امروز دهم دسامبر است. روزی که یونسکو آن را روز جهانی حقوق بشر نام‌گذاری کرده و در محافل جهانی گرامی داشته می‌شود. به این بهانه گزارشی تهیه کردیم از وضعیت حقوق بشر در کوردستان که مردمش با نسل‌کشی فرهنگی و فیزیکی مواجهند.
◼️ در حالی که بازار صدور بیانیه و پیام‌های تبریک به مناسبت دهم دسامبر داغ است، نگاهی به شرایط زندگی انسان‌ها در سراسر این کره خاکی نشان می‌دهد که اکتفای به ابراز نگرانی از وضعیت وخیم حقوق بشر کمکی به بهبود وضعیت قربانیان در سراسر جهان نکرده است. سازمان ملل علیرغم نام‌گذاری دهم دسامبر به عنوان روز جهانی حقوق بشر، هیچ تدبیر اجبارآوری برای رعایت حقوق بشر توسط دولت‌های جهان نیندیشیده.
میزان تعهد به حقوق بشر نسبت به سطح دمکراسی کشورهای مختلف جهان فرق می‌کند. در سرزمینی مانند کوردستان که هیچ نماینده‌ای برای آن در سازمان ملل درنظر گرفته نشده و چهار حکومت ایران، ترکیه، عراق و سوریه خود را صاحبان خاک آن معرفی کرده و با همکاری اتحادیه اروپا، آمریکا و روسیه بر انکار حق حیات کوردها پافشاری می‌کنند، جلوی صفر تا صد حقوق بشر یک علامت سئوال بزرگ وجود دارد.
کوردها طی دهه‌های طولانی به دنبال تقسیم خاکشان نه تنها حق اداره بومی مناطقشان را نداشته‌اند، بلکه حتی ابتدایی‌ترین حق هر انسانی مانند تکلم و تحصیل به زبان مادری خویش از آنها سلب شده و قانون اساسی کشوری مانند ترکیه با انکار هویت کوردی این مردم را در شناسنامه از تبار ترک معرفی می‌کند.
ترکیه در سال‌های ٢٠١۵ تا ٢٠١۶ چندین شهر شمال کوردستان را با توپ و تانک به بهانه اعلام خودمدیریتی بکلی ویران کرد که طی آن صدها هزار غیرنظامی کورد درون مرزهای کشور آواره شدند. ده‌ها هزار نفر راهی زندان‌ها شدند و ترکیه ضمن شکنجه زندانیان، ماههاست ملاقات‌های معمول با رهبر عبدالله اوجالان که از ٢٢ سال پیش در اسارت به سر می‌برد را قطع کرده است.
در جریان حملات ترکیه به دیگر بخش‌های کوردستان دستکم ۶٨۶ غیرنظامی طی چهار سال گذشته فقط در عفرین روژاوا به قتل رسیده‌اند. در نواحی دیگر از جمله شنگال سکونت‌گاه کوردهای ایزدی نیز حملات خونبار متعددی توسط جنگندەهای ترکیه انجام شده است.
موارد متعددی از کشتارهای جمعی و شدیدترین سیاست های نسل‌کشی فیزیکی و فرهنگی علیه این مردم کهن خاورمیانه ثبت شده اما هیچ پرونده‌ای برای پیگیری جنایت علیه بشریت در مجامع جهانی باز نشده است.
حکومت ایران به دنبال ترکیه بزرگترین ناقض حقوق کوردهاست که ضمن اشغال نظامی کوردستان، تحمیل گرسنگی به غیرنظامیان و قتل‌عام سالانه ده‌ها کولبر، از قبول حقوق سیاسی و مدنی جامعه کوردها از جمله از قبول حق تحصیل به زبان مادری و مدیریت بومی مناطقشان سر باز می‌زند. زندان‌های ایران مملو از زندانیان سیاسی کورد است که بسیاری حکم اعدام دارند.
در عراق گرچه به دنبال تقسیم قدرت تا حدود زیادی حقوق کوردها به رسمیت شناخته شده است اما نقض حقوق بشر در مناطق کوردستانی مورد مناقشه با بغداد مانند کرکوک ادامه دارد. از سویی دولت اقلیم کوردستان نیز با موروثی کردن قدرت از رعایت مبانی حقوق بشر فاصله گرفته و فساد سیاسی و اداری موجبان اعتراض و کوچ شهروندان را فراهم آورده است.
همچنین در سوریه، حکومت این کشور علیرغم جنگ و ویرانی‌هایی که طی ده سال گذشته در پی جنگ داخلی ببار آمده است تاکنون حاضر نشده درخواست کوردهای روژاوا برای برسمیت شناختن خودمدیریتی دمکراتیك مناطق شمال و شرق سوریه را به رسمیت بشناسد و سیاست محاصره و تهدید نیروهای بومی را دنبال می‌کند.◻️
عکس: ارتش ترک سال ٢٠١۶ شهر نصیبین در استان مردین باکور کوردستان را با خاک یکسان کرد.
