حسن کلیچ: عبدالله اوجالان آینده‌ای از جامعه دموکراتیک را برای خاورمیانه پیشنهاد می‌کند

دکتر حسن کلیچ، پژوهشگر سیاسی اشاره کرد که فراخوان ۲۷ فوریه محصول خردی است که تحولات جهانی و تاثیر آن بر منطقه را به خوبی درک کرده و قصد دارد آینده را بسازد.

فراخوان ۲۷ فوریه رهبر آپو

پس از «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر آپو، حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک) دوازدهمین کنگره خود را بین ۵ تا ۷ می برگزار کرد و اعلام داشت که مسئله کورد در مسیر حل و فصل از طریق سیاست دموکراتیک قرار گرفته است، و از این رو پ‌ک‌ک وظیفه تاریخی خود را به پایان رسانده است. در این چارچوب، از دولت ترکیه انتظار می‌رود که گام‌های ملموسی بردارد. همچنین از مجلس خواسته می‌شود که وظایف و مسئولیت‌های خود را انجام دهد.

اما این روند، فراخوان ۲۷ فوریه و بیانیه کنگره پ‌ک‌ک در چه شرایطی رخ داد؟ دکتر حسن کلیچ، پژوهشگر سیاسی، این موضوع را برای خبرگزاری فرات (ANF) تحلیل کرد.

حسن کلیچ اظهار داشت که مدرنیته سرمایه‌داری از نظر اقتصادی-سیاسی، ژئوپلیتیکی، ارزش‌های اخلاقی و معیارهایی که تولید کرده است، به بن‌بست رسیده است. مراکز مدرنیته سرمایه‌داری خود مدت‌هاست که بحث می‌کنند که وضعیت فعلی دیگر قابل ادامه نیست و گفت: «ده‌ها سال است که صحبت می‌شود ما به پایان دنیای تک‌قطبی رسیده‌ایم. از سوی دیگر، سرمایه‌داری در دوران نئولیبرالی هر چه بیشتر به سمت انباشت سرمایه از مرکز سرمایه مالی حرکت کرد و این مسیر با بحران سال ۲۰۰۸ بیشتر به بن‌بست رسید، که این امر نیاز به تعادل جدیدی از نظر اقتصادی-سیاسی را ایجاد کرد. همچنین اخیرا با فروپاشی شوروی، غرب هژمونی خود را بر اساس معیارهای لیبرالی در سراسر جهان تحمیل کرد و تسلط خود را تضمین می‌کرد. اما به ویژه ظهور نمایندگان پوپولیست، بن‌بست اقتصادی-سیاسی و ژئوپلیتیکی، تمایل جوامع بزرگ به سمت راست‌گرایی به دلیل بحران‌های طبقاتی، و بسیاری از شرایط مشابه، همه نشان می‌دادند که این هنجارها دیگر از حل مشکلات فاصله گرفته‌اند. از یک سو، کارشناسان صندوق بین‌المللی پول اعلام می‌کردند که سیستمی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شده بود، دیگر فروپاشیده است، و از سوی دیگر، مفهوم 'حاکمیت ارضی' که مرکز این سیستم است، اعتبار خود را از دست می‌داد.

به طور خلاصه، مدرنیته سرمایه‌داری با بحران‌های چندجانبه طبقاتی، سیاسی، فرهنگی و اخلاقی مواجه شد. این نیز نشان‌دهنده نیاز به تغییر در سیستم موجود جهانی بود.»

دکتر حسن کلیچ اظهار داشت که در چنین وضعیتی از بحران‌های بزرگ جهانی، سخن کارل مارکس که گفته بود: «زور قابله هر جامعه پیشینی است که برای جامعه جدید آبستن است»، بار دیگر مطرح شد و گفت: «خشونت در مرکز جستجوی ایجاد یک سیستم جدید از سرمایه‌داری قرار گرفت.

مدرنیته سرمایه‌داری هنگامی که برای ایجاد نوسازی از خشونت استفاده کرد، خواستار استفاده از خاورمیانه به عنوان یک آزمایشگاه شد. رویدادهایی که پس از ۷ اکتبر در جغرافیای خاورمیانه رخ داد، به این واقعیت اشاره داشت که سیستم قبلی فروپاشیده است و مبارزه برای سیستم جدید آغاز شده است.»

