در نقوش هر قالیچه وان و جولمرگ داستانی وجود دارد و خود سندی تاریخی است. قالیچه وان و جولمرگ که دارای قدمتی تاریخی هزاران ساله است و فرهنگ و حافظه کوردها را در خود نهان دارد، بدلیل جنگ و بحران اقتصادی در کوردستان، همچنین سیاست‌های آسمیلاسیون دولت ترکیه به مرحله نابودی نزدیک شده است. در زمان‌های قدیم در هر خانه‌ای، اتاق ساخت قالیچه‌ها وجود داشت. اما امروز این قالیچه تنها در چند کارگاه‌ به فروش می‌رسد و دیگر تولید نمی‌شوند.

هرچند که هر قالیچه‌ای دارای نامی مخصوص به خود هم باشد، دارای داستان‌هایی متفاوت هستند. برای مثال جانبزار، لوپر، گلسارای، شیوانی، گلگور، نهرک، خالید بگ، سینه، کسکه‌نر، چلگول، گلچین، گل هزار، گل شوان، هرکی، هوچه‌کر، شاماری و شیمکوبک و غیره همچنین نقوش قالیچه‌ها، آلام و شادی‌هایی که زیسته شده و به همراه حیوانات و گیاهان آن مناطق در قالیچه‌ها نقش بسته است.

 ویژگی دیگری که به این قالچه‌ها غنا می‌بخشد نیز رنگ‌هایی است که از گیاهان کوه‌های کوردستان ساخته می‌شود.

مدل‌های بسیاری از این قالیچه وجود دارد که دارای قدمت تاریخی هزاران ساله است، دیگر کسی این قالیچه‌ها را تولید نمی‌کند. هرچند که قالیچه وان و جولمرگ فرهنگ و هنر خلق کورد را در خود نهان نموده نیز در عین حال تاریخ خلق کورد می‌باشد. سیاست‌های آسمیلاسیون دولت ترکیه و حکومت آک‌پ، بحران اقتصادی، سرکوب و جنگی که در منطقه وجود دارد دلایلی هستند که این قالیچه به فراموشی سپرده شود.