علی ‌رغم بحران‌های گسترده‌ای که جهان را در بر گرفته اما روژهلات کردستان و ایران تحولات مهمی را بخود دیدند.  بحران خشکسالی و تأمین آب، بحران عملکرد جمهوری اسلامی، بحران بیکاری، بحران اجتماعی، تضعیف اعتماد عمومی مردم به رژیم، فساد گسترده در مدیریت، ناهنجاری ساختار سیاسی مهر خویش را بر سال ٢٠١٨ ایران زدند.

 

از سوی دیگر مبارزه آزادیخواهی خلق‌ها و اعتراضات سراسری خلقی، تشدید فقر و گسترش بیکاری، اعتصاب‌های وسیع در میان طیف‌های گوناگون در یک سال گذشته به اوج خود رسید.

 

سیر رویدادهای سال ٢٠١٨ ایران در یک نگاه:

تظاهرات ضد حکومتی که از ٢٨ دسامبر ٢٠١٧ / ۷ دی ۱۳۹۶ از مشهد و شهرهای بزرگ استان خراسان آغاز شد.

این اعتراضات یکماه به درازا کشید و دهها کشته و صدها زخمی برجای گذاشت. بیش از ١٠٠ شهر ایران در سراسر ایران و تقریبا تمام کلان‌‌شهرها به این تظاهرات پیوستند. شمار دقیق کشته‌ها هرگز اعلام نشد اما اسامی ٢٨ نفر جانباخته در رسانه‌های خارجی و شبکه‌های اجتماعی داخلی منتشر شد. ٩ نفر از قربانیان جوانان معترضی بودند که توسط نیروهای امنیتی در جریان نارضایتی‌ها بازدشت شده بودند و در زندان بشیوه‌های وحشیانه به قتل رسیدند. اعلام شد که جمهوری اسلامی عمدا بازداشت‌شدگان را به منظور گسترش جو رعب و وحشت به قتل رسانده‌ است. سینا قنبری (٢٣ ساله) در زندان اوین، وحید حیدری (٢٣ ساله) در زندان اراک، اریا روزبهی بابادی ، سارو قهرمانی (٢۴ ساله) اهل سنه، کیانوش زندی (٢۴ ساله ) اهل سنه، علی پولادی (٢۶ ساله) اهل چالوس، شهاب‌الدین ابطحی زاده (٢٠ ساله) اهل اراک، فروزان جعفرپور (٢٧ ساله)، طالب بسطامی دانشجوی پزشکی اهل ایلام از جمله جوانانی بودند که در زندان توسط شکنجه‌گران رژیم ایران جانباختند.

 

حمله دولت ترک/ القاعده سوریه به عفرین و همکاری آشکار رژیم ایران با اردوغان

حمله رژیم غاصب ترک به عفرین با واکنش‌های گسترده‌ای در کردستان و خارج از میهن‌ روبرو شد. جمهوری اسلامی ایران در هماهنگی با اشغال عفرین توسط ترکیه/ داعش هرگونه اعتراض به این حمله را ممنوع کرد. نماینده بوکان در مجلس ایران روز ٢۴ ژانویه خطاب به اردوغان گفت:"تو و بزرگتر از تو هم نمی‌توانند کردها را نابود کنند". محمد قسیم عثمانی، نماینده‌ی مردم بوکان و عضو هیئت رئیسه‌ی مجلس شورای اسلامی ایران، در جریان سخنرانی در یکی از نشست‌های مجلس، نسبت به حمله‌ی اشغالگرانه‌ی دولت ترک به عفرین واکنش نشان داد.

 

رژیم ایران در راستای تأمین خواسته‌های دیکتاتور ترکیه و تبهکاران القاعده سوریه در ٢۵ ژانویه ٢٠١٨ درخواست برگزاری تجمع اعتراضی مقابل کنسولگری ترکیه در اورمیه را رد کرد. تعدادی از فعالین مدنی کُرد در اورمیه با تقدیم درخواست رسمی خواستار مجوز برگزاری تجمع اعتراضی در مقابل کنسولگری ترکیه در این شهر شدند تا هجوم ترکیه به عفرین را محکوم کنند، اما این درخواست از سوی فرمانداری اورمیه رد شده است.

