سمیرا حج علی، رئیس مشترک شورای آموزش و پرورش اداره خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه، به برنامه درسی آموزش به سه زبان اشاره کرد و گفت که این حق همه مردم است که به زبان مادری خود آموزش ببینند.

با شروع انقلاب روژاوا در ۱۹ جولای ۲۰۱۱ ، سیستم آموزش و پرورش بازسازی شد. قبل از انقلاب آموزش به زبان کوردی در شهرهای حلب، کوبانی، عفرین و شهرهای مشابه به صورت مخفیانه انجام می‌شد، اما پس از انقلاب به صورت آشکار ادامه یافت. با انقلاب روژاوا، احیای زبان مادری اتفاق افتاد، مردم شروع به آموزش به زبان مادری خود کردند.

دبستان‌های آموزش زبان کوردی

مدرسه شهید عثمان سلیمان در کوبانی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۱، مدرسه شهید فوزی در ۶ اکتبر ۲۰۱۱ در روستای دوراقلیه منطقه شرای عفرین و مدرسه شهید دجله در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۱ در روستای بستاسوس درک، دبستان شهید رشو و شهید مصطفی گلو در محله انتریه قامشلو در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱، دبستان رشید کورد در ۹ نوامبر  در عامودا آغاز به کار کردند. به این ترتیب در کانتونهای عفرین، جزیره و کوبانی مدارس به زبان کوردی یکی پس از دیگری شروع به تدریس کردند.

در سال ۲۰۱۲، ۹۷ مدرسه آموزش به زبان کوردی را آغاز کردند

مؤسسه زبان کوردی در سومین کنفرانس خود در ۱۹ می ۲۰۱۲ (اولین کنفرانس در سال ۲۰۰۷، دومین کنفرانس در سال ۲۰۰۹ مخفیانه در حلب و کوبانی برگزار شد) پس از بحث در مورد دسترسی به معلمان و برنامه درسی، به آموزش معلمان حرفه‌ای اقدام کرد. پس از برگزاری کنفرانس، در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۲، ۹۷ مدرسه در کوبانی شروع به تدریس به زبان کوردی کردند. در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۲ تدریس به زبان کوردی را در شهر جزیره آغاز کرد. موسسه زبان کوردی (SZK) در نشست سال ۲۰۱۳ خود تصمیم به تاسیس آکادمی و موسسه خود گرفت.

تأسیس آکادمی و مؤسسه

آکادمی‌های شهید نالین، شهید درشین و شهید عزیز در تاریخ ۲۳ اکتبر ۲۰۱۳ پس از آکادمی جلادت بدرخان در شهر جزیره تأسیس شد. آکادمی شهید فرزاد کمانگر، آکادمی شهید زوزان یوسف، شهید آرین میرکان در اول اوت ۲۰۱۳ در عفرین تأسیس شدند. آکادمی‌های شهید روسیار و شهید آمارا حسین در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳ پس از آکادمی شهید ویان آمارا در کوبانی تأسیس شدند. بین سالهای ۲۰۱۱-۲۰۱۲، با پروژه تأمین معلمان حرفه‌ای که تأسیس شد، بین سالهای ۲۰۱۳-۲۰۱۵، ۷ مؤسسه در عفرین، ۱۵ مؤسسه در جزیره و ۷ مؤسسه در کوبانی برای آموزش و تقویت معلمان تأسیس شد. کمیته برنامه درسی آموزش و پرورش در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد.

تاسیس دانشگاه

این دانشگاه برای اولین بار در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۵ با نام دانشگاه عفرین افتتاح شد. دانشگاه روژاوا در قامشلو در ۵ جولای ۲۰۱۶، دانشگاه کوبانی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۷ در کوبانی و دانشگاه الشرق در رقه در سال ۲۰۲۱ افتتاح شد.

ارمنی، سوریانی و آشوری

خلق‌های ارمنی، سوریانی و آشوری نیز با انقلاب فرصت زندگی آزادانه به زبان خود را پیدا کردند. مردم سوریانی و آشوری که در کلیساها تحصیل می‌کردند، اکنون زبان خود را در مدارس و مؤسسات و مجالس خود می‌آموختند. موسسه اولاف تائو در سال ۲۰۱۴ برای توسعه زبان سوریانی و آموزش معلمان در قامشلو تاسیس شد. این سازمان وابسته به اداره خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه در قامشلو، تربسپیه، درک و حسکه شعبه دارد.

چرکسها و ترکمن‌ها

چرکسها در منبج می‌توانند تحت نظارت شوراها و انجمن‌های خودمدیریتی خود به زبان مادری خود آموزش ببینند. مردم ترکمن در ۲۵ آوریل ۲۰۱۸ پس از آزادسازی منبج از اشغال داعش، آموزش به زبان مادری خود را زیر چتر کمیته‌ای آغاز کردند.

