گزارش ی‌رآ: در سال ۲۰۲۴، ۸ روزنامه‌نگار در سوریه به قتل رسیدند
اتحادیه مطبوعات آزاد (ی‌رآ) گزارش سالانه خود در مورد نقض حقوق روزنامه‌نگاران در سال ۲۰۲۴ را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، ۸ روزنامه‌نگار در سراسر سوریه به قتل رسیده‌اند.
اتحادیه رسانه‌های آزاد گزارش سالانه خود در مورد فشارهای وارده بر روزنامه‌نگاران در سال ۲۰۲۴ را با عنوان «نقض حقوق روزنامه‌نگاران در سوریه – ۲۰۲۴» در وب‌سایت خود منتشر کرد.
در این گزارش آمده است که نقض حقوق روزنامه‌نگاران در سوریه در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته و ۸ روزنامه‌نگار به قتل رسیده‌اند، حداقل ۶ روزنامه‌نگار دستگیر شده‌اند و همچنین موارد زیادی از دستگیری، ممانعت و سایر موارد نقض حقوق علیه روزنامه‌نگاران رخ داده است. بر اساس این گزارش، بیشترین موارد نقض حقوق در مناطقی که تحت کنترل رژیم بعث سرنگون شده قرار دارند، رخ داده است.
۸ روزنامه‌نگار به قتل رسیدند
در ادامه این گزارش آمده است: «در سال ۲۰۲۴، ۸ روزنامه‌نگار و کارکن مطبوعاتی به قتل رسیدند. از این تعداد، ۲ روزنامه‌نگار در مناطق تحت کنترل اداره خودمدیریتی، در حمله پهپادهای مسلح دولت ترکیه جان خود را از دست دادند.
در ۲۰ ژانویه، جنازه روزنامه‌نگار ۷۰ ساله، محی‌الدین عزالدین الحسن که در خانه‌اش در شهر حمص به قتل رسیده بود یافت شد. به گفته منابع محلی، او توسط افرادی خفه شده بود.
در ۱ اکتبر، صفاء الاحمد، روزنامه‌نگار زن، در بمباران هواپیماهای جنگی اسرائیلی به محله مزه دمشق به قتل رسید.
در اوایل ماه نوامبر، ۳ نفر از کارکنان مطبوعات در حملات دولت دمشق به قتل رسیدند. یکی از آنها در حلب بود که دولت رژیم اسد بیمارستان جامع حلب را با هواپیماهای جنگی بمباران کرد. در نتیجه، کارکنان مطبوعاتی، احمد العمر و علاء الابرش به قتل رسیدند. این حادثه در جریان درگیری بین دولت اسد و نیروهای مسلح هیئت تحریر‌الشام رخ داد.
در اوایل همان ماه، نیروهای دولت دمشق خودروی کارکن مطبوعات، مصطفی الساروت را هدف قرار دادند. در نتیجه، الساروت به قتل رسید.
در ۵ نوامبر، تصویربردار انس الخربطلی که برای خبرگزاری آلمانی DPA کار می‌کرد، در نزدیکی شهر حما در جریان درگیری بین دولت رژیم اسد و نیروهای مسلح هیئت تحریر‌الشام به قتل رسید.
در ۱۹ دسامبر، دو نفر از کارکنان مطبوعات آزاد، ناظم داشتان و جیهان بیلگین، در نزدیکی سد تشرین در حمله پهپادهای مسلح دولت ترکیه جان خود را از دست دادند. در همین حمله، راننده خودروی آنها، عزیز حاجی بوزان، به شدت مجروح شد. به گفته منابع امنیتی، این حمله چند کیلومتر دورتر از محل درگیری و زمانی که هر دو روزنامه‌نگار در حال بازگشت بودند، رخ داده است. این نشان می‌دهد که حمله عامدانه توسط دولت ترکیه انجام شده است. خانواده‌های ناظم و جیهان که در باکور کوردستان هستند، خواستار دریافت پیکر فرزندانشان بودند، اما دولت ترکیه اجازه نداد که پیکر فرزندانشان به سرزمین‌هایشان منتقل شود و طبق روال قانونی در سرزمین‌هایشان دفن شوند، به همین دلیل پیکر آنها در شهر قامشلو به خاک سپرده شدند.»
فشارها و حملات علیه روزنامه‌نگاران
در رابطه با فشارها و حملات علیه روزنامه‌نگاران، این اطلاعات به اشتراک گذاشته شد: «در سال ۲۰۲۴، در سراسر مناطق سوریه، بسیاری از روزنامه‌نگاران با موانع و حملاتی روبرو شدند. در نتیجه، روزنامه‌نگاران زخمی شدند، یا مورد ارعاب قرار گرفتند، یا کار روزنامه‌نگاری آنها متوقف شد.
