شهید رِزان جاوید، عضو شورای رهبری جامعه دمکراتیک و آزاد شرق کردستان(کودار) در ۶ آگوست ۲۰۲۲ در منطقه «حیالصناعه» شهر قامشلو واقع در روژاوای کوردستان در پی حمله هوایی ارتش اشغالگر ترکیه به شهادت رسیدند. ایشان بعنوان یک شخصیت پیشاهنگ و تأثیرگذار، جایگاهی بس خطیر و تعیینکننده در ارتقای سیستم کودار داشتند. زیلان وژین، رئیس مشترک حزب حیات آزاد کوردستان (پژاک) و فواد بریتان، رئیس مشترک کودار طی مصاحبهای که در سایت رسمی کودار منتشر گردیده به ابعاد شخصیتی و نقش بارز شهید رِزان در جنبش آزادیخواهی پرداختند.
متن کامل سوال و پاسخها به شرح زیر است:
شهید رِزان جاوید، عضو شورای رهبری جامعه دمکراتیک و آزاد شرق کردستان(کودار) در ۶ آگوست ۲۰۲۲ در شهر قامشلوی روژاوای کردستان در پی حمله هوایی ارتش ترکیه به شهادت رسید. جایگاه ایشان در جنبش آزادیخواهی را چگونه دیدید؟
فواد بریتان: در نخستین سالروز شهادت شهید رِزان جاوید، یاد و خاطره ایشان را گرامیمیدارم. آن شهید گرانقدر بخاطر مبارزات پرشوری که داشتند قریب دو دهه عمر فداییگری خویش را وقف مبارزه برای خلق کورد نمود و علیرغم همه سختیها، حتی یک لحظه هم شکایتی نداشت. بااینکه سالها سختیهای بسیار تحمل نمود و رنجها کشید، ولی هر روز به راهی که رهبر آپو و خلقمان پیش پای وی گذاشته بود امیدوارتر میشد. حتی در این اواخر امیدش به اتحاد و آزادی وافرتر شد. به همین دلیل هم به روژآوای کردستان رفت تا آن آزمون گهربار را از نزدیک ببیند و زمینه تحقق اتحاد دمکراتیک خلقمان در هر چهاربخش کردستان را تقویت نماید. فلذا جایگاهی والا در جنبشمان داشتند. باید دههها رنج کشید تا رِزانی دیگر با آن همه توانمندی پرورد. پرکردن جای خالی ایشان برای ما یک وظیفه سنگین است. استعدادها و نبوغ مدیریتی ایشان، پاکی و صداقت و درستکاری چیزهایی بود که آسان نیست شخصیتی چون ایشان را با همان ویژگیها پرورد و به جنبش آزادی تقدیم نمود. مسئله کورد یکی از حادترین و پرتنشترین مسایل جهانی و منطقهای است لذا به رهروان و رهبران مبارزی نیاز دارد که لیاقت و استعداد آن و قدرت تشخیص و مدیریت قوی داشتهباشند تا از عهده وظایف بربیایند. شهید رِزان از جمله آن شخصیتها بود که جسورانه و شجاعانه هراسی به دل راه نمیداند و به مصاف همه سختیهای مبارزه رفت. نگاهشان به کسب آزادی و پیروزی معطوف بود. لذا به دشمنان و خائنان مجال نمیداد و استعداد مدیریتی پرباری داشتند که همه رفقا چه در حوزه مدیریت و چه حوزههای دیگر به وی پشت میبستند. اینکه مبارزی در راه خدمت به خلق تحت ستم خویش حتی یک لحظه تردید نداشته باشد و استوارانه به پیش بتازد و خطرات آب و آتش و جنگ را به جان بخرد، کار سادهای نیست.
شهید رِزان جاوید با نتایج و دستاوردهای خویش میان ما جاویدان گشته. الگو، سرمشق و اسوه نیک مبارزهگری است و در راه ایشان جوانان زیادی امیدوار شده و به صفوف مبارزه پیوستهاند. ما محکوم به آزادی و ادامه راه ایشان هستیم. آن شهید گرانقدر در سال ۲۰۲۳ به صفوف گریلا پیوست و بعنوان نخستین تجربه در سال ۲۰۰۴ در کنگره تأسیس پژاک مشارکت جستند. تجارب زیادی کسب نموده و تنها راه را در اعتقاد کامل به مبارزات رهبر آپو و پایبندی به خلق کورد دانستند. وقتی این تصمیم خویش را جدی گرفتند، دیگر بدونشک و تردید به پیشتاختند.
