واژه‌های «بازیافت»، «استفاده مجدد» و «پایداری» اخیراً به‌خصوص در بخش مد بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. کسانی که گفته می‌شود بیش از همه از منابع دنیا استفاده می‌کنند شرکت‌های مد و نساجی هستند.

در پشت ردپای کربن، شرکت‌های بزرگ نفتی قرار دارند

همه چیز با عبارت «ردپای کربن» شروع شد که ناگهان وارد زندگی ما شد. ردپای کربن از زمان رویکرد کاهش منابع جهان در دستور کار جهانی قرار گرفت و به ویژه توسط فعالان حوزه آب و هوا مورد استفاده قرار گرفت. این کلمه اولین بار در تبلیغی برای یکی از شرکت‌های بزرگ نفتی، BP، استفاده شده است. این روند به عنوان کمپین تبلیغاتی BP آغاز شد و شرکتی که منابع مردم را در سراسر جهان غارت می‌کرد، به بزرگترین مدافع ردپای کربن تبدیل شد.

مدتی بعد از کلمه ردپای کربن، کمپینی با موضوع استفاده مجدد از لباس‌ها با کلمات «بازیافت» و «پایداری» راه اندازی شد. در هر نقطه از جهان، به خصوص شرکت‌های بزرگ نساجی روی کمپین‌های بازیافت و استفاده مجدد کار کرده‌اند. این کمپین‌ها همچنان ادامه دارد. در این فرآیند که اخیراً به «مد فوری» معروف شده است، مُد سریعی مد نظر است که در آن پارچه استفاده شده از کیفیت پایینی برخوردار است، به سرعت فرسوده می‌شود و به این ترتیب در کمترین زمان، باید لباس دور ریخته شده و به جای آن لباس‌هایی با پارچه‌های جدید جایگزین می‌شود. محصولات بیشتری فروخته می‌شود و فروش بیشتر سود بیشتری را به همراه دارد.

حقیقتی که تحت نام بازیافت پنهان می‌شود

بر اساس داده‌های بخش مد، سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد لباس در کل جهان تولید می‌شود که بخش قابل توجهی از آن هرگز به دست مردم نمی‌رسد. در واقع، ۶۵ درصد لباس‌هایی که تولید می‌شود هرگز به دست مردم نمی‌رسد، بلکه سوزانده و یا دور ریخته می‌شوند. وقتی این را بر اساس سال ارزیابی می‌کنیم، میزان زباله‌هایی که دور ریخته یا از بین می‌روند، سالانه ۴۰ میلیون تن است.

حوزه مد که از یک سو مناطق فقیر جهان را به زباله‌دان خود تبدیل کرده، از سوی دیگر با لفاظی بر سر شعار «توجه و حساسیت به محیط زیست» با یکدیگر وارد رقابت شده‌اند!

هر ساله افزایش تعداد پوشاک تولید شده، بحران نساجی را نیز در جهان به همراه دارد. شرکت‌های بزرگ نساجی برای پنهان کردن مسئولیت خود در اینجا شروع به استفاده از واژه‌های بازیافت، استفاده مجدد و پایداری کردند، گویی که خود آنها عامل ایجاد بحران نبوده‌اند. همزمان فروشگاه‌ها و شهرداری‌های بزرگ با قرار دادن جعبه‌هایی، کمپینی را برای جمع‌آوری لباس‌ها کهنه و فروش آن‌ها به عنوان لباس دست دوم به فقرا یا مبادله آن‌ها آغاز کردند و به این ترتیب شرایط را برای تولید لباس‌های نو فراهم کردند. آنها همچنین بیانیه‌هایی منتشر می‌کنند و مردم را به برهم زدن تعادل جهان از طریق خرید و فروش غیر ضروری متهم می‌کنند. این در حالی است که در کل دنیا تنها ۱۰ یا ۱۵ درصد لباس‌ها با نام استفاده مجدد و بازیافت جمع آوری، تغییر یا استفاده مجدد می‌شوند. بقیه با نام کمپین بازیافت به کشورهای آسیایی و آفریقایی ارسال می‌شود.

آفریقا و آسیا زباله‌دان کشورهای جهان شدند

هیچ یک از شرکت‌ها علاقه‌ای به سرنوشت لباس‌های ارسال شده به آفریقا و آسیا ندارند. آنها به جای اینکه پیگیر باشند که آیا لباسی که برای فقرا فرستاده می‌شود واقعا به دست فقرا می‌رسد یا خیر، فقط به موضوع ارسال علاقه دارند. در مجموع ۸۰ درصد لباس‌هایی که ارسال می‌شود به این کشورها می‌رود؛ از کشورهای فقیر دنیا به عنوان زباله‌دان استفاده می‌شود.

سالانه ۹۲ میلیون تن لباس دور ریخته می‌شود

ایالات متحده به تنهایی سالانه ۴۵۰ هزار تن لباس به کشورهای آفریقایی و آسیایی ارسال می‌کند. آفریقا ۷۰ درصد لباس‌های دست دوم بین‌المللی را دریافت می‌کند. با این حال، بیشتر آنها به عنوان استفاده مجدد استفاده نمی‌شوند. بیش از نیمی از ۱۵ میلیون لباسی که هر هفته به بازار دست دوم کانتامانتو غنا می‌رود به دلیل استفاده نکردن در سواحل خلیج گینه رها می‌شود. تنها در سال ۲۰۱۹، ۱۸۵ هزار تن پوشاک دست دوم در کنیا دریافت شد و فقط ۵۵ تا ۷۵ هزار تن از این پوشاک به فروش رسید. در شیلی نیز وضعیت به همین منوال است. سالانه ۳۹ هزار تن لباس در صحرای آتاکامای شیلی ریخته می‌شود که البته هر سال بر این میزان افزوده می‌شود.

در سراسر جهان سالانه ۹۲ میلیون تن لباس به کشورهای فقیر ارسال می‌شود. این تأثیر منفی بر تنوع زیستی طبیعت و سلامتی انسان دارد. این معضل که هر سال بیشتر می‌شود باعث تنگی فضا، آلودگی هوا و آسیب به سلامت مردم می‌شود. برای پنهان کردن این موضوع، شرکت‌های بزرگ هر سال کلمات جدیدی ایجاد می‌کنند؛ نشان می‌دهند که چقدر دوستدار محیط زیست هستند و سعی می‌کنند مردم را فریب دهند!