 

اقدام جمهوری اسلامی در حمایت از جنایت‌های رژیم ترک نتوانست مانع از همبستگی ملی کردها شود. جمعی از استاتید دانشگاههای کردستان در ٢٧ ژانویه طی بیانیه‌ای حمله به عفرین را محکوم کردند. در همین راستا روز ٣١ ژانویه هفت نهاد غیردولتی شهرستان بانه "انجمن زنان"، "انجمن نوژین"، "انجمن پاژین"، "انجمن ھاژە"، "بنیاد آشتی"، "انجمن بروژە"و "انجمن نابینایان"، با صدور بیانیه‌ای مشترک ضمن محکومیت حمله اشغالگرانه رژیم ترکیه و مزدوران وابسته به آن بر عفرین خواستار اقدام فوری سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای مرتبط در پایان دادن به تجاوزگری رژیم ترکیه شدند.

 

با این‌ همه رژیم جمهوری اسلامی همچنان از کشتار کودکان و زنان عفرین توسط عناصر تبهکار حمایت کرد و در سوم فوریه با درخواست ١٣۴ فعال مدنی برای گردهمایی در مقابل سفارت ترکیه مخالفت کرد. در واکنش به همپیمانی رژیم ایران با جمهوری فاشیست ترکیه کمپین‌های گسترده‌ای برای همبستگی ملی با عفرین آغاز شد. در ١۶ فوریه کمپین حمایت از عفرین اسامی ٣٩٠۵ نفر را منتشر کرد که با شرکت در کمپین مذکور جنایات دولت ترکیه در حمله به عفرین و کشتار ساکنان را بشدت محکوم کرده‌اند.

 

بی‌مسئولیتی دولت ایران در قبال بازماندگان زلزله کرماشان

شهاب نادری نماینده‌ی پاوه و هورامان روز چهارم فوریه در مجلس اعلام کرد تا به حال ۹ کودک خردسال زلزله‌زده بر اثر سرمازدگی، تشنج و تب جان خود را از دست داده‌اند. اعلام شد که پس از سه ماه از وقوع زلزله بازماندگان در سرگردانی کامل بسر می‌برند. طبق گزارش منابع دولتی ٩٧ اقدام به خودکشی میان بازماندگان زلزله ثبت شده است.  

 

فشار، شکنجه و اعدام دراویش گنابادی

سال ٢٠١٨ برای دراویش گنابادی سال بدی بود. بازداشت اعضای این طریقت آیینی در نیمه‌های سازمان و به آشوب کشیدن اعتراضات مسالمت آمیز آنان از سوی نیروهای انتظامی در ١٩ فوریه در رسانه‌های داخلی و خارجی بازتاب وسیعی یافت. در خلال چهار روز سه هزار درویش گنابادی بازداشت شدند. شدت سرکوب‌ها علیه دراویش گنابادی نعمت‌اللهی با واکنش‌‌ها اعتراض‌آمیز از سوی سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری روبرو شد. نظام ایران نعمت‌الله ریاحی یکی از دراویش را بازداشت کرد و دهها درویش زن و مرد محبوس در زندان را تحت شکنجه جسمی و روانی قرار داد.

 

اعدام کودکان، ایران پیشتاز به دار آویختن شهروندان در جهان

سازمان عفو بین‌الملل در ٢۴ فوریه با صدور بیانیه‌ای از تداوم نقض گسترده حقوق بشر توسط دولت ایران خبر داد. نقض آزادی مذهب و بیان، تبعیض‌ جنسیتی، اعدام افرادی که هنگام وقوع جرم زیر ۱۸ سال داشته‌اند و مجازات‌های غیرانسانی هم چون شلاق، قطع دست و کور‌کردن چشم، نقض حقوق زندانیان، از جمله اعمال شکنجه در دوران بازجویی، ممانعت از دسترسی زندانیان سیاسی به مراقبت‌های پزشکی و ادامه شرایط غیرانسانی از جمله مواردی هستند که عفو بین‌الملل از اعمال آنان توسط حکومت ایران سخن به میان آورده است. آمار دقیقی از تعداد اعدام‌ها در ایران در دست نیست ولی اسامی ۶٢ شهروند، روز و محل اعدام آنها در گزارش‌‌های نهادهای مدافع حقوق بشر منتشر شده است.