گویا آن شهید گرانقدر در حوزه رسانهها و روشنگری هم سالها فعالیت داشتهاند درست است؟
بله سالهای نخست مبارزاتی خود را در آن حوزه گذراند و اندیشهها و استعدادهایشان شکوفاتر شد. اندیشهها و فلسفه رهبر آپو را بخوبی دریافت کرده و در عمق ذهن به آن اعتقاد یافتند. پی برد که به اندازهای که باید چراغ روشنگر راه رفقای همسنگر خویش باشد، لازم است خاری بزرگ شود در چشم دشمنان نیز گردد. به این مقاصد خود هم جامعه عمل پوشید. از رهروان حقیقی رهبرآپو و خلق شد و وقتی به یکی از شخصیتهای تأثیرگذار در صفوف مدیریت و فرماندهی گریلا در صف مقدم مبدل شد، خاری شد در چشم دشمنان فاشیست. درست است که دشمن بالاخره با نقشههای پلیدشان توانستند فرصتی بیابند و ایشان را به شهادت برسانند، ولی با میراث عظیمی که شهید رِزان به یادگار گذاشته، چکار خواهند کرد. دشمن هراندازه مسلح و مجهز به سلاحهای پیشرفته کشتارگری باشد، بازهم قادر به جلوگیری از رسیدن کاروان انقلابی جنبش آزادیخواهی کورد به آزادی آن هم با پیشاهنگی رِزانها، نیست. هر گریلایی که با خلوص نیت به رهبر آپو و اندیشههای ایشان اعتقاد بیابد، دیگر از قالب یک شخص بیرون میآید و خلقی میشود. شهید رِزان هم چنان شخصیتی بود و هماکنون در دل خلقمان زنده است. پس دشمن توان زدودن وی در دل میلیونها از خلقمان را ندارد. جاودانگی شهید رِزان همانا جاودانگی اندیشههای رهبر آپو و جنبش آزادیخواهی کورد است. این جنبش میراث بیش از صد سال مبارزه است که علیه لوزانها شکل گرفته و میرود که به پیروزی برسد.
رفیق زیلان وژین، شما بعنوان یکی از رؤسای مشترک پژاک از نزدیک شهید رِزان را میشناختید و سالها همسنگر بودید. چه ویژگیهایی در شخصیت ایشان دیدید که امروز مبارزات کوردها میتواند متکی به آن به راهش ادامه دهد؟
زیلان وژین: یاد و خاطره شهید رِزان جاوید، همسنگر هزاران مبارز پژاک و کودار گرامیباد. امیدوارم ما و هزاران جوان کورد که به ادامه پیروزمندانه راه ایشان دل بستهاند، لیاقت صیانت از میراثی که برای خلقمان برجای گذاشته را داشته باشیم. سالهای سال شهید رِزان نام و آوازهای انقلابی داشت و الگوی جوانان کورد بود لذا قبل از شهادت، هزاران جوان با مشاهده آن الگو و اسوه مبارزهگری، راه کوهستانهای آزاد را درپیش گرفتند و به صفوف ما پیوستند، هماکنون که ایشان در میان ما نیست، کماکان به کوری چشم دشمنان، هزاران جوان دیگر به یاد شهید رِزان کوهستان را خانه امید به آزادی خویش میبینند و موجی خروشان شدهاند. اینگونه است که شهید رِزان و هزاران شهید دیگر ما با اینکه از میان ما رفتهاند، اما راه راسخشان یقه دشمن را رها نمیکند و مسیر آزادیخواهی خلقمان قدرتمندانه گشودهتر و هموارتر میگردد.
