یادداشت

سیاهچال قانونی: امرالی

سیستم امرالی که توسط «سیاست‌های ملی امرالی» اداره می‌شود، به یک سیستم حقوقی خارج از قوانین بین‌المللی و ملی فعلی تبدیل شده است؛ سیستمی همچون سیاهچال که حتی خانواده‌ها و وکلا نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

وکلای دفتر حقوقی «سده» یک بار دیگر در ۲۴ سپتامبر درخواست کردند تا بتوانند با موکل خود، رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، ملاقات کنند. رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در زندان تیپ F  با امنیت بسیار بالای امرالی به سر می‌برد و درخواست‌های وکلای وی برای ملاقات، همواره بی‌پاسخ مانده است.

همچنین در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ از فرانسه تا بلژیک، از ایتالیا تا اسپانیا، از آلمان تا انگلیس، از ایرلند تا هلند، از سوئیس تا سوئد، دانمارک، نروژ، اسلوونی، قبرس، یونان، استرالیا، آرژانتین، کلمبیا و اکوادور، کنفرانس‌های مطبوعاتی در ۷۴ نقطه مختلف جهان برگزار شد. در آفریقای جنوبی، کنیا، ژاپن، هند، بنگلادش، تیمور شرقی و فیلیپین، کارزاری همراه با کنفرانس‌های مطبوعاتی آغاز شد که همگی خواستار پایان دادن به انزوای مطلق تحمیل شده بر رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان و ارائه راه حلی سیاسی و دموکراتیک برای مسئله کوردها شدند.

رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان از ۱۵ فوریه ۱۹۹۹ در زندان جزیره امرالی زندانی است. ممنوعیت ملاقات با وکلا که پس از ۱۵ جولای ۲۰۱۶ و در بحبوحه شرایط اضطراری، اعلام شده بود تا فوریه ۲۰۱۸ ادامه داشت. از آن پس درخواست وکلا به دلیل «مجازات انضباطی» به مدت ۶ ماه ممنوع شد. آخرین تصمیم برای ممنوعیت ۶ ماهه ملاقات با رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان و سایر زندانیان در امرالی در ۳ می ۲۰۲۴ توسط دادگاه کیفری بورسا اتخاذ شد. با آخرین تصمیم ممنوعیت، رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان طی ۸ سال حداقل ۱۳ بار به مدت ۶ ماه از ملاقات با وکلا محروم شده است.

آخرین گفتگوی تلفنی با رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در ۲۵ مارس ۲۰۲۱ با برادرش محمد اوجالان انجام شد، اما آن نیز ناقص و نیمه تمام ماند. ۴۳ ماه است که پس از گفتگوی تلفنی، از رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان هیچ اطلاعی دریافت نشده است. درخواست وکلای دادگستری سده و خانواده به دلیل «مجازات انضباطی» بی‌پاسخ مانده و یا رد می‌شود. این وضعیت عمدتاً به عنوان «قطع ارتباط مطلق» تعریف می‌شود. تعریف قطع ارتباط مطلق یا Incommunicado  توسط سازمان عفو ​​بین‌الملل در وب‌سایت این سازمان با عنوان «حبس بدون دسترسی به خانواده و وکلا» تعریف شده است. وقتی این جمله دقیقتر ترجمه می‌شود، می‌توان گفت «در بازداشت است بدون اینکه بتواند خانواده و وکلایش را ببیند.» در این صورت شواهدی که حاکی از غیر موجه بودن بازداشت است هم از دید فرد بازداشت شده و هم از وکلای وی پنهان است. این بدان معناست که بسیاری از افراد بدون اینکه بدانند به چه دلیل بازداشت شده‌اند، با نقض قوانین بین‌المللی و قطع ارتباط با خانواده و عزیزان خود و بدون اینکه بتوانند با دلایل بازداشت مواجه شوند، ماه‌ها در زندان نگه داشته می‌شوند [1].

کتی لاروک معاون مدیر حفاظت و سیاست خانه آزادی، که در مورد وضعیت قطع ارتباط مطلق تحقیق کرده است، گفت: «Incommunicado تاکتیکی است که سعی می‌کند زندانیان را متقاعد کند که دنیای بیرون آنها را فراموش کرده است و ارتباطات زندانیان با وکلا و بستگانشان کاملا از بین می‌رود. از این انزوای عمدی و تنبیهی برای افزایش استرس روحی و جسمی زندانیان استفاده می‌شود.»

