حملات موشکی سپاه پاسداران علیه داعش در سوریه که جمهوری اسلامی آن را پاسخی به حمله‌های تروریستی تهران توصیف کرد را می‌توان از زوایای جداگانه‌ای مورد مداقه قرار داد. این حملات با هدف قرار دادن "دیرالزور" با پرتاب...
حملات موشکی سپاه پاسداران علیه داعش در سوریه که جمهوری اسلامی آن را پاسخی به حمله‌های تروریستی تهران توصیف کرد را می‌توان از زوایای جداگانه‌ای مورد مداقه قرار داد. این حملات با هدف قرار دادن "دیرالزور" با پرتاب احتمالاً ۷ موشک میان‌برد زمین‌به‌زمین صورت پذیرفت. باتوجه به هدف قرار دادن دیرالزور روشن است که انتخاب این منطقه از سوی حکومت ایران، بدون دلیل نیست و اهداف ویژه‌ای از آن دنبال می‌شود. در این نوشتار به اهمیت دیرالزور برای ایران می‌پردازیم:
استان دیرالزور در مرز سوریه و عراق و در کرانه رود فرات واقع شده است. بنای این شهر به قرن ۱۶ میلادی باز می‌گردد. موقعیت راهبردی دیرالزور بدلیل قرار داشتن در مسیر حلب– بغداد موجب شد، سلاطین عثمانی توجه ویژه‌ای به آبادانی این شهر داشته باشند، لذا خیلی زود به شهری بزرگ با مراکز اداری و نظامی تبدیل شد. در طول دوره‌های محتلف دیرالزور هیچ‌گاه اهمیت خود را بعنوان منطقه‌ای استراتژیک و حلقه ارتباطی بین موصل با دمشق، حلب، حمص و بیروت از دست ندانده است. امروزه تحولات منطقه، میدان‌ها و تأسیسات نفتی و گازی، سیلوهای گندم و حبوبات دیرالزور اهمیت آن را دوچندان کرده است.
هلال شیعه و دیرالزور
اهمیت دیرالزور برای جمهوری اسلامی بسیار راهبردی است. چنانکه پیداست حکومت ایران با ایجاد هلال شیعی که خطوط مواصلاتی تهران‌ـ بغداد‌ـ دمشق‌ـ بیروت را در برمی‌گیرد، سال‌هاست که براوضاع منطقه و خاورمیانه تأثیر گذار بوده است. این هلال شیعی از سویی ایران را به دریای مدیترانه مرتبط کرده و حزب الله لبنان را از لحاظ نظامی و اقتصادی تغذیه می‌کند و از سوی دیگر تهدیدی است برای دشمن نمادین و دیرینه اسرائیل و همپیمانانش. با استفاده از این هلال مانع از جای‌گیری نیروهای دیگر منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده است و به ثبات خود افزوده است. ایران به وسیله این هلال به یکی از تأثیرگذارترین کشورهای جهان و یا دستکم خاومیانه تبدیل شده است. نکته دیگر در اهمیت این هلال این است که ایران با اتکای بدان از لحاظ فرهنگی کشورهایی که در مسیر این هلال قرار دارند را تحت تأثیر قرار می‌دهد که به نحوی گستره نفوذ فرهنگی (شیعه) جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند.