از ویژگیهای شهید رِزان گذشته از فداییگری و از جانگذشتگی در حوزه مدیریت و مبارزه، اعتقاد کامل به آزادی زن در مسیر تحقق جامعه دمکراتیک و اکولوژیک بود. برای تحقق آن هدف هم راه سخت اتحاد همه خلقکورد هر چهاربخش کردستان را در درجه نخست مبارزهگری خویش با توصیههای رهبر آپو دانست. به همین دلیل همسنگری درستکار برای همه رفقای زن بودند. برای آزادی زن از حد حرف گذشته و مبارزه عملی میکردند. همچنین برای تحقق اتحاد ملی هرچهاربخش کردستان و احزاب کورد در کنگره ملی سال ۲۰۱۳ در شهر هولیر حضور یافتند. حتی سفر ایشان در سال گذشته به روژاوای کردستان در راستای ارتقای تلاشها برای تحقق عملی اتحاد ملیدمکراتیک بود. در همان راه هم به شهادت رسیدند. چنین ارزشهای معنویای نزد کمتر کسی یافت میشود. درک عمیق فلسفی از مبارزه داشتند و در کانون مبارزات خویش، خلق را در درجه نخست اولویت قرارداده بودند. اعتقاد داشتند که در مبارزات ملت کورد باید خلق در اولویت اول قرارداده شود و محوریت آن مبارزات خلقی را نیز آزادی زن میدانستند.
امروز برای زندهنگهداشتن راه شهید رِزان قصد دارید چه کارهای عملیای انجام دهید و چه نتایجی بدست آورید؟
فواد بریتان: ما همیشه به راه شهدا پایبند میمانیم و این را مرتبا اعلام میداریم، اما این یک واقعیت است که باید از حد حرف گذشت و در عمل اقداماتی انجام داد. ما برای تحقق آرزوهای شهدا رسالت داریم که جنبش آزادیخواهی کورد را به سرمنزل مقصود برسانیم و خلقمان آزاد شود. برای اینکار برنامههایمان را پیشتر طرحریزی کرده و مدام برای تحقق آن میکوشیم. همیشه خواستهایم برای زندهنگهداشتن راه شهید رِزان، هزاران رِزان دیگر تعلیم دهیم و به جنبش تقدیم کنیم. این کار را با سازماندهی عملی خلقمان و پیوستن جوانان به صفوف مبارزاتی گریلا گسترش میدهیم. راه خوبی را طی کردهایم و هنوز هم بدان ادامه میدهیم. تقویت نیروی گریلا در کوهستان تنها راه رساندن خلقمان به آزادی و آزادسازی میهنمان است. بنابراین جوانان کورد را در این مسیر درست هدایت میکنیم. این یک دَین تاریخی ما به شهید رِزان است چون دین شهدا دینی است که خلق برگردن ما دارند. راهی برای ما نیست جز اینکه فدایی خلقمان باشیم و بیشک کردستان مگر با فداییگری آزاد شود. جز این راه که شهید رِزان انتخاب کرده بود، راهی دیگر برای ما هم وجود ندارد و تمام تمرکزمان بر آزادی در سایه رنج و فداییگری است. حقیقت خلقکورد و سرنوشت آن پس از یکصد سال ستم علیه آن نیز جز این نیست. شعار و راه شهید رِزان «یا آزادی یا آزادی»است که شعار روشنگر راه همه ماست.
زیلان وژین: ما در انتخاب راه و ادامه آن به منافع شخصی خویش نمیاندیشیم و این همان راه شهید رِزان است. این راه را رهبر آپو به همه ما یاد داده. شهادت شهید رِزان و تداوم اسارت رهبر آپو در چنگال دشمن فاشیست هر لحظه به ما یادآور میسازند که وظیفه ما، فقط و فقط مبارزه صادقانه و بیغلوغش است. کوهستانهای رفیع کردستان تنها جای مبارزان درستکار با این اندیشههای پاک است. این کوهستان جای گردآمدن انسانها خاصه جوانان پاکاندیش است و دشمنان و خائنان جایی در آن ندارند. ما در تداوم این راه بینهایت قاطع و جدی هستیم، لذا از جوانان کورد هم انتظار داریم که دعوت جنبش و خلقشان به کوهستان برای مبارزه را به جان و دل بپذیرند. این راه در مسیر رِزانها قطعا به آزادی ختم خواهد شد.
مصاحبهکننده: شورش سنه