شرق کردستان از آغاز حاکمیت جمهوری اسلامی به دلايل مختلفي همواره شاهد برگزاری اعتراضات گسترده مدنی بوده است و در طول چند سال گذشته نيز گسترده‌تر شده است.

 

از اعتراضات اخير می‌توان به اعتراض به حملات رژیم غاصب ترک به عفرین و حمایت آشکار و علنی جمهوری اسلامی از اردوغان، اعتراض به کشتار روزافزون کولبران، اعتراض به اعدام زندانیان سیاسی، حمایت از همه‌پرسی استقلال جنوب کردستان، اعتراض به حمله ایران به مقر احزاب دمکرات در اقلیم کردستان، اعتراض به گرانی و تورم و تحصن سراسری معلمان و.. اشاره کرد.

 

در سال‌های اخیر، واکنش و برخورد نهادهای امینیتی با فعالین حوزه‌های مختلف نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه از اواخر تابستان گذشته شدت بیشتری یافته است. رژیم ایران از اوایل بهار سال جاری اقدام به انتقال مهمات نظامی به روژهلات کردستان کرده است، ساخت پایگاههای موشکی در ارتفاعات، مانور خودروهای نظامی در مراکز شهری و پرواز هواپیماهای جنگی بر فراز شهرهای شرق کردستان نمونه‌های آغاز رویکرد نظامی علیه کردهاست.

 

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشی از تغییر مسئولان بلندپایه اطلاعاتی و امنیتی رژیم ایران در بسیاری از شهرهای شرق کردستان خبر داده است. به گفته این مرکز مسئولین سابق امنیتی در پی اعتصاب سراسری روژهلات کردستان مورد بازخواست مقام‌های رژیم قرار گرفته‌اند. در این چهارچوب مدیرکل اداره اطلاعات رژیم ایران در استان سنه تغییر کرده و در شهرهای دیگر هم مأ‌موران امنیتی تازه‌ای دست به کار شده‌اند. تیم‌های تازه‌ی اطلاعاتی و سپاهی با هدف ایجاد جو رعب و  دامن زدن به آشوبگری در شرق کردستان از جمله در شهرهای مریوان، سقز، کامیاران، سولاوا، بانه، سنه و کرماشان اقدام به بازداشت، بازجویی، شکنجه، حبس و تهدید به مرگ فعالان عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و حتی زیست‌محیطی کرده‌اند.

 

احضار، تهدید و بازداشت شهروندان و فعالین مدنی تنها به وزارت اطلاعات محدود نبوده و سازمان اطلاعات سپاه نیز به صورت مجزا اقدام به احضار تعدادی از این افراد کرده است.

 

سناریوی قتل شریف باجور و امید کهنه‌پوشی پروژه مشترک اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات

بازجویان وزارت اطلاعات در تعدادی از بازجویی‌ها، فعالین مدنی را تهدید به قتل کرده و به آنها اعلام کرده‌اند در حالی که بازداشت افراد شناخته شده می‌تواند فشار سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری را بر جمهوری اسلامی ایران در پی داشته باشد در نتیجه جهت کاهش این فشارها برنامه‌های دیگری از قبیل "حذف فیزیکی از طریق سناریوهای ساختگی چون تصادف و …" می‌توانند در دستور کار نهادهای امنیتی قرار بگیرند. چنین راهکارهایی نه تنها هیچ فشاری را متوجه نهادهای امنیتی ایران نخواهد کرد بلکه فعالین مدنی به راحتی حذف خواهند شد.

گفته‌های یکی از فعالان بازجویی شده توسط وزارت اطلاعات در مورد "حذف فیزیکی از طریق سناریوهای ساختگی همچون تصادف و آتش‌‌سوزی و ..." جای تأمل دارد. چنین به نظر می‌رسد که وزارت اطلاعات با همین روش شریف باجور و همراهانش را در سوم شهریور/ ٢۵ آگوست به قتل رسانده باشد.