در ۲۴ اکتبر، پهپادهای مسلح دولت ترکیه در شهر عاموده از توابع کانتون جزیر، هنگامی که تیم‌های مطبوعات حمله پهپادهای مسلح دولت ترکیه به ایستگاه برق شهر را دنبال می‌کردند، بار دیگر ایستگاه را بمباران کردند. در نتیجه، برخی از آنها به طور جزئی زخمی شدند. کار آنها نیز متوقف شد. طبق مستندات ما، کارکنان مطبوعات که در آنجا حضور داشتند عبارتند از: جمیل عمر از رادیو اورکش، سیماف محمد خبرنگار خبرگزاری هاوار (ANHA)، عثمان بولوت، فواز محمد و جوانا جمعه از شبکه تلویزیونی روناهی.
در ۱۲ مارس، در شهر باب در شمال شرق حلب که تحت اشغال دولت ترکیه و تبهکارانش است، گروه مسلح موسوم به 'احرار اولان' که گفته می‌شود وابسته به هیئت تحریر‌الشام است، راه کارکن مطبوعات جلال التَلاوی و خانواده‌اش را مسدود کردند و او را شکنجه کردند.
نیروهای امنیت داخلی شمال و شرق سوریه در مناطق اداره خودمدیریتی شمال و شرق سوریه در مناطق مختلف مانع از تصویربرداری تعدادی از روزنامه‌نگاران شدند. در نتیجه تحقیقات ما، دلیل آن ممنوعیت، وضعیت امنیتی و گاهی اوقات امنیت خود روزنامه‌نگاران بود. از سوی دیگر، روزنامه‌نگار کمال شیخو ادعا کرد که در شهر حسکه توسط نیروهای امنیت داخلی مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. ما به عنوان اتحادیه مطبوعات آزاد در مورد این موضوع با مدیریت نیروهای امنیت داخلی تماس گرفتیم. آنها ادعای کمال شیخو در مورد موضوع ضرب و شتم را رد کردند.
از سوی دیگر، جوانا جمعه، خبرنگار شبکه تلویزیونی روناهی، از سوی برخی از حساب‌های رسانه‌های دیجیتال وابسته به دولت ترکیه، تهدید به مرگ شد. در این تهدید گفته شد که سرنوشت جوانا جمعه مانند شهید ناظم داشتان و جیهان بیلگین می‌شود و هدف پهپادهای مسلح دولت ترکیه قرار می‌گیرد.
روزنامه‌نگار سیلویا الابراهیم از سوی وب‌سایت‌های وابسته به دولت ترکیه مورد تهدید قرار گرفت و روزنامه‌نگار زینب خلف نیز از سوی هسته‌های خفته تهبکاران داعش تهدید شد. این تهدیدها از طریق وب‌سایت‌های رسانه‌های دیجیتال انجام شد.»
دستگیری و بازداشت روزنامه‌نگاران
این گزارش در مورد دستگیری و بازداشت روزنامه‌نگاران نیز این اطلاعات را به اشتراک گذاشت:
«- در ۱۵ اکتبر، هیئت تحریر الشام (HTS) کارکن مطبوعات عبدالعزیز الحسی را در ادلب دستگیر کرد.
نیروهای دولت دمشق (رژیم سابق اسد) در ۱۹ سپتامبر، روزنامه‌نگار و عضو شورای شهر حمص، وحید یَزبَک را دستگیر کردند. به گفته منابع، دلیل دستگیری، افشای اسنادی بود که نشان می‌داد در انتخابات پارلمان سوریه تقلب شده است.
در ۲۸ اوت، گروه‌های مسلح وابسته به دولت ترکیه در روستاهای حلب در شمال سوریه، فیلمبردار بَکر القاسم را دستگیر کردند. طبق اطلاعات، گروه‌های تبهکار او را به سازمان اطلاعات دولت ترکیه تحویل دادند و در مورد سرنوشت او نگرانی وجود دارد.
در ۲۷ فوریه، نیروهای امنیتی دولت دمشق، روزنامه‌نگار محمود ابراهیم را به دادگاه 'قصر عدالت' در شهر طرطوس دعوت کردند و در آنجا دستگیر شد. دلیل دستگیری، اشتراک ویدیوهای تظاهرات‌های سویدا علیه دولت اسد در رسانه‌های دیجیتال عنوان شد.»