با شروع ناآرامی در خاورمیانه و قدرت گرفتن داعش، این هلال مورد تهاجم قرار گرفت و ارتباط ایران با دریای مدیترانه قطع شد. ایران با تشکیل نیروهای حشدالشعبی در عراق و عملیات کنترل استان موصل دوباره درصدد ترمیم این هلال در عراق برآمد. اما در سوریه اوضاع آنچنان مساعد نیست. ایران در چندسال اخیر، چندبار در نظر داشت که با تصرف "حسکه" توسط مستشاران! - نظامیان خود، نیروهای بشار و حزب الله لبنان، این هلال را در سوریه ترمیم کند. اما نیروهای کرد که مدیریت حسکه را دست داشتند پاسخی محکم به نیروهای آنها دادند و تلفات زیادی به آنها وارد شد؛ آنچنان که، به‌ظاهر دیگر فکر حمله به حسکه را به سر راه ندارند. پس از تجربه شکست حسکه، ایران تصمیم گرفت این هلال را از طریق "دیرالزور" ترمیم کند. دیرالزور تاکنون چندین بار بین نیروهای بشار و داعش دست به دست شده‌است. اکنون با قدرت گرفتن نیروهای سوریه دمکراتیک-ق.س.د و نزدیک شدن آنها به دیرالزور، ایران هلال شیعی آغشته به خونش را در معرض نابودی می‌بیند؛ زیرا تجربه تلخ حسکه را از یاد نبرده است.
رقه و دیرالزور
نبرد رقه یکی از نبردهای بزرگ و تأثیرگذار در منطقه است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت بعد از تصرف این شهر توسط نیروهای سوریه دمکراتیک، دوران جدیدی شروع می‌شود و نیروهای سوریه دمکراتیک به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین طرف‌های درگیر در جنگ سوریه و ترسیم جدید منطقه مطرح می‌شوند. نیروهای ایران، بشار اسد و همپیمانانش به خوبی می‌دانند که که نیروهای سوریه دمکراتیک بی‌صدا در حال پیشروی به سمت دیرالزور هستند و درصورتی که جنگ رقه خاتمه یابد، تعداد زیادی نیرو برای تصرف دیرالزور به سمت آن روانه می‌شوند که تسلط آنها به دیرالزور را حتمی خواهد کرد. نباید فراموش که نیروهای سوریه دمکراتیک هم‌اکنون در مناطقی از دیرالزور مشغول نبرد با داعش هستند. بشاراسد و هم‌پیمانش درصدند با مشغول کردن و طولانی کردن نبرد نیروهای سوریه دمکراتیک در رقه، مانع از اعزام نیرو به دیرالزور شوند و از این فرصت استفاده کنند تا خود دیرالزور را کنترل کنند. بطوری‌که می‌توان گفت بمباران نیروهای سوریه دموکراتیک در طبقا توسط جنگنده‌های بشار اسد بر این مبنا بود که "جنگ رقه به طول بیانجامد". همچنین حملات موشکی ایران به دیرالزور علاوه بر اینکه پیامی بود برای کشورهای منطقه و ایران می‌خواست قدرت موشکی خود را به رخ آنها بکشد، بی‌شک پیامی نیز برای نیروهای سوریه دمکراتیک بود که "دیرالزور محدوده ایران است".
باتوجه به اوضاع منطقه‌ای و تحولات سریع آن انتظار می‌رود که نیروهای سوریه دمکراتیک پس از نبرد رقه یا همزمان با آن دیرالزور را تصرف کنند. زیرا نیروهای سوریه دمکراتیک از توانایی نظامی و پشتیبانی مردمی برخودار هستند و علاوه برآن بیشترین مرز را با دیرالزور دارند که بعد از فتح رقه دو چندان می‌شود. همچنین امکان درگیری نیروهای بشاراسد با نیروهای سوریه دمکراتیک وجود دارد که در این‌صورت شاهد جنگ بین نیروهای سوریه دمکراتیک و نیروهای بشاراسد به‌عنوان دو نیروی قدرتمند سوریه خواهیم بود. نبردی که اگر به طول بیانجامد، می‌تواند باتوجه به مشروعیت مردمی و بین‌الملی، توانایی نظامی و دارا بودن سیستم مدیریت قوی شهری و فاکتورهای مثبت دیگر ق.س.د، به پایان عمر نظام بشار اسد بیانجامد؛ امری که نیروهای غرب و بخصوص آمریکا خواستار آن هستند و امکان دارد عملکردهای بشاراسد و هم‌پیمانش انجام این امر را تسریع بخشد.