 

از سوی دیگر شبکه حقوق بشر کردستان از گسترش فعالیت گسترده گروه موسوم به "یگان ویژه صابرین" در تمام روژهلات سخن به میان آورده است. این گروه که ماهیتی کنتراگریلایی دارد توسط سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات تشکیل شده و از آنان در جنگ‌های چریکی استفاده می‌شود. گفته می‌شود که یگان ویژه صابرین رژیم ایران در شهرهای بانه، سردشت، پیرانشار، شنو، کامیاران، پاوه و جوانرو مستقر شده‌اند. اعضای این گروه تبهکار به دو صورت استخباراتی و عملیاتی در شرق کردستان فعالیت می‌کنند. عناصر این گروه با پوشش لباس شخصی به میان مردم نفوذ می‌کنند و بویژه در عرصه‌هایی که احتمال حضور نیروهای انقلابی روژهلات کردستان وجود داشته باشند به گشت‌زنی می‌پردازند. منابع محلی از استقرار یگان‌هایی از این گروه تبهکار در اطراف کوهستان‌های قندیل، کوسالان، دالاهو، اطراف مریوان، اطراف پیرانشار و شنو خبر داده‌اند.

 

شبکه حقوق بشر کردستان سخنان یکی از اعضای بسیج سپاه در اورمیه را نقل کرده که می‌گوید:" با توجه به این که از مناطق ماکو تا شاهو در حوزه عملیاتی قرارگاه حمزه سید الشهداء قرار دارد، یگان صابرین زیر نظر عملیانی این قرارگاه قرار گرفته و تجهیزات سنگینی ولو سلاح‌ شیمیایی نیز در اختیار این نیروها قرار گرفته که بتوانند در مواقع حساس از آن استفاده کنند."

 

از مقدار و چند و چون اسلحه‌های شیمیایی ایران جزئیاتی کاملی در دست نیست. جمهوری اسلامی از ١٩٨٣ در پاسخ به استفاده رژیم صدام حسین از اسلحه‌های شیمیایی برنامه تسلیحات شیمیایی خود را آغاز کرده است.  اولین بمب شیمیایی ایران یکسال بعد در ١٩٨۴ تولید شده است. تعداد کل اسلحه‌های شیمیایی رژیم ایران بالغ بر ٢٠٠٠ تُن تخمین زده می‌شود. بخش عمده این تسلیحات را گاز اعصاب تشکیل می‌دهد. پیشتر گزارش‌هایی از ارسال اسلحه شیمیایی توسط ایران به دولت لیبی در رسانه‌های غربی بازتاب یافته است.

 

برخی گزارش‌ها از بکارگیری اسلحه‌های شیمیایی توسط جمهوری اسلامی در سال پایانی جنگ با عراق سخن به میان آورده‌اند. از سوی دیگر سخنان عضو یگان صابرین سپاه اورمیه در گفتگو با شبکه حقوق بشر کردستان موئد این ادعاست که سپاه تسلیحات شیمیایی در انبار دارد. بنابر گفته فرد مذکور شخصا در درگیری سال ١٣٩٠ سپاه با گریلاهای پژاک در قندیل شرکت کرده و می‌افزاید:" در آن زمان نیز به دلیل طولانی شدن درگیری‌ها و همچنین عدم امکان تصرف نقاط استرتژیک کوهستان قندیل، سپاه اقدام به توزیع ماسک در بین نیروهای سپاه کرده و اعلام کرده بود که در صورت تداوم این درگیری‌ها، به کارگیری سلاح شیمیایی می‌تواند به عنوان گزینه نهایی به کار گرفته شود."

 

در همین رابطه تصاویر منتشر شده پیکر بی‌جان شریف باجور و امید کهنه‌پوشی که فورا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود احتمال استفاده از بمب‌های شیمیایی را در سناریوی سپاه در جنایت قتل آنان تقویت می‌کند.

همچنین تعدادی از روستاییان اطراف کوهستان شاهو نیز در گفتگو با شبکه حقوق بشر کردستان از اعزام تجهیزات پیشرفته سپاه و آزمایش آن در شاهو خبر داده‌اند. به گفته این روستاییان، این تجهیزات سنگین و مدرن جنگی از زمان برگزاری رزمایش امنیتی محرم ۲ به پایگاه‌های سپاه در ارتفاعات شاهو انتقال یافته‌اند.