مصادره وسایل کار و اموال و دارایی‌های روزنامه‌نگاران
بر اساس گزارش اتحادیه مطبوعات آزاد، به مدت ۵ سال، موارد نقض حقوق علیه روزنامه‌نگاران اهل عفرین، سرِکانی و گرِسپی که توسط دولت ترکیه اشغال شده‌اند، ادامه داشته است و اموال و دارایی‌های ده‌ها روزنامه‌نگار مصادره شده و تبهکاران در خانه‌های آنها مستقر شده‌اند.
در این گزارش تصریح شده است که این موارد نقض حقوق همچنان ادامه دارد و گفته شده است: «گروه‌های مسلح وابسته به دولت ترکیه در اواخر سال ۲۰۲۴ با آغاز حمله به حلب، حمله به منطقه شهبا را آغاز کردند. در نتیجه این حمله، ده‌ها هزار نفر از شهروندان آواره شدند و اموال و دارایی‌های آنها توسط تبهکاران مصادره شد. از جمله آنها می‌توان به روزنامه‌نگاران ادریس حنان، فریده حمکه و روکن آلوت که در خبرگزاری فرات کار می‌کنند، اشاره کرد. فریده زاده در شرکت مطبوعاتی و رسانه‌ای نَفَل کار می‌کرد. زکریا شیخو در شبکه تلویزیونی روناهی کار می‌کند. علاوه بر آنها، ده‌ها کارمند و پرسنل رسانه‌ای که در مؤسسات رسانه‌ای کار می‌کردند نیز شامل این موارد می‌شوند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «اتحادیه مطبوعات آزاد و سازمان حقوق بشر منطقه جزیر در ۲ اکتبر کمیته پیگیری حقایق را در مورد حملات علیه روزنامه‌نگاران در شمال و شرق سوریه تشکیل داد. به مناسبت روز جهانی پایان دادن به مصونیت از مجازات برای جنایات علیه روزنامه‌نگاران، گزارش خود را منتشر کرد.
این گزارش در مورد حمله پهپادهای مسلح به تیم شبکه تلویزیونی ژن (JIN TV) در یک کنفرانس مطبوعاتی در شهر قامشلو منتشر شد.»
«به نام مطبوعات، شهروندان را تحت فشار قرار دادند»
این گزارش به موارد نقض حقوق توسط افرادی که به نام روزنامه‌نگاری فعالیت می‌کنند نیز پرداخته و تصریح شده است: «زمانی که بین هیئت تحریر‌الشام و ارتش سوریه جنگ درگرفت و نیروهای HTS بر برخی مناطق مسلط شدند، برخی از افرادی که لباس کارکنان مطبوعاتی را بر تن داشتند، علیه شهروندان مرتکب تخلفاتی شدند. در همان زمان، برخی از این افراد، جناح‌های سوری را تهدید کردند و به عاملی برای انتشار نژادپرستی تبدیل شدند.»
پیشنهادات گزارش
اتحادیه مطبوعات آزاد در پایان گزارش خود پیشنهادهایی به شرح زیر ارائه کرد:
«- همه طرف‌های درگیر در جنگ سوریه باید همه روزنامه‌نگاران و کارکنان مطبوعات را که به دلیل شغل خود به اجبار دستگیر شده‌اند، آزاد کنند.
- سرنوشت همه کارکنان مطبوعات و رسانه، از جمله روزنامه‌نگار فرهاد حمو که در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۴ در مسیر قامشلو-تل کوچر توسط تبهکاران داعش ربوده شد، مشخص شود. راه برای همه مؤسسات مطبوعاتی و رسانه‌ای باز شود و با توجه به نزدیکی و دوری آنها از مقامات، در فعالیت‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای دخالت نکنند.
- همه 'قوانین امنیتی' که آزادی اندیشه را در سراسر خاک سوریه نقض می‌کنند، لغو شوند.
- نیروی مطبوعاتی و رسانه‌ای در خدمت نیروهای حاکم قرار نگیرد و موارد نقض حقوق آنها توجیه نشود، همچنین حقایق تحریف نشوند.
در پایان گزارش خود یادآور می‌شویم که از آغاز بحران سوریه یعنی از سال ۲۰۱۱ تاکنون، ۷۷۱ روزنامه‌نگار و پرسنل مطبوعات و رسانه‌ای به دلیل جنگ و بحران در کشور جان خود را از دست داده‌اند. ده‌ها نفر دستگیر شده‌اند و تعداد نامشخصی نیز ربوده و ناپدید شده‌اند.»