دکتر حسن کلیچ، پژوهشگر سیاسی، اظهار داشت که هنگامی که به تاریخ توجه می‌کنیم، می‌بینیم که سرمایه‌داری به خاورمیانه نیامده است و گفت: «پس از دیدن این واقعیت، دو مسیر پدیدار شد. یا جغرافیای خاورمیانه و مردمانش آن لباسی را که توسط نیروهای مدرنیته سرمایه‌داری دوخته شده، اما به تنشان نمی‌خورد، برای دهه‌ها بر تن خواهند کرد، یا اینکه خود سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در این لحظه، 'فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک ۲۷ فوریه' آقای اوجالان معنای بزرگی پیدا می‌کند. وقتی به محتوای فراخوان توجه می‌شود، مشاهده می‌شود که از تجربه/روند تاریخی دو جهان مانند جنگ سرد و رئال سوسیالیسم گذشته است و شرایط ایجاد و توسعه پ‌ک‌ک را با این روندهای تاریخی جهان توضیح می‌دهد. یعنی مشخص می‌شود که شرایط تاریخی-جهانی که پ‌ک‌ک را ایجاد کرده، از بین رفته و مرحله جدیدی آغاز شده است. بدین ترتیب، روند تحول در جهان و خاورمیانه، یعنی روح زمانه، از همان جمله اول به طور ملموس نمایان می‌شود. آقای اوجالان اظهار می‌دارد که شرایط تاریخی-جهانی تغییر کرده و با دنبال کردن این تغییر، نیاز به گامی قدرتمند وجود دارد. بنابراین، راهی جدید را به خاورمیانه، ترکیه و مردم کورد نشان می‌دهد. اگر به سخنی که قبلا به آن اشاره کردم، برگردیم: در مورد آینده خاورمیانه، هر کس گزینه‌ای در دست دارد. آقای اوجالان نیز آینده‌ای از جامعه دموکراتیک را برای خاورمیانه پیشنهاد می‌کند. یعنی در مورد آینده منطقه، در میان بسیاری از پیش‌بینی‌ها مانند 'ادامه تنش در خاورمیانه برای امنیت اسرائیل'، 'ایجاد یک نظام استعماری جدید برای امنیت اسرائیل'، 'بازسازی عثمانی جدید'، او پیش‌بینی جایگزینی از جامعه دموکراتیک را ارائه می‌دهد. با جسارت بیان می‌کند که همه چیزهای گذشته به طور رادیکال فرو می‌ریزند. نشان می‌دهد که در ترکیه و خاورمیانه، اگر جامعه دموکراتیک با توافق دموکراتیک ایجاد شود، مردم منطقه قادر خواهند بود سرنوشت خود را تعیین کنند.

در نهایت، فراخوان ۲۷ فوریه با پیش‌بینی قوی از تحولات در جهان و منطقه، به موضعی در برابر هرج و مرج موجود اشاره دارد، و همزمان محصول خردی است که می‌خواهد از هم‌اکنون آینده را بسازد. به همین دلیل، به جاست که این فراخوان را 'فراخوان قرن' نامید.»

در مورد تصمیم پ‌ک‌ک برای پایان دادن به فعالیت‌ها تحت نامش و پایان دادن به مبارزه مسلحانه نیز، دکتر حسن کلیچ گفت: «تصمیم پایان دادن به فعالیت‌ها تحت نام پ‌ک‌ک که در شرایط جنگ جهانی سوم گرفته شد، اگر فقط بر اساس خشونت ارزیابی شود، این یک نقص بزرگ خواهد بود. بله، جنبه‌ای از این جنگ، از این خشونت وجود دارد. اما مبارزه برای سیستمی که پس از این جنگ ایجاد خواهد شد، باید به طور گسترده‌تر ارزیابی شود. بنابراین، در بیانیه مربوط به تصمیم پایان دادن به فعالیت‌ها تحت نام پ‌ک‌ک، یک تشخیص به جا وجود دارد که می‌گوید، این پایان نیست، آغاز جدیدی است.

این تصمیم به عنوان تصمیمی صحیح تلقی می‌شود که شرایط موجود را به درستی ارزیابی کرده و می‌خواهد در چارچوب یک مبارزه دموکراتیک-سوسیالیستی و انقلابی در سیستم جدید جای گیرد. بنابراین، با گامی سریع که به وضعیت موجود پاسخ می‌دهد، چشم‌اندازی برای آینده ایجاد می‌کند.»