 

قتل کولبرها توسط مأموران جمهوری اسلامی

جمهوری اسلامی به موازات سرکوب جامعه حمله به کولبرها و کاسبکاران کرد را همچنان ادامه داد. شلیک گلوله به کسانی که برای کسب لقمه‌ای نان در مرزها سرگردانند طی سال گذشته جان دهها نفر را گرفت. طبق گزارش جمعیت حقوق بشر کردستان ۶۴ کولبر و کاسبکار کرد در شلیک مستقیم نظامیان ایران جان باخته‌اند و بالغ بر ١٠۴ کولبر و کاسبکار زخمی شده‌اند.

 

"دیگرآزاری" ثمره چهار دهه فرهنگ و اخلاق جمهوری اسلامی برای مردمان ایران

آمار سالیانه دقیقی توسط نهادهای دولتی در مورد همسر آزاری و یا کودک آزاری در ایران منتشر نمی‌شود. اگر چه به گفته رضا جعفری رییس اورژانش اجتماعی ایران تنها طی شش ماه اول سال ٩٧ شمسی (از ٢١ مارس تا ٢١ اکتبر ٢٠١٨)، ١۴۵٩٩ همسر آزاری و ١۶ هزار کودک آزاری به ثبت رسیده است. سازمان‌های مستقل آمار واقعی را چندین برابر آمار دولتی می‌دانند.

 

فشار بر فعالان محیط زیست و قتل آشکار و پنهان آنان

در موازات سیاست‌های سرکوبگرانه جمهوری اسلامی علیه طیف‌های مختلف جامعه، فعالان محیط زیست را هم شامل شد. تنها در ٢٨ فوریه گزارش‌هایی دال بر بازداشت ١۴ فعال در عرصه محیط زیست منتشر شد.

سرکوب فعالان عرصه‌های حقوق بشری و محیط‌زیست از سوی رژیم ایران سرعت گرفته است. به نقل از ایران اینترنشنال در گفت‌وگو با منابع آگاه "تعداد بازداشتی‌های فعالان محیط‌زیست تنها از بهمن ماه به ١۴ نفر رسیده است."

شریف باجور فعال مدنی و فعال محیط زیست ایرانی اهل مریوان و از اعضای هیئت مدیره انجمن سبز چیا و مسئول اطفای حریق این انجمن به همراه امید کهنه‌پوشی از اعضای انجمن سبز چیا و دو جنگلبان دیگر مریوانی سوم شهریور / ٢٥ آگوست در حین مهار آتش‌سوزی در جنگل‌های روستای پیله و سلسی، گرفتار آتش شدند و جان باختند. دوستان باجور و همچنین همکاران وی قتل وی و امید را سناریوی از پیش طرح‌ریزی شده اطلاعات و سپاه ایران می‌دانند.

 

ترور فعالان حقوق بشر کردستان

نیمه شب ١۶ ژوئیه اقبال مرادی فعال حقوق بشر، فعال عرصه سیاسی و میهن‌دوست مریوانی ساکن در پنجوین هدف حمله تروریستی قرار گرفت و به شهادت رسید. اقبال مرادی پیش از این یکبار دیگر از سوی عناصر مزدور رژیم تروریستی ایران هدف حمله مسلحانه قرار گرفت اما نجات یافته بود. خانواده و دوستان اقبال رژیم ایران را مسئول ترور وی می‌دانند. زانیار مرادی فرزند اقبال مرادی کمتر از دوماه پس از ترور پدرش توسط رژیم ایران، در مکانی نامعلوم در تهران اعدام شد.

