حوضه دریاچه وان محل زندگی گونه‌های بسیار غنی از جانوران و گیاهان است. در حوضه صدها رودخانه و نهر بزرگ و کوچک وجود دارد. باتلاق‌ها و نیزارهای محل گذر این نهرها زیستگاه بسیار غنی با مناطق تکثیر و تغذیه جانداران است اما در سال‌های اخیر به دلیل سیاست رانت و چپاول در مسیر انقراض قرار گرفته است.

تاسیس نیروگاههای تولید برق آبی و سدها بر روی بسیاری از نهرها و رودخانه‌ها در مناطق اردیش (ارجیش)، بِگر (مرادیه)، وَستان (گَواش) و نورشین (گورپینار) برای گونه‌های زنده مرگبار شده‌اند. باز هم به دلیل بهسازی در بستر این نهرها و موانع موجود مسیرهای مهاجرت موجودات زنده مسدود شده است.

نیروگاههای تولید برق آبی باعث قتل‌عام طبیعت می‌شود

در چند سال گذشته، آ.ک.پ بیش از ۴۰ نیروگاه تولید برق آبی و سد در اطراف دریاچه وان ساخته است که این منطقه را به منطقه‌ای برای سودجویی تبدیل کرده است. دولت آ.ک.پ که بخش بزرگی از منطقه را به خاطر سودجویی و رانت ویران کرد، به نابودی تدریجی حیات باقی مانده ادامه می‌دهد. نهرهایی که از کوه‌های اردیش شهر وان، چالدران (چالدیران)، بِگر و وَستان سرچشمه می‌گیرند و به دریاچه وان می‌ریزند تقریباً محبوس هستند. به دلیل نیروگاههای تولید برق آبی و سدهای ساخته شده بر روی این نهرها، بیشتر بستر نهرها خشک شده است. هزاران گونه جانوری و گیاهی که در بستر رودخانه‌ها زندگی می‌کردند منقرض شدند.

نیروگاههای تولید برق آبی باعث مرگ هزاران ماهی می‌شود

رودخانه زیلان که سرچشمه‌اش در منطقه زیلان اردیش است، زیستگاه بسیاری از گونه‌ها و موجودات بومی، به ویژه ماهی کفال مرواریدی است. ماهی کفال مرواریدی که بین ۱۵ آوریل تا ۱۵ ژوئیه مهاجرت می‌کند، به رودخانه زیلان مهاجرت کرده و تخم‌گذاری می‌کند. به دلیل وجود نیروگاههای تولید برق آبی و سدهای ساخته شده بر روی رودخانه زیلان، آب رودخانه مسموم شده و بستر نهر خشک می‌شود. به همین دلایل، ماهی کفال مرواریدی که نمی‌تواند برای تولید مثل مهاجرت کند، نمی‌تواند تخم بگذارد. باز هم مسیرهای مهاجرت به دلیل موانع موجود در رودخانه بسته شده است. به همین دلایل هزاران ماهی در مسیر مهاجرت می‌میرند.

دره‌ی بندی ماهی که از منطقه چاردِران و بِگر می‌گذرد نیز قربانی نیروگاههای تولید برق آبی شده است. نیروگاههای تولید برق آبی ساخته شده بر روی رودخانه بندی ماهی، که یکی از رودخانه‌هایی است که ماهی کفال مرواریدی در آن مهاجرت می‌کند و محل تخم‌گذاری آنهاست، باعث مرگ هزاران ماهی می‌شود.

می‌خواهند نیزارها را به منطقه رانت تبدیل کنند

دولت آ.ک.پ که صدها هزار موجود زنده را به خاطر رانت و سودجویی از بین برده است، به ویژه در روزهای اخیر به طور سیستماتیک نیزارها را که محل پرورش و تغذیه هزاران موجود زنده در حوضه دریاچه وان است می‌سوزاند. آتشی که در نیزارها رخ می‌دهد و روزها ادامه می‌یابد، بدون اینکه اقدامی برای مهار آن صورت بگیرد به حال خود واگذاشته می‌شود که این نیز باعث سوختن هزاران جاندار می‌شود.

نیزارهای محله گول‌آغزی واقع در اردیش در چند سال اخیر چندین بار در آتش سوخته است. در ماه می، نیزارهای ساحل دریاچه وان در منطقه گول‌آغزی دو بار سوزانده شدند. هزاران موجود زنده در آتش‌سوزی که چند روز به طول انجامید تلف شدند.