نمونه‌ای از وضعیت قطع ارتباط مطلق، اتکای اسرائیل به «قانون ستیزه‌جویان غیرقانونی» است. پس از حملات ۷ اکتبر، مقامات اسرائیل در دسامبر ۲۰۲۳ تغییری موقت در قانون ایجاد کردند و تصمیم ارتش برای بازداشت فلسطینیان بدون مجوز از ۹۶ ساعت به ۴۵ روز افزایش یافت. همچنین زمان ارزیابی مجدد قرار بازداشت یک زندانی بدون حضور قاضی از ۱۴ روز به ۷۵ روز افزایش یافت. مدت بازداشت بدون ملاقات با وکیل از ۲۱ روز به ۶ ماه افزایش و سپس به ۳ ماه کاهش یافت. این تغییر در آوریل ۲۰۲۴ تمدید شد.

اما حتی وقتی به این مثال توجه شود، نمی‌توان گفت که هرگز نمونه‌ای با بیش از ۴۳ ماه عدم ارتباط در هیچ کجای جهان وجود دارد. دلیل بی‌اطلاع نگه داشتن از وضعیت رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان توسط دولت ترکیه هنوز فاش نشده است. فقط می‌توان ادعا کرد که به خاطر جایگاه رهبر خلق کورد است؛ او مذاکره کننده اصلی در یک مذاکره احتمالی است. او با پارادایم خود میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین دولت ترکیه این سیاست خصمانه را علیه رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان دنبال می‌کند.

سیاست‌های ملی امرالی

یکی دیگر از تعریف‌های مربوط به عدم ارتباط علیه رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، «سیاست‌های ملی امرالی» است که توسط رهبر خلق کورد تبیین شده است. رهبر خلق کورد در این مورد گفت: «ترکیه می‌خواست من را کاملا شکست دهد، پ‌ک‌ک متلاشی شود و کوردها بی امید بمانند؛ همچنین سیاست‌هایی در امرالی وجود دارد که ترکیه به تنهایی به پیش می‌برد. از این جهت می‌توان عنوان سیاست‌های ملی امرالی را بر آن نهاد. ترکیه برگرداندن من به این کشور را همچون دومین پیروزی «ساکاریا» تبلیغ می‌کرد. به ویژه، توطئه‌گران و کودتاچیان حذف من و پ‌ک‌ک را «جنگ دوم یونان در شرق» تعریف کرده بودند.»

این سیاست‌ها با قرار دادن رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در امرالی آغاز شد، سپس وضعیت اداره زندان نیمه باز امرالی تغییر کرد و به مرکز هماهنگی بحران نخست وزیر وقت و دبیرخانه شورای امنیت ملی متصل شد.

سیاهچال قانونی

«سیاهچال قانونی» یا به انگلیسیthe legal black hole برای مناطقی از جهان استفاده می‌شود که خارج از قانون رها شده و در آن افراد با «بی‌عدالتی» مواجه می‌شوند. اصطلاح «سیاهچال قانونی» اولین بار در بازداشتگاه پایگاه دریایی ایالات متحده در خلیج گوانتانامو ابداع شد، اما از آن زمان به معانی متفاوتی از جمله آدم ربایی مهاجران استفاده می‌شود.

عفو بین‌الملل از عملکرد ایالات متحده انتقاد می‌کند و می‌گوید: «یکی از معیارهای اساسی حقوق بین‌الملل این است که همه افراد بازداشت شده حق دارند طبق قانون بازداشت و در دادگاه مورد دادگاهی قرار گیرند. دولت ایالات متحده از جهانی حمایت می‌کند که در آن زندانیان در سیاهچال انداخته شده و خودسرانه و بدون تحقیق آنها را تحت بازجویی و بازداشت نگه دارند.» به گزارش عفو بین الملل، بیش از ۶۰۰ زندانی از ۴۰ ملیت بدون اتهام یا محاکمه در پایگاه دریایی آمریکا در خلیج گوانتانامو در کوبا نگهداری می‌شوند. برخی از آنها بیش از یک سال نتوانستند با وکیل و بستگان خود ملاقات کنند یا در دادگاه حاضر شوند. سازمان عفو ​​بین‌الملل این وضعیت بازداشت طولانی‌مدت را ظلم به زندانیان و خانواده‌هایشان تعریف کرد.

بازداشتگاه در پایگاه نیروی دریایی آمریکا در خلیج گوانتانامو پس از انتقال رهبر خلق کورد به امرالی ایجاد شد. می‌توان گفت که عملی مشابه روال قانونی آنجا در حال حاضر در امرالی انجام می‌شود. بنابراین، وضعیت قطع کامل ارتباطی که دولت ترکیه در امرالی علیه رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان انجام می‌دهد، امرالی را به یک سیاهچال قانونی تبدیل کرده است.

 

[1] https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/07/israel-must-end-mass-incommunicado-detention-and-torture-of-palestinians-from-gaza/