 

بیکاری تحصیل کردگان

بنابر آمار دولتی ١٠٠ هزار نفر دارای مدرک دکتر در ایران بیکار هستند. به گفته‌ی امیدعلی پارسا رییس مرکز آمار ایران تعداد ٣ میلیون و ٢٢۶ هزار نفر در ایران بیکار مطلق هستند.

آمار بیکاری در روژهلات کردستان حیرت آور است. به گفته نماینده مریوان و سولاوا در مجلس ایران میزان بیکاری در استان سنه بیش از چهل درصد است. نمایندگان شهرهای کرماشان و ایلام تعداد بیکاران در استانهای خویش را بیشتر از ۶٠ درصد عنوان کرده‌اند.

 

اعتصاب سراسری معلمان، اصناف، کامیون‌داران

معلمان ایران در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ در اعتراض به وضعیت معیشتی و کالایی سازی آموزش و پرورش مقابل ساختمان سازمان برنامه و بودجه تجمع کردند. در جریان این تجمع شماری از معلمان بازداشت شدند. محمد حبیبی عضو کانون صنفی معلمان تهران، بازداشت و به ۷ سال و نیم زندان، دو سال ممنوعیت فعالیت سیاسی و اجتماعی و ۷۴ ضربه شلاق محکوم کرده‌است. علاوه بر او، شش تن دیگر از بازداشت شدگان این تجمع نیز به ۹ ماه زندان و جریمه نقدی بدل از ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدند. ١۴ اکتبر: ۲۲ مهر ۱۳۹۷ معلمان ایرانی در چندین شهر ایران دست به اعتصاب زدند. این اعتصابات به شیوه تحصن و دست کشیدن از کار صورت گرفت. دور جدید بازداشتها در دور دوم اعتصابات معلمان در سال تحصیلی ۱۳۹۷ آغاز شد. به گفته شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، که سازماندهی اعصاب ۲۲ و ۲۳ آبانماه را بر عهده داشت، نهادهای امنیتی از جمله وزارت اطلاعات دستکم ۱۳ معلم را بازداشت و ۳۰ معلم دیگر را احضار کرده‌اند.

 

از اوایل تابستان بخش بزرگی از بازاریان تهران و بازار شهرهای شهریار، کرج، قشم، بندرعباس، مشهد و کرماشان، قروه، سنه در اعتراض به رکود حاکم بر بازار، نوسان بی‌سابقه نرخ ارز و کمبود مشتری ناشی از گران شدن قیمت‌ها دست از کار کشیدند و به تجمع و راهپیمایی پرداختند. اواسط تابستان در بحبوحهٔ افزایش قیمت طلا و نیز رشد شتابان قیمت سکه و کاهش شدید ارزش ریال در برابر دلار شروع شد و از شهرک صنعتی شاهپور جدید اصفهان و کرج به نقاط دیگری گسترش یافت. تظاهرات به سرعت فراگیر شد و از اصفهان و مناطق مختلف کرج به شیراز، رشت، تهران، قزوین، زنجان، ساری و در روز سوم به مشهد، کرماشان، همدان و قرچک نیز گسترش پیدا کرد و در روز چهارم اهواز و اورمیه و قم به تظاهرات پیوستند.

 

روز اول خرداد ۱۳۹۷ در ۱۶۰ شهر از ۲۵ استان ایران، اعتصاب سراسری کامیون‌داران در سرتاسر ایران آغاز شد و ٩ روز به درازا کشید. علت اعتصاب سراسری کامیون‌داران ثابت بودن کرایه‌ها طی چند سال گذشته، نیاز به الگوی محاسبه قانونی کرایه‌ها (منطق رفتار هزینه‌ها بر حسب تن کیلومتر)، افزایش قیمت بیمه‌ها، عوارض اتوبان‌ها، کمیسیون بالای باربری‌ها، هزینه بالای تعمیرات و قیمت بالای لوازم یدکی خودروها بود. موج دوم اعتصاب کامیون‌داران ایران پس از آنکه به مطالباتشان در اعتصاب خرداد ۱۳۹۷ نرسیدند، از روز اول مهر ۱۳۹۷ آغاز شد و به مرور بیش از ۳۰ استان ایران و ۲۳۶ شهر را دربرگرفت. در موج دوم اعتصاب کامیون‌داران ایران، بیش از ۲۵۶ نفر دستگیر شدند.

