پیش‌نویس قانون اساسی موقت اداره دمشق که در ۱۳ مارس ۲۰۲۵ توسط هیئت تحریر الشام (HTS) اعلام شد، به دلیل عدم شمول حقوق مولفه‌های اجتماعی و زنان، باعث نارضایتی شده است. زنانی از منطقه شمال و شرق سوریه در این مورد با خبرگزاری فرات (ANF) صحبت کردند و اظهار داشتند که این امر مجددا حکومت مردانه را باز خواهد گرداند.

«این قانون اساسی باید تغییر کند»

نَدوا ابراهیم، رئیس مشترک شهرداری خلق شهرک گرباوه، اظهار داشت که در قانون اساسی جدید سوریه که توسط اداره HTS نوشته شده است، هیچ حقی برای زنان وجود ندارد، زنان از همه عرصه‌های جامعه دور نگه داشته می‌شوند و گفت: «ما به عنوان زنان منطقه شمال و شرق سوریه ده‌ها سال مقاومت کردیم، علیه هزاران تبهکار قیام کردیم و منطقه را از خطر بزرگی نجات دادیم. ما زنانی هستیم که دارای فکری آزاد هستیم و با اندیشه رهبر آپو به این سطح رسیده‌ایم. حق ما در سوریه بسیار بزرگ است، زیرا زن بیشترین دستاورد را دارد و این قانون اساسی باید تغییر کند.»

ندوا ابراهیم اظهار داشت که دولت HTS برای بقای خود و اعمال اقتدار خود بر همه اجزای سوریه، حقوق زنان را پایمال کرده و حق انتخاب را نیز از آنها سلب کرده است. ندوا ابراهیم گفت: «زنان حق دارند در شوراهای مردمی جایگاه بزرگی داشته باشند. زیرا جامعه بدون پیشاهنگی زنان، جامعه‌ای بدون معنای پیشرفت است. جولانی بدون اینکه نظر مردم سوریه را بخواهد خود را رئیس‌جمهور سوریه کرد و از جانب خود قانونی اساسی نوشت که حقوق هیچ‌کدام از اجزای سوریه را نمایندگی نمی‌کند. ما این اعمال را به شدت محکوم می‌کنیم و آن را نمی‌پذیریم. می‌توانم بگویم که این قانون اساسی فقط جولانی را نمایندگی می‌کند.»

«جولانی هیچ تغییری در سوریه ایجاد نکرد»

حَیفا محمود، نماینده حزب نوین دموکراتیک در شمال و شرق سوریه، نیز اعلام کرد که در پیش‌نویس قانون اساسی موقت،از حقوق زنان محافظت نشده است و گفت: «مردم سوریه نزدیک به ۱۴ سال است که در حال انقلاب هستند و همه نوع شکنجه توسط رژیم بعث بر آنها تحمیل شده است. با آمدن دولت جدید سوریه، مردم سوریه بسیار خوشحال شدند. زیرا مردم سوریه همیشه خواستار آزادی و زندگی مشترکی بودند که از همه مولفه‌های اجتماعی سوریه محافظت کند. اما با آمدن این دولت، هیچ چیز تغییر نکرد، بلکه تغییر فقط در نام اسد و جولانی بود. این دولت بدترین چیزها را بر سر مردم سوریه آورد و با نوشتن قانونی اساسی فقط از حقوق خود و تبهکارانش محافظت می‌کند.»

«زنانی که با اندیشه رهبر آپو هستند هرگز عقب‌نشینی نخواهند کرد»

حیفا محمود در سخنان خود اظهار داشت که این قانون اساسی توسط مردم پذیرفته نمی‌شود و مردم بار دیگر انقلاب خواهند کرد تا این قانون اساسی تغییر کند و حقوق همه اجزا و مولفه‌های اجتماعی سوریه محافظت شود. حیفا محمود گفت: «دولت به خوبی می‌داند که زنان منطقه شمال و شرق سوریه این را نمی‌پذیرند، زیرا آنها صاحب فلسفه رهبر آپو هستند. زنان خود را در هر عرصه جامعه محافظت کرده و به سطحی رسانده‌اند که همه کشورهای جهان زنان منطقه شمال و شرق سوریه را الگوی خود قرار دهند. ما از زنان سوریه می‌خواهیم که در این تظاهرات شرکت کنند و این قانون اساسی را محکوم کنند تا ما صاحب قدرت شویم. در پایان نیز می‌گوییم که باید این جنگ در سوریه متوقف شود و قانونی اساسی نوشته شود که حقوق همه اجزا و مولفه‌های اجتماعی در آن محافظت شود و حق زنان ۵۰ درصد در قانون اساسی ذکر شود. زیرا مقاومتی که زنان انجام داده‌اند هیچ‌کس نمی‌تواند به آن مقاومت برسد.»

«قانونی اساسی که از حقوق زنان محافظت نکند قانون اساسی نیست»

سیهان صالح از شهر قامشلو نیز گفت که قانون اساسی جدید سوریه که توسط جولانی نوشته شده است را نمی‌پذیرند، زیرا در آن باز هم از یک رنگ و یک پرچم استفاده شده است. سیهان صالح گفت: «ما به عنوان مردم سوریه از این سیستم تک‌رنگ بسیار رنج کشیده‌ایم، بنابراین باید این قانون اساسی تغییر کند و قانونی اساسی مشترک نوشته شود.» سیهان صالح گفت: «هر جزء و مولفه‌ای در سوریه حق دارد با رنگ و فرهنگ خود زندگی کند. یعنی در آن قانون اساسی فقط نام جمهوری عربی سوریه (جمهوریه العربیه السوریه) استفاده شده است، این قابل قبول نیست. زیرا ده‌ها جزء و باورداشت در سوریه وجود دارد. همچنین قانونی اساسی که رنگ زنان را در بر نگیرد قانون اساسی نیست، بلکه فقط به عنوان یک برگه برای منافع خود از آن استفاده می‌کنند. باید سیستم اداره خودمدیریتی مهم‌ترین سیستم در قانون اساسی باشد، زیرا اداره خودمدیریتی برای منافع همه اجزاء و مولفه‌های اجتماعی سوریه مبارزه می‌کند.»

سیهام صالح اظهار داشت که این دولت جدید سوریه با دولت ترکیه ارتباط دارد و با هم این قانون اساسی را نوشته‌اند تا اداره خودمدیریتی را نابود کنند، اما این قابل قبول نیست.