سوم آگوست ٢٠١۴ با حمله گروه ضد بشری داعش به سکونت‌گاه اصلی کردهای ایزدی فاجعه‌ای بزرگ روی داد. مردم شنگال به دلیل عدم برخورداری از نیروی دفاعی بومی و عدم دفاع نیروهای دولتی غافلگیر شدند.

 

در بهترین حالت می توان گفت که نیروهای نظامی حزب دمکرات کردستان عراق- پ.د.ک پیش از انتقال ساکنان شهر، بطور ناگهانی عقب نشینی کردە بودند. ارتش عراق هم پیشتر از منطقه فرار کرده بود.

 

ایزدی‌ها می گویند درخواست آنها برای دریافت سلاح و دفاع از شنگال از سوی پ.د.ک بی‌پاسخ ماند. اما چه بر سر قریب صدها هزار ایزدی آمد که داعش همه آنها را کافر و مستحق مرگ می دانست؟

 

دهها هزار مرد و زن و کودک و سالمند راه کوهستان شنگال را در پیش گرفتند. هزاران شهروند و افراد بیمار که حتی توان پیمودن راه نداشتند. آنها قتل عام شدند. نزدیک به پنج هزار کودک و زن به عنوان غنیمت جنگی به دست اعضای داعش افتادند. دختران نه سال به بالا و حتی کوچکتر، در بازارهای عراق و سوریه به معرض فروش رسیدند. بسیاری از آنها خودکشی کردند.

 

گزارش ها در مورد سرگذشت دختران ربوده شده شنگال چنان تکان دهنده است که افکار عمومی در جهان را به خود مشغول کرد.

 

شنگال غریب بود و کردهای ایزدی غریب‌تر. نزدیک به یکصد هزار نفر توسط مبارزان یگان‌های مدافع خلق از طریق کوهستان شنگال به آنسوی مرز در روژاوا منتقل شدند و در کانتون‌ها اسکان یافتند. بیشتر خانوادەها گمشدەهایی دارند. بقیه ایزدیان به شهرها و کشورهای دیگر آواره شدند. آنها تجربه هفتاد و دو بار قتل عام را داشتند اما اینبار قربانی چیز دیگری بودند. قربانی خیانت حزب دمکرات کردستان عراق.

این کودک شاید شناخته شده ترین قربانی شنگال باشد. کودکی که یگان‌های مدافع خلق در مسیر حرکت آوارگان شنگال در حالی که در معرض تشنگی و آفتاب شدید بینایی خود را از دست داده بود یافتند. او انقدر آسیب دیده بود که تاب نیاورد و جان سپرد.

 

با اینحال هزاران نفر از کردهای ایزدی در کوهستان شنگال در سخت ترین شرایط ماندند چون نمی خواستند زادگاه تاریخی خود را ترک کنند.

 

بلافاصله پس از اشغال شنگال و در شرایطی که یأس بر کردستان سایه انداخته بود، مراد کاراییلان از فرماندهان پ.ک.ک در پیامی ویدئویی اعلام کرد نیروهای گریلا به داعش در شنگال حمله می کنند و این اتفاق روی داد. نیروهای گریلا از کیلومترها دورتر بسوی کوهستان شنگال رفتند و ضمن دفاع از بازماندگان ایزدی، سریعا آموزش ایزدیان برای دفاع از خویش را آغاز کردند.

 

حاصل این تلاش، تشکیل نیرویی بنام "یگان‌های مقاومت شنگال" است که از دختران و پسران ایزدی تشکیل شد، نخستین نیروی سازمان یافته و بومی ایزدیان.

 

این وضعیت ادامه داشت تا اینکه نیروهای گریلا و یگان‌های مقاومت شنگال از یک سو و یگان‌های مدافع خلق از سوی روژاوا داعش را قیچی کردند و موفق شدند محاصره گذرگاه شنگال-روژاوا را بشکنند. همزمان حملات مشترک به مواضع داعش در داخل شنگال آغاز شد و نیروهای پیشمرگ اقلیم فدرال کردستان نیز وارد عمل شدند.

 

شنگال پس از یکسال و سه ماه، بطور کامل آزاد شد

عگید جِویان از فرماندهان نظامی پ.ک.ک در یک کنفرانس خبری اعلام کرد : نیروهای ی.ب.ش، ه.پ.گ، یژاستار، پیشمرگ، اعضای حزب مارکسیست لننیست کمونیست و داوطلبین مردمی نقشی اساسی در آزادسازی این شهر داشتەاند. او از جانباختن دهها گریلا، مبارز و شماری از پیشمرگان در مدت ١۵ ماە مقاومت شنگال خبر داد.

 

هواپیماهای ائتلاف بین المللی هم مواضع داعش در اطراف شنگال را هدف قرار دادند. شنگال اکنون آزاد شده اما آباد نشده است.

 

در بدو ورود نیروهای کرد به شنگال کشف دو گور جمعی که در یکی از آنها پیکر هشتاد زن ایزدی دفن شده بود نشان می‌داد که ابعاد تازەای از نسل‌کشی ایزدیان شنگال رو خواهد شد. البته با آزادی بخشی از اسرای ایزدی، سرگذشت زنان و کودکانی که گروگان داعش بودند هم بیش از پیش روشن شد.

 

ایزدی‌ها همچنان نمی توانند نگران آینده نباشند. خساراتی که دیدەاند جبران شدنی نیستند. بسیاری می گویند با چه ضمانتی به شنگال بازگردند در شرایطی که در منطقه هنوز نیروهای تندروی شیعه و سنی مدام در حال جنگ هستند.