 

خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا، ٨ مه/ ۱۸ اردیبهشت رسماً اعلان کرد که کشورش از برجام خارج خواهد شد. تصمیم دولت آمریکا اقتصاد ایران را با شوک مواجه کرد. پنجم نوامبر تحریم‌های اقتصادی و بازرگانی دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی به مرحله اجرا درآمدند. آمریکا شش کشور را برای معامله‌های محدود با ایران از این تحریم‌ها معاف کرد.

 

حمله راکتی سپاه به مقر احزاب کرد در جنوب کردستان

سپاه پاسداران در  ٨ سپتامبر/ ۱۷ شهریور ۱۳۹۷ مقر فرماندهی حزب دمکرات کردستان در کویه جنوب کردستان را با پرتاب ۷ موشک کوتاه‌برد زمین به زمین مورد هدف قرار داد. به گفته حزب دمکرات کردستان ۱۵ نفر از اعضای رهبری، کادرها و پیشمرگان این حزب در این حملات جانباخته و حدود ۴۰ نفر نیز زخمی شده‌اند که با درگذشت یکی از مجروحان پس از گذشت ۱۲ روز، شمار کشتگان به ۱۶ نفر رسید.

 

حمله مسلحانه به مراسم رژه نیروهای مسلح ایران

در جریان مراسم رژه نظامی نیروهای مسلح به مناسبت آغاز هفته دفاع مقدس در ٢٢ سپتامبر/ شنبه ۳۱ شهریور در احواز حمله مسلحانه‌ای روی داد. بر اساس گزارش‌های اولیه در این حادثه ۲۵ نفر از نیروهای نظامی کشته‌ و ۶۰ نفر نیز زخمی شده‌اند. جنبش احوازیه مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.

 

فاجعه آتش‌سوزی اتوبوس سنه-تهران

تصادف مرگبار تانکر حامل قیر با یک اتوبوس مسافربری، ١۵ کشته به جا گذاشت. این فاجعه نیمه شب سه‌شنبه ۱۹ تیر رخ داد. تانکر از بلوار حسینی سنه در حرکت بوده و با اتوبوس مسافربری که خارج از ترمینال سنه متوقف بوده‌است برخورد می‌کند. در زمان وقوع سانحه اتوبوس ۱۷ سرنشین داشت که تنها دو نفر نجات پیدا کردند و ۱۵ نفر کشته شده‌اند.

 

حمله به کارگران معترض و بازداشت دهها نفر در اهواز

نیروهای انتظامی – گارد ضد شورش و سپاه و اطلاعات در پی سه هفته اعتراضات دمکراتیک و مشروع کارگران قند و شکر هفته تپه در ١٧ دسامبر/ روز دوشنبه ۲۶ آذر ۹۷در نقاط مختلف و حساس اهواز مستقر شده و به معترضین حمله کردند. کارگران در واکنش به سرکوبگران اعلام کردند تا آزادی دستگیر شدگان و رسیدن به خواسته هایشان به تظاهرات ادامه می دهند. روز ۲۷ آذر تعداد بازداشت شدگان از مرز ۴۱ نفر گذشت.

 

کودکانی که در آتش محرومیت سوختند

١٨ دسامبر/ ۲۷ آذر ۱۳۹۷ آتش‌سوزی در دبستان و پیش دبستانی غیرانتفاعی دخترانه اتفاق افتاد. ۴ تن از دانش آموزان بر اثر شدت سوختگی ناشي از آتش‌سوزي بخاري نفتی مدرسه جانباختند.