برنامه درسی بعث تاریخ را معکوس می‌کرد

سمیرا حج علی، رئیس مشترک شورای آموزشی اداره خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه با بیان اینکه در زمان حکومت سوریه، کوردها، عرب‌ها، سوریانیها، ارامنه و چرکسها در شرایط بسیار سختی زندگی می‌کردند، گفت: «به ویژه علیه خلق کورد، سیاست خاصی انجام می‌شد. صحبت کردن، خواندن و آواز خواندن به زبان کوردی ممنوع بود. افرادی که به زبان کوردی صحبت می‌کردند و می‌نوشتند هدف خشونت قرار گرفته و دستگیر می‌شدند. از زندگی با فرهنگ، تاریخ و زبان خود جلوگیری می‌شد. دولت-ملت‌ها یک زبان، یک پرچم، یک هویت و خلاصه یک نوع را برای خود اساس قرار داده و این قاعده در رژیم سوریه نیز وجود داشت. برنامه آموزشی با دیدگاه شوونیستی، نژادپرستانه و ناسیونالیستی رژیم سوریه تهیه شده بود. تاریخ را به این شکل تحریف می‌کردند و آموزش می‌دادند. یکسان‌سازی خلق‌ها در مدارس انجام می‌شد. نه فقط خلق کورد، خلق سوریان نیز از تحصیل به زبان مادری خود محروم بودند. این را می‌توان برای مردم عرب نیز گفت. درست است که آنها به زبان مادری خود آموزش می‌دیدند، اما طبق سیاست دولت-ملت مجبور به انجام این کار می‌شدند. تاریخ درست خوانده نمی‌شد، معرفی نمی‌شد. خلق عرب نیز فرهنگهای مختلفی داشتند، اما بدون اجازه رژیم نمی‌توانستند با فرهنگ خود زندگی کنند. افرادی که رژیم بعث را قبول نداشتند به راحتی نمی‌توانستند وارد دانشگاه شوند. نمرات آنها کم می‌شد، حتی کسانی که نمرات کافی داشتند به راحتی نمی‌توانستند وارد دانشگاه شوند.»

با کمیته‌ای ۷ نفره به این سطح رسیدیم

سمیرا حج علی با یادآوری اینکه در سال ۲۰۱۴ کمیته برنامه درسی توسط شورای آموزش و پرورش تشکیل شد، گفت:«این روند سخت و دشوار بود، ما به متخصص نیاز داشتیم. چگونه می‌توان یک برنامه درسی جدید ایجاد کرد؟ چگونه می‌توان یک برنامه درسی مشترک برای خلق‌ها ایجاد کرد، چگونه می‌توان نفوذ نظام بعث را شکست؛ سوالات زیادی از این دست وجود داشت. کمیته برنامه درسی ما متشکل از ۷ نفر بود. در نتیجه یک مبارزه بزرگ ما به این سطح رسیده‌ایم. امروز در حال ایجاد برنامه‌های درسی به زبان‌های کوردی، عربی و سریانی هستیم.»

برنامه درسی در ۷ کانتون مشترک خواهد بود

سمیرا حج علی با بیان اینکه موسساتی برای تربیت معلم ایجاد شد، گفت: «دانشکده‌هایی در کانتونهای عفرین، کوبانی و جزیره برای تربیت معلم افتتاح شد و دانشکده‌هایی که برای آموزش به مدت سه ماه شروع شده بود، در نهایت به یک سال تمدید شد تا معلمان بتوانند از این طریق آموزش ببینند و بر برنامه درسی مسلط شوند. در این دو حوزه، برنامه درسی آموزش و تدریس در شمال و شرق سوریه یکپارچه خواهد شد. یک سیستم آموزشی مشترک در ۷ کانتون ایجاد خواهد شد. ایجاد این سیستم بسیار مهم است.»

برنامه درسی خودمدیریتی به سه زبان

سمیرا حج علی با اعلام اینکه در شمال و شرق سوریه، کودکان کورد، عرب و سوریانی با هم در یک مدرسه به زبان مادری خود آموزش می‌بینند، گفت: «هر کودکی به زبان مادری خود آموزش می‌بیند و در عین حال این شانس را دارد که زبان خلق‌های دیگر را بیاموزد. سیستم آموزش وپرورش در شمال و شرق سوریه سیستمی مبتنی بر بازسازی مردم است. زیرا افراد جامعه را با فرهنگ و تاریخ خود بازسازی خواهند کرد. نظام دولت-ملت نظامی است که در آن مردم باید به سیستم آموزشی آنها بپیوندند. نظام آموزشی اداره خودمدیریتی تنها متشکل از نظام درس و تجربه کلاسیک نیست، برعکس، جامعه با الگوی ملت دموکراتیک ایجاد شده است. در قراداد اجتماعی خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه زبان‌های عربی، کوردی و سوریانی به عنوان زبان‌های رسمی تعیین شده است. مردم به این زبان‌ها در مدارس اداره خودمدیریتی آموزش می‌بینند. ارمنی‌ها و چرکسها از حق آموزش به زبان مادری خود محروم نیستند. با حمایت اداره خودمدیریتی، مردم ارمنی به زبان مادری خود آموزش می‌بینند. مردم چرکس نیز حق دارند سیستم آموزشی خود را به زبان مادری خود بسازند.»