وضعیت اقتصادی ترکیه روز بروز دشوارتر می‌شود. از سیستم قضایی گرفته تا سیستم مدیریتی این کشور، از سیاست خارجی گرفته تا هزینه‌های کوشک سلطان ترک هزینه‌های کلان مالی را بر اقتصاد ترکیه تحمیل می‌کنند.

خبرگزاری مزوپوتامیا گفتگویی را آیدین آری از اقتصاد‌دانان شمال کوردستان و ترکیه در خصوص وضعیت اقتصادی ترکیه انجام داده و وضعیت اقتصادی این کشور را تحلیل کرده است.

آری در گفتگوی خود خاطرنشان ساخته است که اقتصاد ترکیه در دوره دشواری قرار گرفته است. وی ضمن اشاره به این دشواری‌ها گفت که این دشواری‌ها، مشکلات متراکم شده ۱۵۰ سال اخیر ترکیه بوده و با سیاست‌هایی مصرف‌گرایی و اختصاص منابع مالی این کشور به جنگ ارتباط مستقیم دارند. مدل اقتصادی این کشور در مقابل این موارد تاب آوری نداشته و سرمایه‌داری جهانی نیز بر آن فشار وارد ساخته است.

آری در این باره خاطرنشان ساخت که این مدل اقتصادی از عقبه‌ای تاریخی برخوردار است. به منظور پیشبرد این اقتصاد لازم است که اقتصاد ترکیه بر اساس طرح و برنامه‌ریزی به پیش برده شود. اما متاسفانه امکان سخن گفتن در این باره در کشور وجود ندارد.

سیستم ریاست جمهوری این وضعیت را تشدید می‌کند

آری در بخش دیگری از گفتگوی خود خاطرنشان ساخت که سیستم ریاست جمهوری با ادعای بهبود وضعیت اقتصادی ناموفق مانده و عملا وضعیت را به قهقرا برده است. مدت ۲۰ سال است که آ.ک.پ، از منابع آماده این کشور بهره‌برداری کرده است. هم اکنون کشاورزی نیز با مشکل مواجه شده است. زیرا منابع آن در کشور از میان رفته‌اند. البته علت اصلی آن ذهنیت اقتصاد سرمایه‌دارانه است. اما ذهنیت ریاست این سیستم وضعیت را ناگوارتر کرده است.

سرمایه‌داری قمارخانه‌ای

آری در بخش دیگری از گفتگوی خود با خبرگزاری مزوپوتامیا اظهار داشت که کاهش تاثیر مکانیزم‌های کنترل مجلس و افزایش اتوریته باعث مشکلات فراوانی شده‌اند. وی ضمن اشاره به خصوصی‌سازی مستمر و گسترده اظهار داشت کاپیتالیسم به قمارخانه‌ای تبدیل شده است که مافیای خاص خود را دارد. ما دیگر کشوری هستیم که فاقد منابع هستیم. منابع مالی و ارزی تمام شده‌اند و کشور به نحو کنونی نمی‌تواند مدیریت شود. از این مسئله کاملا مشهود می‌شود که این بحران بحران‌های دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت و بحران‌های گسترده در سایر بخش‌ها نیز به وقوع می‌پیوندند. در واقع حاکمیت با بن‌بست مواجه شده است. مسئولان حکومت نیز اطلاع دارند که با بن بست مواجه شده‌اند. اما تلاش می‌کنند تا اقداماتی را برای بهبود وضعیت انجام دهند. اما درکل هیچ گونه ذهنیتی برای حل مسائل و بحران‌ها وجود ندارد.

گفتگوها حول تعطیلی حزب دمکراتیک خلق‌ها

آری در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان ساخت که در سطح ترکیه نیازمند برقراری سیاست‌های جدید هستیم. وضعیت بحرانی است،  اما از طرف دیگر حاکمیت تمامی عرصه را به صورت انحصاری در کنترل خود قرار داده است. برای نمونه خروج از کنوانسیون استانبول، تلاش برای تعطیلی حزب دمکراتیک خلق‌ها، لغو مصونیت نمایندگان پارلمان از جمله این اقدامات هستند. برای مثال زمانیکه نرخ دلار افزایش یافت، آنها به منظور فرافکنی پرونده حزب دمکراتیک خلق‌ها را به دادگاه عالی قانون اساسی انتقال دادند. زمانیکه رئیس بانک مرکزی تغییر پیدا کرد، به خانه گرگرلی‌اوغلو حمله کردند.

آیدین آری در بخش پایانی گفتگوی خود اظهار داشت تا زمانیکه مسئله کورد حل نشود، وضعیت اقتصادی ترکیه نیز بهبود پیدا نمی‌کند. برای حل مسئله کورد نیز نه فقط حکومت، بلکه باید جامعه نیز وارد عمل شود. زیرا عدم حل مسئله کورد بر تمامی حوزه‌های این کشور تاثیر دارد. اما اگر جامعه برای حل مسئله کورد اراده خود را نشان دهد، می‌تواند راه را برای برون رفت از وضعیت ناگوار اقتصادی بگشاید.