است که برخی از احزاب سیاسی برای ممانعت از برقراری اتحاد کورد، به هر اقدامی دست میزنند. با تمام این مسائل ما برای دستیابی به اتحاد ملی همچنان تلاش میکنیم. در هر صورت اتحاد ملی کوردی مسئلهای ناگزیرست. تا زمانیکه اتحاد کورد ایجاد نشود، مسائل و مشکلات حل نمیشوند.
خبرگزاری مزوپوتامیا: اخیرا بسیاری از کشورهای منطقه دیدارهای دیپلماتیک خود را با شما افزایش دادهاند، شما افزایش دیدارهای دیپلماتیک آمریکا، روسیه و انگلیس و فرانسه را چگونه تحلیل میکنید؟
صالح مسلم: اشاره به شمال-شرق سوریه به معنی اشاره به ۶ میلیون انسان است. آنها در چارچوب سوریه اهدافی را دنبال میکنند. در این چارچوب ارتباط برقرار میکنند. به منظور معرفی کردن خود و بسط و گسترش آزادیهای خلقمان، ما از هر فرصتی استفاده کرده و با مقامات کشورهای خارجی دیدار میکنیم. به منظور استفاده از این فرصتها از تمام نیروی خود استفاده میکنیم. هم اکنون نزدیک به ۷۰ هزار داعشی و زن و فرزند انها در این منطقه حضور دارند. ۱۲ هزار داعشی زندانی در منطقه وجود دارند. نیروها و سازمانهای بینالمللی با آنها در ارتباط هستند. به همین دلیل است که ارتباطات ما با کشورهای خارجی ادامه پیدا میکنند. در فرانسه، در سوئیس، هلند، روسیه، آلمان، بلژیک و آمریکا ما از دفاتر نمایندگی برخوردار هستیم. اگر ما خواهان مذاکره برای آینده و آزادی منطقه باشیم و خواهان ادامه همزیستی با سوریه باشیم، در آنصورت است که ما باید همواره در این گفتگوها حضور داشته باشیم. این دولتها همه برای منافع خود در منطقه حضور دارند و دست به مذاکره میزنند.